علیرضا رئیسی روز دوشنبه در نشست خبری که به صورت ویدئو کنفرانس از وزارت بهداشت برگزار شد افزود: بعد از مرحله طوفانی بیماری کووید ۱۹ و مراجعات زیادی که به بیمارستانها بود. دو اتفاق بزرگ در کشور افتاد. مهمترین اتفاقی که در کشور افتاد رعایت اصول بهداشتی و فاصله گذاری توسط مردم بود اگر این رعایت کردن ها و رعاصت اصول سواد سلامت در کشور نبود این همه توفیقی که اکنون به دست آورده ایم به دست نمی آوردیم.
وی گفت: تمام مدل های کنترل این بیماری متکی بر مسئولیت های اجتماعی مردم و سطح سواد سلامت مردم و همکاری و همدلی عمومی است، در دنیا هم جاهایی که مردم خوب رعایت کرده اند، الگویی از روند بیماری می بینیم که بسیار مناسب است. در کشور ما همکاری بسیار خوب مردم در فاصله گذاری اجتماعی و رعایت بهداشت و توجه به توصیه های وزارت بهداشت باعث شد که الگوی کشور بسیار موفق باشد.پیش بینی های روند بیماری بعد از ورود مردم و کنترل خوبی که انجام شد افت خوبی در روند بیماری داشتیم. اتفاق دوم که در کشور رخ داد تعطیلی مدارس و دانشگاهها و پرهیز از مسافرت رفتن ها از جمله ۱۳ به در بود که مردم بیرون نیامدند و در خانه ماندند.
رئیسی ادامه داد: اقدام دیگری که بر پایه مشارکت مردم بود غربالگری وسیع مردم بود که در سطح یک خدمات سلامت حدود ۹۰ درصد مردم و ۷۸ میلیون نفر غربالگری انجام شد و اکنون در مرحله دوم غریالگری ۳۲ میلیون نفر که بیشتر سالمند و دارای بیماری زمینه ای و مادران باردار هستند، غربالگری می شود.
فعالیت ۴۰۰ مرکز نمونه گیری سرپایی کرونا
معاون وزیر بهداشت گفت: ۴۰۰ مرکز نمونه گیری سرپایی باعث شد ورودی بیمارستانها بسیار کاهش پیدا کند. رابطه معناداری بین پیدا کردن بیماران در مراحل اولیه و درمان آنها و در خانه ماندن و ایزوله ماندن و پیداکردن اطرافیان و قرنطینه خانگی با کاهش بار بیمارستانها ووجود دارد که اگر انجام نمی شود تخت های بیمارستانی پر می شد.
وی افزود: همه اینها می تواند قابل برگشت باشد و بیماری شیوع پیدا کند اگر مردم نقش خودشان را تمام شده حساب کنند و فکر کنند بیماری عادی شده، این بیماری می تواند به سرعت برگردد و همه را گرفتار کند. حتما به همکاری مردم نیاز داریم تا در کنار مسئولان به توصیه های بهداشتی عمل کنند تا به مرحله ای برسیم که اعلام کنیم خطری وجود ندارد.
رئیسی گفت: در استان خوزستان این اتفاق افتاد برخی بازگشایی ها و مشکلاتی که وجود داشت و عدم رعایت کردن ها باعث شد که به عقب برگردیم تا اخر این هفته در برخی شهرستانهای استان خوزستان دوباره تعطیلی برقرار شده و ادارات تعطیل شده است و این مساله می تواند بر استانهای دیگر هم رخ دهد.
معاون وزیر بهداشت درباره رعایت پروتکل بهداشتی اصناف گفت: یک میلیون و ۸۸۰ هزار بازدید از اصناف انحام دادیم که بعد از ابلاغ پروتکل ها انجام شد، ۵۴۰ هزار بازدید مشترک با تعزیرات، نیروی انتظامی و قوه قضاییه بود. در این بازدیدها مشخص شد که ۸۲ درصد مردم شامل اصناف و مردم پروتکل ها را رعایت کردند البته به جز تهران، در استانهای مرکزی کشور ۹۲ درصد رعایت شده بود، در شرق کشور حدود ۸۰ درصد، در غرب کشور ۷۶ درصد، در شمال کشور حدود ۷۷ درصد، در جنوب کشور ۶۷ درصد و در تهران ۶۲ درصد، در بوشهر ۹۴ درصد و در خوزستان به ویژه اهواز حدود ۴۰ درصد پروتکل های بهداشت را رعایت کردند،
وی گفت: در رعایت پروتکل ها کار بزرگی اتفاق افتاد، حدود ۷۰ نفر از همکاران بهداشت ۱۰ شبانه روز پروتکل های بهداشتی را برای ۱۳ هزار شغل تدوین کردند و اکنون نیز مراحل اجرا و نظارت بر این پروتکل ها انجام می شود.
