«خان جان الکوزی» عضو هیأت مدیره اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان میگوید: گسترش ویروس کرونا باعث شده ۸۰ درصد کارخانههای تولیدی این کشور تعطیل شود و واردات و صادرات بهشکل بی سابقهای کاهش یابد که این روند باعث زیان یکونیم میلیارد دلاری به بخش خصوصی این کشور هم شده است.
به گفته وی، کارخانه های تولیدی کوچک و متوسط بطور کامل متوقف شده است و اگر این وضعیت چند ماه دیگر ادامه یابد بدون حمایت و کمک دولت افغانستان و جامعه جهانی، بخش بزرگی از کارخانههای تولیدی دیگر نیز ورشکست خواهند شد.
الکوزی میگوید که تجارت با پاکستان نیز دچار چالشی جدی شده است. در حالی که در گذشته هر روز یکهزارو ۵۰۰ کانتینر اموال بازرگانی مختلف از مرزهای پاکستان وارد افغانستان میشد اما در حال حاضر در هر هفته ۳۰۰ تا ۴۰۰ کانتینر وارد می شود.
«آرش یونسی» رییس اتاق تجارت استان بلخ در شمال افغانستان هم میگوید که حدود ۴۰۰ کارخانه تولیدی در این استان مسدود شده و تجارت با کشورهای آسیای میانه و داخل کشور به علت قرنطینه، ۸۰ درصد کاهش یافته است.
یونسی اضافه میکند که کشورهای ازبکستان و ترکمنستان مرزهای خود را بر روی تردد افراد بطور کامل مسدود کرده و در بخش ترانزیت و انتقال اموال بازرگانی نیز ۵۰ تا ۸۰ درصد کاهش روی داده است.
این مسؤول بازرگانی افغانستان در شمال این کشور میگوید که در گذشته هر ماه ۲۰۰ هزارتن اموال بازرگانی از کشورهای قزاقستان و ازبکستان وارد کشور میشد، اما در حال حاضر این رقم به کمتر از ۱۰۰ هزار تن رسیده است.
تنها بخش خصوصی افغانستان نیست که با زیان هنگفتی مالی مواجه شده است، بلکه وزارت دارایی نیز هشدار داده است که اگر این وضعیت ادامه یابد جمعآوری مالیات و منابع مالی دولت نیز بشدت متأثر شده و تا سه ماه آینده اقتصاد افغانستان به زیر صفر یا رشد منفی خواهد رسید.
«شمعروز خان مسجدی» به رسانه های داخلی افغانستان گفته است که درآمد دولت نسبت به زمان مشابه در سال گذشته ۱۸ درصد کاهش را نشان می دهد.
به گفته وی، کاهش در صادرات و واردات باعث شده است که درآمد دولت نسبت به سال گذشته ۷۹ میلیون دلار کمتر شود.
اما کارشناسان اقتصادی تأکید میکنند که دولت افغانستان و بانکها، باید با بخش خصوصی همکاری کرده و از زیان بیش از حد بخش خصوصی جلوگیری کنند.
«قیس محمدی» آگاه اقتصادی افغانستان به رسانهها در این کشور گفته است که دولت باید به بازرگانان و سرمایهگذاران کمک کند تا وضعیت اقتصادی بهبود یابد.
محمدی اضافه کرده است که کمکهای دولت میتواند در بخشهای جمعآوری درآمد مالیاتی هزینه بر کارهای خصوصی و توزیع پول نقد به بازرگانان باشد و از طرف دیگر بانک مرکزی هم باید روند توزیع وام به بخش خصوصی را تسهیل کند.
پیش از این شرکتهای هوانوردی افغانستان هم از زیان ۲۰ میلیون دلاری و از تعطیلی کارمندان خود خبر داده بودند.
با گسترش ویروس کرونا و قرنطینه کردن شهرهای بزرگ افغانستان، کشورهای همسایه از جمله پاکستان، ازبکستان، ترکمنستان و قزاقستان نیز برای جلوگیری از گسترش ویروس کرونا در کشورهای خود، مرز با افغانستان را مسدود کردند.
در داخل این کشور نیز بجز فروشگاههای مواد غذایی دیگر بخشهای تجارتی تعطیل و مدارس و دانشگاهها نیز مسدود شد.
این وضعیت سبب شده است فقر در این کشور افزایش یابد و قیمت مواد خوراکی نیز حدود ۳۰ درصد و در برخی موارد تا ۵۰ درصد هم افزایش داشته است.
دولت افغانستان در حال حاضر برای مقابله با ویروس کرونا در تلاش جذب کمکهای خارجی است و دولت توانایی تأمین مالی مبارزه با کرونا را از داخل کشور ندارد.
آخرین آمار منتشر شده رسمی از وزارت بهداشت افغانستان نشان می دهد که شمار افراد مبتلا به ویروس کرونا در سراسر این کشور به ۳ هزارو ۷۷۸ نفر رسیده و شمار جان باختگان نیز ۱۰۹ نفر است.