سهام عدالت که از سال ۸۶ با تعدادی مشمول و با اختیار دولت در حال فعالیت بود به صورت سالیانه مبلغی تحت عنوان سود به سهامداران پرداخت می‌کرد اما چندسالی بود که مسئولان وعده آزادسازی سهام عدالت را داده بودند و این اقدام بارها به بن بست خورد، علیرضا صالح رییس سازمان خصوصی سازی سال گذشته به خبرنگار ایرنا وعده آزادسازی سهام عدالت تا پایان آبان ماه سال ۹۹ را داده بود حال این اقدام چند ماه زودتر از موعد مقرر به سرانجام رسیده است.
در طول دو سال گذشته لایحه آزادسازی سهام عدالت تقدیم مجلس شد و مجلس در این زمینه ایرادی مبنی بر فقدان اذن رهبر معظم انقلاب را مطرح کرد، در این زمینه رئیس‌جمهوری به منظور تسریع در این اقدام موضوع را با رهبر معظم انقلاب در میان گذاشت تا اینکه چند شب گذشته رهبر معظم انقلاب با ارسال ابلاغیه‌ای اجازه آزادسازی سهام عدالت را صادر کردند و در این ابلاغیه تاکید داشتند تا دولت هرچه زودتر اقدامات لازم برای بهره‌مندی مردم از منافع خود را در دستور کار قرار دهد.
حال سهام عدالت بعد از سالها آزاد شد و مشمولان این سهام که تا قبل از آزادسازی فقط قادر به دریافت سود سالانه بودند حال با این اقدام می‌توانند کل سهام خود را در بورس به فروش برسانند و نسبت به دارایی خود دخل تصرف داشته باشند.
سازمان خصوصی سازی که از مدت‌ها قبل خود را آماده این اتفاق کرده بود و زیرساخت‌های لازم برای این اقدام را مهیا کرده بود، رییس سازمان خصوصی سازی دقایقی بعد از موافقت رهبر معظم انقلاب با آزادسازی سهام عدالت به خبرنگار ایرنا اعلام کرد که مشمولان سهام عدالت از روز چهارشنبه (۱۰ اردیبهشت ماه) به مدت یک ماه فرصت دارند تا در خصوص نحوه مدیریت سهام خود تصمیم‌گیری کنند که در این زمینه مالکان سهام از روز تعیین شده نحوه مدیریت سهام خود را که آیا تمایل به ورود مستقیم به بورس دارند یا خیر؟ را تعیین کردند.
بهترین انتخاب برای مشمولین سهام عدالت کدام است؟
دارندگان سهام عدالت برای تعیین تکلیف سهام خود با مراجعه به سامانه www.samanese.ir دو راه پیش‌روی خود داشتند:
نخستین روش استفاده از روش سهامداری مستقیم است که براساس آن مشمولین سهام عدالت دارنده تعدادی از سهام ۳۵ شرکت بورسی می‌شوند و به ازای سهام شرکت‌های غیر بورسی سرمایه‌پذیر سهام عدالت، سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی را نیز دریافت خواهید کرد.
در چنین حالتی سهام عدالت بعد دو ماه از تاریخ درخواست، در سامانه سجام قابل مشاهده است و سهامداران می توانند آن را از طریق کارگزاری‌ها به فروش برسانند یا نزد خود نگه دارند که در این مدت سهامداران باید برای دریافت کد بورسی اقدام کنند تا امکان فروش سهام در بورس برای آنها مهیا شود.
روش دوم، سهامداری غیرمستقیم است به گونه‌ای که سهامداران، سهام عدالت خود را در اختیار شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی قرار می‌دهند و دیگر قادر به انتقال سهام عدالت خود به شخص دیگری نخواهند بود و فقط قادر به دریافت سود سالانه سهام خود خواهند بود.
نکته مدنظر این است که بهترین روش برای مشمولین سهام عدالت کدام است؟ کارشناسان معتقدند که اگر مشمولین سهام عدالت دارای کد بورسی هستند و نسبت به معاملات بازار سرمایه تسلط دارند بهتر است روش نخست یعنی سهامداری مستقیم را انتخاب خود قرار دهند، در این صورت به تناسب ارزش سهام عدالت سهام شرکت‌ها به حساب این افراد در سامانه سجام واریز می‌شود و می‌توانند آنها را در کنار دیگر سهم‌های خود در بورس نگه دارند در غیر این صورت بهتر است از روش دوم یعنی سهامداری غیرمستقیم از طریق شرکت‌های سرمایه‌گذاری استفاده کنند و فقط روی سود سالانه آن حساب باز کنند.
افزایش رونق بورس با آزادسازی سهام عدالت
حال با توجه به رشد پرشتاب این روزهای بورس، عرضه شستا به این بازار، آزادسازی سهام عدالت و نیز عرضه سهام دولتی به بورس می‌تواند نقطه عطفی برای رشد بیشتر این بازار تلقی مشود که کارشناسان بر این باورند آزادساری سهام عدالت در کنار عرضه‌های جدید از جمله خبرهای مثبتی تلقی می‌شود که می‌تواند به عمق بخشیدن بیشتر بازار سرمایه کمک کند، در این زمینه «بهمن عبدالهی»، عضو شورای عالی بورس در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا به آزادسازی سهام عدالت و تاثیر آن بر روند معاملات بورس اشاره کرد و گفت: سهام عدالت باید زودتر از اینها آزاد می‌شد اما برخی از مشکلات موجود بر سر راه این اقدام اجرای آن را به تعویق انداخته بود.
