«دالیا داسا کی» در گزارشی در اندیشکده رند، مهم‌ترین پویایی‌های راهبردی که احتمالاً با شیوع بیماری کووید-۱۹ تشدید خواهند شد را در نهایت موثر در تحولات خاورمیانه نمی‌داند.
وی در این گزارش در مورد تنش‌های بین تهران و واشنگتن به رویکرد فشار حداکثری دولت آمریکا علیه ایران اشاره کرد و نوشت: این رویکرد فاقد نتایج راهبردی بوده و شکاف‌هایی را در روابط بین واشنگتن و اروپا و دیگر متحدان این کشور به وجود آورده است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که برخی در دولت «دونالد ترامپ» به دنبال استفاده از بحران کووید-۱۹ هستند تا از آسیب پذیری ایران برای کشاندن این کشور بر سر میز مذاکره بهره گیرند.
از نظر نویسنده گزارش، رهبران ایران صبر راهبردی خود در پایبندی به توافق هسته‌ای را در پی خروج آمریکا از دست دادند و در نهایت از طریق اروپا و آسیا راهبردی را برای تسکین اوضاع اقتصادی پیدا کردند.
تحلیلگر اندیشکده رند در مورد حضور روسیه و چین در منطقه خاورمیانه نیز نوشت: همانطور که تحولات در سوریه نشان می‌دهد، روسیه فرصت‌طلبانه به دنبال حضور فزآینده در منطقه می‌باشد و بعید است که در نتیجه بحران فعلی راهبرد مسکو در منطقه تغییر کند. چین از پیش به شدت در حال سرمایه‌گذاری و ایجاد زیرساخت در منطقه از طریق «راه ابریشم جدید» بوده است. در حالیکه منافع اقتصادی به شکل گسترده در پیشبرد راهبرد چین نقش دارد، تصور آن سخت است که نفوذ پکن در حوزه سیاسی و راهبردی در گذر زمان در خاورمیانه افزایش یابد.
برخی تحلیلگران شاهد تقویت ظهور چین به واسطه بحران شیوع کووید-۱۹ بوده و معتقدند که نظم جهانی در ابتدا به تدریج و سپس «یک‌باره» تغییر می‌کند. چین در حال بهره‌گیری از گام‌های اشتباه آمریکا است و با اعزام گروه‌های پزشکی و ارسال ماسک به کشورهای جهان به دنبال تحکیم جایگاه خود به عنوان یک رهبر جدید جهانی در اوضاع همه‌گیری کرونا است.
این گزارش در مورد تقویت اقتدارگرایی و تضعیف دمکراسی نیز آورده است: حکومت‌های ناکارآمد، فساد فراوان و بحران‌های اقتصادی منجر به اعتراضات گسترده منطقه‌ای پیش از شیوع کرونا شده بود. با توجه به آسیب‌پذیری دولت‌های منطقه در این همه‌گیری، می‌توان پیش‌بینی کرد که رهبران این کشورها با بکارگیری الگوی اقتدارگرایی، اعتراضات و بیان مشروع را تحت لوای امنیت و بهداشت عمومی، سرکوب کنند.
مقامات مصر در فضای سانسور پوشش خبری از ویروس کرونا گواهی‌نامه مطبوعاتی یک گزارشگر غربی را لغو کردند. حتی در اسرائیل نیز ناظران ابراز نگرانی کردند که آنچه برخی از آن به عنوان “کودتای کرونا” نام می‌برند، به «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اجازه به تعویق انداختن جلسات محاکمه و ماندن وی در قدرت را داده است.
تحلیلگر اندیشکده رند همچنین با اشاره به فجایع انسانی در خاورمیانه افزود: این منطقه با جدال‌های ادامه‌دار در سوریه، یمن و لیبی میزبان برخی از بدترین بحران‌های بشری در جهان است. پناهندگان و افراد بی‌سرپناه در داخل این کشورها آسیب‌پذیرترین افراد در مقابل بیماری کووید-۱۹ هستند.
این اندیشکده در مورد احتمال نزدیکی رابطه ایران با اعضای شورای همکاری خلیج فارس اضافه کرد: سال گذشته کشورهای مهم شورای همکاری خلیج فارس مانند امارات مذاکرات امنیت دریایی را با ایرانی‌ها آغاز کرد. شاید عربستان و امارات خواهان مهار ایران باشند، اما آنها خواستار فروپاشی نظام این کشور و دلسردی شهروندان ایرانی نیستند. در نتیجه تعجب‌برانگیز نیست که واکنش امارات به ویروس کرونا که ایران را تحت تاثیر قرار داده، تسهیل ارسال محصولات پزشکی بوده است.
داسا کی در نتیجه‌گیری این گزارش نوشت: در نبود یک تحول مؤثر نظیر فروپاشی یک قدرت مهم منطقه‌ای مسیر راهبردی مبهم خاورمیانه، همانند قبل از شیوع کووید-۱۹، متأثر از عوامل گسترده‌ای است.
تاریخ انتشار: ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ - ۱۴:۳۷
تهران - ایرنا - تحلیلگر اندیشکده «رند» تاکید کرد که بحران‌های جهانی موثر در نسل امروزی قطعا تاثیراتی را بر روی کشورها و جوامع در جهان و بخصوص خاورمیانه خواهد داشت، اما بعید است بحران بیماری «کووید-۱۹ » منجر به تغییرات راهبردی در این منطقه شود.