اهمیت و ضرورت امداد و نجات آنجا روشن میشود که گرفتار حادثهای ناخواسته میشوی یا وقوع حادثه برای همنوعانت را به چشم خود میبینی یا تصاویر آن را مشاهده میکنی، آنجا که در اوج استرس، فشار روانی و وقوع ضایعههای دردناک و صحنههای دلخراش برای مردان، زنان و کودکان، حتی قدرت و توان کمک را نداری یا اگر در محل فاجعه حضور داری فاقد مهارت امداد و نجات هستی، آنجا که وسعت و شدت حادثه آنقدر فراگیر و دردناک است که نمیدانی اولویت کمکرسانی با چه کسی است.
در این میان مردان و زنانی از جنس ایثار و فداکاری هستند که پنجه در پنجه حادثه با علم به اینکه ممکن است خود نیز دچار خسران جانی شوند، با عشق به نجات همنوع و کمک به دیگران وارد کارزار حادثه میشوند و با سرعت و بدون فوت وقت، به امداد و نجات حادثه دیدگان میپردازند. آنها کسانی نیستند جز امدادگران، نجاتگران و داوطلبان هلال احمر که در زمانی که ناامید و خسراندیده از حادثهایم به یاری ما میآیند.
روز جهانی صلیب سرخ و هفته ملی هلال احمر تنها بهانهای برای یادآوری آنهایی است که در سطوح محلی، ملی، منطقهای و جهانی بدون درنظر گرفتن مرزها برای تسکین دردهای انسانها، تامین سلامت انسانها، تامین کرامت انسانها و نیز برای ایجاد صلح و دوستی میان انسانها تلاش میکنند.
چه بسیار حادثههای کوچک و بزگ همچون سیل، زلزله، تصادف، سقوط هواپیما، جنگ و امثال آن که توسط امدادگران هلال احمر امدادرسانی شد و چه جانهایی که در این مسیر نجات یافت و چه امدادگران و داوطلبانی که از جان خود در راه امدادرسانی گذشتند و با گذر از خون خود به همنوعان خود جان دوباره دادند.
در این میان خراسان رضوی نه تنها به واسطه وسعت، تنوع حوادث از جمله سیل و زلزله بلکه به دلیل میزبانی سالانه از میلیونها مسافر و زائر و افزایش ریسک و میزان وقوع حوادث جادهای جایگاه ویژهای در حوزه امدادرسانی دارد.
علاوه بر آن این استان به خاطر روشن شدن نخستین چراغ هلال احمر در مشهد توسط دکتر امیراعلم در سال ۱۳۰۱ نام درخشان در تاریخچه تشکیل هلال احمر در ایران دارد.
جمعیت هلال احمر استان ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار نفری خراسان رضوی اینک ۳۱ پایگاه امداد و نجات، ۲۲ نمایندگی و شعبه، ۶۰۰ کارمند، ۴۴ دستگاه آمبولانس، یک فروند بالگرد، ۲ هزار و ۳۴۰ امدادگر، ۴۰ هزار داوطلب و ۱۰۳ هزار عضو جوان برای انجام ماموریتهای محوله و ارائه خدمات در اختیار دارد.
تاریخچه تاسیس
یک تاجر سوئیسی در سال ۱۸۵۹ میلادی هنگامی که از یک سفر تجاری باز میگشت شاهد وقایع بعد از جنگ در منطقه سولفورینو، مکانی در ایتالیای امروز بود. این جنگ خونین هزاران مجروح داشت که معالجه نکردن آنان منجر به مرگشان میشد. "هانری دونان" با از خود گذشتگی و با کمک همراهان خود و افراد محلی به مداوای مجروحین و حادثهدیدگان این جنگ پرداخت و بعدها خاطرات و دیدههای خود را در کتاب "خاطره ای از سولفورینو" منتشر کرد.
ایدههای هانری دونان در این کتاب سرآغاز تشکیل کمیته بینالمللی صلیب سرخ در سال ۱۸۶۳ میلادی شد. این کمیته که شامل چندین کشور بود، تصمیم گرفت در تمامی کشورهای جهان کمیتههای کمکرسانی تشکیل دهد و یک نشان و علامت نیز برای این کمیتهها انتخاب کرده و صلیب سرخ بر زمینهای سفید را نشان "صلیب سرخ" نامگذاری کردند.
پس از آن کشورهای مسلمان نیز به این کمیته پیوستند و برای خود هلال قرمز در زمینه سفید را به عنوان علامت این کمیته برگزیدند و آن را "جمعیت هلال احمر" نامیدند.
اکنون قریب به ۲۰۰ کشور عضو جمعیت هلال احمر و صلیب سرخ جهانی هستند و فعالیتهای خود را بر اساس هفت اصل انجام میدهند که عبارتند از انسانیت، خدمات داوطلبانه، بیطرفی، بیغرضی، استقلال، جهان شمولی و یگانگی.
