به گزارش بی بی سی، ریشی سوناک وزیر دارایی انگلستان روز پنجشنبه از اجرایی شدن طرح حذف مالیات بر ارزش افزوده کتابها و روزنامههای الکترونیک در این کشور خبر داد. این طرح که قرار بود در پایان سال جاری میلادی به مرحله عمل برسد، در پی بروز بحران کرونا هفت ماه زودتر از موعد اجرا شد. به گفته سوناک هدف از جلو انداختن اجرای این طرح آن بود تا در دوران قرنطینه خانگی دسترسی مردم به کتابها، تا حدامکان تسهیل شود.
در کنار تسهیل دسترسی، حذف این مالیات ۲۰ درصدی قیمت کتابها را نیز کاهش میدهد و افراد را به خرید کتاب دیجیتال تشویق میکند؛ براساس این طرح، قیمت یک کتاب الکترونیک ۱۲ پوندی به ۱۰ پوند خواهد رسید. بلافاصله پس از اعلام خبر معافیت کتاب های الکترونیک از مالیات بر ارزش افزوده، قیمت این نوع از کتابها در فروشگاه های آنلاین انگلستان کاهش یافت.
شرکت فروش اینترنتی آمازون یکی از تولیدکنندگان کتابخوانهای الکترونیک و از بزرگترین فروشندگان کتابهای دیجیتال در جهان در واکنش به این طرح اعلام کرد در کوتاهترین زمان ممکن کاهش قیمت لازم را بر کتابهای الکترونیک فروشگاه آنلاین خود را اعمال میکند.
ما از تصمیم دولت انگلستان برای حذف مالیات بر ارزش افزوده کتابهای الکترونیک در شرایط کنونی که هم به نفع خوانندگان است و هم نویسندگان و ناشران، استقبال میکنیم.
این معافیت مالیاتی و کاهش هزینهها مشمول روزنامههای الکترونیک انگلستان نیز میشود هرچند هنوز نمیتوان به قطعیت گفت آیا در قیمت این نشریات برای خوانندگان نیز تغییری ایجاد خواهد شد یا نه.
حذف مالیات بر ارزش افزوده کتابهای الکترونیک در اروپا
کتابهای الکترونیک از زمان پیدایش مشمول مالیات بر ارزش افزوده شدند و از همان ابتدا افراد و کمپینها به تلاش برای حذف این مالیات موسوم به مالیات مطالعه برآمدند. برای برخی از افراد کمبینا و بالاخص نابینا کتابهای الکترونیک و صوتی منبع مناسبی برای مطالعه هستند. به علاوه در بسیار کتابخوانهای دیجیتال، ابزارهایی وجود دارد که کار مطالعه را برای افرادی مبتلا به اختلال دیسلکسی (خوانشیپرشی)، تسهیل میکند. مبتلایان به این اختلال که ناتوانی در شناخت کلمات، اشتباه در خواندن و ضعف در درک مطلب را به همراه دارد، معمولا مطالعه با حروف چاپی به کار رفته در کتابهای کاغذی به مشکل برمیخورند و بر همین اساس، تنها با استفاده از نسخههای الکترونیک در کتابخوانهای دیجیتال خود قادر به تنظیم و مطالعه کتابها هستند. با این حال این افراد تنها کسانی نیستند که از مالیات بر ارزش افزوده کتابهای الکترونیک شکایت دارند. پیامدهای این مساله متوجه ناشران کمتر شناخته شده و نویسندگان تازه کار نیز میشود.
شورای اقتصادی اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۷ با تصویب قانونی به همه کشورهای عضو این اتحادیه اجازه داد تا مالیات بر ارزش افزوده کتابهای صوتی و الکترونیک را در کشور خود حذف کنند. به این ترتیب ۱۸ کشور اروپایی از جمله فرانسه، آلمان، ایرلند، ایتالیا، اسپانیا، هلند و سوئد این مالیات را کاهش دادهیا حذف کردهاند. اما از آنج که حذف این مالیات درآمد سالانه دولت انگلستان را نزدیک به ۲۰۰ میلیون پوند کاهش میدهد، این کشور که دیگر عضوی از اتحادیه اروپا هم نیست تاکنون از اجرای این طرح امتناع کرده بود.
رونق کتابهای دیجیتال در روزهای قرنطینه
نتایج بررسی و پژوهش جدید اتحادیه ناشران انگلستان حاکی از آن است که مالیات بر ارزش افزوده نسخه دیجیتال کتابها جلوی رشد صنعت نشر را میگیرد و کاهش این مالیات افراد را به خرید کتابهای بیشتر تشویق خواهد کرد. برآورد میشود که ۲۱۰ میلیون از ۳.۶ میلیارد پوند حاصل از فروش کتاب در انگلستان، از همین مالیات بر ارزش افزوده به ظاهر ناچیز ۲۰ درصدی به دست میآید.
در دنیایی که دغدغهها و تفریحات رنگ و وارنگ به کاهش سرانه مطالعه منجر شده است، روی آوردن به کتابهای الکترونیک میتواند راهگشا باشد. بنابر گزارش برخی از ناشران، فروش کتابهای الکترونیک در دوره قرنطینه خانگی با افزایشی ۵۰ درصدی همراه بوده است. مزیت استفاده از نسخههای دیجیتال این است که فرد میتواند همزمان صدها کتاب را به همراه داشته باشد و هر زمان که اراده کند، خواه پشت ترافیک باشد یا خواه در اتاق انتظار مطب پزشک، آنها را مطالعه کند. بنابراین مسوولیت دولتها این است که دسترسی افراد را به هر طریق ممکن به این منبع مطالعاتی مدرن تسهیل کنند.
در سال گذشت مجلس شورای اسلامی ایران نیز در همین راستا با تصویب قانونی، چاپ و انتشار روزنامهها اعم از کاغذی و الکترونیکی، چاپ کتاب و خدمات نشر و توزیع آنها و هر گونه تبلیغات در روزنامهها و نشریات را از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف کرد.