پس از گذشت چند ماه، ویروس کرونا هنوز در حال گسترش در جهان است و آثار مخرب خود را منتشر میکند. تقریباً کشوری نیست که با این ویروس مرگبار مواجه نشده و به نحوی با آن درگیر نشده باشد. ویروسی که بیش از حد تصور ما زندگی انسانها را دستخوش دگرگونی کرده است. بررسی روزنامهها، تارنماها و خبرگزاریهای داخلی نشان میدهد که رسانههای داخلی به تاثیرگذاری این ویروس در ابعاد مختلف زندگی مردم و چگونگی مواجهه جهان با آن پرداختهاند.
رسانههای اصلاحطلب
جهان و شرایط پساکرونا
روزنامه همدلی در یادداشتی به قلم سامان سامنی پژوهشگر می آورد: روزنامه همدلی: در عصر پساکرونا، استعمار نوین نیز دچار تحول شده، چرا که با گسترش روزافزون استفاده از انرژیهای نو، دیگر سیطره بر میادین نفتی جذابیتی برای غرب ندارد. از سوی دیگر، توسعه زیرساختهای تکنولوژیکی در جوامع غربی، نیاز آنان را برای نیروی انسانی ارزان قیمت کاهش داده و این دولتها با هدف پیشبرد منافع اقتصادی و فرسودگی نخبگان در کشورهای چین، روسیه و ایران، ترورسیم بیولوژیکی را علیه این سه ابرقدرت جهان آغاز کردهاند. چین و روسیه به عنوان قطبهای صنعتی آسیا و دو رقیب جدی برای هژمونی آمریکا، پس از همهگیری ویروس کرونا بدون کوچکترین خساستی، یافتههای علمی خود را در اختیار سازمان بهداشت جهانی گذاشته و حتی بدون اعتنا به تحریمهای غیرانسانی آمریکا، تجهیزات پزشکی و دارو را به ایران و ونزوئلا ارسال کردند. در روی دیگر سکه، آمریکا که با قطع کمک مالی به سازمان بهداشت جهانی و دزدی آشکار محصولات پزشکی دیگر کشورها، مورد انتقاد متحدان خود نیز قرار گرفته بود، با خباثتی آشکار چین و ایران را متهم به شیوع کرونا کرد.
روزنامه آرمان ملی در گزارشی می نویسد: قطع به یقین امروز هیچ کسی پیدا نمیشود که از شرایط بهوجود آمده ناشی از ویروس کرونا راضی باشد و این شرایط تغییری در زندگی شخصی و اجتماعی وی نگذاشته باشد. با این حال عدهای از کارشناسان بر این باورند که کرونا با تمام مصائب، محاسنی هم داشته و توانسته بستر همبستگی و همگرایی ملی را ایجاد کند. امری که جمعه شب رئیس دولت اصلاحات نیز بدان اشاره و به لزوم استفاده از این فضا برای بسط و گسترش همبستگی و آشتی ملی تاکید کرد. آنچه مسلم است امروز شرایط طلایی برای بازگرداندن سرمایه اجتماعی و پر کردن شکاف دولت-ملت و فاصلههای ایجاد شده بهوجود آمده است و دولت اگر بخواهد شرایط جامعه در پساکرونا را مدیریت کند از هماکنون باید از این ظرفیت نهایت استفاده را ببرد. برخی معتقدند وضع مردم در زمان پیشاکرونا بهاندازه کافی بغرنج بود و با پیدایش ناگهانی این ویروس ناشناخته و منحوس وضعیت معیشتی و روحی مردم بدتر شده است. با این حال بهنظر میرسد کرونا با تمام مصائب و مشکلاتی که به بار آورده حسن و منفعتی نیز داشته و توانسته است حس همبستگی، همدلی و نوعدوستی را در کشور تقویت کند. بر این اساس حال که کرونا در شرایط بغرنج اقتصادی توانسته بسترساز همبستگی ملی باشد باید از این ظرفیت به درستی استفاده کرد و شرایط را طوری تغییر داد که جامعه نسبت به آیندهای روشن امیدوارتر شود.
