اسفند ماه ۱۳۹۸ کشورمان ایران میزبان میهمان ناخوانده‌ای به نام ویروس کرونا شد و از همان روزهای ابتدایی و با دستور مسئولان و شورای ملی مبارزه با شیوع ویروس کرونا، در راستای قطع زنجیره این ویروس دستور تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی و هنری ابلاغ شد. تعطیلی فعالیت های فرهنگی و هنری در تمام بخش‌ها از جمله در حوزه تئاتر خسارت‌های مختلفی را با خود به‌همراه داشت. از تعطیلی تماشاخانه‌ها گرفته تا ملغی شدن قرارداد گروه‌های نمایشی که بعد از ماه‌ها تمرین خود را مهیای ارائه آثار نمایشی به مخاطبان می‌کردند.
تئاتر و دو روی سکه همراهی با کرونا
مفهوم خصوصی‌سازی در کشور ما به‌ویژه در عرصه فعالیت‌های فرهنگی و هنری خاصه در حوزه هنر نمایش سابقه‌ای در حدود ۱۰ سال دارد و بسیار جوان و نوپا به شمار می رود. هرچند در این سال‌ها بخش خصوصی توانسته آرام آرام به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بازوهای یاریگر اداره کل هنرهای نمایشی در بخش تماشاخانه‌های فعال در پایتخت و سراسر کشور فعالیت کند؛ دراین‌میان همواره چشم به حمایت‌های بخش دولتی داشته است.
اما در آن روی سکه به سبب تمرکز بودجه‌های بخش دولتی در راستای مبارزه با شیوع ویروس کرونا و تلاش برای شکست این ویروس فصل‌های مالی و حمایتی بخش فرهنگ و هنر به کمترین میزان خود رسید تا جایی‌که تماشاخانه‌داران خصوصی در همان روزهای پایانی اسفند ۹۸ با شهرام کرمی مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جلسه‌ای را در راستای درخواست کمک هزینه‌های بخش دولتی برای سروسامان دادن به هزینه‌های جاری و حقوق پرسنل تماشاخانه‌ها خواستار شدند.
تلاش تا فرجام دو مدیر تئاتر برای جبران خسارت‌ها
اما هم‌زمان با استعفای شهرام کرمی در روزهای پایانی اسفند ۹۸ و سکان‌داری قادر آشنا در همان ایام او نیز مهم‌ترین مؤلفه و مواجهه خود را تلاش برای جبران خسارت گروه های نمایشی و تماشاخانه‌داران بخش خصوصی و دولتی قرار داد. امری که با پشت سر گذاشتن حدود سه ماه از تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی و هنری بعد از کار کارشناسی تا این لحظه به عدد و رقم خسارت‌ها رسیده و هنوز کار کارشناسی برای تخصیص دقیق اعتبارات ادامه دارد.
طی دو ماه فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۹ اعضای انجمن تماشاخانه‌داران تهران سه نشست را با قادر آشنا در راستای بازتاب مطالبات دغدغه‌ها و البته برخی گلایه‌مندی‌ها در درباره حمایت نشدن از آنها با وجود هزینه‌های سرسام‌آور سالن‌داری، حقوق کارمندان همچنین قراردادهایی با گروه‌های نمایشی برای اجرا در این ایام، برگزار کردند.
همه دغدغه‌های تماشاخانه‌های خصوصی
درنهایت شاهین چگینی در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۹ به عنوان مدیر انجمن تماشاخانه‌داران تهران و به نمایندگی از ۱۷ عضو این انجمن، در دیداری با قادر آشنا ضمن بیان تمام دغدغه‌ها و این‌بار با زبان آمار و ارقام از ضرر بیش از هفت میلیارد تومانی ۱۷ تماشاخانه طی سه ماه اسفند ۹۸ و فروردین و اردیبهشت ۹۹ با این مدیر هنری سخن گفت و تاکید کرد در صورت حمایت نشدن از سوی اداره‌کل هنرهای نمایشی بسیاری تماشاخانه‌داران که املاک آنها به عنوان ملک استیجاری شناخته می شود ناچار به تعطیلی فعالیت‌ها و در ادامه به محاق رفتن فعالیت بخش خصوصی در حوزه هنرهای نمایشی کشورمان خواهند شد.
امری که دستاورد یک دهه فعالیت آنها را با تمام فراز و فرودهایش به تعطیلی می کشاند. در همین راستا با شاهین چگینی مدیر عامل انجمن تماشاخانه‌داران تهران درباره آخرین جلسه با قادر آشنا گفت‌وگو کردیم.
برپایی چهار نشست برای طرح دغدغه‌ها
شاهین چگینی با اشاره به جلسه با قادر آشنا (۳۰ اردیبهشت) گفت: در این جلسه تمام همکاران در این حوزه نسبت به مشکلات، دغدغه‌هایشان و مسائل مربوط به آن صحبت کردند و درنهایت مقرر شد تمام نقطه نظرات، گلایه‌مندی‌ها و مطالبات‌مان در حوزه حمایت‌های مادی و معنوی از سوی مسئولان را در جلسه با قادر آشنا مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ابلاغ کنیم.
