«محمد قاسمی» در جلسه علنی امروز- سه شنبه- با قرائت گزارش این مرکز درباره جهش تولید گفت: اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ دادند که ماهانه گزارشی را تهیه و تقدیم مجلس شورای اسلامی کند سه دسته کار انجام شده است.
وی ادامه داد: سازمان برنامه و بودجه کشور کارگروه ویژه ای تشکیل داده بود که در آن مجموعه‌ای از برنامه ای دستگاهها ارائه و اولویت بندی شد؛ و در مرحله اول رویکرد سازمان برنامه وبودجه مبتنی بر اولویت‌بندی پروژه‌های دستگاه‌های اجرایی برای جهش تولید قرار گرفت؛ دسته دوم، کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی جلساتی را برگزار و گزارش‌ها را بررسی کرد که گزارش آن هفته‌آینده ارائه می‌شود.
قاسمی افزود: در دو دهه اخیر شعارهایی در حمایت از تولید می دادیم و باید روشن می‌شد که نتیجه این مجموعه از هدف گذاری‌ها در برنامه‌های سالانه و برنامه‌ای بودجه در حمایت از تولید ملی چه شده است؛ دستاوردها انکار ناپذیر است و حجم عظیمی از زیرساخت‌ها فراهم شده است اما تحولی در ساختار وسازمان تولیدی و صنعتی کشور شاهد نبوده ایم.
سرپرست مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با طرح پرسشی مبنی بر اینکه «الزامات و روش مطلوب حمایت از تولید توسط مجلس و دولت و قوه قضاییه چیست»، ادامه داد: فرض این است که می خواهیم یک چارچوب مبتنی بر دانش اقتصاد وسیاستگذاری ارائه کنیم که در آن از این» حرکت های پراکنده که انجام شده گذر کنیم و به یک چارچوب مطلوب برسیم.
وی ادامه داد: در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس تجربه کشورهایی مانند ژاپن، آلمان، ترکیه و ...درباره نقض حقوق مالکیت با مجموعه فعالان بررسی شده است و محیط کسب و کار و امنیت سرمایه گذاری سه ماه یکبار پایش و نتایج آن مورد استفاده قرار گرفته است.
قاسمی، راهبرد توسعه صنعتی و روش‌های پیشتاز در اقتصاد را از دیگر بررسی‌های مرکز پژوهش‌ها عنوان کرد و گفت: در نهایت آن چیزی که در ایران معمولا مغفول است اینکه پول‌ها به سمتی می‌رود که عملا به تولید منجر نمی‌شود.
وی با اشاره به نتایج بررسی تجربه تولیدی برخی از کشورها که مورد مطالعه قرار گرفته اند، گفت: در کشورهای نامبرده دولت در فرایند صنعتی شدن و علمی شدن تولید، حتما نقش داشته است. علاوه بر این در همه این کشورها حمایت‌های مالی، اعتباری و تعرفه‌ای و نظام پایش برای دستیابی به آنها وجود داشته و راهبرد توسعه صنعتی و فرهنگ تولید و سرمایه گذاری تقویت شده و برای راه‌های رانت نیز محدودیت‌های فراوانی وجود دارد؛ گذشته از این ها سازوکار مالی تولید تسهیل شده و دولت در چارچوب توسعه صنعتی رانت مولد، هدفمند و مقید زمان توزیع کرده است.
ساخت و سازمان صنعتی و تولیدی کشور قدیمی است
سرپرست مرکز پژوهش های مجلس افزود: این در حالی است که در حمایت‌های ما چنین معیارهایی رعایت نشده و کشور میلیاردها دلار صرف حمایت کرده اما واقعیت این است که ساخت و سازمان صنعتی و تولیدی کشور در روش‌های تولید و تامین مالی قدیمی است و نتیجه آن را در نامناسب بودن کیفیت محصولات تولیدی می بینیم؛
قاسمی تصریح کرد: حجم تولید وابسته به رانت نفت و گاز تزریقی به این صنایع و صدور مجوزهایی است که منجر به رانت می‌شود.
سیاستگذاری ایرانی در حمایت از تولید نادرست عمل کرده است
وی در بخش دیگری از این گزارش گفت: در ذهن سیاستگذار ایرانی آموزه های نادرستی برای حمایت از تولید شکل گرفته است؛ اول باید از این آموزهای غلط گذر و سپس روش درست را انتخاب کند. باور غلط سیاستگذار ما این است که تولید به معنای تزریق پول به بخش‌های صنعت، کشاورزی و ... است، دیگر آنکه فقط به فکر ایجاد زیرساخت هستند. زیرساخت‌ها اعم از فرودگاه، بندر و ... و. جود دارد، در حالی که مشکل در اینها نیست.
سرپرست مرکز پژوهشهای مجلس اضافه کرد: سیاستگذار ایرانی فکر می‌کند باید قانون و مقررات تصویب کنند که باید از اینها گذر کرد. باور غلط دیگر این است که مبارزه با فساد منجر به فرار سرمایه می‌شود.