کرونا و طرح ترافیک
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی نوشت: طرح ترافیک ویژه شرایط شیوع کرونا در پایتخت به تصویب رسید و قراراست از اوایل خردادماه اجرا شود. مدیریت شهری امیدوار است در قالب این طرح که مورد اجماع تمام مدیریتهای موازی دخیل در امر ترافیک قرار دارد، تهرانگردیهای زائد و سفرهایی که با انگیزه خریدهای غیرضروری به مقصد مرکز شهر انجام میشود، حذف شود. با جدی شدن موضوع شیوع کرونا در تهران، اجرای طرح ترافیک از اواخر اسفند ماه تعلیق شد و این وضعیت در سال جدید نیز ادامه پیدا کرد. هدف از لغو موقت طرح ترافیک، رعایت فاصلهگذاری اجتماعی بوده که تا حدودی محقق شد، اما با این حال در کنار تحقق این هدف، سفرهای غیرضروری به ترددهای ضروری و کاری شهروندان آسیب زد. در حال حاضر ازدحام ترافیکی سنگین و ترافیک ساکن در بزرگراهها تقریبا به صفر رسیده است و در عمده معابر بزرگراهی در هیچ یک از ساعات پیک ترافیکی، حجم ترافیک به مقدار روزهای عادی پیش از شیوع کرونا نمیرسد. اما در عوض هسته مرکزی تهران شامل مناطق ۶، ۱۱ و ۱۲ به شدت قفل شده و جریان ترافیک به حدی سنگین شده که هیچ شباهتی به زمانی که طرح ترافیک در این محدودهها اجرا میشد، ندارد. بررسی علت این تغییرات ترافیکی نشان میدهد افزایش سفرهای غیرضروری به مقصد مرکز شهر به سفرهای ضروری که عمدتا با مقصود شغلی انجام میشود، آسیب زده است.
کرونا و زندگی اجتماعی و اقتصادی مردم
روزنامه ابتکار در گزارشی آورد: در حالی صحبت از بازگشت بیماری کرونا به روزهای اوج خود در ایران به گوش میرسد که کاهش محدودیتها از جمله آغاز دوباره فعالیت اغلب صنوف، بسیاری از جمله کارگران روزمزد، دستفروشان، کودکان کار و خیابان و زبالهگردها را روانه خیابانها کرده است. افرادی که مسئولان بهداشتی میگویند برای آنها پروتکل بهداشتی وجود ندارد و نمیتوان بر فعالیت آنها نظارت کرد. با این حال آنها معتقدند که یک چیز مشخص است. فعالیت این دسته از افراد میتواند شمار مبتلایان به بیماری کووید ۱۹ را در روزهای آتی افزایش دهد. اتفاقی که در کنار تصمیم ستاد ملی مبارزه با کرونا مبنی بر بازگشایی مدارس و تجمعات مذهبی، احتمال به وقوع پیوستن فرضیه بازگشت بیماری را تقویت میکند. شکم گرسنه، کرونا نمیشناسد. این حکایت دستفروشان، کارگران، کودکان کار و خیابان و زبالهگردهایی است که اگر روزانه به خیابان نیایند، شکم خود و خانوادهشان سیر نخواهد شد. بیماری کروناویروس جدید اگرچه فعالیت ایندست از افراد را در ابتدای شیوع خود تعطیل کرده یا کاهش داده بود، اما حالا که اغلب کسبوکارها به فعالیت خود بازگشتهاند و محدودیتها کاهش یافته، حضور ایندست از افراد در سطح شهرهایی چون تهران همانند گذشته بسیار پررنگ است؛ سر چهارراهها، زیر پلها، پشت چراغقرمز و در کنار سطحهای زباله. اما سرآمد مکانهایی که دستفروشان در آنجا بسیار دیده میشوند، متروی تهران است.
خبرگزاری ایسنا در گفت و گو با محمدرضا صالحی متخصص عفونی و عضو هیاتعلمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نوشت: علیرغم اینکه محدودیتهای اجتماعی تا حدی کاهش پیدا کرده است، اما مردم باید کماکان مسائل بهداشتی فردی و اجتماعی و فاصلهگذاری فیزیکی را رعایت کنند؛ چراکه شرایط از جهت احتمال ابتلا به کرونا تغییری نکرده است. به هر حال باید توجه کرد که انتهای اپیدمی مشخص نیست و نمیتوان به صورت مادامالعمر مردم را در خانه نگه داشت و کارها را کنسل کرد، اما باید به سمتی رویم که با رعایت احتیاط و پروتکلهای بهداشتی به جامعه بازگردیم. زندگی با کرونا به این معنی است که پروتکلهای بهداشتی را رعایت کرده و احتیاط کنیم، اما از طرفی ترس و وحشت بیش از اندازه و اینکه زندگی و کارمان را فلج کنیم هم درست نیست. مهمترین نکاتی که باید رعایت شود، بارها و بارها گفته شده است. اولا افراد پرخطر اعم از کسانی که سن بالای ۵۰ سال دارند، مبتلایان به فشار خون، نارسایی کلیه، بیماریهای قلبی، کسانی که سابقه ابتلا به سرطان دارند و ... باید تا حد امکان در خانه بمانند و ترجیحا حداقل رفتوآمد را به بیرون از خانه داشته باشند. نکته دوم شستوشوی مرتب دستها است که باید حتما و حتی بیش از گذشته رعایت شود و مورد توجه قرار گیرد. زیرا این ویروس تا مدتها بر روی سطوح میماند و کوچکترین تماس سطحی میتواند ویروس را منتقل کند.
