کنگره ملی خلق چین (NPC) با حضور ٣هزار نفر از مقامات عالی رتبه این کشور و رهبران حزب کمونیست در میان تدابیر شدید امنیتی و بهداشتی، و البته با ۸۰ روز تاخیر به دلیل شیوع ویروس کرونا بالاخره صبح جمعه آغاز به‌کار کرد. نشست سالانه کنفرانس مشورت سیاسی خلق چین (CPPCC) نیز روز قبل از آن با حضور ۲هزار نفر از مقامات ارشد و رده بالای این کشور برگزار شد.
هر سال این نشست‌ها اسفندماه برگزار می‌شد و در طول ٢٢ سال گذشته این نخستین بار است که کنگره خلق چین در اردیبهشت‌ماه برگزار می‌شود و دلیل آن هم شیوع بیماری کووید-١٩ و اجرای طرح‌های سخت گیرانه اجتماعی بود. در حالی که مانند همیشه نظم و انسجام چینی‌ها در کنگره‌ها و نشست‌ها مورد توجه رسانه های جهان قرار گرفت، اما این بار در کنار صورت‌های ماسک‌زده رهبران حزب در آیین گشایش نشست و دقایقی قیام و سکوت همه شرکت کنندگان به احترام قربانیان و جان‌باختگان کرونا، گزارش‌های اقتصادی سال ۲۰۱۹ و تصمیمات برای سال آینده، مورد توجه تحلیل‌گران سیاسی و اقتصادی قرار گرفت.
اگر چه پکن با برگزاری این دو کنگره به نوعی قدرت‌نمایی کرد و پیروزی بر کرونا را جلوی چشمان رهبران جهان- که هنوز درگیر عبور از بحران همه‌گیری هستند- به نمایش گذاشت، اما همین ابهام عدم هدف‌گذاری در میزان نرخ رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۰، نشان می‌دهد آینده اقتصاد جهان زیر سایه کرونا سخت و غیرقابل پیش بینی است، حتی برای کشوری که در رشد و توسعه اقتصادی برای بیشتر کشورهای جهان یک آرزوی مثال زدنی است.
این در حالی است که مقامات پکن اعلام کرده‌اند که در سال ۲۰۱۹، به‌رغم مواجهه با مشکلات و چالش‌های گوناگون به اهداف عمده تعیین شده خود دست یافته و عملکرد اقتصادی ملی به‌شکل پایدار و باثبات حفظ شده، وضعیت زندگی مردم نیز بیش از پیش بهبود یافته و بنیاد محکمی برای ایجاد همه جانبه جامعه نسبتا مرفه فراهم شده است.
در چند ماه گذشته سرعت شیوع کرونا مانند سونامی سرسام‌آور بوده است، اما عبور از آن و درک تبعات اقتصادی و اجتماعی بسیار گران و سخت‌تر از هر بحرانی به نظر می‌رسد؛ کووید-۱۹ از ۶ ماه گذشته توجه جهان را نه فقط برای اخبار شیوع و کنترل و عبور از آن، به شرق قاره کهن معطوف کرده است، بلکه اکنون نیز کشورها برنامه‌های سیاسی و اقتصادی غول اقتصادی جهان را بررسی می‌کنند تا ببیند در چراغ جادوی طلایی خود چه خواهد داشت و برای عبور از شرایط سخت چه برنامه اقتصادی را در پیش می‌گیرد.
وقتی این ابهام و تردید برای کشوری که در سال ۲۰۱۹، رشد ۶.۱ درصدی را در تولید ناخالص داخلی (GDP) تجربه کرده که به ۹۹.۱ تریلیون یوان رسیده است، وجود دارد، کشوری که برای بیش ۱۳.۵ میلیون نفر شغل ایجاد کرده و ۱۱ میلیون نفر از جمعیت فقیر روستاهای خود را کاهش داده و همچنین درآمد سرانه شهروندان آن از ۳۰ هزار یوان فراتر رفته است، این گونه با احتیاط به سال ۲۰۲۰ می‌نگرد، این پیام را متبادر می‌کند که اقتصاد جهان باید برای عبور از سالی سخت و این بار نه در جنگ و خشکسالی و رکود، بلکه زیر سایه کرونا آماده شود.
با این حال چینی‌ها برای سال ۲۰۲۰ خود همچنان سیاست‌های مالی فعال و سیاست‌های پولی باثبات را به اجرا می‌گذارند و قرار است کسری بودجه بیش از ۳.۶ درصدی خود را با انتشار یک تریلیون اوراق قرضه ویژه مقابله با کرونا و در دوران خاص جبران کنند.
این سنت شکنی چینی‌ها پس از سه دهه در شرایطی است که بازارهای تجاری جهان با تحمل خسارت‌هایی سنگین برای ورود به دوران جدید و گذار از کرونا آماده بازگشایی می شوند، قیمت نفت به پایین‌ترین مقدار خود در سال‌های اخیر رسید و در یک رویداد تاریخی در آمریکا منفی شد؛ بازارهای بورس سقوط و صنعت گردشگری افول بی سابقه‌ای را تجربه کرد و بسیاری از شغل‌ها و صنایع خدمات نابود شده‌اند.
اکنون نیز دو ابرقدرت اقتصادی در دو سوی جهان نه تنها بر سر مسائل اقتصادی و تجاری دو جانبه، بلکه بر سر ویروس کرونا مشاجره دیپلماتیک دارند و بگومگوهای پکن – واشینگتن بر سر منشا شیوع کرونا در چند روز اخیر دوباره اوج گرفته و فضای اقتصادی و سیاسی جهان را با تردید و تامل رو به رو کرده است.
اتهاماتی که از سوی آمریکایی‌ها در طول ۳ماه گذشته چندین بار مطرح شده و چینی‌ها نیز هشدار داده‌اند که اگر آمریکایی‌ها همچنان بر این ادعاها و اتهامات اصرار داشته باشند، به‌رغم آن که به دنبال مشکل‌سازی نیستند، مقابل مساله سازی‌های کاخ سفید عقب نشینی نمی‌کنند و از حق خود دفاع خواهند کرد.
البته روابط چین و آمریکا از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶ بر سر موارد مختلف و تنش‌های دیپلماتیک و عموما در حوزه اقتصادی شکل گرفت، اما اکنون در دوران کرونا وارد دوران حساس و شکننده‌ای شده است؛ رویارویی که «جانگ یه سویی» سخنگوی کنگره ملی خلق چین آن را اصرار آمریکایی‌ها بر «اندیشه جنگ سرد و بازدارندگی توسعه چین و آسیب رسانی به منافع چین» عنوان می‌کند و معتقد است فقط «همکاری» تنها گزینه پیش روی چین و آمریکا برای کاهش این تنش‌های اقتصادی است.
به نظر می رسد «همکاری» فقط کار ویژه‌ای مختص آمریکا و چین برای عبور از بحران نخواهد بود، بلکه ورود به پساکرونا به یک اراده و عزم جهانی و روح همکاری بین المللی در تمام حوزه‌ها نیاز دارد؛ تحریم و تهدید و فشار و موج یکجانبه نگری نه تنها ۲۰۲۰ بلکه دهه پس از آن را هم غیرقابل پیش بینی کرده است و تصمیم روز گذشته کنگره ملی خلق چین هم نشان داد اگر مرگ کرونایی تا حدودی فروکش کرده، اما تب اقتصادی آن همچنان بالا است و به راحتی نمی‌توان چشم انداز روشنی در حوزه سیاسی و اقتصادی برای دست کم یکسال آینده جهان پیش بینی کرد.