به گزارش روز یکشنبه دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، فریبا عربگل با اشاره به سوگواری کودکان در بحران ها گفت: بچه ها نیز همانند بزرگتر ها وقتی با از دست دادن و فقدان عزیزی مواجه می شوند، دچار واکنش سوگواری می شوند. به محض اینکه کودک گریه یا بی تابی کرد نباید یادآوری کرد که گریه بد است و دیگران با دیدن اشک هایش غمگین می شوند.
وی با تاکید بر این که اغلب بزرگسالان تمایل ندارند درباره مشکلات و مسایل فقدان عزیزان با کودکان خود صحبت کنند، افزود: این موضوع دلایل مختلفی دارد که یکی از مهمترین دلایل آن ایجاد درد و رنج در خود والد و یا بزرگترهاست.
عضو هیات علمی دانشگاه خاطر نشان کرد: قدرت کلام ضعیف تر کودکان نسبت به بزرگترها یکی از مهمترین عللی است که کودکان نمی توانند به درستی احساسات خود را کنترل و یا بیان کنند. ممکن است بزرگسالان اصلا متوجه تغییر حالات روحی و روانی کودکان نشوند؛ بنابراین باید از طریق رفتار کودکان متوجه شویم که چه احساسی دارند و در چه شرایطی به سر می برند.
از دست دادن بخش جدانشدنی زندگی است
عربگل توضیح داد: فقدان عزیزان و یا از دست دادن بخش جدانشدنی زندگی است. بنابراین به هر میزان که از این مسائل اجتناب یا فرار کنیم باز هم احتمال این که خودمان یا بچه ها از دست دادن را در زندگی تجربه کنیم زیاد است، حتی این از دست دادن می تواند از دست دادن معلم، دوست و یا همکلاسی باشد.
فوق تخصص روانپزشکی کودکان و نوجوان ادامه داد: حتی از دست دادن یک توانایی در اثرضربه و یا حادثه می تواند در کودکان واکنش سوگ ایجاد کند.
وی تاکید کرد: اپیدمی کرونا برای کودکان نیز مشکلات جدی را فراهم آورده که از مهمترین آن می توان به بیماری، مرگ و یا از دست دادن سیستم های حمایتی مثل مدرسه رفتن، بازی و یا تعامل با دیگران اشاره کرد.
عربگل با بیان این که فقدان و مرگ عزیزانی که در اثر کرونا از بین رفته اند می تواند موجبات استرس کودکان را فراهم آورد، خاطرنشان کرد: به طور مثال اگر کودکی در شرایط دیگری پدر و مادر و یا یکی از عزیزان خود را از دست می داد، به احتمال زیاد از این فقدان کمتر آزار می دید؛ چرا که اطرافیان بیشتر در کنار او بودند و نقش حمایتی پررنگ تری را تجربه می کرد. ولی در این بازه زمانی با توجه به توصیه های بهداشتی مبنی برمحدودیت ارتباط و تماس فیزیکی کودکان و حتی بزرگسالان بیش از پیش در معرض خطر افسردگی هستند.
عضو هیات علمی با اشاره به این که فقدان های ناشی از کرونا برای کودکان بسیار متعدد است، گفت: در شرایط کرونایی کودکان خیلی بیشتر از قبل احساس تنهایی می کنند؛ زیرا شیوع کرونا فقط باعث مرگ و میر نمی شود، بلکه باعث جلوگیری کودکان از رفتن به مدرسه شده و همچنین ارتباط آنان را با سایر کودکان، دوستان و معلم کمرنگ کرده است، بنابراین کودکانی که عزیزی را از دست داده اند، در شرایط سختی به سرمی برند.
در فقدان‌ها، کودک را به فردی آگاه بسپارید
وی به خانواده هایی که کودک خردسال دارند و در عین حال عزیزی را از دست داده اند، توصیه کرد: لازم است فردی آگاه در این شرایط از کودک مراقبت کند. این فرد باید مسئول مراقبت از کودک باشد و او را تنها نگذارد. همچنین کودک نیز با این فرد بزرگسال ارتباط نزدیک و مناسبی داشته باشد. همچنین ایجاد شرایطی که کودک بتواند احساسات خود را آشکارا بیان کند، دومین توصیه است.
عربگل گفت: ترس از گفت و گو و نبود آگاهی کافی از چگونگی رفتار با کودکان مهمترین عاملی است که در بیشتر موارد باعث می شود با کودکان ارتباط مناسبی نداشته باشیم. مثلا بزرگسالان حتی اجازه نمی دهند کودکان احساسات خود را در فقدان ها آشکار کنند و به محض اینکه کودک گریه یا بی تابی می کند مدام به او یادآوری می کنند که گریه بد است یا دیگران با دیدن اشک های او غمگین می شوند.
عضو هیات علمی دانشگاه تاکید کرد: نباید براحساسات کودکان سرپوش بگذاریم و در حالی که کودک ناراحت است و می خواهد گریه کند مدام بگوییم گریه نکن. بزرگسالان ناخواسته حرفهایی به کودکان می زنند که این حرف ها بر روح و روان آنها تاثیر منفی دارد.
ابراز احساسات برای کودکان دشوار است
وی ادامه داد: بزرگسالان راه های مختلفی برای ابراز احساسات دارند، آنها می توانند درباره ناراحتی ها و غم هایشان حرف بزنند و از این طریق احساسات خود را تخلیه کنند؛ ولی کودکان به خصوص کودکانی که قدرت کلامی ضعیف تری دارند نمی توانند درباره احساسشان گفت و گو کنند. این درحالی است که هر چه سن کودک پایین تر و از نظر شناختی ضعیف تر باشد، بروز احساسات برای او دشوارتر خواهد بود.
عربگل خواندن مطالب، کتاب و یا انیمیشن هایی با موضوع سوگ و یا از دست دادن را راه حل مناسبی برای کمک به کودکان دانست و توضیح داد: دریافت اطلاعات از این منابع به کودک کمک می کند تا متوجه شود در این دنیا تنها نیست، بلکه دیگران نیز با این مشکلات و موضوعات درگیر هستند و این شرایط را تجربه می کنند. این راهکار می تواند تسکینی برای کودکان باشد.
عضو هیات علمی دانشگاه ادامه داد: ممکن است کودک از دیدن بچه ای در آغوش پدر یا مادرش احساس حسادت کند، ما نمی توانیم بگوییم چرا احساس حسادت می کنی؛ چرا که حسادت هم نوعی احساس است و باید طوری رفتار کنیم که او بداند که ما متوجه احساساتش هستیم.
فوق تخصص روانپزشکی کودکان و نوجوانان در پایان تاکید کرد: در فقدان هایی که کودکان با آن مواجه می شوند با مشاهده علائم و یا هر گونه صحبت درباره خودکشی و یا آسیب رساندن به بدن حتی با لفظ شوخی، طولانی شدن دوره سوگ(بیش از ۶ ماه) و در نوجوانان در صورت مصرف سیگار و یا الکل حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.