استفاده از نهادهای مدنی به‌عنوان حلقه‌های واسط بین دولت و جامعه به‌منظور تسهیل ارتباط، ارائه مطالبات و نظارت و پیگیری، از تجارب مثبت بشری در جوامع مختلف است که در قالب تشکل‌ها، اتحادیه‌ها، شوراها، احزاب و سندیکاها و نظایر آن نمایان می‌شود.
در حوزه ورزشی جهان کنونی تشکل‌ها همواره جایگاه خاصی دارند و می‌توانند فضای مساعدی برای تعامل مناسب و سازمان یافته بین اعضای جامعه ورزشی و حاکمیت به وجود آورند، ورزش در کشورهای توسعه یافته بدون استفاده از ساماندهی اتحادیه‌ها و ظرفیت آنها پیشرفت نداشته و این کشورها کوشیده‌اند روز به روز بخش خصوصی خود را فعالتر و اثربخش‌تر کنند.
در ماه‌های اخیر، شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان و ایران بر بسیاری از بخش‌ها تاثیر گذاشت و ورزش را در روزهایی مُختل و سپس بطور کامل متوقف کرد و در این میان مربیان، مالکان و مسوولان باشگاه‌ها و مجموعه‌های ورزشی که از این راه ارتزاق می‌کنند در ماه‌های گذشته با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شدند که سیر آن در روزهای آینده نیز ادامه خواهد داشت.
به اعتقاد کارشناسان در صورتی که ورزش ایران سازمان یافته‌تر و مبتنی بر تشکل‌ها و اتحادیه‌ها پیش می‌رفت قادر بود بخشی از مشکلات را با توانمندی همین گروه‌های مبتنی بر باشگاه‌ها، مربیان و ورزشکاران حل و فصل کند.
نگاهی به آمار و ارقام کشورمان حاکیست که ایران دست‌کم چهار میلیون ورزشکار سازمان یافته دارد و بسیاری از آنان از راه ورزش امرار معاش می‌کنند که از زمان شیوع ویروس کرونا، تمام آنها بیکار و با مشکلات مالی و اقتصادی مواجه شده‌اند.
بر اساس تحقیقات دانشگاهی، یک درصد از درآمد ناخالص ملی در امر ورزش هزینه می‌شود و هزاران میلیارد تومان در طول یک سال در بخش خصوصی و دولتی ورزش تراکنش مالی وجود دارد، کسب درآمد بالغ بر پنج درصد از جمعیت کشور و استان اصفهان از راه ورزش است و این تعداد به ۲۰ درصد از آحاد جامعه، خدمات ورزشی ارائه می‌کنند.
در استان اصفهان که از قطب‌های ورزش ایران به شمار می‌رود، بیش از ۳۱۱ هزار ورزشکار سازمان یافته و افزون بر یکهزار و ۳۵۰ باشگاه ورزشی از زمان شیوع ویروس کرونا و با دستور ستاد ملی مقابله با کرونا به‌منظور جلوگیری از شیوع این بیماری فعالیتشان متوقف شده است.
۵۶۴ مکان ورزشی زیرمجموعه ورزش و جوانان در استان وجود دارد که بیشترین آنها سالن چند منظوره با ۲۵۰، سالن رزمی با ۱۰۵ و کمترین آنها پیست اسکیت با یک و مانژ سوارکاری با ۲ مورد است که امرار معاش مربی، ورزشکار، داور، نیروهای خدماتی و دیگر عوامل این مجموعه‌ها به فعالیت آنها بستگی دارد و از آغاز شیوع کرونا و بسته شدن مجموعه ورزشی، مشکلات اقتصادی آنها آغاز شد.
فعالیت‌های ورزشی در جهان بر پایه اتحادیه‌ها
آنطور که عضو هیات علمی و دانشیار دانشکده علوم ورزشی دانشگاه اصفهان می‌گوید، اکنون در جهان، تشکل‌ها و اتحادیه‌های مرتبط با ورزش نقش بسزایی در پیشبرد اهداف دارند و ورزش دولتی بسیار کمرنگ و کم‌اثر شده است، لذا همین اتحادیه‌ها در بحران‌های مختلف وارد عمل می‌شوند و نقش‌آفرینی می‌کنند.
