با نگاهی گذرا و عملیاتی به گزارش سریع، نوع حادثه، جزئیات، تاریخ، ساعت، نشانی دقیق، طول و عرض جغرافیایی و شمار مصدومان وقوع این زمین لرزه به راحتی آب خوردن به این نتیجه می رسیم که مصدومان این زمین لرزه با اقدامات ایمنی و محافظتی که می‌تواند باعث کاهش خسارات جانی و مالی ناشی از وقوع زلزله شود، آشنا نبوده‌اند.
با یک حساب سر انگشتی و استناد به گزارش سریع موقعیت حادثه و ۵۳ هزار و ۸۸۷ نفر جمعیت متاثر از این حادثه که ۲۶ هزار و ۳۹۹ نفر از آنان زن و ۲۷ هزار و ۴۸۸ نفر از آنها مرد بوده اند یا به تعبیر ساده تر ۱۷ هزار و ۹۱ خانوار متاثر از زلزله به این نتیجه خواهیم رسید که دیگر باید مقدمات انجام آموزش و تمرین پناه گیری به همراه اعضای خانواده را فراهم کنیم تا در زمان وقوع زلزله، آمادگی‌های لازم را داشته باشیم و اقدام صحیح و مناسب را انجام دهیم.
چند توصیه ساده
اطلاعات جمع آوری شده و ارزیابی شده میدانی از سوی نیروهای امدادی اعزامی به منطقه زلزله زده دماوند شعاع محدوده متاثر از این حادثه را ۱۰ کیلومتر و مساحت محدوده متاثر از این زلزله را ۳۱۴ کیلومتر با ۲ شهر متاثر با جمعیت شهری ۵۱ هزار و ۱۳۸ نفر (۱۶ هزار و ۱۴۲ خانوار شهری) و ۱۷ روستا با جمعیت ۲ هزار و ۷۴۹ نفر (۹۴۹ خانوار روستایی) را ثبت کردند که بسیاری از مصدومان ناشی از این زلزله در مناطق شهری به دلیل، ترس، هیجان و فرار دچار حادثه شده‌اند، این درحالی است که افراد باید توجه داشته باشند که در زمان وقوع زلزله در مناطق شهری پناهگیری بر فرار ارجح است.
طبق دستور العمل‌های آموزش همگانی جمعیت هلال احمر افراد باید در این زمان روی زمین بنشینند، به شکل چهار دست و پا یا دو زانو (به طوریکه تعادلشان حفظ شود)، از سر و گردنشان محافظت کنند، سپس زیر یک میز محکم رفته و با دست میز را نگه دارند تا تکان نخورد.
همچنین با توجه به اینکه در مناطق روستایی که خانه‌هایشان به شکل خشتی و گلی است ارجحیت با فرار و خروج از منزل است و به دلیل امکان بیشتر فروریختن منازل روستایی بهتر است افراد بلافاصله بعد از وقوع زلزله از خانه خارج شوند.
افراد باید بدانند که قرار گرفتن درکنار اشیای شیشه‌ای، پنجره‌ها، دیوارهای خارجی و غیرحامل، زیر لوستر و و وسایل تزیئنی و به ویژه آسانسورها از پرخطرترین نقاط خانه است.
همچنین باید بدانند که بهترین حالت برای محافظت از کودکان این است که آنها را در بغل بگیرید. همچنین در خصوص افراد معلول جسمی-حرکتی نیز باید صندلی چرخدار آنها در حالت قفل شده باشد تا به دنبال زلزله این وضعیت به تکان خوردن و حرکت آنها نشود. اگر افراد در حالت خواب به سر می‌برند نیز باید تا پایان زلزله در جای خود باقی بمانند و با بالش سر و گردن خود را حفظ کنند.
همچنین با توجه به اینکه افراد در زمان وقوع زلزله هرگز نباید به سمت راه‌های خروجی و پلکان‌ها هجوم ببرند، اغلب مصدومیت‌ها و شکستگی‌های ناشی از زلزله به این دلیل اتفاق می‌افتد.
بر اساس آخرین بررسی‌ها قرار گرفتن در چارچوب درها و در گوشه مبلمان و نظایر آن تحت عنوان مثلث حیات منسوخ شده است و این به دلیل آن است که ممکن است با قرار گرفتن در چارچوب‌ها، به دنبال تکان‌های زلزله درب حرکت کند و منجر به پرت شدن افراد شود به همین دلیل نیز اخیرا دیگر قرار گرفتن در این مکان‌ها توصیه نمی‌شود. به همین جهت بهتر است افراد در هر جایی که هستند با دور شدن از مکانهای پرخطر فقط روی زمین بنشینند و سر و گردن خود را حفظ کنند.
تلفات زلزله بامداد جمعه
امروز جمعه ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۹ اسماعیل نجار رییس سازمان مدیریت بحران اعلام کرد: بر اثر وقوع زلزله بامداد جمعه شب در منطقه دماوند و تهران و حاشیه برخی از شهرهای در مسیر گسل این زلزله، یک پیرمرد ۶۰ ساله بر اثر فرار از منزل و آسیب دیدن سر وی، جان خود را از دست داد و ۳۳ نفر نیز مصدوم و روانه بیمارستان شدند.
وی با بیان اینکه از این تعداد به اضافه فرد جان‌باخته در مجموع ۱۹ نفر مربوط به منطقه دماوند و ۱۵ نفر نیز مربوط به تهران هستند، افزود: براساس آخرین آمار و اطلاعات موجود از تعداد ۱۵ نفر تهران تاکنون ۱۱ نفر به صورت سرپایی درمان شدند و چهار نفر مابقی هم اکنون در بیمارستان تحت درمان هستند.
