حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی روز شنبه در نشست ستاد ملی مقابله با کرونا با اشاره به ایام شهادت امام علی (ع) و شب های قدر، اظهار کرد: امیدوارم با بهره بردن از بهترین شب قدر شب بیست و سوم رمضان بتوانیم در این روزهای سخت نسبت به سلامت جامعه و حیات مردم انجام وظیفه کنیم.
رییس جمهوری ادامه داد: پیشاپیش از مردم عزیز که در شب نوزدهم، بیست و یکم و امشب که پیش رو داریم قدردانی می کنم چون درهای شب های احیا، دستورالعمل‌ها را کاملا رعایت کردند و بسیار منظم و حساب شده و با اصول در مراسم حاضر شدند و قرآن به سر گرفتند. و از همه برگزارکنندگان این مراسم وعاظ، مداحان، مسیولان مساجد و حسینیه ها و بسیج مساجد کمال تشکر را داشته باشیم.
روحانی گفت: در واقع در شرایطی هستیم که نه باید بگذاریم اضطراب در جامعه ایجاد شود و نسبت به آینده ناامیدی و تردید ایجاد شود و همه نه باید بگذاریم شرایطی پیش بیاید که مردم احساس کنند از شرایط خطر این ویروس به طور کامل عبور کرده‌ایم.
دوران ویروس کرونا تمام نشده ولی شرایط ما از دیروز بهتر است
روحانی در ادامه به تلاش برخی برای ایجاد یاس، اضطراب و دلهره جامعه اشاره کرد بطوریکه مردم احساس می‌کنند گرفتار شرایط بسیار سخت بدون راه حل در زندگی شده اند، اضافه کرد: این شرایط در مردم آثار روانی و تبعات در تصمیم‌گیری اقتصادی در آینده دارد. مسئولان اجتماعی و هم مسئولان اقتصادی و سیاسی برای مردم روشن توضیح دهند که دوران سختی نگذشته و دوران ویروس تمام نشده و همچنان با یک ویروس خطرناکی روبرو هستیم اما با این حال شرایط ما از دیروز بهتر شده است.
رییس جمهوری با تاکید براینکه شرایط ما نسبت به اوایل بهتر شده است، تصریح کرد: اوایل اسفند گذشته را نگاه کنید ببینید چه اضطراب و به هم ریختگی بود و کسی نمی‌دانست چگونه باید عمل و مقابله کند و راه حل چیست و اینکه پنهان بودن این ویروس چقدر است یکی می‌گفت ۵ روز و دیگری می گفت ۱۵ روز. نمی‌دانستیم علائم ویروس چیست یکی می‌گفت سرفه و دیگری می گفت تب بالا.
وی ادامه داد: در این مدت مهارت مردم و کادر درمانی ما به مراتب بالا رفته است و به خوبی پرستاران و پزشکان این ویروس را می‌شناسند و علائم این بیماری را می‌دانند. روزهای اول نمی‌دانستند سردرد، درد عضلات، از دست رفتن چشایی و بویایی هم می تواند علائم ابتلا به ویروس کرونا باشد و فقط به سرفه و تب و تنگی نفس اکتفا شده بود.
مردم ضمن احتیاط به آینده اطمینان داشته باشند
روحانی با بیان اینکه بعدها معلوم شد، آثار و علائم این ویروس متفاوت است و با شکل‌ها و آثار مختلف ظهور و بروز می‌کند، اظهار داشت: تجهیزات ما هم بیشتر شده است. روز اول اگر درباره ماسک صحبت می‌شد، نمی‌دانستیم ماسک ان ۹۵ ما کافی است یا خیر و می‌توانیم این نوع ماسک‌ها را تولید کنیم یا نه و اگر تولید می‌کنیم مورد تائید بخش پزشکی ماست؟ وِنتیلاتور ما کافی است و می‌توانیم بسازیم یا خیر؟
رییس‌جمهوری ادامه داد: ما از این مسائل عبور کرده‌ایم. البته شرایط فردای ما بدتر از امروز ما در زمینه مقابله با این ویروس نیست. مگر آنکه بگویند این ویروس در چند ماه دیگر جهش پیدا می‌کند.
