در روزهای نخست شیوع ویروس کرونا و تعطیلی مدرسه‌ها دانش‌آموزان دچار سردرگمی‌هایی و نگرانی برای ادامه سال تحصیلی شده بودند اما معلمان دلسوز مانند همیشه خیلی سریع راهکار مناسب را یافته و هرچند سخت و هزینه بر اما اجازه ندادند ویروسی که همه دنیا را به تعطیلی کشاند، آنها را در دام خود گرفتار و آموزش علم را متوقف کند.
معلمان شاید زودتر از مسئولان دست به کار شدند و همپای مدافعان سلامت که در جبهه بهداشت و درمان با دشمن مشترک می‌جنگند پای کار آمدند و اجازه ندادند بین کلاس درس و دانش‌آموزان فاصله بیفتد.
آنان با فراموشی مسائل و مشکلات معیشتی حتی با هزینه شخصی دست به دامان فضای مجازی شده‌اند و ساعت‌های زیادی از روز را برای پر کردن فایل‌های آموزشی برای ارائه دانش‌آموزان می‌گذرانند و در ۲ ماه گذشته همه معلمان حتی آنانی که در مناطق دوردست روستایی که بسیاری از زیرساخت‌های آموزشی فراهم نبود مسئولانه در محل کار خود حاضر و با تولید و تحویل محتوای آموزشی به دانش‌آموزان حجت را تمام کردند و فرایند آموزش را فعال نگه داشتند.
معلمان این سرزمین در روزهای کرونایی کشور که همه چیز را تحت تاثیر خود قرار داده است، ثابت کردند همچون دوران دفاع مقدس مردان و زنان روزهای سخت هستند و در این روزهای بحران کرونا تلاش خلاقانه آنها در فضای مجازی و تولید محتوای آموزشی برای تکمیل مطالب درسی ارائه شده به دانش‌آموزان و فعال نگه‌داشتن چراغ دانش در تاریخ ایثارگری ملت ایران فراموش نخواهد شد.
کرونا اسیر خلاقیت معلمان
بوشهر از جمله استان‌هایی بود که ستاد استانی مقابله با کرونای آن از روز یکشنبه چهارم اسفند ماه سال گذشته با وجود اینکه هیچ گزارشی از وجود ویروس کرونا در این استان ثبت نشده بود اما برای حفظ سلامت دانش‌آموزان تصمیم به تعطیلی مدرسه‌ها گرفت.
هنوز چند روزی از تعطیلی مدرسه ها نگذشته بود که معلمان خلاق و دلسوز این سرزمین از جمله استان بوشهر دست به کار شدند و برای تداوم آموزش با استفاده از فضای مجازی روند آموزشی را براساس برنامه‌ریزی درسی پیگیری کردند.
هرچند درعمل مدرسه‌ها در فضای حقیقی تعطیل بودند اما معلمان بوشهری در قالب شبکه شتاب (تلویزیون اینترنتی) کلاس‌های درس را به خانه‌ها بردند و اجازه ندادند روند آموزش تعطیل شود.
در این شیوه آموزشی، برای هر پایه و درس از سوی معلمان باتجربه و خلاق بوشهری کلاس مربوطه برگزار و با ضبط تصویری آن امکان دسترسی دانش آموزان را با آدرس اینترنتی به شیوه آنلاین یا افلاین در قالب تلویزیون در ساعت و روزهایی که به خانواده ها اطلاع رسانی شده است فراهم می‌شود.
در این ارتباط اداره کل آموزش و پرورش استان بوشهر با همکاری معلمان اقدام به راه‌اندازی شبکه شتاب (شبکه تلویزیونی اینترنتی آموزش و پرورش) کرد و با استفاده از این فضا روند آموزش تداوم یافت طوریکه ۱۶۸ فیلم آموزشی به مدت سه هزار و ۳۶۰ دقیقه تولید و تا ۲۵ اسفند ماه سال گذشته ۱۲۵هزار نفر بطور برخط از این شبکه استفاده و ۶۲ هزار بار نیز از آرشیو آن دیدن شده‌است.
معاون آموزشی دبیرستان شبانه روزی باقرالعلوم جم استان بوشهر گفت: با شیوع ویروس کرونا که باعث شد تا مدارس تعطیل و ماه‌های پایانی سال تحصیلی بدون حضور فیزیکی دانش‌آموزان در کلاس‌های درس سپری شود ومعلمان نیز بیکار شوند، در ابتدا تصور می‌شد، فرایند آموزش نیز با خانه‌نشینی دانش‌آموزان و معلمان بطور کلی متوقف شود اما تشکیل کلاس‌های درس در فضای مجازی و تعطیل نشدن روند آموزش همت معلمان این سرزمین برای آموزش را ثابت کرد.