رییس سازمان مدیریت بحران کشور با تاکید بر اینکه کاهش آسیب‌های جانی و مالی در چنین حوادثی تنها با جدی گرفتن موضوع پیشگیری در قالب ساخت و سازهای اصولی و فنی امکان پذیر خواهد بود، تصریح کرد: تا هر زمانی که این اصل به صورت دقیق و جدی اجرایی نشود، نباید منتظر کاهش آثار چنین حوادثی بود.
نجار اظهار داشت: در اینگونه حوادث بیشترین ضرر و زیان جانی و مالی شامل کسانی خواهد شد که در زمان ساخت مکانهای خود را بدون توجه به هشدارهای سازمان‌های مربوطه و به دور از چشم مسئولان امر اقدام به ساخت و سازهای غیرقانونی همانند ساخت ویلاهای مسکونی در حاشیه رودخانه‌ها می‌کنند.
وی با بیان اینکه هم اکنون نیروهای امداد گر در مناطق مربوطه حضور دارند و اوضاع تحت کنترل است، گفت: با توجه به نظریه کارشناسان و تجارب به دست آمده از زلزله‌های مختلف کشور جای نگرانی خاصی وجود ندارد و مردم نگران نباشند.
ثبت ۴۰ پس لرزه در تهران
این در حالی است که استاندار تهران با اشاره به زلزله بامداد امروز (جمعه) استان اعلام کرد: در حادثه زلزله بامداد امروز یک سالمند مرد در گیلاوند هنگام فرار از خانه و یک خانم ۲۱ ساله بر اثر ترس و اضطراب جان خود را از دست دادند.
به گفته این مقام مسوول مصدومان زلزله به استثنای ۲نفر که در بیمارستان هستند مابقی سرپایی مدا و مرخص شدند.
استاندار تهران با ابراز امیدواری که هیچ خسارت مالی ناشی از زلزله در استان نداشته‌ایم از حضور تیم‌های اورژانسی، خدماتی، امدادی و هلال احمر وارد کار و در محدوده مشا (کانون زلزله) خبر داد و گفت: ۲ هزار ۶۰۰ نفر تیم اورژانسی و ۶ اکیپ هلال احمر در روستاهای دماوند و همچنین تمامی دستگاه‌های راهداری و آتش نشانی نیز حضور داشتند و در این خصوص مشکل خاصی برای شهروندان گزارش نشده است.
محسنی بندپی با بیان اینکه شاهد ۴۰پس لرزه در تهران بوده ایم، گفت: تفکر اولیه این بود که زلزله از ۲.۹ به ۵.۱ شاید افزایش یابد، آنچه مهم بود آمادگی تیم های امداد و نجات است.
وی اضافه کرد: مکانهای اضطراری برای اسکان موقت، انبار های هلال مواد غذایی برای تغذیه در این شرایط، مخازن ذخیره آب در مناطق مختلف استان در صورت قطع انشعابات آمادگی آب رسانی را خواهند داشت.
به دنبال راه اندازی امداد پهپادی هستیم
استاندار تهران تصریح کرد: با همکاری وزارت ورزش و جوانان ۱۷ مکان ورزشی روباز استان برای اسکان موقت درهای آنها باز شده که این نشان از آمادگی کامل در چنین شرایطی است.
محسنی بندپی از راه‌اندازی امداد پهپادی برای زلزله‌زدگان در شهر تهران خبر داد و گفت: به دنبال راه‌اندازی امداد پهپادی، راه اندازی اپلیکیشن آموزشی شهروند آگاه و اتمام پروژه ساخت بیمارستان‌های ناتمام هستیم.
وی توضیح داد: وقوع زلزله بیشتر در دمادم صبح و نیمه شب رخ می دهد و پرواز هوایی و هلیکوپتر کمتر بوده که می توان از امداد پهبادی بهره برد.
استاندار تهران ادامه داد: با توجه به ویژگی، تراکم جمعیت و ساختمان های بلند مرتبه در کلان شهر تهران ساخته شده می بایست اقدامات ویژه ای در جهت مقابله با اینگونه پدیده ها داشته باشیم.
اما در این رهگذر باید به همگان توضیح داده شود که سرزمین ما، گستره ای است لرزه خیز که گاه به گاه زلزله‌های بزرگ و مخرب در آن رخ می دهد و لازم است که هم در ساختمان سازی‌ها و هم در آمادگی های عمومی و پیش از وقوع، این وضعیت بطور جد مورد توجه قرار گیرد.
تجربه نشان می‌دهد که عموم مردم ایران به اقلام اطلاعاتی بصری و گفتاری بیش از اطلاعات نوشتاری اقبال نشان می‌دهند و از این رو لازم است که درس‌های ساده و آموزش‌های عمومی از رسانه‌های جمعی پخش شود. همزمان کلیپهای کم حجم، جهت پخش در شبکه‌های مجازی اجتماعی، در گروه های مختلف، در پیام رسان‌ها و مواردی مانند آنها قرار گیرد تا به اطلاع عموم مردم برسد.
باید همه ما، اعم از مسئولین و مردم، یاد بگیریم که رخداد زلزله‌های بزرگ در کل پهنه ایران زمین، امر دائمی بوده و خواهد بود و ضرورت دارد آموزش های لازم در این زمینه را ببینیم.
زلزله بامداد امروز(جمعه) با قدرت ۵.۱ ریشتری در ۷ کیلومتری گسل مشا و ۶ کیلومتری شهر دماوند رخ داد.