کرونا و تحریم های آمریکا
خبرگزاری ایلنا در گفت و گو با ناتهان تارکوو استاد علوم سیاسی دانشگاه شیکاگو آورد: کمیساریای حقوق بشر سازمان ملل خواستار ارزیابی مجدد تحریمها با توجه به بحران بهداشتی و بیماری کرونا شده است. اما این درخواست نتیجهای نداشته است؛ چراکه وزارت امور خارجه آمریکا ادعا میکند که آمریکا تحریمهای مربوط به تجهیزات پزشکی و بشردوستانه را از طریق سازوکار سوئیسی برداشته است، اما این مسئله پیچیده است تحریمهای آمریکا گسترده است و تاثیرات پیچیدهای بر تراکنشهای ایران داشته است و ایران را برای تامین مایحتاج خود دچار مشکل کرده است. با تحریمها خواهان ارزیابی مجدد در توافق هستهای، برنامه موشکی بالستیک بلندمدت آن و کاهش حضور ایران در سوریه است. بنابراین در شرایط کرونایی هم تحریمها را رها نمیکند.
رسانههای اصولگرا
کرونا در جهان
خبرگزاری دانشجو در گفت و گو با خلیل علی محمدزاده رییس مرکز تحقیقات سیاستگذاری اقتصاد سلامت می نویسد: خبرگزاری دانشجو: بحران کرونا آشکار ساخت که در کشورهایی نظیر ایتالیا، اسپانیا، انگلیس و فرانسه و حتی آلمان در قاره اروپا، هنوز تعبیر و تفسیر جامعی از عدالت وجود ندارد. کرونا «دسترسی و بهره مندی برابر و بر اساس نیاز» در بهره مندی از خدمات سلامت را در برخی کشورهای غربی با چالش جدی روبرو کرده است. اجبار پزشکان ایتالیایی به انتخاب مبتلایان بر اساس «سن و وضعیت سلامتی»، را سیاستی تبعیض آمیز است. پزشکان از اینکه دولت به بهانه کمبود امکانات، با این فرض که سالمندان شانسی برای زنده ماندن ندارند و اولویت را به مبتلایان جوان داده است، در معرض فشار روحی و محدودیتهای اخلاقی قرار گرفتند. کرونا مردم اروپا را بیش از هر زمان دیگری به عوارض توسعه مادی، و سالمندان را به شناخت چهره واقعی عدالت در کشور خودشان واقف ساخته است.
روزنامه کیهان در گزارشی آورد: شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان همچنان ادامه دارد. بر اساس دادههای وبگاه «ورلد امتر»، تا عصر دیروز چهار میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در سراسر جهان به این ویروس مبتلا شده و ۲۸۴ هزار نفر نیز متاسفانه فوت کردهاند. نزدیک به یک سوم تعداد مبتلایان و فوتیها به آمریکا تعلق دارد؛ در این کشور بیش از ۸۰ هزار نفر به دلیل ابتلا به کرونا فوت کردهاند. دیروز خبر رسید «مایک پنس» معاون «دونالد ترامپ»، نیزبه دلیل ابتلای دستیارش به ویروس کرونا، تحت قرنطینه خانگی قرار گرفته و موقتاً از بقیه کارکنان کاخ سفید جدا شده است.
ایران و مبارزه با کرونا
روزنامه جوان در یادداشتی به قلم رسول سنایی راد نوشت: ویروس منحوس کرونا، مهمان ناخواندهای است که با برخورداری از ویژگیهایی، چون تازگی و ناشناخته بودن، سرعت اشاعه و سرایت و مرگبار بودن، تولید هراس و وحشت کرده و شوک ناشی از آن، از جنس شوک ناشی از جنگ میباشد که جوهره انسانها و جوامع را برملا میسازد. در چنین شرایطی که جانها به خطر میافتد، ذاتها و جوهرههای درونی رو شده و به تعبیر حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) مرد از شبه مرد صف جداکرده و بازشناخته میشود. در مواجهه با ویروس کرونا که با تحریمهای ظالمانه و تهدیدهای دشمن همزمان بود، ملت بزرگ ایران و مسئولان کشور عملکرد و رفتار افتخارآمیز و عزتمندانه داشتند و صحنههای زیبایی از ایثار و حماسه از جنس خلق حماسههای بزرگ دوران دفاع مقدس خلق کردند که میتواند به مثابه یک برگ طلایی از تاریخ فرهنگ حماسی ایران عزیز محسوب شود.
