تبریز- ایرنا- بخش کشاورزی آذربایجان‌شرقی که همه ساله از حوادث غیرطبیعی از قبیل سرمازدگی و سیل متاثر است، امسال با آفت دیگری به نام «کرونا» مواجه شده که خسارات سنگینی را بر آن تحمیل کرده است.

به گزارش ایرنا، بنا بر اعلام جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی، بهره برداران حوزه کشاورزی استان از ابتدای شیوع کرونا تا به امروز افزون بر ۲ هزار میلیارد تومان متحمل خسارت شده اند.

کارشناسان می گویند شیوع کرونا، چالش جدیدی با رویکرد کاملاً متفاوت برای بخش کشاورزی استان ایجاد کرده است؛، بدین معنی که در تهدیدات قبلی، بهره بردار و کارشناس در کنار هم برای مدیریت، کنترل و کم کردن چالش ها و خطرات می‌کوشیدند، اما این بیماری ساختار  مدیریت تولید در بخش کشاورزی را دگرگون کرده است است. 

هر چند جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در ۸۰ روز اخیر تلاش هایی را برای به حداقل رساندن خسارات کرونا در این حوزه راهبردی انجام داده است، اما محدودیت های ناشی از شیوع این ویروس در بخش هایی مانند صادرات، محدودیت های تردد، تعطیلی بازارهای خرد و کلان و  محدود شدن مراجعه مردم برای خریدهای روزمره، بهره برداران کشاورزی استان را در تنگنای شدید قرار داده است.

کرونا صادارات محصولات گلخانه ای به خصوص پرورش گل را در آذربایجان شرقی دچار مشکل کرده است

مشکل صادرات و واردات محصولات کشاورزی آذربایجان شرقی در دوران کرونا 

معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در ارتباط با تبعات و اثرات سوء بیماری کرونا در بخش کشاورزی استان به خبرنگار ایرنا گفت: بسته شدن مرزها به دلیل پروتکل های ویروس کرونا در حالت کلی، صادرات و واردات محصولات کشاورزی از گمرکات استان را دچار مشکل کرده است.

فیروز باقرزاده اظهار کرد: نیمه فعال شدن بیشتر کارخانجات تولید خوراک آبزیان، کاهش میزان خرید شیر توسط کارخانجات لبنی عمده استان و کاهش میزان فروش محصولات لبنی توسط کارخانجات، کاهش حمل و نقل و توزیع نهاده های مورد نیاز حمل شده به استان از مبادی داخل و خارج از آذربایجان شرقی، تعطیلی بازارهای هفتگی دام و سایر محصولات کشاورزی و توقف عملیات هویت گذاری دام، اخلال در کوچ کندو های زنبور عسل و تردد و انتقال در زنبورستان و انتقال کندو ها به مناطق ییلاقی، کاهش شدید قیمت مرغ زنده درب مرغداری بعلت کاهش شدید تقاضا، کاهش شدید قیمت جوجه یکروزه بعلت کاهش جوجه ریزی و کاهش تقاضا، استعلامات از سایر ادارات و دستگاه های دولتی مرتبط که موجبات مراجعه حضوری بهره برداران بخش کشاورزی  را سبب می شود، از جمله تبعات شیوع کرونا در حوزه کشاورزی استان است.

وی افزود: سررسید اقساط تسهیلات بخش کشاورزی به بانک های عامل و مشکلاتی که برای واحدهای تولیدی وجود دارد، ضرورت حضور مدیران و کارشناسان در صدا و سیما به منظور رفع خلأ ایجاد شده در برنامه های آموزشی و ترویجی در سطح استان که به دلیل محدودیت منابع مالی شرایط آن فراهم نیست، کمبود شکر در واحدهای تولیدی صنایع تبدیلی و غذایی و در زنبورستان ها و میسر نبودن امکان صادرات یک میلیون اصله نهال از مجموع ۱.۵ میلیون اصله نههال تولیدی استان به خارج از کشور از دیگر مشکلات ناشی از کروناست که موجب ضرر و زیان بهره برداران بخش کشاورزی می شود.

