آن روز صبح دختر همراه با پدر به فروشگاه میرود تا هدیه قبولیاش در کنکور را دریافت کند، یک لپتاپ که برای آغاز تحصیل در دانشگاه به دردش میخورد و جایزه کسب رتبه دلخواهش بود.
لپتاپ را انتخاب و قیمت میکنند، دختر به پدر میگوید، فکر دیگری دارد و میخواهد همه پول را به انجمن حمایت از زندانیان شیراز ببخشد، انجمنی که شب پیش در فضای مجازی با آن آشنا شده بود.
دخترک تا صبح به این اندیشیده بود که بین آنچه پاداش تلاشهایش بوده و آنچه قلبش را راضیتر میکند یکی را انتخاب کند و ندای درونش پرقدرتتر ظاهر میشود، پدر که مسحور این خواسته دخترش میشود، با رضایت قلبی دخترش را به مرکز حمایت از زندانیان میبرد و تمام پول را تقدیم میکند.
این تنها یکی از خاطراتی است که مدیرعامل انجمن حمایت از زندانیان شیراز تعریف میکند و به هنگام بیان آن، برقی در چشمانش و لبخندی گوشه لبش مینشیند.
محمود قربانی میگوید از این دست اتفاقات طی ۱۰ سال ریاست او در این سازمان بسیار رخ داده است و نمونههایی از رستگاری و تغییر مسیر زندگی را به چشم دیده است که همگی حاصل تلاشهای خیرانی است که در بزنگاههای مختلف، زندانیان و خانوادههایشان را رها نکردهاند، هزینه تحصیل یا کارآموزی زندانیان را پرداختهاند یا برای خانوادههایشان امکان تحصیل و رشد و تغییر فراهم کردهاند، کاری کردهاند که دیگر فرزندان خانوادهای که پدرشان در زندان است، به خلاف کشیده نشوند و زنان خانواده بتوانند با آبرو زندگی را بگذرانند.
نمونهاش، مردی است که با سه جرم وارد زندان میشود، بعد از آزادی که با جلب رضایت شاکی به دست خیران صورت گرفته بود، در دفتر انجمن حمایت از زندانیان حاضر میشود و میگوید تصمیم گرفته است مسیر زندگیاش را تغییر دهد.
مرد هماکنون در یکی از شهرستانهای شیراز کارآفرینی است که ۲۰ نیرو برایش کار میکنند، او شکرگزار اصلاح و تربیتی بود که به همت خیران و نیکاندیشان در زندان فراگرفته بود.
با این حال، همیشه داستانها به این شیرینی نیستند. خانوادههای زندانیان با فهرستی از مشکلات در همه ابعاد مواجهاند، با شیوع بیماری کرونا هم غمی به غمهایشان افزوده شده و چندماهی است که موضوع حفظ سلامت زندانیان و حمایت از خانوادههایشان را دستکم در فضای مجازی و شبکههای خبری داغ کرده است، بانیان خیر فعال در انجمن حمایت از زندانیان شیراز گامهایی را برای پشتیبانی از خانوادههایی که سرپرستشان در زندان به سر میبرند برداشتهاند.
به گفته مدیرعامل انجمن زندانیان شیراز در ماه مبارک رمضان به دلیل شیوع ویروس کرونا توجه بیشتری به خانوادههای زندانیان شده است و افزون بر کمکهای نقدی که از تهران و سازمان زندانها به جمعیت اهدا شده، کمکهزینههایی ۲۰۰، ۴۰۰ و ۶۰۰هزار تومانی به خانواده افراد دربند پرداخت میشود.
قربانی میافزاید: افزون بر اینها با کمک خیران خوب شیرازی توانستیم سبد کالایی شامل اقلام خوراکی و بسته بهداشتی به خانوادهها تقدیم کنیم؛ در این میان، حتی خانواده زندانیانی که تمکن مالی دارند نیز از نظر دور نماندند و در این دوران که امکان آموزش حضوری به دلیل کرونا سلب شده است، با تفاهمنامهای که با جهاد دانشگاهی امضا کردهایم، آموزش اشتغال و کارگاههای مهارتهای زندگی را بهصورت غیرحضوری برگزار میکنیم.
مدیرعامل جمعیت حمایت از زندانیان شیراز با اشاره به اینکه مددکاران فعال در این مجموعه بهصورت مجازی با خانوادههای تحت پوشش در ارتباطاند، اظهار میدارد: تلاش میکنیم همه خانوادهها نیازسنجی شوند، همچنین میزان کمکها را نیز افزایش دادهایم که در این شرایط دشوار خانوادهای نگران مشکلات اقتصادی نباشد؛ در عین حال رصد میکنیم که سلامت آنها بر اثر کرونا به خطر نیفتد.