مسعود نادریان جهرمی در گفت و گو با ایرنا افزود: اتحادیه‌های ورزشی در ملت‌های دیگر با توانمندی و تجارب بسیار بالایی که دارند به‌عنوان اصلی‌ترین مرجع‌های رسیدگی به ساز و کار و امور و مشکلات ورزشی به شمار می‌روند اما جای خالی آنها در کشور ما بشدت احساس می‌شود که البته می‌توان برای ایجاد آنها تلاش کرد.
وی با اشاره به اهمیت کمتر شدن نقش دولت‌ها در ورزش خاطرنشان کرد: برای مثال در المپیک ۲۰۲۰ توکیو می‌بینیم که مشعل این رخداد با اهمیت بین‌المللی در اختیار شهرداران به‌عنوان متولیان بخش خصوصی و مردمی قرار داده می‌شود که نشانگر این است که بزرگترین رویداد ورزشی جهان را بخش خصوصی و به نوعی همان اتحادیه‌ها اجرا می‌کنند و دولت‌ها خواسته‌ها و سیاست‌های آنها را پشتیبانی و حمایت می‌کنند.
نقش اتحادیه‌های ورزشی در جلوگیری از ورشکستگی باشگاه‌ها
استاد مدیریت و برنامه‌ریزی ورزشی دانشگاه اصفهان ادامه داد: کمک به تشکیل سازمان‌های مردم نهاد و اتحادیه‌هایی مبتنی بر مربیان و جامعه ورزشی خیلی سودمند خواهد بود به‌ویژه در زمان بروز بحران‌ها مانند این روزهایی که کرونا معضلی جهانی شده، اتحادیه‌ها نقش‌آفرینی خواهند داشت و با حمایت از زیرمجموعه‌های خود در مباحثی همچون مالی، حفظ سرمایه و پشتیبانی از نیروی انسانی، از ورشکستگی باشگاه‌ها و معضلات اقتصادی مربیان و ورزشکارانی که امرار معاششان بسته به فعالیت به ورزش است، خواهند کوشید.
وی با تاکید براینکه برای ایجاد نظام ورزشی اتحادیه محور و تشکل محور در ایران باید از کشورهای پیشرفته در حوزه ورزش الگوبرداری کنیم، گفت: از سوی دیگر باید هر روز از دخالت‌های دولتی در امر ورزش کاست و کارها را به متولیان و فعالان خصوصی سپرد و در روزهایی که در کشور عیب و نقصی مشاهده می‌شود، بخش ورزش را هم مورد بازنگری قرار داد.
عضو هیات علمی و دانشیار دانشکده علوم ورزشی دانشگاه اصفهان اضافه کرد: علاوه بر آن، تشکیل اتحادیه‌ها و سازمان‌های مبتنی بر خود جامعه ورزشی به‌ویژه بر پایه مربیان و باشگاه‌ها، در راستای ارتقای خودشان بهتر می‌تواند تصمیم‌گیری کنند که البته این امر نیازمند توجه بیشتر به کارکردهای نظام‌‍مند است.
نادریان اضافه کرد: مکان‌هایی با عنوان کانون هواداران یا کانون مربیان در کشور فعالیت می‌کنند اما این مجموعه‌ها کارکرد مناسب ندارند و نمی‌توانند آنطور که باید عملکرد خوبی داشته باشند.
این پژوهشگر ورزشی، دلایل ایجاد نشدن تشکل‌ها و اتحادیه‌های مرتبط با ورزش را موضوعی چندوجهی و البته به‌هم‌پیوسته می‌داند که باید برای هر یک به‌صورت مجزا برنامه‌ریزی کرد و در این مسیر نقش قانونگذاران و مجلس شورای اسلامی برای حمایت از امور مبتنی بر مردم و بخش خصوصی بسیار پررنگتر خواهد بود.