وی گفت: صادرکنندگان محصولات گلخانه ای در صادرات محصولات به خصوص گل دچار مشکل هستند و پیش بینی می شود در آینده مشکلات آنان بیشتر شود، عملیات بهاری حذف و جایگزینی باغات درجه ۳ و نیز اصلاح و نوسازی باغات درجه ۲ نیز دچار مشکل شده و با کندی پیش می رود.

باقرزاده ادامه داد: کاهش تقاضای فعالیت های کارگری به خصوص در امور باغبانی و کودپاشی بهاره، مبارزه با آفات عمومی (موش و ملخ) و همگانی (سن) با توجه به سپری شدن زمستان ملایم با مشکل مواجه خواهد شد؛ همچنین عملیات مبارزه با علف های هرز و سایر آفات و امراض، در صورت استمرار بیماری، بدلیل عدم امکان واردات نهاده‌ها و عدم فعالیت کارخانجات خوراک دام به علت عوامل انسانی (شیوع بیماری) برای جلوگیری از شیوع بیماری، تأثیر مستقیم در کاهش روند تولید و افزایش هزینه های تولید و قیمت تمام شده محصولات دام و طیور خواهد داشت.

وی افزود: تعطیلی مدارس، دانشگاه ها و غذاخوری ها، رستوران ها، هتل ها موجب کاهش شدید تقاضا برای محصولات تولیدی زیر بخش دام و طیور به خصوص گوشت مرغ، گوشت قرمز و محصولات لبنی و آبزی شده که نه تنها ضرر و زیان تولید و تولیدکننده را به دنبال خواهد داشت، بلکه در امنیت غذایی و سلامتی جامعه نیز تأثیر گذار خواهد بود.

وی گفت: به علت درگیر شدن کشاورزان در مشکلات کرونا و تأثیر سوء آن در مسائل اقتصاد روستایی و اثرات منفی روحی و روانی، انگیزه کشاورزان برای کار و فعالیت های روزمره کاهش یافته و در نتیجه مدیریت تولید و مزرعه دچار مشکل اساسی شده و به تبع آن عملکردها پایین خواهد آمد.

معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی گفت: نوسانات قیمت برخی از محصولات به علت اختلال در تأمین، تولید و عرضه، در صورت ادامه دار بودن بیماری کرونا، موجب کاهش تولید و اختلال در حلقه های مختلف زنجیره شده و اثرات سوء آن در دراز مدت به مراتب بیشتر خواهد بود؛ ادامه بحران کرونا، کاهش مزارع مرغ مادر در حال تولید و کاهش دام های شیرده، جوجه یکروزه و دام مناسب برای پروار را به دنبال خواهد داشت.

صادرات بیش از ۳۲۰ میلیون دلاری محصولات بهاره کشاورزی از آذربایجان شرقی 

مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای، خیار و قارچ خوراکی از جمله محصولات تولیدی در کشت بهاره استاان هستند که صادر می شود.

 جواد زینالی مهر گفت: سال گذشته بیش از ۳۲۰ میلیون دلار ارزش صادرات تولیدات محصولات کشاورزی در کشت بهاره بوده است.

 وی افزود: محصولات کشاورزی کشت بهاره ‌از آذربایجان شرقی به کشورهای روسیه، ترکیه، عراق، افغانستان و ارمنستان صادر می شود که با شیوع کرونا دچار مشکل شده است. 
 

انجام حدود ۳۰ اقدام پیشگیرانه برای مقابله با خسارت های کرونا در بخش کشاورزی آذربایجانشرقی 

مسوول ستاد کرونای سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اهم اقدامات پیشگیرانه انجام یافته برای کاهش خسارت های کرونا در بخش کشاورزی استان که حدود ۳۰ عنوان را در برمی گیرد، اظهار کرد:  لغو کلیه جلسات جمعی و برگزاری ویدئو کنفرانس و  مکاتبه از سامانه های اداری و شبکه دولت، تمدید مهلت اعتبار مجوزها و پروانه های صادره تا پایان اردیبهشت ماه بدون نیاز به مراجعه حضوری، تمدید مهلت پرداخت تسهیلات بخش کشاورزی توسط صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی به مدت ۲ ماه، سمپاشی مستمر فضا های اداری و تحویل بسته های بهداشتی به پرسنل در سطح استان و شهرستان ها از جمله اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با کرونا بوده است.