روحانی با بیان اینکه شرایط ما بهتر شده و مردم ضمن احتیاط باید به آینده اطمینان داشته باشند، تصریح کرد: اگر در آینده این ویروس جهش داشته باشد و موجی در اواخر تابستان و پاییز داشته باشیم، بازهم وضع ما بهتر از امروز ماست و از موج اصلی عبور کرده‌ایم. بدن بعضی‌ها مقاومت بیشتری یافته است و خیلی شرایط ما نسبت به روز اول متفاوت است. امروز ۱۵ اسفند و اول فروردین نیست. امروز در آخر اردیبهشت هستیم و شرایط بهتر شده است.
رییس دولت تدبیر و امید با تاکید بر اینکه فکر نکنیم همه چیز تمام شده است، خاطرنشان کرد: در اجتماع قرار گرفتن و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نکردن موجب شیوع ویروس می‌شود چرا که ۵ نفر می‌تواند موجب ابتلای ۵۰ و این ۵۰ نفر ۵۰۰ نفر دیگر را مبتلا کنند و آن وقت با مشکل روبه‌رو می‌شویم.
روحانی با بیان اینکه باید حالت وسطی برای مردم ترسیم شود، ابراز داشت: اضطراب و دلهره درست نکنیم، بی‌تفاوتی هم ایجاد نکنیم. صداوسیما و پزشکان ما برای مردم این مساله را توضیح دهند. در کشور ما مساله جان و دین، نان و جان نداریم. دین، جان و نان ما در کنار همدیگر است. هم شب‌های قدر را داشتیم و هم جاهای سفید را داشتیم که نماز جمعه در آنها برقرار شده است.
وی با بیان اینکه روز اول که با این ویروس مواجهه شدیم با یک خطر دیگری روبه‌رو شدیم و این خطر را از رسانه‌های بیگانه حس و لمس کردم، عنوان کرد: دیدم آنها می‌خواهند با این بیماری کشور را تعطیل کرده و بهم بریزند. در کشور همانطور که سلامت یک موضوع ضروری است، آب، گاز و برق هم یک خدمت ضروری است. بسیاری از مسائل به عنوان خدمت ضروری مطرح است. برخی از کالاها هم به عنوان کالاهای ضروری هستند.
رییس‌جمهوری با بیان اینکه ما در قدم اول بر کالاها و خدمات ضروری متمرکز شدیم و محکم ایستادیم، یادآور شد: همه جا بر فعالیت خود محکم ایستاده و بدون تعطیلی یک روز به کار خود ادامه دادند. در برخی از کشورها با این مساله با مشکل روبه‌رو شدند. گفتیم کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولید ماسک بر سرکار بروند و بدون تعطیلی روبه‌رو شدند.
روحانی ادامه داد: فعالیت‌های کم‌ریسک ۲۳ فروردین و سپس در اول اردیبهشت بازگشایی شدند و سپس مشاغل دیگر بازگشایی شدند. آنجاهایی که مردم مراعات کردند، مسائل خوب پیش رفته است. در مورد آموزش باید کار حساب شده‌تر باشد تا بتوانیم جبران کنیم.
وی با تاکید بر اینکه در شرایط فعلی بهداشت فردی برای ما اصل است، بیان کرد: هر کسی خودش باید این مساله را دنبال کرده و ادامه دهد. فاصله‌گذاری اجتماعی به شکل هوشمند باید داشته باشیم. ممکن است این مساله و این شکل، ماه‌ها ادامه یابد. یک مدتی عادات گذشته را باید فراموش کنیم. اینکه به هم می‌رسیدیم، به همدیگر دست داده و همدیگر را در هم آغوش گرفته و خانه مادر و مادربزرگ می‌گرفتیم، فراموش کنیم.
فرد مبتلا به کرونا باید فورا از جامعه جدا شود
روحانی با تاکید بر این که فرد مبتلا به کرونا باید فورا از جامعه شود، گفت: این مصوبه ستاد ابلا شده است؛ اما بررسی کردم در چند روز گذشته اما ظاهرا اجرا نشده است؛ مقرر شده بود که هر فرد مبتلایی که شناسایی می‌شود به طور مثال از طریق کیت آزمایشگاهی مثبت تشخیص داده شد، بلافاصله باید به خود فرد مبتلا به خانواده و محل کار وی باید ابلاغ کنیم؛ این اتفاق نیافتاده است.
