کشت گلخانه راهی مطمئن در مدیریت مصرف و صرفه جویی آب و برون رفت از بحران کم آبی است و با توجه به چالش جدی خشکسالی و بهره وری بهینه از منابع آبی برای تولید محصولات با کیفیت مناسب است.
ظرفیت های بالقوه ای برای توسعه این شیوه کشت در مناطق مختلف ایران در استان ها از جمله در یزد وجود دارد که می تواند نقش بسزایی از منظر اقتصادی برای بهبود معیشت مردم و اشتغال داشته باشد.
آب ، در یزد با وجود عرصه های متعدد بیابانی برای تامین نیازهای بخش کشاورزی، بهداشت، شرب ،صنعت و فضای سبز حکم طلا را دارد .
در چنین شرایطی ۴۰ فروچاله به دلیل نبود تعادل میان آب های ورودی و خروجی سفره های زیرزمینی به دلیل برداشت بی رویه ناشی از نیاز به تولید بیشتر برای تامین غذای شهروندان در ابرکوه ایجاد شد.
با توجه به دوری یزد از دریا و نفوذ کم ابرهای بارانزا با منشا دریای مدیترانه و اقیانوس هند به استان، توسعه کشت گیاهان گلخانه ای می تواند در افزایش تولید و تامین نیازهای جمعیت در حال افزایش یکی از راهکارها باشد.
در حالیکه تولید محصول در فضای باز در واحد سطح ۳۰ تن است، این مقدار در گلخانه های معمولی ۳۰۰ تن و در گلخانه های جدید (N. f. t ) بیش از ۶۰۰ تن است .
همچنین میزان مصرف آب برای کاشت محصول گلخانه‌ای نسبت به کاشت در فضای باز ۱۰ برابر کمتر و تعداد فرصت های شغلی ایجاد شده برای جویندگان کار همین تعداد افزایش نشان می‌دهد.
مزایای توسعه کاشت گلخانه ای
به گفته معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی یزد توسعه گلخانه ها به دلیل مزایایی که در کاهش مصرف آب ، افزایش تولید، اشتغال و ارزش افزوده بالا دارد ، شاهد افزایش سرمایه گذاری دراین بخش هستیم.
محمدحسین ملانوری در گفت و گو با گزارشگر ایرنا در ابرکوه افزود: برای اجرای کشت گلخانه‌های معمولی در هر هکتار ۱۵ میلیارد ریال و در روش کشت بدون خاک ۳۰ میلیارد ریال وام پرداخت می شود.
وی ، اظهار کرد: سال ۱۳۹۸ به دلیل محدودیت منابع آبی و با توجه به ارزش افزوده بالا ، مجوز ساخت ۶ شهرک گلخانه ای با اشتغال زایی حدود ۵۰۰ نفر در ابرکوه و خاتم برای بخش خصوصی صادر شد.
این در حالی است ۸۰ درصد شهرک‌های گلخانه ای یزد در خاتم به عنوان یکی از قطب های کشاورزی قرار دارد که تاکنون ۲۰۰ نفر از فارغ‌التحصیلان رشته‌های کشاورزی مراکز دانشگاهی برای سرمایه‌گذاری در شهرک های گلخانه‌ای اعلام آمادگی کردند.
ارائه وام کم بهره و کمک بلاعوض دولت
حسین دهقان یکی از تولیدکنندگان محصولات گلخانه ای با توجه به اهمیت ایجاد اشتغال مولد و تولید با ارزش افزوده بالا ، افرادجویای کار را به فعالیت در کشت گیاهان گلخانه ای دعوت کرد.
حسن فلاح زاده دیگر فعال این بخش با توجه به خشکسالی و محدودیت منابع آبی کشت های نوین گلخانه ای مانند زعفران را بسیار مناسب و جوابگوی اشتغال و درآمد پایدار برای جویندگان کار عنوان کرد .
وی استفاده از وام کم بهره برای کشت محصولات گلخانه ای و استفاده از کمک های بلاعوض دولت برای اجرای طرح های آبیاری نوین را ظرفیت بسیار خوبی در تحقق جهش تولید برشمرد.
همچنین مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی یزد گفت : با هدف توسعه کشت محصولات کم آبخواه و صرفه جویی در مصرف آب سال گذشته ۶۵۰ میلیارد ریال وام ارزان قیمت به ۱۴۹ متقاضی بخش خصوصی ، برای اجرای ۸۰ هکتار اراضی طرح توسعه کشت گلخانه ای پرداخت شد .
اکبر شیخ علیشاهی با اشاره به اینکه ۶۰ درصد گوجه فرنگی و ۲۲ درصد خیار سبز گلخانه‌های کشور در یزد تولید می شود ، اضافه کرد: تاکنون زمینه اشتغال ۱۶ هزار نفر در استان فراهم شد.
وی همچنین خاطرنشان کرد: در راستای توسعه کشت محصول کم آبخواه ، ۳۶۵ پرونده تقاضای تسهیلات ساخت گلخانه در سطح ۲۱۰ هکتار با ۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد ریال اعتبار به بانک های عامل استان معرفی شد.
تولید افزون بر سه هزار تن محصولات گلخانه ای در ابرکوه
همچنین به گفته مسوول تولیدات گیاهی مدیریت جهاد کشاورزی ابرکوه با وجود محدودیت منابع آبی و تداوم ۲ دهه پدیده خشکسالی و لزوم تغییر الگوی کشت با پرداخت تسهیلات بانکی، افزایش طرح توسعه کشت محصولات گلخانه‌ای در این شهرستان با جدیت ادامه دارد.
حسن زارع ادامه داد: با وجود محدودیت منابع آبی و تداوم ۲ دهه پدیده خشکسالی با استفاده از روش های نوین آبیاری در سال ۱۳۹۸، سه هزار و ۱۵۰ تن انواع محصول گلخانه‌ای تولید و روانه بازار مصرف شد.
همچنین به گفته مدیر جهاد کشاورزی ابرکوه زیرساخت های لازم برای توسعه کشت محصول کم آبخواه همچون گلخانه، پسته ، گیاهان دارویی و زعفران در ابرکوه فراهم است.
مهدی غیب الهی ادامه داد: برای تغییر الگوی کشت ، آمادگی وجود دارد برای توسعه کاشت محصول گلخانه ای با معرفی متقاضیان به بانک های عامل برای ایجاد اشتغال مجوز ساخت گلخانه صادر کنیم.
تا پایان سال گذشته چهار هزار و ۶۰۰ هکتار سامانه آبیاری نوین که شامل آبیاری کم فشار ، قطره ای ، زیرسطحی ، تیپ و تشتکی است در ابرکوه اجرا شد که راندمان آبیاری ۳۵ تا ۸۵ درصد افزایش یافت.
اراضی قابل کشاورزی ابرکوه به علت کاهش بارندگی، کم آبی و تداوم خشکسالی از ۲۰ هزار هکتار به ۱۵ هزار هکتار کاهش یافت و ۴۰ درصد اشتغال وابسته به فعالیت‌های کشاورزی، دامداری و دامپروری است و هشت هزار خانوار ، سالانه ۲۰۰ هزار تن محصول کشاورزی و دامی تولید می کنند.
مرکز شهرستان ۵۵ هزار نفری ابرکوه در ۱۴۰ کیلومتری جنوب غربی شهر یزد قرار دارد.