روزنامه وطن امروز در گزارشی می آورد: کمتوجهی به فاصلهگذاری اجتماعی و رعایت نکردن اصول بهداشتی از سوی برخی افراد، تقسیمبندی کرونایی استانهای کشور را بیاثر کرد، چرا که معاون وزیر بهداشت دیروز به صراحت اعلام کرد «اکنون منطقه سبز بیخطر در کشور وجود ندارد».بررسی آخرین آمار کرونا در کشور نشان میدهد روند ابتلا بشدت در حال افزایش است اما آمار مرگومیر کاهش یافته است. روز گذشته وزارت بهداشت اعلام کرد تعداد قربانیان کرونا در مدت ۲۴ ساعت به ۴۵ نفر رسیده که کمترین میزان در سال جاری محسوب میشود. با این حال همان طور که مقامات استانها اعلام کردهاند روند ابتلا به کرونا صعودی است تا بار دیگر جامعه پزشکی نگران بیتوجهی مردم و مسؤولان به فاصلهگذاری اجتماعی شوند.
روزنامه فرهیختگان در گزارشی می نویسد: حدود ۸۰ روز از شیوع ویروس کرونا در کشور میگذرد. ویروسی که در ابتدا در ووهان چین دیده شد، اما در کمتر از یک ماه به تمام دنیا رسید. روز دوم اسفند بود که خبر رسید این ویروس به ایران نیز آمده است و طبیعی بود از همان روزهای اولیه حضور این میهمان ناخوانده در کشور، بیمارستانها برای جلوگیری از شیوع هرچه بیشتر این بیماری به میدان بیایند و بهعنوان خط مقدم مبارزه با کروناویروس انتخاب شوند. بیمارستان شهدای تجریش یکی از مراکز درمانی است که از همان روزهای ابتدایی ارائه خدمات به بیماران کرونایی را در دستورکار خود قرار داده است. حالا با گذشت دوماه و چند روز از شیوع این بیماری، بیش از دوهزار بیمار در آنجا بستری شدهاند که البته بهگفته مسئولان آن ۹۲ درصد از این بیماران بهبود پیدا کردهاند؛ عددی که نشان میدهد مسئولان بیمارستان شهدای تجریش برای مقابله با این بیماری از هیچتلاشی فروگذار نکردهاند. در ابتدا البته تنها دوتخت به این دسته از بیماران اختصاص یافت، اما با بالا رفتن آمار، اورژانس اصلی بیمارستان با حدود ۷۰ تخت بستری، بخش نورولوژی و یک ساختمان ۶طبقه به بیماران کرونایی اختصاص داده شد. ۱۰۶ نفر از پرسنل و کادر درمانی هم درگیر این بیماری شدهاند و در روزهای ابتدایی روزانه ۱۴۰ بیمار کرونایی در بیمارستان بستری میشد که البته این عدد درحالحاضر با کاهش آمار بیماران به ۵۰ نفر رسیده است.
کرونا و بازار کتاب
خبرگزاری مهر در گفت و گو با بهرام آجرلو رئیس اتحادیه ناشران، کتاب فروشان و نوشت افزار کرج نوشت: حضور ناشران در نمایشگاه بین المللی کتاب آنهم سالی یکبار زمان مناسبی برای فروش و عرضه محصولات و همچنین رونمایی از تازههای نشر است که به واسطه شیوع ویروس کرونا این فرصت از دست رفته است. وقتی ناشران در نمایشگاه بین المللی کتاب که بازدید کننده داخلی و خارجی دارد محصولات خود را به نمایش میگذارند در واقع فرصت پیدا میکنند تا به سطح مناسبی از فروش کتب برسند. در کنار تأثیر منفی کرونا بر بازار باید گفت؛ موضوع نشر در کشور به حاشیه رفته است، به همین دلیل ناشران باید به فعالیتهایی مانند تولید کتب صوتی و ارائه خدمات آنلاین روی آورند، البته تا حدودی این فعالیتها انجام شده اما هنوز در مواردی مانند امنیت خرید و فروش از طریق سایتهای اینترنتی مشکلاتی وجود دارد که باید مرتفع شود.