وی ادامه داد: دارندگان سهام عدالت حق دارند که نسبت به دارایی خود تصمیم گیری و مدیریت داشته باشند، چند سال بود که این حق از آنها سلب شده بود که با دستور صریح رهبر معظم انقلاب دارندگان سهام عدالت به حق خود رسیدند.
عبدالهی خاطرنشان کرد: نحوه استفاده سهامداران از سهام عدالت یک موضوع فنی است و با برخی از پیچیدگی‌ها همراه است که در شورای عالی بورس باید مورد بحث و نظرسنجی دقیق قرار گیرد و در کوتاهترین زمان ممکن تصمیمات لازم اتخاذ شود تا مردم بتوانند به بهره برداری از دارایی خود بپردازند.
عضو شورای بورس با بیان اینکه این اتفاق به عنوان یک ورودی جدید در بازار سرمایه می‌تواند تاثیر زیادی را در رونق بورس داشته باشد، اظهار داشت: سهام عدالت مالکیت حدود ۶۱ بنگاه اقتصادی را دارد بنابراین قابلیت خرید و فروش سهام عدالت در بورس می‌تواند باعث افزایش رونق بورس شود.
وی با بیان اینکه حمایت دوباره رهبر معظم انقلاب از بازار سرمایه می‌تواند اعتماد مردم را به سمت سرمایه‌گذاری در این بازار جلب کند، گفت: با توجه به اینکه بورس جزو سالم‌ترین بازارهای سرمایه‌گذاری در کشور است؛ بنابراین افرادی که در اختیار خود دارای سرمایه‌های سرگردان هستند می‌توانند اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس کنند.
عبدالهی با تاکید بر اینکه در ایران بیش از ۸۵ درصد از تامین مالی بنگاه‌ها از طریق بانک صورت می‌گیرد، اظهار داشت: اکنون بانک‌ها دیگر از توانایی لازم در حمایت از بنگاه‌ها برخوردار نیستند به همین دلیل بازار سرمایه می‌تواند به عنوان گزینه جایگزین بانک‌ها تلقی شود.
عضو شورای عالی بورس باتاکید بر اینکه بنگاه‌ها با عرضه سهام خود در بازار سرمایه رقم قابل توجهی از نقدینگی را به منظور بهبود عملکرد فعالیت به سمت خود جلب خواهند کرد، اظهار داشت: این اتفاق علاوه بر اینکه نیاز سرمایه‌ای بنگاه‌ها را برطرف می‌کند، در اقتصاد کشور مانع سرمایه‌گذاری در برخی از بازارهای موازی که به عنوان بازار فاسد محسوب می‌شوند خواهد شد.
آزادسازی سهام عدالت نشانه حمایت رهبر معظم انقلاب از بازار سرمایه
نصرالله بزرنی امروز (یکشنبه) در گفت و گو با خبرگار اقتصادی ایرنا با اشاره به اینکه آزادسازی سهام عدالت تاثیر ماندگاری را بر روند معاملات بورس خواهد گذاشت، گفت: با این اقدام تعداد وسیعی از جمعیت وارد بازار سرمایه خواهند شد که برخی از این تعداد به دلیل شناختی که با بازار سرمایه دارند از این بازار به عنوان بازار دائمی برای پس اندازهای خود استفاده خواهند کرد.
وی با بیان اینکه با این روش جمعیت بزرگ‌تری به اعضای این بازار اضافه خواهند شد و به مراتب اندازه بازار بزرگتر می‌شود، اظهار داشت: تقاضاها برای سرمایه‌گذاری به مراتب بیشتر از عرضه‌ها است که این خود عاملی برای افزایش سریع قیمت‌ها خواهد بود.
برزنی خاطرنشان کرد: عرضه‌ها به شکل صندوق یا مستقیم خواهد بود که این موضوع کمک زیادی به متعادل کردن عرضه و تقاضا در بازار می‌کند و با توجه به وضعیت کنونی در بازار سرمایه تاثر این اقدام را در روند بازار سرمایه را باید به فال نیک گرفت.
وی با بیان اینکه آزادسازی سهام عدالت، ساختار بازار سرمایه را سالم و شفاف‌تر می‌کند، افزود: اکنون میزان تقاضا در بازار به حدی زیاد است که خرید با روند معقول انجام نمی‌شود و صف‌های طولانی برای خرید، قیمت‌ها را بی نهایت افزایش داده است در حالی که آزادسازی سهام عدالت و عرضه سهام دولتی در قالب صندوق‌های ETF در متعادل کردن عرضه و تقاضا موثر است و هر دو در جهت اصلاح کارکرد بازار سرمایه اقداماتی را انجام خواهند داد.
این کارشناس بازار سرمایه آزادسازی سهام عدالت را نشانگر حمایت رهبر معظم انقلاب از بازار سرمایه دانست و گفت: بی تردید حمایت رهبر موثر در روند معاملات بورس خواهد بود و سرمایه گذاری این اطمینان را پیدا می کنند که نظام پشتیبان بازاری است که مردم در حال فعالیت هستند به همین دلیل این افراد با اطمینان بیشتری به مبادرت به سرمایه‌گذاری در این بازار می‌پردازند.
برزنی با بیان اینکه حمایت دولت از بورس فقط در ایران رخ نداده است، گفت: در همه کشورها دولت و حکوکت در مقاطعی از زمان با هدف اطمینان بخشی مردم به دخالت در معاملات بازار می پردازند و از آن بازار حمایت خواهند کرد.