ابراهیم قیصری افزود: روزهای کرونایی کشور معلمان را دلسرد نکرد بلکه انگیزه و خلاقیت آنان برای ادامه فرایند آموزش و تکمیل سال تحصیلی را مضاعف کرد به همین دلیل فضای مجازی که تا پیش از این بیشتر برای اطلاع رسانی، برخی ارتباطات و رد و بدل پیام‌های خصوصی و عمومی و انتشار ویدئوها و تصاویر بکار گرفته می‌شد را بستری مناسب برای احیای کلاس‌های درس یافتند.
وی بیان کرد: در این ارتباط معلمان با خلاقیت در شبکه‌های اجتماعی ابتدا از دانش‌آموزان خواستند با استفاده از گوشی‌های تلفن همراه وارد فضای مجازی مدرسه خود شوند و پس از جلسه آنلاین شورای مدرسه و مشورت و رایزنی با دبیران برای چگونگی از سرگیری سال تحصیلی، تدریس مجازی آغاز شد.
قیصری ادامه داد: همه دبیران در این مدت به جای روزانه هشت ساعت تدریس، حداقل ۱۲ تا ۱۴ ساعت در شبکه‌های اجتماعی برای تدریس و پاسخگویی دانش‌آموزان حضور دارند و انرژی و وقت زیادی در این زمینه صرف می‌کنند.
وی اضافه کرد: عشق و علاقه به تدریس باعث شد حدود ۹۰ درصد دانش‌آموزان این آموزشگاه با استفاده از گوشی‌های خود درس‌ها را فرا گیرند و تدریس آنلاین، ارائه جزوه و تکلیف، ارسال فایل صوتی تدریس دبیر، ارائه کنفرانس درس‌ها به وسیله دانش‌آموز و امتحان‌های آنلاین از جمله برنامه‌های روزانه آموزش مجازی است.
این فرهنگی گفت: در این بین استفاده از وسیله شخصی دبیر برای تدریس و پر شدن روزانه حافظه گوشی آنان، نگرانی دبیر از اینکه شاید هنوز تدریس را به خوبی ارائه نکرده باشد، ضعف چشم و خستگی استفاده زیاد از موبایل از چالش‌های روزانه معلمان است.
قیصری افزود: در شرایطی که در جامعه بی مهری‌هایی به فرهنگیان می‌شود اما معتقد هستم معلمان در ۲ ماه گذشته در بخش تعلیم و تربیت کار جهادی کردند و نگذاشتند چراغ آموزش خاموش بماند.
روزگار کرونایی، فرصت طرح‌های نو در فرایند آموزش
یکی دیگر از فرهنگیان استان بوشهر گفت: جهان هر لحظه میدان تحول و شکوفایی است حتی این روزهایی که آرامش را از انسان دریغ کرده و اضطراب را از همیشه به او نزدیکتر ،انسان در طول تاریخ نشان داده در تنگناهای پر پیچ و خمی که دنیا برایش رقم زده توجهش را بکار گرفته تا از خلاقیت‌های ذاتی که در درونش نهفته برای رهایی و رسیدن به آرامش و ساختاری جدید و نوین برای ادامه زیست اجتماعی بهره برده و تاکنون نیز همین شیوه را برگزیده است.
کیامرث خورده‌بین افزود: آموزش این روزها در فضایی جدا از مدرسه و کلاس درس در حال برگزاری است و تجربه فراگیر و همدلانه‌ای را رقم زده که یکسوی آن آموزگاران و معلمان هستند و در سوی دیگر آن دانش‌آموزان، اولیا و بستری که دولت برای این فضا آماده کرده‌است.
وی گفت: نمود این تجربه در جایی است که معلمان با تمام مشقت‌های پیش روی آنها اجازه تعطیلی مدارس را ندادند و با هر نوع خلاقیتی که آفریدند دانش‌آموزان را در پای کلاس‌های درس نشاندند و با ایثار فراوان تا امروز به امر تعلیم پرداخته‌اند.
وی بیان کرد: هر چه بیشتر به پیش می‌رویم فضاهای جدیدی در آموزش از طریق همین معلمان مشاهده می‌شود که تا پای جان حتی روی تخت بیمارستان‌ها با ساده‌ترین خلاقیت‌ها دست از تلاش برنمی‌دارند.
