یکی از عناصر افتخار شهر مشهد "آرامگاه حکیم توس" است که خود زاده همین خطه بوده و در این بخش از ایران زمین بالیده است.
بر همین اساس یکی از بزرگترین و موثرترین مراکز علمی ایران به عنوان سومین دانشگاه بنیانگذاری شده در کشورمان سال ۱۳۵۳ "دانشگاه فردوسی مشهد" نامیده شد.
چند ماهی است مطرح شده این مرکز آموزش عالی که اخیرا جشن هفتادمین سال تاسیس خود را برگزار کرد قصد دارد با حمایت فردی نیکوکار، تندیس حماسه‌سرای نامی ایران زمین را در یکی از نقاط فضای ۳۰۰ هکتاری مجموعه متمرکز دانشگاه فردوسی مشهد به منظور ادای احترام نسبت به حکیم توس و یادمانی ماندگار از این شاعر بزرگ در محوطه پردیس پهناور دانشگاه برپا کند.
گرچه گفته می‌شود این شهروند نیکوکار با تقبل همه هزینه‌ها دست‌اندرکار ساخت مجسمه‌ای ۴۰ متری از فردوسی است اما این موضوع درگیر حاشیه‌ها و ابهاماتی از "تکذیب آن و انتشار عکس غیرواقعی گرفته تا استقبال و انتشار بیانه اعتراضی" شده است.
تکذیب
رییس دانشگاه فردوسی مشهد چندی پیش در گفتگو با یکی از رسانه‌های محلی گفت: قرار است در راستای نکوداشت این شاعر بزرگ، تندیسی آماده و نصب شود اما ابعاد و نحوه اجرای آن مشخص نیست و هرگونه خبری را پیش از اعلام رسمی دانشگاه، تکذیب می‌کنم.
دکتر محد کافی افزود: در صورت تأیید طرح و آغاز ساخت چنین تندیسی "مهندس حسین ثابت" به عنوان سرمایه‌گذار پروژه حضور خواهد داشت.
خیالپردازی در قالب عکس غیرواقعی
مدیر دفتر ریاست و روابط عمومی دانشگاه فردوسی مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: تعدادی از دانشجویان با تصویرسازی خیالی از مجسمه‌ای بزرگ در میدان علوم دانشگاه، عکسی غیرواقعی را در گروههای مجازی دانشجویی منتشر کرده‌اند.
دکتر عادل سپهر افزود: این در حالی است که هنوز هیچ برنامه قطعی برای ساخت و برپایی مجسمه بزرگ فردوسی وجود ندارد و آنچه هم که تاکنون نقل شده قابل تایید نیست.
وی ادامه داد: یکی از شهروندان نیکوکار مشهدی صحبتهایی در این مورد داشته و حتی هزینه‌های آن را هم بر عهده گرفته ولی اینکه چه تندیسی با چه ابعاد و مشخصاتی ساخته و در چه نقطه‌ای نصب شود هنوز به تصویب نرسیده است.
مدیر روابط عمومی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: سازه‌های دارای ابعاد بزرگ به راحتی قابل نصب نیست و باید در مورد مکان و فضای آن نیز به درستی تصمیم‌گیری شود لذا هنوز دانشگاه فردوسی برنامه‌ای را در این خصوص پیگیری نکرده است.
وی همچنین به فعالیت ساخت و ساز در محل "میدان علوم" پردیس دانشگاه فردوسی اشاره و بیان کرد: هیات رییسه دانشگاه تصمیم به اجرای برنامه‌ای فناورانه در این محل دارد که در زمان مقتضی اطلاعات آن منتشر خواهد شد.
شهرداری مشهد استقبال می‌کند
سرپرست مدیریت امور هنری سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد نیز در گفتگو با خبرنگار ایرنا به شنیدن مطالبی در مورد ساخت تندیس بزرگ فردوسی و حتی تکذیب نصب آن در دانشگاه فردوسی اشاره و بیان کرد: نصب چنین سازه‌ای در محوطه داخلی دانشگاه فردوسی مشهد نیازی به تایید شهرداری ندارد.