قاسمی با اشاره به راهکارهایی برای سیدن به وضع مطلوب در تولید کشور گفت: برای رسیدن به وضع مطلوب باید راهبرد توسعه صنعتی و توسعه تولید تهیه شود. موضوع دیگر بهبود محیط کسب و کار است و هر عاملی که منجر به انحراف از این دو حرکت می‌شود به معنای رانت، پول پاشی و تنفس مصنوعی دادن به تولید نباید انجام شود.
هشت راهکار تحقق جهش تولید
وی در بخش دیگری از سخنان خود از هشت اقدام مهم برای تحقق اهداف جهش تولید گفت و افزود: تمام فعالیت‌ها باید بر مبنای این ۸ رکن انجام شود و در این صورت می‌توان انتظار داشت این نامگذاری به هدف خود در میان مدت برسد.
قاسمی نخستین اقدام را توسعه صنعتی و انتخاب پیشران ها عنوان کرد و گفت: متاسفانه هنوز اجماع نسبی درباره مسیر توسعه کشور در یین مسئولان حاصل نشده است و نمی‌دانیم کشور قرار است به کدام سمت برود و به همین دلیل در عمل تمام اقدامات پراکنده است و نمی دانیم چگونه از مزیت‌ها استفاده کنیم و از چه تولیدی حمایت شود و این حمایت چگونه باشد.
سرپرست مرکز پژوهشهای مجلس با بیان اینکه نبود اجماع نسبی در کشور بر سیاست خارجی نیز تاثیرگذار بوده است، افزود: روشن نبودن مسیر سیاست خارجی کشور و سردرگمی در این حوزه نتیجه نبود اجماع نسبی در مسیر توسعه داخلی کشور است. اگر قرار است از فرصتی که روسیه در موضوع توسعه ریلی در اختیار ما قرار داد در جای خود استفاده می‌کردیم و نشد. یا اینکه شعاری بی‌جا دادیم و به اسم حمایت مانع توسعه شدیم و از فرصت‌هایی که چین و اروپا در اختیار قرار داد، نتوانستیم استفاده کنیم، نتیجه همین نبود اجماع داخلی است.
وی ادامه داد: ماده ۴۶ قانون برنامه ششم توسعه این وظیفه را بر عهده دولت گذاشته است ما دستگاهها را بررسی کردیم و این دستگاهها حتی از اسناد موجود در دیگر دستگاهها خبر نداشتند.
قاسمی شفافیت، رقابت و تسهیل ورود به کسب و کارها را به عنوان دیگر اقدام مهم در جهش تولید افزود: ما به زور نمی‌توانیم مردم را کارآفرین کنیم طبق مطالعات عمده کارآفرین‌ها از طبقه متوسط برخاسته‌اند و هر اقدامی که منجر به تضعیف طبقه متوسط شود، ضربه به کار آفرینی است.
سرپرست مرکز پژوهشهای مجلس با بیان اینکه ما نیازمند تقویت طبقه متوسط هستیم، گفت: درباره سهولت مجوزهای کسب و کار به اندازه کافی قانون وجود دارد اما تضمین این موضوع به حوزه قضایی و انتظامی مربوط است مثلا برای مشکل کارآفرین اقتصادی، دادگاه تخصصی برای رسیدگی به دعاوی وجود ندارد و پرونده ها دچار اطاله دادرسی می‌شوند.
تا زمانی که در ایران مالیات بر دارایی گرفته نشود جهش تولید در حد شعار میماند
قاسمی کاهش فرصت هزینه تولید را از دیگر اقدامات مهم برشمرد و گفت: اولین اصلی که در اقتصاد یاد می دهند این است که مردم عاقلانه رفتار میکنند به این معنا که بررسی می کنند که سود چه فعالیتی زیاد است و به آن سمت می روند. نمی‌توان افراد را متهم کرد و حکومت و حاکمیت از طریق ارتقای نظام مالیاتی باید بتواند چنین فعالیت‌هایی را مهار کند اینکه چرا مالیات بر دارایی در ایران وجود ندارد یک ضعف است و تا زمانی که این کار انجام نشود جهش تولید در حد شعار باقی می ماند
وی ادامه داد: تامین امنیت سرمایه گذاری و کاهش هزینههای مبادله ارتقای تامین نظام مالی تولید، ثبات و پیش بینی پذیری دیگر بازارها دیگر ارکان و اقدامات مورد نیاز برای جهش تولید است؛ اگر ثبات اقتصاد کلان در کشوری وجود نداشته باشد تولید در آنجا رونق نمی گیرد بخشی از این ثبات به توسعه صنعتی و تولیدی باز میگردد و بخش دیگر به پیش بینی پذیری برای فعالیت‌های اقتصادی است که آن هم به ثبات روابط بین المللی و هم تولید داخلی وابسته است.
سرپرست مرکز پژوهش های مجلس افزود: در بحث فناوری به صورت دائمی سرمایه می‌دهیم اما نتوانستیم دانشگاه و صنعت را به هم متصل کنیم به طوری که در بلندمدت و تنها یک بار ارز خارج شود؛ بحث رسمی شدن کسب و کارها و کاهش بخش غیررسمی در اقتصاد از دیگر ارکان مهم نیازمند توجه است.
قاسمی در پایان گفت: اگر این هشت محور مبنای فعالیت ها وسیاستگذاری ها در دستور قرار گیرد شعار جهش تولید دور از دسترس نیست.