عاطفه محمدی دیگر معلم بوشهری که در پایه چهارم ابتدایی تدریس می کند افزود: انتظار می‌رود خانواده‌ها با حمایت از دانش‌آموزان برنامه درسی فرزندان خود را از طریق فضای مجازی، شبکه آموزش و شتاب پیگیری کنند تا این تعطیلی اجباری به بچه‌ها از نظر آموزشی ضرر نرساند.
وی ادامه داد: انتظار است والدین کودکان خود را به فراگیری محتوای آموزشی تولید شده در شبکه شتاب و فضای مجازی که معلمان برای فرزندان آنها ایجاد کردند تشویق و استقبال بیشتری کنند.
چالشی که با همت معلمان فرصت شد
آموزگار پایه ششم ابتدایی شهرستان بوشهر گفت: با تعطیلی مدرسه‌ها به دلیل شیوع ویروس کرونا، آموزش و پرورش با چالشی جدی روبرو شد.
بهنوش علیپور افزود: چالشی که حتی در دوره جنگ هشت ساله نیز تجربه نکرده بودیم در دهه ۶۰ بخشی از کشور درگیر جنگ بود اما در جنگ کرونا مدرسه‌های سراسر کشور سر در لاک تعطیلی فرو برده‌است.
وی افزود: در این شرایط متولیان دستگاه تعلیم و تربیت یا باید به انتظار پایان دوره کرونا می‌نشستند تا فرمان بازگشایی دوباره مدرسه‌ها را صادر کنند یا اینکه طرحی نو در اندازند تا چراغ آموزش همچنان برافروخته باشد.
علیپور یادآور شد: در واقع کرونا فرصتی را فراهم آورد تا آموزش و پرورش رسمی ایران از تارهای تنیده شده در خود رهایی یافته و در اندیشه راهی جدید برای آموزش فرزندان این آب و خاک بیابد.
وی ادامه داد: در شرایطی که معلم و دانش آموز به دلیل قرنطینه خانگی امکان برقراری ارتباط حضوری برای مبادله فرآیند آموزش را نداشتند فضای مجازی که همیشه به عنوان تهدید تلقی می‌شد به یاری آموزش و پرورش آمد تا رابط بین معلم و شاگرد شود.
این معلم بوشهری گفت: سوال اساسی این بود اگر چه آموزش و پرورش از بد حادثه به فضای مجازی پناه آورده بود اما آیا این فضا توان و ظرفیت حمل این بار سنگین را دارد یا خیر؟
وی گفت: در واقع اگرچه که ضریب نفوذ اینترنت در این سال‌ها در کشور به شدت افزایش پیدا کرده و گوشی‌های هوشمند همراه به بیشتر خانه‌ها و خانواده‌ها ورود کرده‌است اما آموزش مجازی به آسانی امکان پذیر نبود.
علیپور ادامه داد: تولید محتوای قابل فهم، ساده و خلاقانه آموزشی مبتنی براینترنت، محدود نبودن ساعت‌های آموزشی، هزینه خرید بسته اینترنتی، استفاده از وسایل شخصی برای آموزش و موارد دیگر بخشی از مشقت‌های آموزش مجازی است.
وی بیان کرد: همه اینها یک طرف، دانش‌آموزانی که از نعمت دسترسی به اینترنت یا تلفن همراه هوشمند محروم هستند، یک طرف در این شرایط سخت و چالش بزرگ و با وجود همه سختی‌ها آموزگاران لباس جهاد علمی را بر تن کردند و از طریق فضای مجازی و یا با حضور در محل کار و رساندن بسته‌های آموزشی به شاگردان و یا از راه برقراری ارتباط با تلفن خود را به شاگردان رساندند و اجازه ندادند آموزش تعطیل شود.
علیپور یادآور شد: گروهی دیگر از آموزگاران نیز در شرایط کرونایی در خط مقدم جبهه سلامت ایستادند و با حضور در مدرسه یا منزل دانش‌آموزان محروم از اینترنت یا تلفن هوشمند آموزش حضوری را به آنها ارائه دادند تا جلوه‌هایی مانا از ایثار خلق شود.
وی ادامه داد: با همت معلمان نه تنها در دوره کرونا آموزش تعطیل نشد بلکه این دوره پنجره‌ای را به روزهای روشنی گشود که تلفیق آموزش حضوری و مجازی می‌تواند آینده‌ای پرنور را برای ایران اسلامی رقم بزند.
نبوغ معلمان و جهش آموزش سنتی به نوین
یکی دیگر از فرهنگیان بوشهری گفت: روزی که کرونا باعث شد هیاهو و آموزش از مدرسه‌ها برود همه نگران آسیب‌های ناشی از تعطیلی مدرسه بودند ولی تاریخ همیشه نشان داده در بدترین شرایط آموزش مسیر خود را پیدا می‌کند.