رییس جمهوری افزود: روز گذشته سه چهار مورد را به طور تصادفی بررسی کردم و مشخص شد این اطلاع‌رسانی انجام نشده است؛ فرد مبتلا آزمایش شده و جواب آزمایش او مثبت شده است اما به خود او نیز اطلاع نداده اند و بیمار خود پی گیری کرده است اما جواب قطعی نگرفته است. در موارد زیادی به خانواده مبتلا به کرونا و محل کار وی گزارش نشده است. این اطلاع رسانی مصوبه ستاد بوده و انجام ان ضروری است.
روحانی با اشاره به برخی ناهماهنگی‌ها و اختلاف نظرها در اطلاع‌رسانی بیماران کرونایی گفت: به طور مثال فرد مبتلا عضو سازمانی است، اما در سازمان و دستگاه دیگری مامور است، آزمایش انجام داده اند و اعلام کرده اند که به کرونا مبتلا است و باید ۱۴ روز قرنطینه باشد، اما در بهداری سازمان خود آزمایش خون داده است و پاسخ کرونای او منفی شده است و او گفته اند که می توانی در محل کار خود حاضر شوی.
دستورالعمل‌های پزشکان یکسان سازی و ابلاغ شود
روحانی با اشاره به ناهماهنگی در شیوه و معیار آزمایش کرونا، گفت: یکی معیار را سی تی اسکن و دیگری معیار را آزمایش خون و بزاق و یا پی سی آر و دیگری آزمایش سرولوژی را معیار می‌داند و دیگری آن را باطل می‌داند این ناهماهنگی نه در خیابان بلکه در میان پزشکان دیده می‌شود. فرد به پزشک مراجعه می‌کند و به او می‌گویند روش‌های دیگر را کنار بگذار ریه ات سالم است مبتلا نیستی.
رییس جمهوری تاکید کرد: ما باید دستور العمل های روشن و قاطع را به همه به تمام پرشکان ابلاغ کنیم. همان طور که سازمان جهانی بهداشت (WHO) دستورالعمل‌هایی را صادر می‌کند وزارت بهداشت و درمان که این همه تلاش می‌کند و دستورالعمل‌های مختلف برای تمام مشاغل به شکل جزیی صادر می‌کند در مرحله اول برای کادر پزشکی و بیمارستان‌ها باید ابلاغ کند و دستورالعمل‌ها و علائم و ویژگی‌های این بیماری را یکسان سازی کنیم.
روحانی گفت: آموزش مردم در زمینه کرونا کافی نیست و باید افزایش یابد و خود متخصصان باید در این زمینه اقدام کنند و از طرفی افراد مبتلا باید قرنطینه شوند که یک اصل است که اگر این افراد در جامعه برای خود می چرخند، اقدامات ما بی فایده می شود و از بین می رود.
بیماریابی را بطور وسیع باید ادامه دهیم
روحانی اظهار داشت: بیماریابی را باید به طور وسیع و علمی باشد، مبتلایان را پیدا کنیم جداسازی کنیم، در منزل خودشان یا بیمارستان و نقاهتگاه‌ها که در نظر گرفته شد قرنطینه کنیم. تا بتوانیم سریع‌تر و حساب شده‌تر از این دوران به خوبی عبور کنیم.
رییس‌جمهوری گفت: اعتماد عمومی قبل از بیمارستان و پزشک و دارو و درمان برای پیروزی بر کرونا اصل اول است، کار به دست مردم انجام می‌شود؛ آنها وقتی درست عمل می‌کنند که به دولت و وزارت بهداشت و پزشک و سخنگو و مسئولان اعتماد داشته باشند.
وی تصریح کرد: اگر اعتماد مردم متزلزل و این گونه تلقی شود که «حالا مسئولان یک حرف زده اند، این طور که می‌گویند نیست»، اعتماد مردم به دولت نظام، متخصصان، مسئولان و مراجع مرتبط یک اصل است و برای آن به شفافیت داریم. هرچه شفاف تر و صادقانه تر و دقیق تر با مردم صحبت کنیم. اعتماد آنها بیشتر می‌شود و همکاری عمومی با دستگاه‌ها افزایش می‌یابد.
نقدهای مردم در زمینه کرونا را باید بشنویم
روحانی خاطر نشان کرد: برای اختلاف نظر و دعوا وقت بسیار است، اما اکنون تمام دستگاه ها و ارگان ها اگر اختلاف نظر و دعوایی هم دارند کنار بگذارند در دعوا که تخصص زیادی لازم نیست الان زمان اختلاف نیست بلکه زمان اتحاد است و همه باید در کنار هم دست به دست هم بدهیم و این همکار و هماهنگی ارگان ها به مردم اعتماد می دهد.