وی اضافه کرد: ورزش ایران و اصفهان نیازمند استفاده هرچه بیشتر از نظام داوطلبانه به‌منظور نهضت داوطلب‌گرایی و ایجاد بانک اطلاعاتی در این زمینه است، نقش‌آفرینی در حوزه ورزش را باید بصورت خودجوش از سوی خود جامعه ورزشی طلب کنیم، اما قبل از آن باید اختیارات لازم و بستر فعالیت را نیز برای آنها فراهم سازیم.
پیشکسوت فوتبال و رییس کانون مربیان شعبه اصفهان در گفت و گو با ایرنا در باره اهمیت تشکیل اتحادیه‌های ورزشی با محوریت مربیان و باشگاه‌ها اظهار داشت: تشکل‌های ورزشی و اتحادیه‌های باشگاهی و مربیان در حل و رفع مشکلات مالی بخصوص در زمان بروز بحران‌هایی مانند کرونا مفید خواهند بود.
حسین چرخابی با تاکید براینکه اتحادیه‌های ورزشی باید صندوق حمایت مالی را با مشارکت خود اعضا ایجاد کنند، افزود: راه‌اندازی و تشکیل صندوق حمایت مالی زیر نظر اتحادیه در مواقع مختلف به داد ورزش خواهد رسید و این شیوه در کشورهای پیشرفته در عرصه ورزش نیز به وفور دیده می‌شود.
وی گفت: نبود اتحادیه‌ها در ورزش ایران به‌ویژه در رشته فوتبال به چشم می‌خورد و این در حالی است که بسیاری از کشورها از این مجموعه‌های تشکلی ارزشمند، برای پیشبرد اهداف خود استفاده می‌کنند.
این کارشناس فوتبال، جلب حمایت مردمی را از دیگر کارکردهای اتحادیه‌های ورزشی دانست و تاکید کرد: برای مثال در موضوع همه‌گیری بیماری کووید-۱۹، در صورت وجود چنین اتحادیه‌هایی، همگرایی و کمک به دیگر اقشار مردم از سوی جامعه ورزشی بهتر و گسترده‌تر انجام می‌شود.
وی با اشاره به اهمیت وجود اتحادیه‌های مربیان و اتحادیه باشگاه‌ها خاطرنشان کرد: این‌گونه تشکل‌ها نقش ویژه‌ای در زمان بحران‌ها و حل مسائل دارند و اعضای آن با هم اندیش هم‌افزایی می‌توانند برای حل معضلات و ارائه راهکارها ودر نهایت پیشرفت و توسعه ورزش بکوشند.
چرخابی با بیان اینکه باید در سیر ورزشی ایران بازنگری جدی صورت گیرد، گفت: در برخی موارد، قانونی در ورزش ایران به‌ویژه در ساختارها و زیرساختارهای قانونی و اجرایی نیازمند بررسی مجدد و اصلاح هستیم.
نگاه کم اهمیت به کانون مربیان
این پیشکسوت ورزشی با بیان‌اینکه در ایران و همچنین اصفهان کانون مربیان وجود دارد، اما کاربردی و موثر نیستند، اظهار داشت: این مجموعه‌ها در عمل کارایی خاصی ندارند و راهکار این است که چنین تشکل‌هایی با زیربنا و ساختار درست تشکیل شوند.
وی تصریح کرد: تشکل‌ها و اتحادیه‌های ورزشی باید با یک اساسنامه قوی، سازوکار مشخص و برنامه‌ریزی شده داشته باشند تا برای مسائل گوناگون راه‌حل ارائه کنند و نسخه‌هایی که می‌پیچند در عمل و نه در شعار بکار گرفته شود.
رییس کانون مربیان شعبه اصفهان تاکید کرد: پس از اتمام دوران کرونا و حتی از الان باید به فکر تشکیل چنین تشکل‌هایی بود تا بر مبنای آن فعالیت‌ها شکل گیرند.