معصومه امیری افزود: روزی که صوت‌ها و کلیپ‌هایی از مسلط نبودن معلمان به فضای مجازی منتشر می‌شد و جوک و دابسمش‌ها ساخته می‌شد معتقد بودم که فضای آموزش کشور در حال بلوغ و جهش از یک سطح و تفکر سنتی به یک سطح جدید خواهد بود .
وی ادامه داد: معلمانی که در روزهای ابتدایی آموزش مجازی سر درگم بودند حال هر کدام صاحب سبکی شده‌اند و حرفی برای گفتن دارند و این فقط با صبر و پشتکار بوجود آمد.
امیری اظهار کرد: در دوران کرونا برخلاف اینکه همه تصور می‌کردند آموزش تعطیل و معلمان در حال استراحت هستند، آموزش تعطیل نشد و از همان روزهای نخست معلمان دست بکار شدند آموزش دیدند وآموزش دادند.
این فرهنگی بوشهری گفت: معلمانی که همیشه دغدغه معیشت داشتند این بار هدف اصلی را فقط آموزش گذاشتند و براین اصل متمرکز شدند.
امیری یادآورشد: آموزش محدود به فضای فیزیکی خاصی نیست و این باور را هیچ وقت به معلمان زحمتکش تزریق نکردیم، شاید چالش کرونا نقطه عطفی در آموزش کشورمان و حتی جهان باشد.
یکی دیگر از فرهنگیان بوشهری گفت: معلمان با احساس مسئولیت نسبت به امر آموزش در این روزهای کرونایی به جای هشت ساعت آموزش ۱۰ تا ۱۲ ساعت باید کار انجام می‌دادند و به نحوی تمام زندگی معلمان تحت تاثیر این مساله قرار گرفت اما معلمان با جان و دل و وظیفه‌ای که نسبت به درس‌هایی که مانده بود برعهده داشتند سعی کردند به شیوه‌های مختلف مطالبی که باید آموزش داشته می‌شد را در این مدت هر چند سخت به دانش‌آموزان ارائه دهند.
فاطمه کیانی ادامه داد: هرچند کلاس درس لذت و بازخورد دیگری برای معلم و دانش‌آموز دارد ولی سعی شد در کنار همه جذابیت‌های فضای مجازی دانش‌آموزان جذب درس شوند.
شبکه " شتاب" کار جهادی معلمان بوشهر
مدیرکل آموزش و پرورش استان بوشهر گفت: هرچند به دلیل پیشگیری از شیوع ویروس کرونا مدرسه‌های سراسر کشور تعطیل شده‌است اما با استفاده از امکانات فضای مجازی آموزش دانش‌آموزان تعطیل نیست و با قوت در دست اجرا است.
علیمراد کرمی افزود: تلاش شده با استفاده از فضای مجازی و توان بهترین معلمان ازطریق شبکه "شتاب" ( شبکه تلویزیون اینترنتی آموزش و پرورش بوشهر)، آموزش دانش‌آموزان به روز پیگیری و نگرانی خانواده‌ها در این ارتباط برطرف شود.
وی بیان کرد: هدف از راه‌اندازی شبکه شتاب این است که به خانواده‌ها بگوییم در کنار سلامت فرزندان آموزش آنها نیز مورد توجه است و آموزش و پرورش با همه توان خود برای آموزش هرچه بهتر دانش‌آموزان استان برنامه‌ریزی دارد.
کرمی اضافه کرد: فضای مجازی فرصتی مهم برای آموزش است که در گذشته از آن غفلت شده بود و امروز تلاش شده با بکارگیری همه امکانات از این ظرفیت برای ارائه آموزش‌ها به دانش‌آموزان استفاده می‌شود.
وی ادامه داد: همه تلاش آموزش و پرورش این است که از راه شبکه تلویزیون اینترنتی آموزش و پرورش بوشهر و استفاده از توان معلمان برتر استان کاری منحصر به فرد در زمینه آموزش دانش‌آموزان در استان انجام شود.
مدیرکل آموزش و پرورش استان بوشهر گفت: معلمان این استان برای اینکه دانش‌آموزان از درس و آموزش عقب نمانند در این فرصت از طریق گروه‌های واتساپی تلاش کردند بیشترین مطالب آموزشی در اختیار آنان قرار گیرد چه بسا حتی بیش از مدرسه این مطالب طراحی و ارائه شد و به جرات می‌توان گفت کاری جهادی در این زمینه صورت گرفت.