رییس جمهوری گفت: اگر چندگانگی و تفسیرهای گوناگون در مسئولان، و دستگاه ها وجود داشته باشد اعتماد مردم سلب می‌شود. البته در زمینه کرونا باید صدای مردم، نقدها و نظرهای آن ها را نیز به خوبی بشنویم.
مردم را برای زندگی با کرونا آماده کنیم
روحانی گفت: مردم را باید برای حداقل چندماه زندگی با کرونا آماده کنیم؛ وقتی مناطق سفید و زرد و قرمز را اعلام می‌کنیم نباید این گونه تلقی شود که اگر سفید است پس همه جا و همیشه سفید است، این گونه نیست بلکه ممکن است در یک لحظه تغییر کند، و دوباره مناطق تغییر رنگ دهند و زرد و حتی قرمز شوند که به عملکرد خود ما بستگی دارد و باید به خوبی در جامعه همکاری کنیم.
رییس جمهوری افزود: دوره کرونا تمام نشده است و باید در این زمینه هوشیارانه و حساب شده عمل کنیم. کشورهایی که از ما پول‌دارتر هستند تجهیزات پزشکی و تخت بیمارستانی بیشتر دارند در مقابله با بیماری کرونا، مانده و گرفتار شده اند زیرا همکاری مردم کم است و اختلاف بین مسئولان وجود دارد که باعث شده اعتماد مردم نسبت مسئولان بهداست کاهش یابد و مدیریت از دست آنها در برود هر چند پول و تجهیزات فراوان وجود دارد.
روحانی بیان کرد: مردم باید بدانند که با کرونا به هر شیوه ای، سخت تر و راحت تر، زندگی کنند تا یک مدت زمانی که یا ویروس خود به خود از بین برود که البته بعید است و یا یک درمان قطعی برای آن پیدا شود که هنوز پیدا نشده است و یا باید یک واکسن مطمئن کشف شود که هنوز درست نشده است و پس از آن هم باید بررسی کنیم چه کسی آن را درست می کند و چه زمانی به ما می رسد.
برای مقابله با تبعات کرونا به دولت کمک شود
رییس جمهوری گفت: چند مساله دیگر هم است که به آن اشاره می‌کنم که مردم باید در آن به ما کمک کنند. ما باید برای افرادی که در جامعه دچار فشار زندگی هستند و شرایط زندگی‌شان خوب نیست بسته‌های حمایتی درست کنیم. چاره‌ای نداریم جمعیتی هستند که از کار بیکار شده‌اند شغل نداریم شغل برخی از آنها تازه بعد از سه ماه می‌خواهد باز شود. برخی از شغل‌ها هنوز تا یک ماه دیگر هم باز نمی‌شود.
روحانی افزود: اینها شغل خودش را از دست داده اند آنها چک دارند، آبرو دارند، مستاجرند، باید اجاره بپردازند. همه گرفتارند همه باید کمک کنیم، دولت به‌تنهایی قادر نیست البته دولت در حد توان خودش کمک می‌کند باز هم باید کمک کند.
رییس جمهوری بیان کرد: مردم هم بحمدالله کمک می‌کنند اینکه امروز ما در شب ماه رمضان می‌بینیم که خیرین، بسیج، سپاه، کمیته امداد، بنیاد مستضعفان امداد کمک می‌کند و همه در صحن هستند و کمک می‌کنند این کار بسیار بزرگ و ارزشمندی است باید دست همدیگر را بگیریم. الان شرایط ما سخت است. دولت هم باید این کار را انجام بدهد.
روحانی عنوان کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان در این مقطع بار بسیار سنگینی را بر دوش دارند. شرکت‌های دانش‌بنیان کارهای بسیار بزرگی در این مدت ۲ تا ۳ ماه انجام دادند. شاید همین شرکت‌های دانش‌بنیان و همین محققین ما یک تا ۲ ماه دیگر به درمان رسیدند ما نباید ناامید باشیم بلکه باید تلاش کنیم.