برخورد با ۲۱۰ هزار واحد صنفی متخلف
وی افزود: ۲۱۰ هزار واحد صنفی تعطیل شدند یا تذکر گرفتند برخی نانوایی هم هنوز رعایت نمی کنند، مردم می توانند با استتفاده از کدهای کیو آر که جلوی در اصناف نصب شده به چهار سوال پاسخ بدهید که آیا این صنف فاصله گذاری اجتماعی و اصول بهداشتی را رعایت می کند و اگر این مسائل به وزارت بهداشت گزارش شود، حتما رسیدگی می کنیم.طرح تشدید نظارت بر نانوایی ها را هم شروع کرده ایم.
رئیسی گفت: به طور کلی در کشور همان طور که در خوزستان عقبگرد داشتیم اگر در شهری موارد بستری و درگیری بیماری گسترش پیدا کند حتما دوباره به مراحل سختگیرانه بر می گردیم. یکسری مراکز هنوز پر ریسک هستند، در استانی اگر موارد ابتلا ثابت باشد به این مشاغل اجازه فعالیت نمی دهیم. و عدم رعایت موجب بازگشت به عقب می شود.
بیماری کاوازاکی ربطی به کرونا ندارد
رئیسی در پاسخ به سوالی درباره بیماری کاوازاکی گفت: کاوزاکی بیماری جدیدی نیست. بیش از ۵۰ سال است که شناخته شده است و بیشتر افراد زیر ۵ سال را درگیر می کند، سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند. برخی توکسین ها، ویروس ها و باکتری ها می توانند باعث شعله ور شدن این بیمار بشوند. با توجه به اینکه عروق ریز را درگیر می کند، ممکن است علایمی شبیه کرونا ایجاد کند اما بیماری جدیدی نیست.
وی افزود: با توجه به اینکه در پاتولوژی کرونا مشخص شده که لایه عروق را درگیر می کند، ممکن است افرادی این دو بیماری را شبیه هم بدانند اما در کرونا تعداد مبتلایان در کودکان بسیار کم است و این دو بیماری هیچ ربطی به هم ندارد.کرونا بیشتر افراد بالای ۱۸ سال درگیر می کند و ربطی به کرونا ندارد.
معاون وزیر بهداشت در پاسخ به پرسشی درباره شیوع کم کرونا در بوشهر گفت: در مورد بوشهر یکی از اقدامات خوب این استان اجرای فاصله گذاری اجتماعی است که خیلی خوب رعایت می کنند، مردم هوشیار هستند و خوب رعایت می کنند در زمانی که اعلام شد فاصله گذاری فیزیکی رعایت شود. یکی از جاهایی که مردم خوب و سختگیرانه رعایت کردند استان بوشهر بود به همین علت موارد کمی از بیماری را داشتیم.
وی افزود: در این استان موارد بیماری در مراحل اولیه پیدا می شود. افراد قرنطینه خانگی می شوند، به همین علت بار بستری بیمارستانی بسیار کم است. در هرمزگان هم این طور بود، در استان بوشهر در یک روستا یک مورد بیماری پیدا شد کل روستا قرنطینه شد و ۳۰ بیمار پیدا کردند و خیلی سریع بیماری کنترل شد.
رئیسی ادامه داد: ویروش بوشهر با جاهایی دیگر فرقی ندارد اما رعایت بیشتر مردم باعث شد بیماری کمتر باشد اگر مردم این استان هم رعایت نکنند، مثل جاهای دیگر بیماری شعله ور می شود.
