تورم به معنی افزایش غیرمتناسب سطح عمومی قیمت‌هاست؛ برای اندازه‌گیری این شاخص به طور معمول در بازه‌های زمانی ماهانه و سالانه، قیمت انواع کالاها و خدمات در سراسر کشور اندازه گیری می شود.
در بررسی نرخ تورم کالاها و خدماتی مورد محاسبه قرار می گیرد که جزو کالاها و خدمات ضروری زندگی مردم به‌شمار می‌روند سپس به تناسب اهمیت آن کالا در زندگی عموم مردم، سبد کالایی تعریف و تورم بر مبنای آن محاسبه می شود.
بر اساس تازه ترین آمار نرخ تورم که در فروردین ماه امسال مورد سنجش مرکز آمار ایران قرار گرفته، استان تهران پس از استان های هرمزگان و ایلام در جایگاه سوم قرار گرفته و تورمی بالاتر از میانگین کشوری را پشت سر گذاشته است.
شاید بالا بودن نرخ تورم در استان های کمتر توسعه یافته که از شاخص های توسعه صنعتی و اقتصادی کمتر برخوردارند، توجیح کارشناسی داشته باشد اما این امر در استان تهران که از منظر توسعه صنعتی و اقتصادی جزو استان های پیشرو است، محل تامل است.
نگاهی به نرخ تورم نقطه به نقطه و سالانه استان تهران در فروردین ماه ۹۹ نمای روشن تری از آنچه شهروندان تهرانی در کنار مواجهه با ویروس کرونا تجربه کرده اند، پیش روی خوانندگان می گذارد.
تورم نقطه به نقطه در پایتخت
در تورم نقطه به نقطه، شاخص قیمت کالاها و خدمات در هر ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل مورد سنجش قرار می گیرد؛ بر این مبنا نرخ تورم نقطه به نقطه در فروردین ماه امسال در کل کشور ۱۹.۸ درصد و در استان تهران ۲۲.۵ درصد بود.
در تورم نقطه به نقطه استان تهران پس از هرمزگان و ایلام در رتبه سوم کشوری از نظر تورم بالا قرار داشت.
البته نباید تفکیک خانوارهای شهری و روستایی را در این بررسی از یاد برد هرچند که بالغ بر ۹۶ درصد جمعیت استان به دلیل غلبه شهرنشینی در مناطق شهری ساکن هستند.
طبق آمار مرکز آمار ایران، خانوارهای شهری استان تهران در ماه فروردین تورم ۲۲.۵ درصدی را نسبت به فروردین پارسال پشت سرگذاشتند که البته این رقم برای کل کشور ۲۰.۲ درصد بود.
اما در بخش تورم روستایی با اینکه در کل کشور تورم نقطه به نقطه به ۱۸.۱ درصد رسیده بود، روستاییان تهرانی با تورم ۲۲.۹ درصدی روبرو بودند به طوری که بعد از هرمزگان در جایگاه توم قرار گرفتند.
این در حالی است که نرخ تورم سالانه در پایان فروردین ماه امسال (۱۲ ماه منتهی به فروردین ۹۹) در کل کشور ۳۲.۲ درصد، تورم شهری ۳۱.۹ درصد و تورم روستایی ۳۳.۹ درصد محاسبه شده است.
اثر تورم بر خوراکی ها و آشامیدنی ها
مرکز آمار ایران در حالی نرخ تورم سالانه منتهی به فروردین ۹۹ را در بخش «خوراکی ها و آشامیدنی ها و دخانیات» برابر ۳۶.۵ درصد و تورم نقطه به نقطه را ۱۰.۷ درصد محاسبه کرده است که این شاخص برای گروه «اقلام غیرخوراکی و خدمات» به ترتیب ۳۰.۳ درصد تورم سالانه و ۲۴.۷ درصد تورم ماهانه بوده است.
با این وجود در استان تهران نرخ تورم اقلام خوراکی در تورم ماهانه ۱۱.۹ درصد و تورم ۳۸.۴ درصد و در بخش تورم اقلام غیرخوراکی به ترتیب ۳۲ درصد تورم سالانه و ۲۶.۵ درصد تورم ماهانه بوده است.
همچنین بررسی ها نشان می دهد که خانوارهای روستایی استان تهران بیش از خانوارهای شهری در بخش خوراکی ها متحمل تورم شده اند؛ نرخ تورم سالانه برای شهرنشینان تهرانی ۳۸.۲ درصد و برای ساکنان مناطق روستایی این استان ۴۱.۲ درصد محاسبه شده است.
این در حالی است که نرخ تورم سالانه کل کشور در بخش خوراکی ها در مناطق شهری ۳۶.۶ درصد و در مناطق روستایی ۳۵.۹ درصد بوده است.
چه اقلامی در تهران بیشتر گران شدند؟
نگاهی به سبد هزینه های مصرفی خانوارهای تهرانی بیانگر آن است که «پوشاک و کفش» با ۴۱.۱ درصد، «مبلمان و لوازم خانگی» با ۴۰ درصد، «حمل و نقل» با ۴۸.۶ درصد و «تفریح و فرهنگ» با ۴۴.۷ درصد بیشترین نرخ تورم سالانه را در استان تهران تجربه کرده اند و بیشترین تاثیررا بر نرخ تورم این استان داشتند.
در این بررسی در کل استان تهران اعم از مناطق شهری و روسالیی تورم سالانه «خوراکی ها و آشامیدنی ها» ۳۸.۹ درصد، «دخانیات» ۱۸.۶ درصد، «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت ها» ۲۹ درصد، «مبلمان و لوازم خانگی و تعمیر و نگهداری آن» ۴۰ درصد، «بهداشت و درمان» ۲۴.۴ درصد، «ارتباطات» ۱۴.۶ درصد، «آموزش» ۲۶.۷ درصد، «هتل و رستوران» ۳۳.۸ درصد و «کالا و خدمات متفرقه» ۳۴.۲ درصد محاسبه شده است.