حسین غفاری افزود: برنامه ریزی و عملیاتی کردن رصد محل نهاده ها به ویژه کود و حمل آن به روستاهای هدف به جای چند مرکز توزیع در شهرستان ها، هماهنگی با معاونت غذا و دارو و معرفی واحدهای دارای توان تغییر سریع خط تولید و امکان تولید مواد ضدعفونی کننده از دیگر اقدامات مقابله ای با کرونا است. 

وی ادامه داد: مکاتبه با سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی و اداره کل صنایع تبدیلی و غذایی وزارتخانه و شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی  و انعکاس مشکلات و  موانع تولیدی واحدهای صنایع تبدیلی و غذایی، اخذ مجوز صادرات شیر خشک برای افزایش تقاضای شیر، انجام خرید های حمایتی محصولات تولیدی از واحدها مثل گوشت مرغ، توزیع سبدهای حمایتی انواع محصولات پروتئینی و لبنی، ایجاد هماهنگی با دستگاه های مرتبط از طریق ستاد مبارزه با بیماری کرونا جهت برقراری تردد مدیران و کارگران واحدهای تولیدی در سطح استان، مذاکره و تشویق بخش خصوصی به منظور صادرات و واردات محصولات بدون نیاز به ارز با روش معاملات کالا با کالا، شناسایی واحدهای شدیداً متاثر از کرونا و تلاش برای تغییر سیستم ها به منظور جلوگیری از رکود و تعطیلی، استفاده از اپلیکیشن های پیام رسان، ویدئو کنفرانس، لوح های آموزشی، شبکه های مجازی و پیامک از دیگر اقداماتی است که برای کاهش خسارت کرونا در بخش کشاورزی استانا انجام شده است. 

غفاری ادامه داد: آموزش نحوه اجرای عملیات در شرایط کرونا، هدایت مازاد محصولات تولیدی به مرکز فرآوری و بسته بندی برای جلوگیری از افت قیمت و ممانعت از زیان‌هایی که ایجاد می شود، اطلاع رسانی و ایجاد هماهنگی بین کشاورزان به منظور حفظ ذخایر ژنتیکی در شرایط حساس کنونی، ترویج و راه اندازی خرید و فروش های اینترنتی نیز برای پیشگیری از شیوع کرونا انجام شده است.  

اکبر فتحی، رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی 

احتمال افزایش خسارت بخش کشاورزی آذربایجان شرقی به پنج هزار میلیارد تومان با طولانی شدن شیوع کرونا  

رییس سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان‌شرقی گفت: کرونا تاکنون ۲ هزار و ۱۷۳ میلیارد تومان به بخش کشاورزی استان خسارت وارد کرده که در صورت استمرار و طولانی شدن شیوع کرونا در درازمدت این خسارت به حدود پنج هزار میلیارد تومان می رسد. 

اکبر فتحی با بیان اینکه این میزان خسارت بر اساس بررسی کارشناسی معاونت ها و مدیریت های تخصصی سازمان برآورد شده و به صورت تفکیکی در زیر بخش‌های مختلف احصا و به مسوولان استانی و وزارت جهاد کشاورزی اعلام شده است، افزود: پیگیری‌های لازم برای جبران خسارت و تخصیص منابع مالی حمایتی مورد نیاز انجام شده است.