رییس جمهوری تصریح کرد: شاید به واکسن رسیدیم البته واکسن یک دوره طولانی دارد و چیزی نیست که بگوییم یک هفته دیگر به واکسن می‌رسیم. ما حتما باید دنبال واکسن برویم و همه کار کنیم یک دوران طولانی دارد و بعید است به وصال امسال ما برسد به هر حال خود به خود به آخر سال یا سال آینده و شاید هم زودتر به دست ما برسد.
روحانی ادامه داد: بحث این است که باید خودمان را آماده کنیم برای یک مدت زمانی که در این مدت، شرکت‌های دانش‌بنیان ما برای دارو و واکسن باید همه توان خود را برای نیازمندی‌هایی که ما داریم بکار ببندند.
رییس جمهوری گفت: نکته آخر مساله تولید و صادرات ما است ما نیاز به ارز و ریال داریم ما نیاز به کالا و خدمات داریم ما نشستیم و اینها را بحث کردیم همه اینها امکانپذیر است به شرط اینکه همه ما به میدان بیاییم.
روحانی افزود: اگر چشم ما به بشکه نفت است بله ما امسال مشکل پیدا می‌کنیم. اگر چشم ما به دست صادرکنندگان صالح وطن‌دوست ملت‌دوست است، مشکل نداریم. اگر صادرکنندگان ما با همه توان بیایند اجناس را صادر کنند و دلار آن را برگردانند، من با اطمینان می‌گویم که ما مشکل نخواهیم داشت.
رییس جمهوری بیان داشت: بنابر این ما باید همدیگر را یاری کنیم، ارز و ریال و تولید لازم و این جهش تولیدی که امسال رهبر معظم انقلاب گفته‌اند به جد عملیاتی کنیم و همه برای عملیاتی کردن تولید و صادرات به صحنه بیاییم.
سن بیشتر فوت شدگان بر اثر کرونا حدود ۶۰ تا ۷۰ سال به بالا است
روحانی درخصوص تصمیماتی که در جلسه امروز گرفته شد، اظهار داشت: اولا در ابتدای جلسه امروز گزارشی خوبی داده شد که بسیار خوشحال‌کننده بود و آن اینکه در بسیاری از کشور تلفات افراد سالمند خیلی بالاست بخصوص آنهایی که در خانه سالمندان هستند که البته در خارج از کشور بیشتر در خانه سالمندان زندگی می‌کنند و در جامعه ما اینچنین نیست.
رییس جمهوری یادآور شد: تعداد متوفیان آنها بالاست اینکه در برخی کشورها ۳۰ درصد یا ۵۰ درصد از اینها هستند خیلی تاثرآور است. البته در کشور ما اکثریت افرادی که فوت کردند سن آنها بالا و حدود ۶۰ سال یا ۷۰ سال به بالا هستند.
روحانی ادامه داد: اما در کشور ما افراد مسن در خانه سالمندان معمولا زندگی نمی‌کنند. یک درصد آنها در خانه سالمندان زندگی و مابقی در خانه فرزندان و اقوام خودشان زندگی می‌کنند که به آنها رسیدگی بهتری می‌شود.
رییس جمهوری به فرهنگ دینی و فرهنگ ایرانی ما اشاره کرد و گفت: الحمدالله در آنهایی که در بخش‌های سالمندان زندگی می‌کنند عده وفات آنها به دلیل بیماری کرونا خیلی کم و حدود ۱.۵ درصد بوده است. حتی کل افرادی که در ماه فروردین فوت کرده‌اند از حدود ۵۱ هزار نفر که ما الان در خانه سالمندان داریم سال گذشته کل فوتی‌ها ۳۱۲ نفر بوده است. امسال هم کل فوتی‌ها ۳۸۲ نفر بوده است.
روحانی افزود: بنابر این خیلی رقم بالا نرفته با این سال گذشته عددی که در خانه سالمندان بوده‌اند ۴۱ هزار نفر بوده و امسال ۵۱ هزار بوده است اما فوتی‌ها آنچنان بالا نرفته است. که این مساله به‌دلیل اخلاق و فرهنگ ما است و این خبر بسیار خوشی بود که در جلسه داده شد که عزیزان ما که در سنین مختلف بالا در خانه سالمندان زندگی می‌کند مراقبت خوبی از آنها هم در مراکز و هم در خانه‌ها صورت گرفته است.
روز قدس در تهران به شکل نمادین و خودرویی است
رییس‌جمهور از برگزاری روز قدس در تهران به شکل خودرویی خبر داد و تاکید کرد: قرار است مسئولیت این مراسم را سپاه برعهده بگیرد و از یک مبدا تا انتهایی از طریق خودرو حضور داشته باشیم که یک حرکت تبلیغاتی است.
