ورود سالانه حدود ۳۰ میلیون نفر زائر و مسافر از سراسر کشور به مشهد مقدس و خراسان رضوی، وجود بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر جمعیت حاشیه نشین در کلانشهر مشهد، زیاد بودن جمعیت روستایی در این استان و حضور ۳۲۰ هزار نفر از اتباع افغانستان در خراسان رضوی خطر همه گیری کرونا در این خطه از ایران را بیش از هر جایی به ذهن متبادر کرده بود.
این در حالی است که استان خراسان رضوی با دارا بودن حدود ۶ و نیم میلیون نفر جمعیت و حساسیت‌ها و مخاطراتی که دارد، تاکنون به اذعان مسوولان عالی رتبه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مقابله و مهار بیماری کرونا یکی از موفق‌ترین استان‌های کشور بوده و هم اکنون این استان از نظر ابتلا به کرونا در وضعیت زرد قرار دارد و در جهت حذف بیماری حرکت می‌کند.
به گفته کارشناسان حوزه سلامت عوامل متعددی در موفقیت روند درمان، پیشگیری و مهار بیماری کرونا در استان خراسان رضوی دخیل بوده است که ایجاد زیرساخت‌ها در نظام مراقبت سلامت مانند طرح پزشک خانواده و فعالیت مستمر بهورزان در خانه‌های بهداشت، اجرای طرح تحول نظام سلامت، ارائه مراقبت‌های بهداشتی رایگان در حاشیه شهر مشهد، طرح نظام ارجاع و سطح بندی درمان کرونا، پوشش فراگیر بیمه سلامت، نقش مدیریت استانی و همدلی و وحدت رویه مسوولان در مقابله با کرونا مهم‌ترن عوامل در این زمینه به شمار می‌روند.
معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سفر به مشهد گفت: استان خراسان رضوی به دلیل وجود حرم مطهر رضوی، انبوه جمعیت زائر و مسافر و ویژگی‌های منحصر به فرد خود، عملکرد شایسته‌ای را در مدیریت و مقابله با بیماری کرونا داشته است.
در حال حاضر ۶ دانشکده و دانشگاه علوم پزشکی در استان خراسان رضوی فعالیت دارند، دانشگاه علوم پزشکی مشهد با زیرپوشش داشتن بیش از ۷۵ درصد جمعیت استان قطب پزشکی شمال شرق کشور شناخته شده است و بقیه جمعیت استان توسط دانشکده‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی سبزوار، گناباد، تربت‌حیدریه، تربت‌جام و نیشابور خدمات‌رسانی می‌شوند.
نشست‌های ستاد پیشگیری ازکرونا در خراسان رضوی طی سه ماه گذشته به طور مستمر و منظم با حضور مسوولان حوزه بهداشت و درمان و سایر دست اندرکاران مربوطه همچنان در حال برپایی است. حضور فعال "علیرضا رزم حسینی" استاندار خراسان رضوی در این جلسات نقطه عطف مدیریت هماهنگی‌ها برای مقابله با کرونا بوده است.
نماینده تام الاختیار وزیر بهداشت در مدیریت بیماری کرونا در استان خراسان رضوی در این خصوص گفت: مدیریت خوبی در راستای مقابله با کووید ۱۹ در استان شکل گرفت و وحدت و همدلی میان تمامی خادمان مردم نتایج مثبت در مبارزه با کرونا را در مشهد و استان خراسان رضوی رقم زد.
دکتر محمد حسین بحرینی افزود: وضعیت خوب خراسان رضوی در ارتباط با کرونا در مقایسه با دیگر استان‌های کشور، نشان‌دهنده تلاش‌های ایثارگرانه و دلسوزانه ستاد استانی مبارزه با کرونا در این استان بوده است.
وی ادامه داد: هماهنگی وحمایت‌های نماینده ولی فقیه در استان، استاندار خراسان رضوی، بسیج جامعه پزشکی، سپاه، ارتش، نیروی انتظامی، آستان قدس رضوی، شهرداری مشهد، شورای اسلامی شهر و فرمانداران در مهار کرونا در این استان منحصر به فرد بوده است.
رییس دانشگاه علوم پزشکی مشهد، پیاده‌سازی نظام ارجاع الکترونیک و سطح‌بندی مراجعه‌کنندگان مشکوک به کرونا، راه‌اندازی مراکز ۱۶ ساعته خدمات جامع سلامت برای تشخیص و پیگیری بیماران مشکوک به کرونا به صورت سرپایی، اختصاص بیمارستان مستقل ویژه بیماران کرونایی، راه‌اندازی نقاهتگاه‌ها برای قرنطینه و مشارکت بخش خصوصی به عنوان معین و کمک‌رسان به دانشگاه در امر درمان بیماران غیر کرونایی را از اقدامات شاخص دانشگاه علوم پزشکی مشهد در راستای مقابله با کرونا برشمرد.