وی با بیان اینکه کرونا به زیربخش‌های واحدهای تولیدی کوچک و متوسط، از جمله صنایع کشاورزی، دام و طیور، شیلات، زراعت و باغبانی و حفظ نباتات استان آذربایجان شرقی در کوتاه مدت و درازمدت خسارت وارد کرد، اضافه کرد: پس زدگی محصولات کشاورزی صادراتی و عرضه آن به بازار داخلی، موجب افت قیمت این محصولات در کشور می شود که در کوتاه مدت موجب رضایت مصرف کنندگان می شود، اما در ماه های بعد و سال آینده می تواند موجب چالش در تولید و مشکل در عرضه و همچنین افزایش قیمت این محصولات در داخل شود.

فتحی، خسارت شیوع کرونا به محصولات حوزه گلخانه را ۶۳ میلیارد و ۹۶۰ میلیون تومان اعلام کرد و افزود: با توجه به اینکه تولیدکنندگان گل و گیاه در ماه‌ های اسفند و فروردین و ایام عید فروش زیادی دارند و در طول سال فعالیت‌هایشان معطوف به این دو ماه است؛ متأسفانه شیوع ویروس کرونا فعالیت بازار تجاری و عرضه را در این بخش تحت تاثیر قرار داد.

وی با بیان اینکه بخش کشاورزی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی استان آذربایجان شرقی می باشد که در زندگی مستقیم و غیرمستقیم مردم استان اثر می‌گذارد، گفت: شیوع ویروس کرونا بر مشاغل مختلفی اثر منفی گذاشته و یکی از بخش هایی که بیشترین میزان خسارت را در منطقه متحمل شده است، بخش کشاورزی است.

رییس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی اظهار داشت: بخش کشاورزی استان تا بهمن ماه سال قبل از رونق خوبی در زمینه تولیدات، حمل و نقل، بازار و صادرات محصولات برخوردار بود، ولی متاسفانه با شیوع ویروس کرونا آثار و تبعات اقتصادی آن در زیربخش‌های مختلف کشاورزی باعث کاهش تولید در برخی از واحدها شد.

وی افزود: کاهش شدید قیمت و عدم کشش برخی محصولات کشاورزی تولید استان به ویژه محصول سیب در سبد میوه شب عید به دلیل کاهش تقاضا و مصرف، کاهش و توقف صادرات محصولات کشاورزی، محدودیت تردد کشاورزان، ادوات، بهره برداران، کارشناسان و مروجین در سطح استان و تعطیلی کسب و کارهای محلی مرتبط و رعایت اصل شعار در خانه بمانیم و اجرای وظایف و دستورالعمل های حاکمیتی (فنی و بهداشتی) ابلاغ شده دیگر مواردی هستند که در زیربخش‌های اقتصادی کشاورزی استان تاثیر گذار بوده‌ است.

فتحی، نیمه فعال شدن اکثر واحدهای تولید خوراک آبزیان، کاهش میزان خرید شیر توسط واحدهای لبنی عمده استان و کاهش میزان فروش محصولات لبنی، کاهش حمل و نقل و توزیع نهاده های مورد نیاز حمل شده به استان از مبادی داخل و خارج از استان، تعطیلی بازارهای هفتگی دام و سایر محصولات کشاورزی و توقف عملیات هویت گذاری دام، اخلال در کوچ کندوهای زنبورعسل و تردد و انتقال در زنبورستان و انتقال کندوها به مناطق ییلاقی، کاهش شدید قیمت مرغ زنده درب مرغداری به علت کاهش شدید تقاضا و کاهش شدید قیمت جوجه یکروزه بعلت کاهش جوجه ریزی و کاهش تقاضا و کاهش خرید بچه ماهی و مشکلات تهیه نهاده های کشاورزی را از جمله تبعات و اثرات سوء کرونا در بخش کشاورزی استان برشمرد.

وی افزود: به دلیل درگیر شدن کشاورزان با مشکلات کرونا و تأثیر سوء در مسائل اقتصاد روستایی و اثرات منفی روحی و روانی، انگیزه کشاورزان برای کار و فعالیت های روزمره کاهش یافته است و در نتیجه مدیریت تولید و مزرعه دچار مشکلاتی شده و بنابراین پیش بینی می شود در عملکردهای تولیدی شاهد افت باشیم.