یک مورد مشکوک به کرونا در میان خانواده زندانیان شیراز
او با بیان اینکه تاکنون تنها یک مورد، از اعضای تحت پوشش این جمعیت مشکوک به کرونا شناخته شدهاند، ابراز میدارد: با شناسایی بهموقع، این خانواده هماکنون در قرنطینه خانگی به سر میبرد و دانشگاه علوم پزشکی بر روند درمانی آنها نظارت میکند؛ همچنین بهصورت کامل توسط مددکاران جمعیت رصد میشوند و به مسائل و مشکلاتشان رسیدگی میشود.
قربانی بیان میدارد که درمان بیماری کرونا هیچ هزینهای برای خانواده زندانیان ندارد و دولت تمامی مبالغ مورد نیاز را پرداخت میکند و حتی اگر در این میان نیاز بیشتری به پرداخت مالی باشد، انجمن آن را پوشش میدهد.
وی ادامه میدهد: بر اساس دستورات جدید مدیرعامل قوه قضاییه تعداد زیادی از زندانیان که شرایط خروج از زندان را در قالب مرخصی و دیگر انحا دارند، رصد میشوند. تعداد زیادی از زندانیان در این ایام به خانوادههایشان پیوستهاند و حتی سازمان زندانها برای آنها که بر اساس قانون اجازه ندارند زندان را ترک کنند، اقدامات مناسبی صورت داده است.
او در ادامه، با اشاره به اینکه قدمت این جمعیت به قریب به هفت دهه میرسد، عنوان میکند: جمعیت حمایت از زندانیان با مشارکت تعدادی از نیکاندیشان برای رسیدگی به امور خانوادههای زندانیان پایهریزی شده است؛ خانوادههایی که با از دست دادن سرپرست خانوار و به سر بردن او در زندان دچار مشکلات مادی و معنوی میشوند.
جمعیت حمایت از زندانیان، چتری برای همه
به گفته قربانی، خانواده هر فرد مجرم، فرقی نمیکند که با چه جرمی وارد زندان شود، عمد یا غیرعمد پس از بررسیهای مددکاران و ارزیابیهای مختلف تحت پوشش این سازمان قرار میگیرند و از چتری حمایتی در همه زمینهها بهرهمند میشوند.
وی ادامه میدهد: برخی از خانوادهها ماهانه مبلغی را بر اساس مصوبه هیات مدیره به تناسب تعداد افراد دریافت میکنند؛ همچنین تهیه و توزیع سبد کالا و گلریزان برای زندانیان جرائم غیرعمد نیز از جمله فعالیتهای عمده و معمول این جمعیت بهشمار میرود.
مدیرعامل انجمن حمایت از زندانیان شیراز از آخرین گلریزانی یاد میکند که در شب میلاد کریم اهل بیت، امام حسن (ع) برای زندانیان جرایم غیرعمد صورت گرفته است و بیان میدارد: در پنجم خرداد نیز که بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی باعنوان روز نسیم مهر نامگذاری شده است، باهدف حمایت از خانوادههای زندانیان گلریزانی برگزار میکنیم که امیدواریم در پیوند با عید فطر، برای خانواده زندانیان ثمراتی نیکو به همراه داشته باشد.
یکپنجم زندانیان شیراز تحت حمایتاند
وی با بیان اینکه هماکنون از یکپنجم زندانیان شیراز، متشکل از بیش از هزار زندانی که خانوادههایشان در معرض آسیب یا نیازمندند، حمایت میشود، اظهار میکند: در این سازمان، هیچکس در نوبت حمایت قرار نمیگیرد؛ حتی برای خانوادههایی که سرپرستشان در زندان است؛ اما تمکن مالی دارند هم خدماتی در حوزههای اجتماعی، آموزشی و درمانی ارائه میشود.
قربانی به امضای تفاهمنامه با سازمانهای مختلف همچون کمیته امداد امام خمینی (ره)، بهزیستی، آموزش و پرورش و دیگران اشاره میکند که موجب تسهیل در حمایت از خانوادهها شده است و مواردی همچون اشتغال خانوادههای زندانیان، خدمات درمانی و مشاورهای، حرفهآموزی و تحصیلی را در بر میگیرد.