روحانی در بخش پایانی صحبت‌های خود در مورد تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا در مورد برگزاری روز قدس گفت: در ۲۱۸ شهرستانی که در مناطق سفید قرار دارند، می‌توان نمازجمعه برگزار کرد، در آنها نیز می‌توان روز قدس را با مراعات همه چارچوب‌ها و پروتکل‌های بهداشتی برگزار کرد. البته مراسم روز قدس، نه به عنوان راهپیمایی بلکه به شکل اجتماع در مکان نمازجمعه در مناطق سفید برگزار می‌شود.
وی در مورد برگزاری روز قدس در تهران هم اظهار داشت: در مورد شهر تهران دستورالعمل دیگری مدنظر داریم چون شرایط قرمز است و نمازجمعه هم نداریم. اما تهران پایتخت است و نمی‌شود کاری نکرد. قرار است مسئولیت را سپاه برعهده بگیرد و از یک مبدا تا انتهایی از طریق خودرو حضور داشته باشیم که یک حرکت تبلیغاتی است.
رییس‌جمهور اضافه کرد: در خودرو هم سرود خوانده می‌شود و هم می‌توان پرچم در دست داشته باشیم. در واقع یک مراسم نمادینی از طریق خودروها انجام می‌شود و سپاه مسئولیت آن را برعهده گرفته است.
نماز عید فطر هفته بعد برگزار می شود
روحانی در مورد برگزاری نماز عید فطر هم تصریح کرد: در مورد روز عید فطر که هفته بعد خواهد بود، بنا شد در سراسر کشور نماز عید فطر باشد اما در مکان‌هایی که اجتماع بزرگ مثل مصلی‌ها برگزار می‌شود، برای رعایت مسائل بهداشتی انجام نشود اما مساجد، محلات و حسینیه‌ها نماز را با رعایت پروتکل‌ها بخوانند. می‌توان این نماز را هم در خانه‌ها به شکل جمعی یا فردی خواند.
رییس جمهوری درباره بازگشایی اماکن مذهبی و متبرکه از جمله حرم رضوی (ع)، حرم حضرت معصومه (س)، شاه چراغ (ع)، شاه عبدالعظیم حسنی (ع) و دیگر اماکن متبرکه خاطرنشان کرد: قرار شد بعد از ماه رمضان اماکن متبرکه و مذهبی در چارچوب دستورالعمل‌ها که وزارت بهداشت به آنها داده، حرم‌ها و صحن‌هایشان باز شود اما رواق‌ها بسته است.
وی افزود: سه ساعت صبح و سه ساعت عصر صحن‌ها باز می‌شود، توقف‌ها زیاد نداشته باشند، توقف‌ها کوتاه باشد و زیارت انجام شود. رستوران‌ها هم در چارچوب پروتکل‌ها بعد ماه رمضان باز می‌شوند. کنکور دانشگاه در قالب پروتکلی که برای اجرا ابلاغ می‌شود، انجام می‌شود.
دانشگاه‌ها از ۱۷ خرداد فعالیت خود را آغاز می‌کنند/ آغاز فعالیت‌های ورزشی بدون تماشاگر
روحانی در مورد بازگشایی دانشگاه‌ها هم ابراز کرد: دانشگاه‌ها به غیر از دانشگاه‌های پزشکی که شرایط دیگری دارند و الان هم فعال هستند، از ۱۷ خرداد فعالیت خود را آغاز می‌کنند؛ هم برای کارگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها و مواردی که لازم است و هم برای امتحانات.
وی در مورد فعالیت‌های ورزشی هم بیان کرد: فعالیت‌های ورزشی در چارچوب پروتکل‌ها آغاز می‌شود البته فعالیت‌هایی که بدون تماشاچی است و اجتماع مردم و تماشاچی نخواهد داشت. چارچوب و پروتکل را وزرات بهداشت اعلام خواهد کرد.
رییس‌جمهوری در مورد هتل‌ها هم یادآور شد: هتل‌ها بسته نیستند. قسمت رستوران هتل‌ها بسته بود که بعد از ماه رمضان همانطور که رستوران‌ها باز می‌شود، هتل‌ها هم فعال‌تر می‌شوند.