آمریکا در دروغگویی رکورددار است
معاون وزیر بهداشت در پاسخ به پرسشی درباره تحریم دارو و اظهارات مسئولان آمریکا گفت: دروغگویی آمریکا در دنیا رکورد زده است، برخی نمودار رسم می کنند که امروز آمریکایی ها چند تا دروغ می گویند و ظاهرا نیاز است نموداری درباره دروغگویی آمریکا رسم کنیم. لازم نیست سوئیس یا جای دیگری بگوید در زمانی که هزاران مرگ و میر در دنیا رخ می دهد، اینکه یک کشور را در تحریم نگه دارند توجیه ندارد. اینکه می گویند کانال ارسال اقلام داریی داریم هم درست نیست.
وی گفت: مردم ایران که در جاهایی از دنیا می خواهند به کشور خودشان کمک کنند اما به خاطر تحریم نمی توانند. خیلی از پول های خودمان بلوکه شده و اجازه استفااده از آن داده نمی شود.
رئیسی افزود: پولی که آمریکا گذاشته است برای کرونا حدود ۱۱۴ میلیارد دلار است. در کشور ما حدود یک میلیارد یورو پول گذاشته شده است که ۳۰ درصد آن اختصاص پیدا کرده است اما دستاوردهای ما نسبت به آمریکا قابل مقایسه نیست. لطف خدا و همکاری مردم بیشترین فرصت و امتیاز کشور ماست. با همین روند می توانیم باعث افتخار کشور باشیم. بدون اینکه کمک خارجی داشته باشیم. از کمک ها استقبال می کنیم اما به علت تحریم ها تا حالا کمکی دریافت نکرده ایم.
اصول بازگشایی مساجد
معاون وزیر بهداشت درباره بازگشایی مساجد گفت: یکی از مسائلی که برای همه مردم مسلمان ایران مهم است این است که منتظر ماه رمضان و به ویژه شبهای قدر و احیا بودیم، همه ما دوست داریم محیط مناسبی برای مراسم ماه رمضان ایجاد شود اما نگرانی وجود دارد که تجمعات بیشتر شود.
وی افزود: اگر بتوانیم شرایطی فراهم کنیم که نگرانی از افزایش بیماری نباید این بازگشایی ها انجام می شود. امروز بعد از ظهر شرایط را اعلام خواهیم کرد و ترجیح می دهیم اگر این سه شب می خواهد مراسمی برگزار شود، با ظرفیت محدود برگزار شود. بهتر است در فضای باز باشد. فاصله حداقل یک متر از طرفین رعایت شود. استفاده از ماسک و دستکش الزامی باشد. سجاده و قرآن را هم خودشان بیاورند.
مخالفت وزارت بهداشت با دستفروشی مواد غذایی
رئیسی در پاسخ به پرسشی درباره فعالیت دستفروشان گفت: دستفروش ها از وزارت بهداشت مجوز ندارند، معمولا شهرداری بر این افراد نظارت دارد، نظارت بر دستفروش ها خیلی سخت است. جاهایی را وزارت بهداشت نظارت می کند که پروانه فعالیت و کارت بهداشتی دارند، این جاها را اگر تخلف کنند می توانیم پلمب کند، اما دستفروش امروز در یک خیابان است فردا جای دیگری است.
وی ادامه داد: در ستاد کرونا درباره دستفروشان برنامه ای نداشته ایم. با فعالیت دستفروشان به خصوص مواد غذایی مخالف هستیم. اما معیشت و وضعیت اقتصادی مردم را هم باید در نظر بگیریم. اگر فقط بگوییم از دیدگاه حوزه سلامت نگاه کنیم بهتر است بگوییم همه مشاغل آخر سال تعطیل باشند.
منطقه بی خطر کرونا در کشور نداریم
معاون وزیر بهداشت گفت: در مورد رنگ بندی شهرها تعریف بهتر این است مناطق با سطح ریسک سطح یک، دو یا سه، ما منطقه بی خطر نداریم. رنگ دیگری داریم که رنگ سبز است که منطقه بی خطر است. هیچ جا در کشور منطقه بی خطر نیست و رنگ سبز نداریم اگر در منطقه ای روزانه به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر یک نفر بستری می شود، سفید است. بالای سه قرمز می شود بین این دو زرد است.