او معتقد است: خانواده فرد دربند هم بعد از زندانی شدن سرپرست، در چرخه جرم آسیب میبیند؛ از همین رو میزان و نوع خدماتدهی و نحوه کمکرسانی در طیفهای مختلف تعریف میشود. اخیراً ۲۰۰ تن از خیران در گروهی مجازی با نام انجمن عضویت یافتهاند و اقدامات ساماندهیشدهای برای کمک به خانوادهها در دست انجام است؛ از سوی دیگر هستند بسیار افرادی که بهصورت معنوی به یاری میشتابند و خود، بانی خیر میشوند؛ بهویژه در شورای حل اختلاف که تحت عنوان کمیته صلح و دوستی برای حل مشکلات زندانیان زبان خیر میگذارند.
۱۰۰ پرونده قصاص ختم به خیر شد
قربانی ابراز میدارد: در همین کمیته سفیران صلح و دوستی از حدود ۱۷۰ پروندهای که به قصاص ختم شده بود، بیش از ۱۰۰ مورد را با رایزنی نیکاندیشان، به رضایت ختم شده است و نشان از آن دارد که فعالیتهای این جمعیت تا چه میزان متنوع است.
او در یک نگاه به فعالیتهای یک سال گذشته این انجمن عنوان میدارد: در حوزه پرداخت مستمری به خانواده زندانیان ۱۷ میلیارد ریال، در حوزه آزادی زندانیان و سایر مسائل مربوط به آنها از جمله رسیدگی به مسائل درمانی ۶ میلیارد و ۳۰۰ میلیون ریال، در بحث کمک به زندانیان نیازمند به مهدکودک ۶۳۶ میلیون ریال، در تامین هزینه تحصیلی خانوادهها ۴۶۴میلیون ریال، در کمک به سایر انجمنهای حمایتی واقع در شهرستانها یکصد میلیون ریال و در حوزه فعالیتهای اقتصادی ۱۴ میلیون ریال کمکرسانی صورت گرفته است.
به گفته وی در این یک سال ۶۱۸ خانواده از سبد کالا برخوردار شدند؛ همچنین افزایش سقف پروندهها برگزاری کلاسهای آموزشی با عنوان پیشگیری از مفاسد اجتماعی و طلاق، توزیع کتابهای درسی، تامین کمک هزینه تحصیلی به دانشآموزان و دانشجویان، شناسایی دانشآموزان نخبه و نیز ارائه خدمات حرفهآموزی نیز اقدامات مناسببی صورت گرفته است.
قربانی میافزاید: در حوزههایی خود زندانیان نیز از برخی خدمات بهرهمند میشوند مثلا اگر زندانی در زمان امکان پرداخت هزینه ایاب و ذهاب نداشته باشد، مبلغی کافی برای رسیدن به مقصد در اختیار او قرار میگیرد یا زندانیان بند نسوان که درآمد یا واریزی ندارند ماهانه مبلغی را بهصورت کمکی برای رفع نیازهایشان دریافت میکنند و با احتساب این خدمات مجموعا ۵۲ مورد کمک به زندانیان و خانوادههایشان ذیل وظایف این سازمان تعریف شده است.
دعوت از نیکاندیشان
مدیرعامل انجمن زندانیان شیراز از مردم و نیکاندیشان دعوت کرد با توجه به وضعیت معیشتی و اقتصادی دشواری که با شیوع ویروس کرونا همه خانوادهها و به ویژه اقشار آسیبپذیر را درگیر کرده است، به خانوادههای زندانیان که خود، قربانی ناخواسته شرایطی دشوار شدهاند، بشتابند و در گلریزانها خانوادهای را از تسلسل مشکلات و مصائب برهانند.
مجموع بیماران کرونا در کشور به ۱۱۸ هزار و ۳۹۲ نفر رسیده است. بنا بر اعلام وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی در طول ۲۴ ساعت گذشته، ۳۵ بیمار کرونا جان خود را از دست دادند و مجموع جانباختگان این بیماری به ۶ هزار و ۹۳۷ نفر رسید.
بیمارستان حضرت علی اصغر (ع) و چهار بیمارستان شهید چمران، شهید فقیهی ، نمازی و شهید بهشتی در شیراز به عنوان مراکز پشتیبان در کنار معرفی ۹ مرکز در شیراز و ۳۶ مرکز در دیگر شهرستانهای استان فارس برای مراجعه افراد مشکوک به کرونا به این بیماران خدمات میدهند، همچنین نقاهتگاه بیماران مبتلا به کرونا با ظرفیت ۲۰۰ تخت نیز در ورزشگاه شهید آیتالله دستغیب شیراز تجهیز شده و مورد استفاده قرار میگیرد.