وی گفت: به دنبال اقدامات انجام شده و با وجود مراجعان بسیار مشکوک به کرونا هیچ گونه ازدحامی در بیمارستان‌های زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد ایجاد نشد.
نظام ارجاع و درمان سطح بندی بیماران کرونایی
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد اجرای طرح سطح بندی بیماران را یکی از اقدامات بسیار مهم این دانشگاه دانست و گفت: در این راستا فرآیند درمان بیماران مبتلا به عفونت‌های حاد تنفسی و مشکوک به کرونا در سه سطح پیگیری و تحت بررسی قرار می‌گیرد که از ازدحام و مراجعه مستقیم بیماران به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی پیشگیری کرده است.
دکتر شاپور بدیعی افزود: در اجرای این طرح مراکز خدمات جامع سلامت به عنوان سطح یک، کلینیک‌ها و درمانگاه‌های دولتی و خصوصی به عنوان سطح ۲ و بیمارستان‌ها به عنوان سطح سه بیماران تعیین شده است.
وی ادامه داد: بیماران مراجعه کننده به مراکز خدمات جامع سلامت و کلینیک‌های سرپایی بر اساس چک لیست‌های استاندارد مورد بررسی‌های اولیه قرار می‌گیرند و در صورت دارا بودن علائم بیماری کرونا به سطح ۲ ارجاع داده می‌شوند.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: بیماران در مراکز سطح ۲ توسط پزشکان متخصص معاینه و تحت بررسی‌های پاراکلینیکی قرار می‌گیرند و در صورت وجود علائم و مشکلات حاد تنفسی به بیمارستان شریعتی مشهد که سطح سه نظام ارجاع است، هدایت می‌گردند.
وی افزود: بیمارستان‌های شریعتی، امام رضا (ع) و قائم (عج) در مشهد ویژه درمان بیماران کرونایی اختصاص داده شدند و از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی خصوصی برای درمان بیماران غیر کرونایی استفاده شده است.
بدیعی ادامه داد: طبق برنامه ریزی‌های انجام شده فعالیت ۳۸ مرکز خدمات جامع سلامت در برنامه کنترل کرونا در مشهد و شهرستان‌های تابعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد، کماکان تا شکست این بیماری ادامه خواهد داشت.
۲ مرحله غربالگری کرونا
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز گفت: تاکنون ۲ مرحله از غربالگری بیماری کرونا در مناطق زیرپوشش این دانشگاه که حدود پنج میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از جمعیت استان خراسان رضوی را در بر می‌گیرد، انجام شده است.
دکتر مهدی قلیان اول افزود: در قالب مرحله نخست طرح غربالگری بیماری کرونا، با همه خانواده‌های ساکن محدوده جغرافیایی زیرپوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد ساکن در حاشیه شهرها و تمامی مناطق شهری و روستایی از طریق سامانه تلفنی ۴۰۳۰ تماس گرفته شده و در قالب این غربالگری شهروندان دارای علائم مشکوک تحت مراقبت و پیگیری درمانی قرار گرفتند.
وی با اشاره به مرحله دوم غربالگری کرونا برای گروه‌های پرخطر ادامه داد: در این مرحله از غربالگری گروه‌های پرخطر در مناطق زیرپوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد که حدود ۶۴۰ هزار نفر برآورد می‌شوند، شناسایی و تحت بررسی و مراقبت قرار می‌گیرند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: گروه‌های پرخطر شامل مبتلایان به بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیش فشاری خون، دیابت، نقص دستگاه ایمنی، بیماری‌های قلبی و عروقی و انواع سرطان و سالمندان هستند.
بهورزان، خط مقدم مبارزه با کرونا در روستاها
مدیر توسعه شبکه و ارتقای سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز گفت: روند مهار ویروس کرونا تاکنون در بین یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر جمعیت ساکن در روستاهای زیرپوشش این دانشگاه در خراسان رضوی مناسب بوده که عوامل متعدد در این زمینه نقش داشته‌اند.
دکتر محمد حسن درخشان افزود: ایجاد زیرساخت‌ها نظیر طرح پزشک خانواده و فعالیت مستمر بهورزان در کنترل بیماری، کاهش رفت و آمد و تردد در روستاها و اجرای بهتر فاصله‌گذاری اجتماعی با توجه به پراکندگی جمعیت روستایی از عوامل موثر در کنترل بیماری کرونا در روستاهای خراسان رضوی به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: بهورزان به عنوان حافظان سلامت عمومی در خط مقدم مبارزه با کرونا در روستاهای زیرپوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد تاکنون نقش مهم و موثر در مهار و پیشگیری از شیوع این ویروس همه‌گیر در بین روستانشینان خراسان رضوی داشته‌اند.
