دکتر سیروس عسگری استاد تمام دانشگاه صنعتی شریف در دانشکده علم و مواد دانشگاه با تخصص میکروسکوپ الکترونی، آلیاژهای دمای بالا است که از ۲۰ اسفند ۹۸ در بازداشتگاه الکساندریا آمریکا به سر می‌برد .
وی که به دنبال بازگشت داوطلبانه به ایران است اما اداره مهاجرت آمریکا اجازه پرواز به وطن یا آزادی موقت را نداده است. این اداره همچنین در دوران شیوع کرونا با عسگری برای استفاده از ماسک حفاظتی مخالفت کرد، در حالی که این استاد دانشگاه به مشکلات حاد تنفسی مبتلا است.
سرقت اسرار تجاری نیروی دریایی آمریکا و نقض قوانین روادید اتهام اعلام شده عسگری از سوی آمریکا است.
قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در امور بین‌الملل اخیرا اعلام کرد: سیروس عسگری که در زندان آمریکا به کرونا مبتلا شده بود، تحت مداوا قرار گرفت که امیدواریم بسترساز آزادی این استاد دانشگاه شود.
پیش از این سیدحسین نقوی‌حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی درباره آخرین وضعیت سیروس عسگری اعلام کرد که بنابر گزارش نمایندگان وزارت خارجه، دفاع و اطلاعات، بازگشت پروفسور عسگری به کشور قطعی شده است.
صادق مهردوست مشاور حقوقی قراردادهای بین المللی امروز - سه شنبه - در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا درمورد بازداشت پرفسور عسگری اظهارداشت: زندانی شدن این دانشمند و دیگر دانشمندان و نخبگان ایرانی که در خاک آمریکا به دلایل واهی بازداشت می‌شوند، خلاف قوانین حقوقی است زیرا زمانی می‌توان فردی را در هر کشوری بازداشت و زندانی کرد که علیه او جرمی ثابت شود.
وی ادامه داد: در قوانین حقوقی اصل بر عدم مجرمیت است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود و در پرونده دکتر عسکری جرمی به اثبات نرسیده اما وی پس از تبرئه از اتهامی که به او وارد شده بود، دوباره به دلیل واهی بازداشت و در شرایط بد، زندانی می‌شود که نشان از عدم رسیدگی عادلانه در پرونده است.
دانش آموخته دانشگاه امام صادق(ع) در مقطع دکتری خاطرنشان کرد: اتهامی که دستگاه قضایی آمریکا علیه پروفسور عسگری عنوان کرده، عملکرد او خلاف امنیت ملی آمریکا است که این دانشمندان ایرانی از این اتهام تبرئه شده است. این درحالی است که دادرسی عادلانه به این صورت است که برای اتهام های دیگر نیز باید قرار وثیقه صادر شود تا هر فردی در آمریکا یا کشور دیگری بتواند آزادانه رفت و آمد کند. ولی متاسفانه این حق قانونی از دانشمند ایرانی سلب شد.
مهردوست ادامه داد: یک قاعده در حقوق بین الملل به نام دولت کامله الوداد وجود دارد که این اصل می‌گوید هر دولتی باید برای مسایل سیاسی، حقوقی و ملی از حقوق خود دفاع کند، در مقابل هم رفتار متقابل وجود دارد که اگر رفتاری از دولتی سرزد، کشوری که مورد این رفتار قرار گرفته می‌تواند آن رفتار را متقابل پاسخ دهد.
وی با تاکید بر این که در مقابل رفتار دولت و دستگاه قضا آمریکا در قبال دانشمند ایرانی می توان مقابله به مثل کرد، اظهار داشت: این رفتار به مانند این است اگر یک شهروند آمریکایی به ایران آمد بدون هیچ دلیل و جرمی، با استناد به اصل رفتار متقابل یا همان دولت کامله الوداد با او رفتار کنیم.
وی یادآور شد: بر همین اساس آمریکا فقط به دلیل ایرانی بودن پروفسور عسگری اقدام به بازداشت او کرده است. چنین حالتی سبب خدشه دار شدن اصل آزادی افراد در نظام های حقوقی می‌شود که دستگاه قضا و دولت آمریکا این اصل را نادیده گرفتند.
مشاور حقوقی قراردادهای بین المللی تصریح کرد: همانطور که گفتم برای هر فردی در هر کشوری اصل بر عدم مجرمیت است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود البته در آمریکا و حتی ایران نیز علاوه بر دادگاه، شورای عالی امنیت ملی که شبه قضایی است وجود دارد که در صورت که دادگاه رای به برائت فردی بدهد، این شورا می‌تواند درموارد خاص، تصمیمی برای امنیت ملی خود بگیرد و فردی را دوباره بازداشت کند اما این بازداشت نیز طول مدت ۵ تا ۱۰ روز دارد و بیشتر از آن نیز خلاف قوانین حقوقی است.
مهردوست با بیان اینکه ایران می‌تواند در دفاع از حقوق شهرونداش در آمریکا علیه این کشور در دیوان بین المللی دادگستری و دیوان کیفری بین المللی شکایت کند، خاطرنشان کرد: این حق ادعای غرامت را برای ایران محفوظ و قابل اجرا می‌کند. زیرا پروفسور عسگری علاوه بر اینکه شخصیت حقیقی است، برای کشور دانشمند ملی محسوب می‌شود و نیاز است به عنوان سرمایه ملی برای او هر کاری انجام شود.