وی افزود: مشاغل را هم به سه قسمت تقسیم کردیم، مشاغل خیلی پرریسک، کم ریسک و مشاغل متوسط ریسک. در مرحله اول در کل کشور مشاغل کم ریسک را باز کردیم، مشاغل با ریسک متوسط را هم باز کردیم اما برای مشاغل پر ریسک آیا باید در همه کشور باز یا بسته باشد، برای این تصمیم سراغ طبقه بندی ریسک شهرستانها رفتیم.
رئیسی افزود: مثلا اگر قرار باشد ورزش تیمی آزاد باشد فقط در منطقه سفید امکانپذیر است یا برای نمازهای جماعیت فقط در مناطق سفید انجام می شود.
معاون وزیر بهداشت درباره علت افزایش کرونا در خوزستان گفت: در خوزستان بحث تعلل مطرح نیست، تصمیم گیران کشور باید دقت کنند. دلیلی ندارد اگر در استانی وضعیت بد می شود، کل کشور را تعطیل کنیم. مثل آلودگی هوا اگر آلودگی هوا در تهران است آیا کل کشور را تعطیل می کنیم یا فقط ادارات و مدارس تهران تعطیل می شود. این قابلیت انعطاف خیلی برای مدیریت کشور مهم است که توصیه سازمان بهداشت حهانی هم هست.
وی ادامه داد: باید تشویق کنیم اگر در استانی وضعیت بد است سریع سختگیری کنند و بعد از دو هفته یا چند هفته دوباره به وضعیت عادی تر بگردیم و پروتکل ها را اجرا کنند.مهمترین عامل در مدیریت کرونا مسئولیت پذیری مردم است. تا کی می توانیم کل مردم را در خانه نگهداریم
رئیسی گفت: با رعایت فاصله گذاری ها و پرهیز از ورود غیر ضروری می توانیم کنترل کنیم. در هر استانی حتی اگر وضعیت خوبی دارد، اگر یک روستا مشکل داشته باشد باید سریع رسیدگی کنیم. اینکه استانی وضعیتش خراب شد باید خیلی سریع کنترل کنیم، و به محض اینکه کنترل شد، دوباره می توانیم شرایط را تغییر دهیم. میزان رعایت پروتکل های بهداشتی در خوزستان پایین بود به همین علت سختگیری ها بیشتر شد.
غربالگری کرونا هزینه اضافه نداشت
وی در پاسخ به پرسشی درباره هزینه طرح غربالگری کرونا افزود: طرح غربالگری هیچ هزینه اضافه نداشته است. چون از نیروهای وزارت بهداشت استفاده کردیم که حقوق می گیرند، به صورت الکترونیک بوده کاغذی هم استفاده نشده است. از سامانه ۴۰۳۰ هم استفاده شده است. اکنون در خیلی کشورها تعداد انجام تست ها خیلی بالاست گاهی تبلیغاتی هم هست اما اثربخشی لازم را ندارد.
رئیسی گفت: اگر می خواستیم از همه تست بگیریم هزینه زیادی به کشور تحمیل می شد. از ۸۷ میلیون نفری که غربالگری کردیم یک میلیون نفر مشکوک پیدا کردیم، که علائمی داشتند. این افراد را به مراکز ۱۶ ساعته بهداشت ارجاع دادیم. بین آنها ۱۳۰ هزار نفر افرادی پیدا شدند که واجد توجه بیشتر شدند. از این ۱۳۰ هزار نفر تست گرفته شد. یعنی تست گرفتن از ۸۰ میلیون نفر به تست از ۱۳۰ هزار نفر تبدیل و سیستم غربالگری هدفمند و هوشمند اجرا شد.
معاون وزیر بهداشت افزود: قبل از غربالگری و قبل ازراه اندازی تست های سرپایی روزانه هزار و ۲۰۰ نفر تست گرفته می شد بعد از غربالگری به مرور هر چقدر که به تست های سرپایی و شناسایی در مراحل اولیه اضافه می شد از ورودی بیمارستانها کم می شد اکنون هر روز که ۱۵۰۰ مورد جدید پیدا می شود، هزار مورد آن موارد تشخیص سرپایی است. موارد بستری به ۳۰۰ تا ۴۰۰ مورد در روز رسیده است. علت کاهش بار بیمارستانها تشخیص در مراحل اولیه است. در کمپین فشار خون هم عده ای می پرسیدند چقدر هزینه فایده داشت. این کار کم هزینه ترین اقدام برای کنترل بیماری هاست.