همچنین تلاش برای تسکین دردهای انسانها، تلاش برای تامین سلامت انسانها، تلاش برای تامین کرامت انسانها و تلاش برای ایجاد صلح و دوستی میان انسانها چهار هدف در فعالیتهای صلیب سرخ و هلال احمر است.
تشکیل هلال احمر در ایران
نخستین رویکرد تشکیل مؤسسه خیریه امدادی در ایران تحت حمایت دولت در سال ۱۳۰۱ خورشیدی صورت گرفت. در این سال به کوشش دکتر امیراعلم که آن زمان مسوول بهداری ارتش در خراسان بود اقداماتی برای تأسیس شیر و خورشید در مشهد با حمایت دولت انجام شد. در سال ۱۳۰۱، دکتر امیراعلم مقررات وضع شده از سوی صلیب سرخ جهانی برای جمعیتها را ترجمه و مقدمات تشکیل جمعیت شیر و خورشید فراهم شد.
جمعیت شیر و خورشید سرخ نخستین و بزرگترین جمعیت خیریه ایران بود که عهدهدار وظایف مهم و متعدد در مسائل مربوط به امدادرسانی در حوادث غیرمترقبه و امدادی، تأسیس بیمارستان و درمانگاه، تهیه دارو و تجهیزات پزشکی، تربیت پرستار، نگهداری از کودکان بیسرپرست، ارائه برنامههای ویژه برای جوانان و برخی فعالیتهای عمرانی در داخل و خارج از کشور گردید.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن ماه ۱۳۵۷، دولت ایران در سال ۱۹۸۰ به فدراسیون جهانی اعلام کرد که از این پس به جای نماد شیر و خورشید سرخ، همانند دیگر کشورهای اسلامی از نشان "هلال احمر" استفاده خواهد کرد.
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران یک سازمان غیرانتفاعی ایرانی و عضوی از نهضت بینالمللی صلیب سرخ و هلال احمر است و در داخل کشور ایران و در برخی موارد در دیگر مناطق جهان به فعالیتهای امدادی و بشردوستانه فعالیت دارد.
این سازمان دارای سازمانهای زیرشاخه متعدد است که طیف گستردهای از خدمات بشردوستانه، امدادی، پزشکی، بهداشتی و آموزشی را در سنین مختلف دربرمیگیرند.
آمادگی، اصل مهم در مدیریت صحیح حوادث
مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان خراسان رضوی با بیان اینکه فعالیت این جمعیت در همه محورها در راستای خدمت به انسانیت است گفت: امدادگران، نجاتگران و داوطلبان هلال احمر برای امداد و نجات حادثه دیدگان در حوادث و بلایای طبیعی از جان خود مایه میگذارند.
سید مجتبی احمدی افزود: تنوع و تعداد حوادث در جهان بسیار است و در این میان کشور ایران نیز جزو کشورهای پرحادثه میباشد.
وی ادامه داد: خراسان رضوی جزو استانهای حادثه خیز کشور است و سابقه تاریخی استان نشان داده که حوادث و بلایای طبیعی از جمله سیل، زلزله و دیگر حوادث در این استان فراوانی بیشتری دارد.
مدیرعامل جمعیت هلال احمر خراسان رضوی گفت: در روند مدیریت امداد و نجات در حوادث، آمادگی مهمترین و تعیین کننده ترین اصل است.
وی با بیان اینکه آمادگی در دو بخش سخت افزاری و نرم افزاری قابل تفکیک است افزود: در بخش سختافزاری نیازمند تامین تجهیزات و وسایل امدادی و خودروهای مورد نیاز از جمله آمبولانس و خودرو نجات هستیم.
احمدی ادامه داد: کیفیت و تعدد تجهیزات امدادی میتواند در افزایش سرعت و کیفیت امدادرسانی و نجات جان انسانها در زمان طلایی تاثیر به سزایی داشته باشد.
وی گفت: همچنین در حوزه نرمافزاری، تربیت نیروی انسانی و آموزش نیروی توانمند برای خدمت به حادثهدیدگان از اصولی است که بسیار مورد توجه این جمعیت است.
مدیرعامل جمعیت هلال احمر خراسان رضوی با بیان اینکه این جمعیت هم اکنون دارای ۵۱۲ کارمند رسمی، قراردادی و پیمانی است افزود: ۱۴ هزار و ۵۰۰ امدادگر و نجاتگر عضو فعال این جمعیت در خراسان رضوی میباشند.
وی ادامه داد: از این تعداد سه هزار و ۴۶۵ امدادگر و نجاتگر تخصصی در ۱۳ شاخه امدادی شامل امداد کوهستان، سیلاب، حمایت روانی، اسکان اضطراری و دیگر شاخهها مشغول ارائه خدمت به حادثهدیدگان هستند.
ضرورت نوسازی ظرفیتهای عملیاتی
احمدی با اشاره به ضرورت نوسازی و خرید تجهیزات و ناوگان ترابری امدادی گفت: هم اکنون ظرفیت عملیاتی هلال احمر در استان همان ظرفیتهای قدیم است اگرچه حداقل نیازها در حوزه امدادرسانی تهیه شده اما همچنان نیازمند اقلام و تجهیزات روز هستیم.