صدرا مذهب یوسفی افزود: همانگونه که شهرداری مشهد در مورد فضاآرایی و یا دیگر برنامه‌های محیطی تاکنون یاریگر دانشگاه فردوسی بوده، اگر مدیریت دانشگاه در این مورد هم مشورتی بخواهد با کمال میل پاسخ خواهیم داد.
وی ادامه داد: یک ساختمان پنج طبقه با ۲۰ متر ارتفاع نیاز به فضاسازی در محیط پیرامونی خود دارد لذا امیدوارم این مسائل برای نصب تندیسی ۴۰ متری در دانشگاه فردوسی مشهد رعایت شوند. به هر حال از اضافه شدن آرایه‌های هنری در داخل و خارج مجموعه دانشگاه فردوسی که به شهر مشهد اضافه می‌شود استقبال خواهیم کرد.
سرپرست مدیریت امور هنری سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد بر دغدغه‌مندی فرهنگی همه ایرانیان وطندوست تاکید و بیان کرد: خوب است دیگر شهروندان نیکوکار نیز همچون شخصی که داوطلب ساخت تندیس در دانشگاه فردوسی شده، برای اقدامات فرهنگی هنری مشابه اقدام کنند.
وی افزود: در این میان یک نکته مهم وجود دارد و آن اینکه می‌بایست در اجرای اینگونه اقدامات، اسلوب هنری شامل تناسب ابعاد سازه و نیز نسبت ابعاد تندیس با محیط پیرامونی رعایت شوند.
بیانیه اعتراضی
دامنه تداوم بحث پیرامون ساخت تندیس بزرگ از حکیم توس و نصب آن در محوطه دانشگاه فردوسی به واکنش برخی تشکلهای دانشجویی رسید چنانکه در همین ارتباط بیانیه‌ای مشترک از سوی "فعالان انجمن صنفی و کانونی دانشجویان دانشگاه فردوسی" منتشر شد.
در این بیانیه آمده است: چند ماه است ابهاماتی پیرامون گودبرداری میدان علوم دانشگاه فردوسی و اخیراً تصاویر منتشره از مراحل ساخت و نصب مجسمه فردوسی پرسشهای زیادی را در اذهان دانشجویان، اساتید و کارکنان این دانشگاه بوجود آورده است. پرسشهایی که حاکی از مشارکت ندادن دانشجویان، نبود اطلاع‌رسانی مناسب و فقدان شفافیت است.
نویسندگان بیانیه مشترک فعالان انجمن صنفی و کانونی دانشجویان دانشگاه فردوسی در ادامه این بیانیه پیرامون علت مخالفت با نصب تندیس افزودند: نصب یک مجسمه نامتعارف در میدان علوم دانشگاه فردوسی از طرفی ناقض بسیاری از اصول معماری و شهرسازی و از طرفی دیگر مخالف با اسناد بالادستی، سند اسلامی شدن دانشگاهها و همچنین طرح جامع دانشگاه است.
در ادامه این بیانیه می‌خوانیم: پس از اعتراض فعالان دانشجویی در ابتدای سال تحصیلی نسبت به طرحهای سنگین مالی خارج از اولویت نظیر جشن هفتاد سالگی، در این مورد به‌خصوص نیز حداقل شفافیت مالی و اطلاع‌رسانی لازم نسبت به محل تأمین هزینه آن به دانشجویان انجام نشده و خطر نفوذ سرمایه‌داری و بنگاهدداری در دانشگاه بیش از پیش احساس می‌شود.
نویسندگان این بیانیه همچنین نوشتند: ... از آنجاکه حتی در رابطه با مجسمه فردوسی در میدان علوم حداقل اطلاع‌رسانی لازم به دانشجویان انجام نشده و همچنین در سکوت خبری و در نبود دانشجویان مراحل ساخت و نصب مجسمه فردوسی در حال انجام است، خواستار توقف هرچه سریعتر پروژه و اطلاع‌رسانی به جامعه دانشگاهی هستیم.