عبور از پیک کرونا
رئیسی درباره عبور از پیک کرونا گفت: اکثر استانها از پیک کرونا عبور کرده اند اما خوزستان چون دیرتر به پیک رسید، اکنون مشکل دارد. به همین علت خوزستان نیاز به سرکوب ویروس دارد بقیه جاها نیاز به مراقبت دارد.
وی افزود: البته یکی از استانهای برتر در بیماریابی سرپایی استان خوزستان است و روزانه هزار تست سرپایی انجام می شود. به همین علت تعداد موارد شناسایی بالا رفته است. درصدی از ابتلاها هم در بیمارستان بستری می شوند. در استان خوزستان فاجعه ای رخ نداده است. اگر نگرانی داریم این است که استان خوزستان اکنون در مرحله پیک قرار گرفته است. باید زنجیره انتقال را قطع کنیم و با بیماریابی و فاصله گذاری اجتماعی این کار انجام می شود.تصمیم گرفته شد یک گام به عقب برگردیم. برخی مشاغل و ادارات تا آخر هفته تعطیل می شوند شود تا تجدید قوا کنند.
معاون وزیر بهداشت گفت: تضمین رعایت پروتکل ها به تعهد مردم و مسئولیت پذیری اجتماعی و گزارش دهی ازتخلفات است مشاغل چه کم خطر چه پر خطر به این معنی نیست که مشاغل پر خطر بیشتر تخلف می کنند، هر کدام تخلف داشته بانشد باید برخورد شود. ممکن است حتی مشاغل پر خطر باز شوند و پروتکل ها هم رعایت شود.
وی ادامه داد: یکسری مشاغل هم هستند که رنگی برای آنها در نظر نگرفتیم مثل فروشگاههای زنجیره ای. این مراکز کم خطر نبودند اما به خاطر نیاز مردم باز بودند، نوع کم خطر پر خطر یا کم خطر بودن مشاغل مهم نیست مهم رعایت پروتکل هاست.
رئیسی درباره بازگشایی آستان های مقدس گفت: در مورد آستانهای مقدس روز چهارشنبه جلسه ای در وزارت کشور داریم که بررسی و تصمیم گیری می شود. گاهی ریسک انتقال در صحن یا حرم مطرح است، اما گاهی مثلا در مشهد، قم یا شیراز بحث ریسک اینکه اگر آنجا را باز کنیم، چه پیامدهای اجتماعی دارد مطرح می شود.
وی افزود: اگر این اماکن باز شوند خیلی ها مسافرت می کنند و به این اماکن می روند، هتل ها و بازارها شلوغ می شود. ریسک تجمعات این اماکن باید بررسی شود و تصمیم هوشمندانه تری گرفته شود البته همه دوست داریم این اماکن باز شود اما باید پروتکل ها رعایت شود.
معاون وزیر بهداشت درباره بازگشایی آرایشگاهها گفت: پروتکل های سختگیرانه ای فرستاده شده است، باید نوبت دهی رعایت شود استفاده از ماسک و شیلد باید درآرایشگاهها رعایت شود.
تست کرونا از همه مسافران خارج
رئیسی درباره رعایت اصول بهداشتی در پروازها گفت: در مورد پروازها همه باید با ماسک و دستکش باشند، هر سه دقیقه هوای داخل هواپیما به بیرون می رود و عوض می شود. پروتکل ها از قبل ابلاغ شده، پروازهای خارجی خیلی کم شده است. ایرانیان خارج کشور و هر پروازی که به ایران می آیند از همه مسافران تست گرفته می شود. افراد مشکوک نیز از مبدا تعهد می دهند که ۱۴ روز در خانه باشند اگر تخلف کنند با آنها برخورد می شود.
وی ادامه داد: در بین مسافران اروپا خیلی کم و حدود یک دهم درصد مثبت پیدا کردیم چون آنجا هم در شرایط قرنطینه سختی بودند. فاصله گذاری هم در هواپیما باید رعایت شود. قرار بود ۶۰ درصد ظرفیت پروازها پر باشد اما اگر هم کنار هم می نشینند باید بسته های بهداشتی داده شود، توصیه به مردم این است که در پرواز چیزی نخورند به هواپیمایی هم گفتیم رعایت کنند.
