هجدهم مه (۲۹ اردیبهشت) از سال ۱۹۷۷ به‌عنوان روز جهانی موزه از سوی شورای بین المللی موزه ایکوم جشن گرفته می‌شود و هر ساله موزه‌های بیشتری از سراسر جهان در این جشن جهانی شرکت می‌کنند.
شورای بین المللی موزه (ایکوم) طبق سنت هر ساله اقدام به انتخاب شعار روز جهانی موزه کرد و در سال ۲۰۲۰ شعار موزه ها برای برابری: تنوع و فراگیری را برگزید.
هدف از انتخاب این شعار برای امسال روز جهانی موزه، تقویت افزایش تنوع در موسسات فرهنگی و کارکنان موزه ها و حمایت کردن از ابزارهایی برای تشخیص و غلبه بر تعصبات در آنچه موزه ها به نمایش می گذارند و یا داستان هایی که روایت می کنند، اعلام شده است.
برگزاری روز جهانی با هدف افزایش آگاهی عموم درباره این امر است که موزه‌ها ابزاری مهم در تبادل فرهنگی، غنی‌سازی فرهنگ‌ها و توسعه تفاهم، همکاری و صلح بین مردم هستند. مراسم روز جهانی موزه در سال ۲۰۱۹ در سرتاسر جهان از جمله در قبیله‌ای سنتی در کنیا تا ده‌ها هزار موزه در سراسر جهان برگزار شد. اما امسال، مراسم روز جهانی موزه به دلیل همه‌گیری کرونا و خانه‌نشینی ناشی از آن، با تعطیلی ۱۸ موزه برجسته جهان همراه شده است. موزه های ایران نیز از این اتفاق مستثنی نبودند.
محمدرضا کارگر مدیرکل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره کارکردهای موزه گفت: بازدید از موزه منافعی چون تحکیم هویت افراد، ایجاد علاقه برای گفت وگو و پژوهش و انگیزه برای سفر را به‌همراه دارد.
کارگر درباره شیوع گسترده ویروس کرونا و تاثیر آن بر موزه‌ها گفت: موزه ها همواره یکی از ارکان مهم برای توسعه پایدار جوامع بوده‌اند و حالا شیوع این ویروس نیز تاثیر زیادی بر موزه‌ها و دیگر اماکن فرهنگی همچون تئاتر، کتابخانه ها، کنسرت‌ها داشته و دارد.
وی با اشاره به تعطیلی موزه های ایران همچون دیگر موزه های جهان از حدود اواسط اسفندماه سال پیش برای جلوگیری از شیوع کرونا و ادامه تعطیلی‌ها تا امروز که دو ماه از سال جدید نیز می گذرد، گفت: تعطیلی موزه‌ها تنها به محدودیت در بازدید علاقمندان از اماکن محدود نشد، بلکه بسیاری از همکاری های مشترک بین کشورها و برگزاری نمایشگاه‌های مشترک نیز منتفی شد که خسارت زیادی است.
مدیرکل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی با ابراز امیدواری برای کشف هرچه سریع‌تر واکسن و کنترل و مهار این بیماری، افزود: تلاش کردیم که آسیب های متوجه موزه‌ها را به حداقل برسانیم و دراین راستا به برگزاری ۱۳ تور مجازی از ۱۳ موزه تهران در ایام عید اقدام کردیم که مورد استقبال قرار گرفت اما ایرادهایی هم داشت که در صدد رفع آن هستیم.
بازدید کنندگان در تورهای مجازی که پیش این در موزه‌ها برگزار شد، امکان مدیریت بازدید را نداشتند. یعنی بازدیدکننده نمی توانست از بخشی که در برنامه بازدید که از پیش طراحی شده بود، اختیاری داشته باشد. اما در شیوه جدید که به دنبال آن هستیم که بازدید کننده شیوه بازدید خاص خود را خواهد داشت و امکان گپ و گفت با دیگر بازدید کنندگان را نیز پیدا کند.
وی افزود: در این شکل از بازدید، بازدیدکننده می تواند به سراغ و تماشای اشیایی که بیشتر به آن علاقه‌مند است برود و هرچقدر زمان نیاز دارد آنجا بماند و یا حتی سری به مخزن موزه‌ها بزند که در شیوه واقعی نیز امکان پذیر نیست.
کارگر با اشاره به این که ایجاد چنین امکاناتی نیازمند همکاری دو جانبه و چند جانبه است، گفت: همکاری وزارت ارتباطات در این مدت بی نظیر بوده است و تاجایی بسیاری از پیشنهادها چگونگی برگزاری این تورهای مجازی از سوی خود وزارتخانه ارتباطات بود. همچنین در اختیار قرار دادن پهنای اینترنت بصورت رایگان یکی دیگر از موارد همکاری‌ها بوده است.
وی گفت: در نظر داریم با پایان یافتن تعطیلی موزه‌ها و مهار ویروس کرونا به هیچ وجه از تقویت این شکل و شیوه از بازدید کوتاه نیاییم زیرا پیش از این نیز این نیاز را احساس کرده بودیم و امیدواریم کرونا بهانه‌ای برای جهش فعالیت‌های ما در این مسیر باشد.
مدیر کل موزه های میراث فرهنگی در ادامه اظهار امیدواری کرد که بزودی موزه‌ها با حضور و یا بدون حضور کرونا رسالت خود را انجام دهند.