رییس سازمان جهادکشاورزی آآذربایجان شرقی با بیان اینکه در صورت تداوم وضعیت موجود شاهد کاهش تولید و اختلال در حلقه های مختلف زنجیره کشاورزی و اثرات سوء آن در درازمدت خواهیم بود، گفت: به عنوان مثال کاهش مزارع مرغ مادر ، کاهش دام های شیرده، جوجه یکروزه و دام مناسب برای پروار را به دنبال خواهد داشت.

وی با بیان اینکه اقدامات موثر در مقابله با کرونا در سطح سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی و مدیریت جهادکشاورزی شهرستانها در جبران و کاهش اثرات سوء این بیماری انجام شده است و فضای اداری مهمانسرای سازمان و دستگاه های توربو و سمپاش جهت اقدامات پیشگیرانه و ضدعفونی و سمپاشی معابر شهری و مراکز درمانی شهرستان ها اختصاص داده شده است، خاطرنشان کرد: فعالان بخش همیشه در معرض  انواع تهدیدات و حوادث طبیعی و غیر طبیعی هستند و همه ساله حوادث متعددی مثل سیل، زلزله، تگرگ، سرما، آفات و بیماری ها، نوسانات اقتصادی، چالش های سیاسی به بخش و تولیدات کشاورزی ضرر و زیان وارد می کند.

رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی همچنین با اشاره به اقدامات و برنامه هایی که می‌تواند در کنترل و کاهش تبعات اقتصادی و روانی در کوتاه مدت و بلند مدت مؤثر واقع شود، به خبرنگار ایرنا گفت: آموزش رسانه ای ترویجی ویژه عملیات بهره برداری و آموزش همگانی تخصصی، توزیع نهاده ها از محل موجودی انبارهای پشتیبانی امور دام استان (استانی و ملی) و صدور تفویض اختیار به منظور پیگیری، تامین، حمل، توزیع به سازمان (ملی) بخشی دیگر ازز اقدامات جهاد برای کمک به کاهش تبعات کروناست.

فتحی ادامه داد: تمدید مهلت بازپرداخت تعهدات سر رسید اقساط بانکی مربوط به بخش کشاورزی (ملی)،  تمدید اعتبار قراردادهای عاملیت بانک ها به دلیل عدم تشکیل جلسات کارگروه‌های مربوطه (ملی)، استمرار خرید شیر مازاد تولیدکنندگان و دامداران توسط شرکت های لبنی عمده و شرکت پگاه (استانی)، هماهنگی با معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی، خرید شیر دامداران توسط سازمان تعاون روستایی به صورت حمایتی (استانی)، فراهم شدن امکان تهاتر نهاده بین صنایع لبنی و شرکت پشتیبانی امور دام با انعقاد تفاهم نامه (ملی)، تامین تسهیلات ارزان قیمت برای زیربخش تولیدی به منظور استمرار تولید و جلوگیری از تبعات اقتصادی و سیاسی (ملی)، حمایت و اعلام متناوب بسته های حمایتی از انواع محصولات کشاورزی در جامعه به خصوص برای قشر آسیب پذیر به دلیل حمایت از تولید و اشتغال و امنیت غذایی (ملی)، الزام اجرای برنامه و سیاست های الگوی کشت در کشور (ملی) و تهیه و تدوین برنامه افزایش تولید علوفه و نهاده های مورد نیاز از جمله دیگر اقدامات  مورد نیاز برای کاهش خسارت های وارده کرونا به بخش کشاورزی است. 

طبق اعلام سخنگوی وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی مجموع بیماران مبتلا به کرونا در سطح کشور تا روز گذشته(شنبه) به ۱۰۶ هزار و ۲۲۰ نفر رسید.
کرونا یا کووید ۱۹ نخستین بار در ووهان چین مشاهده شد و اکنون به بیش از ۲۰۰ کشور جهان سرایت کرده است.

گزارش: پیمان پاکزاد