امان‌الله قرایی مقدم روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: در حال حاضر امید به زندگی و بقای عمر به دلیل افزایش سطح بهداشت افزایش یافته و از ۵۵ سال برای مردان به ۷۵ و برای زنان به ۷۸ سال رسیده، بنابر این می توان گفت که جمعیت به پیری رسیده است.
وی ادامه داد: هر چند افزایش سطح بهداشت یک موفقیت قلمداد می شود، اما با پیر شدن جمعیت نیاز است که امکانات و تمهیدات خاص برای نگهداری از سالمندان نیز در نظر گرفته شود، اما درست فکر نکردن در این زمینه و نداشتن برنامه مناسب موجب خواهد شد که برای نگهداری از سالمندان در آینده با مشکل مواجه شویم.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: از طرف دیگر وقتی باروری پایین می آید و جمعیت هم رو به سالمندی پیش می رود، جامعه نمی تواند نیروی انسانی مورد نظر را تامین کند.
قرایی مقدم گفت: اکنون تعداد خانواده ها ۴ تا ۵ نفر است و در عین حال میزان باروری نیز کاهش یافته و این امر به دلیل است که رشد فکری و ذهنی زنان افزایش یافته زیرا آنها فکر می کنند فرزندانشان در آینده شغل و مسکن می خواهند و با گرانی های موجود هم تامین آنها به سختی امکان پذیر است و از طرفی هم آموزش و پرورش به طور مستقیم و غیر مستفیم در تفکر زنان برای کاهش باروری تاثیر داشته است و کمتر تن به باروری می دهند و این درحالیست که شاهد این تفکر در بین مردان نیز هستیم.
وی ادامه داد: تغییر طرز تفکر در باروری در بین مردم از دهه ۵۰ در ایران در قالب طرح تنظیم خانواده مطرح شد و تاثیرات خود را هم گذاشت.
قرایی مقدم خاطرنشان کرد: در مورد افزایش جمعیت، چهار نظریه مطرح است، یکی ثبات جمعیت از دیدگاه افلاطون است، این دیدگاه طرفدار ثبات جمعیت است و معتقد است که باروری و فرزندآوری باید در اختیار دولت باشد.
وی افزود: در نظریه دوم نظریه ادیان است و بر افزایش باروری در جامعه تاکید دارد.
این جامعه شناس در بیان نظریه سوم نیز گفت: طرفداران این نظریه موافق کاهش جمعیت هستند و می گویند جمعیت باید در حدی باشد که خوراک و نیازهای آن تامین شود و در مثالی می گویند که خداوند در سر سفره طبیعت قاشق و چنگال اضافی نگذاشته است.
قرایی مقدم تاکید کرد: در نظریه چهارم که در اوایل قرن بیستم توسط جمعیت شناسان مطرح شد که حد متوسط جمعیت است و آمده است که جمعیت باید متناسب باشد و نیازهای آن هم باید تامین شود و نقش آموزش و پرورش هم در این زمینه بسیار مهم است.
وی با بیان اینکه اکنون شاهد کاهش فرزندآوری و پیری جمعیت هستیم، گفت: اکنون رشد جمعیت حدود ۱.۶ درصد است که یک رشد طبیعی است، اما در این بین مهاجرت فرستی و مهاجرت پذیری که بر جمعیت جوامع نیز تاثیر می گذارد را هم داریم.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه اکنون پیری جمعیت را شاهد هستیم و این پیری جمعیت در آینده نیز بیشتر خواهد شد، گفت: به عنوان یک جمعیت شناس معتقدم باید در آینده یک وزارتخانه و یک وزیر به نام وزیر تنهایی داشته باشیم زیرا شاهد افزایش افراد تنها در جامعه خواهیم بود و باید امور این افراد تنها سر و سامان یابد و نیازهایی مانند خانه سالمندان و مراکز نگهداری از سالمندان در آینده افزایش یابد و همچنین نگهدای این افراد نیز هزینه بر خواهد بود، بنابراین باید از هم اکنون به فکر نیازهای پیش روی سالمندان در آینده باشیم.
وی تصریح کرد: با افزایش جمعیت باید به فکر تامین نیازها نیز بود، این در حالیست که اکنون حدود هفت میلیون بیکار داریم که حدود ۳۰ درصد از آنها فارغ التحصیلان بیکار هستند، جوانی که کار ندارد و در عین حال فکرش نیز تغییر کرده و با وجود فشارهای اقتصادی و گرانی ها موجود، آیا تن به فرزند آوری می هد؟
قرایی مقدم گفت: جمعیت کشور از ۳۵ میلیون در سال ۱۳۵۵ به ۸۷ میلیون نفر رسیده و این جمعیت امکانات می خواهد، با توسعه جمعیت به شرطی موافق هستیم که رشد جمعیت متناسب با رشد امکانات باشد.
این جامعه شناس تاکید کرد: به هر حال در آینده شاهد پیری جمعیت خواهیم بود و باید از اکنون به فکر تامین نیازهای جمعیت سالمند باشیم و با آینده نگری امکاناتی مانند آسایشگاه و بیمارستان را تهیه کنیم زیرا با تغییر روش زندگی خانواده ها گرایش آنها به زندگی آپارتمان نشینی، دیگر خانواده ها کمتر توان نگهداری سالمندان در خانه را دارند.