وی با بیان اینکه هم اکنون هلال احمر خراسان رضوی دارای ۲۵۴ دستگاه خودرو امدادی است افزود: ۱۹۶ خودرو از این تعداد را خودروهای امدادی تشکیل میدهند که عمر آنها بیش از ۱۳ سال است.
مدیر عامل جمعیت هلال احمر خراسان رضوی با تاکید بر مدیریت استفاده از خودروهای امدادی در استان ادامه داد: تردد این خودروها صرفاً در عملیات امدادی انجام میشود و در موارد غیر امدادی به هیچ وجه این خودروها مورد استفاده قرار نمیگیرند.
وی با بیان اینکه توجه به این استان در حوزه تامین تجهیزات و ناوگان ترابری امدادی وجود دارد گفت: سال گذشته از ۶۷ خودرو ست نجات خریداری شده در کشور ۴۳ ست نجات به این استان تعلق گرفت.
احمدی یکی از نیازهای مهم تجهیزات لجستیکی در استان خراسان رضوی را چند دستگاه زنده یاب اعلام کرد و افزود: با توجه به شرایط تحریم و معضلات اقتصادی خرید یک سری تجهیزات امکان ندارد.
وی ادامه داد: در سال ۱۳۸۸ خرید تعدادی دستگاه زندهیاب در این استان به قیمت هر دستگاه ۱۸۰ میلیون تومان انجام شد که با توجه به افزایش قیمت دلار طی دهه گذشته خرید این دستگاه امکان پذیر نیست.
مدیر عامل جمعیت هلال احمر خراسان رضوی گفت: گرچه ممکن است در زمینه تجهیزات و ناوگان امدادی برخی کمبودها وجود داشته باشد اما امدادگران و نجاتگران هلال احمر با تلاش مضاعف خود این خلاء را پر کرده و از هیچ کوششی برای امداد به مردم حادثه دیده فرو گذار نیستند.
خانههای هلال تسریع در امدادرسانی
معاون امداد و نجات جمعیت هلال احمر خراسان رضوی نیز با بیان اینکه آموزش مردم به منظور کمک به حادثهدیدگان از اصول مهم در امر امدادرسانی است گفت: تشکیل خانه های هلال در کنار فعالیت شعبه هلال احمر یکی از راه های تسریع در امر امدادرسانی است.
اسماعیل بهمن آبادی با بیان اینکه در زمان وقوع حادثه نیروهای محلی به مراتب سریعتر از نیروهای امدادی به محل حادثه میرسند، افزود: در صورت توانمند بودن جوامع محلی امداد به حادثه دیدگان در نخستین لحظات پس از حادثه امکان پذیر است.
وی با بیان اینکه در جامعه جهانی زمان مشخص و استاندارد برای رسیدن نیروهای امدادی تعیین شده است، ادامه داد: هم اکنون در خراسان رضوی در کنار فعالیت شعب هلال احمر ۶۹ خانه هلال نیز فعالیت دارد که کمک کار نیروهای امداد و نجات محسوب میشوند.
خدمت خالصانه
رییس دفتر نمایندگی ولی فقیه در جمعیت هلال احمر خراسان رضوی نیز گفت: این جمعیت با ظرفیت انسانی خود بستر خدمت و تلاش خالصانه و مومنانه را در همه عرصه ها فراهم کرده است.
حجت الاسلام اسدالله اسدی افزود: شیوع بیماری کرونا نشان داد که نیروهای هلال احمر میتوانند در تمام بخشها یاریگر مردم باشند.
وی با اشاره به تولید بیش از ۴۰۰ هزار ماسک توسط نیروهای امدادی استان ادامه داد: امدادگران و نجاتگران هلال احمر در کنار تولید این تجهیزات برای کمک به مردم با شرکت در رزمایش مواسات و کمک مومنانه نقش مهمی در حمایت از خانوادههای نیازمند و آسیب دیده از بیماری کرونا ایفا کردند.
رییس دفتر نمایندگی ولی فقیه در جمعیت هلال احمر خراسان رضوی گفت: در این راستا صدها هزار بسته کمک معیشتی و اقلام بهداشتی توسط امدادگران این جمعیت بین خانوادههای نیازمند و آسیب دیده در استان توزیع شده است.
هشتم ماه مه که امسال مصادف با ۱۹ اردیبهشت میباشد روز جهانی صلیب سرخ نامگذاری شده و هفته جاری هفته ملی هلال احمر است.
به گفته رییس مرکز اطلاع رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تا ۲۴ اردیبهشت ۱۱۲ هزار و ۷۲۵ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده و با فوت ۵۰ نفر در ۲۴ ساعت گذشته، تعداد جان باختگان کرونا در کشور به ۶ هزار و ۷۸۳ نفر رسیده است.
همچنین تاکنون ۸۹ هزار و ۴۲۸ نفر از بیماران مبتلا به کرونا در کشور بهبود یافته و از بیمارستان ترخیص شدهاند.