یک باشگاه‌دار و رییس هیات ورزش‌های رزمی اصفهان در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: حفظ سلامت ورزشکاران همچون سایر اقشار مردم از اهمیت بالایی برخوردار است، اما باید این نکته را تاکید کنیم که بسیاری از مشاغل دوباره راه اندازی شده‌اند اما تعطیلی باشگاه‌ها و مجموعه‌های ورزشی همچنان ادامه دارد که بی‌شک ضررهای مالی گسترده‌ای را برای آنان به همراه داشته است.
حمیدرضا پارسی‌منش اضافه کرد: باشگاه‌های ورزشی و جامعه ورزشکاران با گردن نهادن به قرنطینه و بسته بودن مجموعه ورزشی خیلی جلوتر از اصناف پیش رفتند بنابراین لازم است که حمایت خاصی به ویژه در مباحث مالی از آنها صورت گیرد.
رییس هیات ورزش‌های رزمی اصفهان با بیان اینکه مشکلات کنونی رُخ داده به‌خاطر کرونا دامنگیر کل ورزش جهان شده است، گفت: در ایران و اصفهان بطور متوسط در هر باشگاه ورزشی حدود ۱۰ نفر مستقیم و غیرمستقیم از این راه درآمد دارند که باید برای حل مشکلات آنها تسهیلاتی در نظر گرفته شود.
بازنگری در ورزش و تشکیل اتحادیه‌ها، ضرورتی که کرونا به ما نشان داد
وی تصریح کرد: برخی از بخش‌ها در ورزش نیازمند بازنگری جدی با محوریت نظرات کارشناسان است، بویژه مشارکت قانونی در حوزه ورزش، شیوه صدور پروانه‌ها، وجود اتحادیه‌ها و کارکردهای هیات‌های ورزشی باید مورد بازنگری جدی قرار بگیرد.
به گفته پارسی‌منش، بحران‌هایی مانند کرونا تاکید می‌کند که تشکیل اتحادیه‌ها و کمک به توسعه به آنها و همچنین تدوین نوع خاصی از بیمه برای ورزشکاران و مربیان ضرورت دارد تا آنانی که از کار بیکار شده‌اند مورد حمایت قرار گیرند.
این باشگاه‌دار با بیان‌اینکه سرمایه‌گذاری در ورزش هزینه نیست و در درازمدت سرمایه‌گذاری در راه بهداشت و سلامت جامعه خواهد بود، گفت: اتحادیه‌های ورزشی بر مبنای باشگاه‌ها و مربیان تصمیم گیری بهتری خواهند داشت، زیرا مشکلات مبتلابه را بهتر می‌بیند و راهکارهایی سریعتر و کاربردی‌تر خواهند داشت.
وی با اشاره به‌اینکه سرانه ورزشی در استان اصفهان پایین است، اما بخش خصوصی با ورود خود بخش قابل توجهی از این کسری را به دوش گرفته و جبران کرده است، افزود: بنابراین باشگاه‌ها اکنون باید مورد حمایت قرار بگیرند، زیرا تعطیلی احتمالی ده‌ها باشگاه به بیکار شدن صدها نفر و سبب دوری هزاران نفر از ورزش می‌شود.
در استان اصفهان افزون بر ۳۵۰ هزار ورزشکار سازماندهی شده فعالیت دارند.
رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد: تاکنون ۹۹ هزار و ۹۷۰ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده و با فوت ۶۳ نفر در ۲۴ ساعت گذشته (دوشنبه تا سه شنبه) جان باختگان کرونا در کشور به ۶ هزار و ۳۴۰ نفر رسید.
کیانوش جهانپور درباره آخرین آمار ابتلای قطعی به ویروس کرونا در کشور و موارد فوت ناشی از آن بیان کرد: در این مدت و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی هزار و ۳۲۳ بیمار جدید مبتلا به کووید ۱۹ در کشور شناسایی شد و مجموع بیماران کووید ۱۹ در کشور به ۹۹ هزار و ۹۷۰ نفر رسید.