رونمایی
یکی از کارمندان مرتبط با پروژه تندیس در دانشگاه فردوسی مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: نصب تندیس فردوسی پارسال به تصویب هیات رییسه دانشگاه رسید و قرار بود این سازه در طول تعطیلات نوروز امسال نصب شود اما با پیش‌آمدن بحران کرونا انجام این کار بخاطر مسائل بهداشتی به تاخیر افتاده است.
وی که خواست نامش ذکر نشود افزود: برای ساخت اسکلت اصلی تندیس فردوسی از یونولیت و رزین در داخلش استفاده شده و این مجسمه با روکش گچ ۳۸ متر ارتفاع دارد.
این فرد مطلع ادامه داد: این تندیس که عملیات ساختش خارج از دانشگاه فردوسی انجام شده با مونتاژ قطعات، در محل "میدان علوم" پردیس دانشگاه برپا می‌شود.
وی گفت: شش ماه پیش ۱۰ متر بتن‌ریزی در محل "میدان علوم" پردیس دانشگاه فردوسی برای فونداسیون تندیس صورت گرفت. هم‌اینک نیز عملیات فنی در همین محل در جریان است و پیمانکار اجرای طرح توان نصب تندیس و اتمام کار را ظرف کمتر از یک ماه دارد ظرف کمتر از یک ماه این تندیس رونمایی خواهد شد.
دانشگاه ۷۰ ساله فردوسی مشهد که سال ۱۳۲۸ تأسیس شد، سومین دانشگاه باسابقه ایران پس از دانشگاههای تهران و تبریز، هم‌اینک در قالب دانشکده‌های "ادبیات و علوم انسانی، الهیات و معارف اسلامی، علوم، مهندسی، کشاورزی، علوم ریاضی، علوم اداری و اقتصادی، دامپزشکی، علوم تربیتی و روانشناسی، منابع طبیعی، علوم ورزشی، معماری و شهرسازی، حقوق و علوم سیاسی" ۲۵ هزار دانشجو دارد که دو هزار و ۵۰۰ نفر آنها در مقطع دکترا،و شش هزار نفرشان در مقطع کارشناسی ارشد و بقیه در مقطع کارشناسی مشغول تحصیل هستند.
۸۲۰ نفر عضو هیات علمی در دانشگاه فردوسی فعالیت دارند که ۶۵۰ نفرشان دارای مدرک پی.اچ.دی یا رتبه استادی و پروفسوری هستند. این دانشگاه به عنوان بزرگترین مرکز آموزش عالی در شرق کشور هفت پژوهشکده تخصصی نیز دارد.
همچنین هزار و ۷۵۰ دانشجوی خارجی از دیگر کشورهای جهان در دانشگاه فردوسی تحصیل می‌کنند. این دانشگاه از نظر تعداد دانشجویان خارجی رتبه نخست را در میان دانشگاههای ایران دارد.
مجموعه متمرکز دانشگاه فردوسی مشهد شامل ۱۳ دانشکده، هفت پژوهشکده، ۱۳ خوابگاه (هشت خوابگاه دختران، پنج خوابگاه پسران و یک خوابگاه دانشجویان متاهل)، کتابخانه مرکزی، ساختمانهای اداری، تاسیسات و محوطه‌های ورزشی و فضای سبز در گستره‌ای ۳۰۰ هکتاری در شمال غرب کلانشهر مشهد واقع است. حدود ۴۰ هکتار از این وسعت را زیربنای ساختمانها و تاسیسات دانشگاه تشکیل می‌دهد و بقیه ۲۶۰ هکتار آن شامل خیابانها، مسیرهای دسترسی به دانشکده‌ها و گستره قابل توجه فضای سبز دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان "دانشگاه سبز" است.