با اشاره به آنکه این نشست، چهارمین جلسه مدیران تماشاخانه‌داران تهران با مدیرکل اداره هنرهای نمایشی: در ابتدای اسفند ۱۳۹۸ و تعطیلی فعالیت‌های نمایشی یک جلسه با شهرام کرمی مدیرکل پیشین اداره کل هنرهای نمایشی برگزار شد و از زمان سکان‌داری این اداره کل در دستان آقای آشنا سه جلسه طی دو ماه فروردین و اردیبهشت‌ماه با وی برگزار کرده‌ایم.
وی ادامه داد: طی این جلسات نگاه‌ها، دغدغه‌ها، خواسته‌ها و مطالبات حمایتی در دو حوزه مادی و معنوی که مسئولان در راستای تعاملی که مسئولان برای پشت سر گذاشتن دغدغه‌های این ایام می‌توانند داشته باشند را با مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح کرده‌ایم.
۹۰ درصد تماشاخانه‌ها، املاک استیجاری هستند
مدیر انجمن تماشاخانه‌داران تهران درباره آخرین جلسه اعضای نمایندگان این انجمن با مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در این جلسه تمام مستندات، کارهای تحقیقی و آماری که طی سه ماه اخیر از اسفند ۱۳۹۸ تا اواخر اردیبهشت ۱۳۹۹ صورت گرفته بود همچنین گزارش جلسات با معاون رئیس جمهوری، اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی و اعضای شورای شهر تهران را به آقای آشنا ارائه دادیم.
چگینی تصریح کرد: در جلسه آخر با مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید شد طی سه جلسه گذشته تمام نقطه نظرها دغدغه‌ها و مطالبات تماشاخانه‌داران تهران را عنوان کرده‌ایم و حال برای شنیدن آمده‌ایم .از این نکته نباید غافل شد که در بیش از ۹۰ درصد تماشاخانه‌ها، املاک استیجاری هستند و با تعطیلی فعالیت‌ها طی سه ماه اخیر بار مضاعفی از هزینه هنگفت مجموعه‌ها بر عهده مدیران تماشاخانه‌ها بوده است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر با توجه به مشخص نبودن چشم‌انداز روشن از آغاز و ازسرگیری فعالیت‌های فرهنگی یا در صورت مشخص شدن مجدد فعالیت‌های اماکن فرهنگی مباحث و دغدغه‌هایی چون اعتمادسازی مخاطبان و تمایل گروه های هنری برای اجرا در تماشاخانه‌ها را پیش روی خود داریم تا بتوانیم بار دیگر به شرایط عادی آن هم با چشم‌اندازی دور و در آینده بازگردیم. به همین سبب بیشتر برای شنیدن برنامه‌های مدیرکل اداره هنرهای نمایشی در آن جلسه حضور پیدا کردیم.
کمکی به تماشاخانه‌داران می شود؟
مدیر انجمن تماشاخانه‌داران تهران یادآور شد: در آن جلسه به صراحت به مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یادآوری شد که تعدادی از همکاران تماشاخانه‌دارمان اعلام کرده‌اند که دیگر توانایی هزینه‌های سرسام‌آور جاری را ندارند و در آینده‌ای نزدیک این تماشاخانه‌ها تعطیل خواهند شد.
حتی گفتیم اگر قرار نیست تا کاری برای حمایت از ما صورت گیرد به شکل صریح به ما بگویند تا تکلیف خود را در آینده بدانیم. یا به شکل کلی تعطیل کنیم و یا به شکل دیگری بتوانیم مشکلات را بدون حمایت اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سامان دهیم.
بدهی سرسام‌آور تماشاخانه‌داران تهران
چگینی تصریح کرد: برآورد دقیق و صحیح از میزان خسارت‌هایی که مدیران تماشاخانه‌ها در تهران متحمل شده‌اند با توجه بر سه مؤلفه بدهی به مالکان، حقوق کارمندان و بدهی به گروه‌هایی که قرارداد اجرا داشتند و مناسبات مالی بین آنها و مدیران تماشاخانه‌ها منعقد شده بود تنها در اسفند ۱۳۹۸ برای ۱۶ عضو انجمن تماشا خانه‌داران تهران عددی بالغ بر دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بوده است.
وی تصریح کرد: اگر طی فروردین و اردیبهشت جاری (۱۳۹۹) نیز این عدد را جمع کنیم به عددی بیش از هفت میلیارد تومان می رسیم. در حقیقت بدهی‌های سنگین فشار مضاعفی را بر دوش همکاران‌مان در انجمن تماشاخانه‌داران تهران وارد آورده و بسیاری از آنها دیگر یارای ادامه ندارند.
پیشنهاد بخش خصوصی برای نحوه کمک‌های دولتی
مدیرعامل انجمن تماشاخانه‌داران تهران گفت: در جلسه صورت گرفته دو مساله کمک بلاعوض برای سروسامان دادن به بخشی از بدهی‌ها و دوم؛ ارائه وام‌های کم‌بهره برای ادامه مسیر به‌ویژه بعد از باز شدن تماشاخانه‌ها در راستای تبلیغات و اعتمادسازی برای تماشاگر و در نهایت کمک و همراهی‌هایی که اداره کل هنرهای نمایشی در حوزه معنوی و مادی می‌تواند به ما انجام دهد را خواستار شدیم.
وی ادامه داد: در غیر این صورت بسیاری تماشاخانه‌ها مجبور به تعطیلی هستند و دستاورد یک دهه اخیر کشورمان به‌ویژه در حوزه تئاتر خصوصی به واسطه این مشکلات و تعطیلی تماشاخانه‌ها از بین خواهد رفت.