معاون وزیر بهداشت در پاسخ به پرسشی درباره انجام تست آلایزا سرولوژیک ( آنتی بادی) گفت: تست آلایزا به جای خودش خوب است اما به عنوان تست تشخیصی نیست. تست سرولوژیک برای تحقیقات خوب است اما برای تشخیص این تست را به رسمیت نمی شناسیم.
وی افزود: در برخی جاها مثل انتقال خون برای تحقیق خوب است اگر IGG را تشخیص دهند می توانند متوجه شوند در هر استان یا یک شهر چند نفر با ویروس مواجهه داشته اند. ما هم در حوزه بهداشت برنامه ای داریم که در برخی مراکز که سرپایی تست انجام می دهیم بعدا از این افراد دو سه هفته بعد تست آلایزا بگیریم که بدانیم میزان آنتی بادی بعد از کرونا در بدن آنها چقدر است به عنوان یک برآورد و تحقیق می توانیم از آن استفاده کنیم اما هنوز در مورد این تست خیلی بحث وجود دارد.
بازگشایی مدارس فقط برای رفع اشکال
رئیسی درباره بازگشایی مدارس گفت: در مورد بازگشایی مدارس دیروز تصمیم گرفته شد که همه مدارس سراسر کشور باز باشند ولی برای رفع اشکال دانش آموزان اگر دانش آموزی احساس کرد در درسی مشکل دارد، می تواند با هماهنگی معلم در یک روز به مدرسه برود و رفع اشکال کند. اینکه چهار دانش آموز رفع اشکال کنند، مشکلی ندارد.
معاو وزیر بهداشت افزود: در بازگشایی مدارس بیشتر نگران معلمان و والدین هستیم تا خود دانش آموزان بنابراین این نوع بازگشایی مدارس دل بخواهی است و اکتر دانش آموزان هم تمایل ندارند به مدرسه بروند.
وی گفت: در مورد دانشگاهها، دانشگاههای علوم پزشکی که همچنان رزیدنت ها و انترن ها در دانشگاه هستند و تحصیل را ادامه می دهند ۳۰ درصد دانشجویان در محل تحصیل هستند. در مورد دانشگاهها نگران خوابگاه هستیم که می تواند مشکل ایجاد کند.
تصمیم گیری در مورد دانشگاهها
رئیسی افزود: شنبه آینده قرار است در مورد دانشگاهها تصمیم بگیرند. قرار شد دروس نظری را آنلاین امتحان بدهند اما برای دروس علمی در روزهای خاصی بیایند و با تقسیم بندی خوابگاهها در یک هفته مشکلات را بر طرف کنند که در مورد این مسائل هم تصمیم گیری می شود.
معاون وزیر بهداشت گفت: در مورد سلامت روان به بیش از ۶۰۰ هزار نفر مشاوره تلفنی دادیم، تلفن ۴۰۳۰ را اگر بگیرید با شماره ۸ به روانشناس وصل می شوید. اما اینکه در این وضعیت خیلی از مردم در خانه بمانند و تفریح نروند. این مسائل جدی است. برخی بازگشایی پارک ها نیز در همین راستا بود حتی مجوزهایی داده شد که سینماها با ورود ماشین باز شوند به هر حال مشاوره دادن وجود دارد.
وی افزود: باز شدن اماکن مذهبی و مساجد هم در بالا رفتن روحیه مردم بسیار مهم است. باز شدن برخی مراکز ورزشی هم می تواند کمک کند.
اجرای طرح ترافیک قطعی نیست
رئیسی گفت: یکی از معضلات ما در کلانشهر تهران موضوع حمل و نقل عمومی است مشکل آلودگی هوا را همیشه داشته ایم. طرح ترافیک و تشویق مردم برای استفاده از حمل و نقل عمومی باعث می شود آلودگی هوا کم شود اما این کار شانس ابتلا را بالا می برد. زمانی برای اجرا شدن طرح ترافیک پیشنهاد شده است هنوز قطعی نیست باید در ستاد کرونا تهران و شورای عالی حمل و نقل درباره آن تصمیم گیری شود.
وی ادامه داد: درباره حمل و نقل عمومی استفاده از ماسک و دستکش و رعایت حداکثر فاصله گذاری فیزیکی مورد تاکید است، پروتکل ها هم ابلاغ شده است. سختگیری ها هم اعمال می شود..