مدیر توسعه شبکه و ارتقای سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: هم اکنون ۷۲۶ خانه بهداشت در روستاهای زیرپوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد فعال است که یک هزار و ۱۴۰ بهورز در خانه‌های بهداشت این دانشگاه، مراقبت از سلامت روستاییان و ارائه خدمات بهداشتی به این قشر را بر عهده دارند.
وی افزود: در این مدت تمامی جمعیت روستایی زیرپوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد از طریق پزشک خانواده، بهورزان و خانه‌های بهداشت از نظر کرونا غربالگری شدند و موارد مشکوک شناسایی و تحت پیگیری قرار گرفتند و مرحله دوم غربالگری کرونا با محور شناسایی و مراقبت گروه‌های پرخطرو با داشتن بیماری‌های زمینه‌ای همچنان در حال انجام است.
درخشان ادامه داد: هر بهورز در تماس یا مراجعه به در منازل روستاییان زیرپوشش خود مبادرت به غربالگری و شناسایی افراد دارای علائم مشکوک به کرونا کرده و آموزش‌ها و مراقبت‌های لازم را ارائه می‌کند.
درمان کم هزینه مبتلایان به کرونا
دبیر کمیته مراقبت و درمان بیماری کرونا در دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم گفت: درمان بیماری کرونا در بیمارستان‌های خراسان رضوی رایگان یا بسیار کم هزینه است و هر چند تعداد بستری‌شدگان زیاد است اما تمام تلاش ها بر این بوده که فشار به مردم از این بابت وارد نشود و بار درمان مبتلایان به کرونا از دوش مردم برداشته شود.
دکتر علی اصغر انجیدنی افزود: تمامی هزینه‌های درمان و داروی بیماران مبتلا به کرونا و بستری در بیمارستان‌های این دانشگاه که تحت پوشش بیمه بوده یا فاقد پوشش بیمه ای هستند طی فرایند مددکاری و در صورت نیازمند بودن فرد، رایگان است.
وی ادامه داد: تمامی تلاش دست اندرکاران حوزه درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد و مجموعه بیمارستانی تحت پوشش دانشگاه این است که به هر شکل ممکن بار هزینه‌های درمانی از دوش مردم برداشته شود و مراجعه‌کنندگان فاقد بیمه بتوانند تحت پوشش خدمات بیمه سلامت قرار گیرند که اکنون این اقدام در اسرع وقت و طی یک فرایند دیجیتال توسط سازمان بیمه سلامت قابل انجام است.
دبیر کمیته مراقبت و درمان بیماری کرونا در دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: دانشگاه علوم پزشکی مشهد فرانشیز بیماران دچار عفونت‌های حاد تنفسی و مشکوک به کرونا را که تحت پوشش بیمه سلامت، تامین اجتماعی یا سایر بیمه‌ها هستند در صورت تایید مددکاری مبنی بر نیازمند بودن افراد، دریافت نکرده یا به شکل قابل توجهی کاهش می‌دهد.
وی افزود: به جز اتباع بیگانه بیشتر بیماران بستری مبتلا به کرونا در بیمارستان‌های مشهد بیمه هستند و درصد بیمارانی که زیر پوشش هیچ بیمه‌ای نیستند کمتر از پنج درصد مراجعه کنندگان را شامل می‌شود.
انجیدنی با اشاره به هزینه درمان کرونا برای اتباع بیگانه به ویژه مهاجران افغان ادامه داد: دانشگاه علوم پزشکی مشهد حتی قبل از همه‌گیری کرونا، میلیاردها تومان تخفیف برای هزینه اتباع غیرایرانی در نظر می‌گرفته و در حال حاضر نیز همین سیاست با شدت بیشتر در جریان است.
وی گفت: از سوی دیگر بخش مهمی از مهاجران افغانستانی پوشش بیمه سلامت دارند و هزینه درمان بیماران کرونایی این تعداد نیز همانند ایرانیان دارای پوشش بیمه، در صورت تایید مددکار، رایگان است.
به گفته رییس مرکز اطلاع رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تا ۲۴ اردیبهشت ماه جاری ۱۱۲ هزار و ۷۲۵ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده و با فوت ۵۰ نفر در ۲۴ ساعت گذشته، تعداد جان باختگان کرونا در کشور به ۶۷۸۳ نفر رسیده است.
همچنین تاکنون ۸۹ هزار و ۴۲۸ نفر از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ در کشور بهبودیافته و از بیمارستان ترخیص شده‌اند.