محمد محبی روز جمعه در گفت وگو با ایرنا اظهار داشت: همانظور که می‌دانید در سال جاری میلادی و از اواخر سال گذشته شمسی بیماری همه گیر کرونا یا کوویید ۱۹ به صورت پاندمی درآمد و مطرح شد و بسیاری از زیرساخت‌های کشورهای دنیا در زمینه‌های بهداشتی و رفاهی که شکل گرفته بود را به چالش کشید.
وی ادامه داد: درحال حاضر بخش عمده ضعف‌های نظام‌های اقتصادی که اکنون حاکم هستند مشخص شده است، وقایعی که در کشورهای اروپایی رُخ داد مردم این کشورها رابه این نتیجه رساند که آن ساختاری که می‌تواند در شرایط بحران به آن‌ها کمک کند اتحادیه اروپا نیست بلکه دولت‌های محلی با همه ضعف‌ها و کاستی‌ها هستند.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان خاطرنشان کرد: بنابراین نگاه متفاوتی در بیشتر این کشورها درخصوص کارایی حکومت مرکزی در اروپا ایجاد شد که به دنبال آن تغییر در تفکر هم بوجود خواهد آمد، البته اینکه دولت‌ها چگونه با این پدیده برخورد کنند و چه برنامه‌هایی برای حل مشکل‌هایی که به واسطه این بیماری فراگیر ایجاد شده اتخاذ کنند تاثیرهای فراوانی در آینده اقتصاد جهانی خواهد داشت.
محبی افزود: شاید یکی از مهمترین مُحرک‌ها برای ایجاد یک تفکر در ایالات متحده آمریکا و به عبارتی اولین رَگه‌های استقلال طلبی ایالت‌ها بعد از جریان کرونا بوجود آمده است، البته نمی‌توان زمان دقیقی برای استقلال ایالت‌ها تعیین کرد ولی واضح است که چرخ اقتدار ایالات متحده آمریکا از این پس معکوس می‌چرخد.
نظریه‌های اقتصاد باز در زنجیره عرضه جهانی متحول می‌شود
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: زنجیره عرضه جهانی متحول می‌شود و بشر نگاه ویژه‌ای نسبت به مباحث محیط زیست و همچنین بهداشت خواهد داشت، دولت‌ها به سمت تمرکزگرایی بیشتری حرکت می‌کنند زیرا ساختارهای سیاسی متمرکزتر نشان داد در مبارزه با این بیماری بهتر جواب می‌دهند و به همین دلیل نظریه‌های اقتصاد باز در زنجیره عرضه جهانی متحول می‌شود.
عضو هیات علمی و مدرس اقتصاد دانشگاه هرمزگان بیان داشت: به عبارتی به سمت تقویت دولت‌ها محلی حرکت می‌کنیم و دولت‌های رفاه در کشورهای اروپایی؛ دولت‌هایی که سوشیال هستند و گرایش به رفاه عمومی در آن‌ها بیشتر است تقویت می‌شوند، درنتیجه به طور طبیعی این تغییر نگاه در ارزش‌ها و باورها روی زمین هم تغییرهای خود را ایجاد می‌کند.
محبی افزود: بیماری کرونا در بازه‌های زمانی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت اثرهای خود را بر ساختارهای اقتصادی سیاسی و اجتماعی خواهد داشت، در کوتاه مدت بسیاری از مشاغل تعطیل می‌شود همانطور که شده‌اند.
وی ادامه داد: در میان مدت مشاغل جدید ظهور خواهند کرد و مشاغل جدید که در سال‌های اخیر شکل گرفت و مبتنی بر فناوری اطلاعات بودند رشد می‌کنند و دنیای پس از کرونا تفاوت‌های قابل توجه‌ای نسبت به قبل از اپیدمی خواهد داشت.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان بیان داشت: اما نکته‌ای که باید در این زمینه گفت آن است که بیماری کرونا در همه کشورها به یک اندازه تأثیر نخواهد گذاشت، اگر بخواهیم اثرهای بلند مدت کرونا را بر ساختارهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جوامع بررسی کنیم به یقین در ساختار اقتصادی کشورهای غربی به‌خصوص آلمان و آمریکا این تغییرها بسیار بنیادی‌تر خواهد شد.
به گفته محبی، اگر این بیماری ادامه یابد که نظرهای مختلفی پیرامون آن وجود دارد، تاثیرها به مراتب بیشتر خواهد شد.
وی یادآور شد: عده‌ای از دانشمندان علوم اقتصادی و توسعه معتقدند کرونا باعث شده نظم و ساختار اقتصاد جهانی تغییر کند و به تغییر در جدول اقتدای اقتصادی سیاسی کشورها منجر شود که براساس آن کشورهایی که در رده‌های پایین‌تر بودند بالاتر رفته و کشورهایی که بالاتر بودند به رده‌های پایین‌تر سقوط کنند.
کرونا سرمایه اجتماعی ایران را افزایش داد
این مدرس دانشگاه هرمزگان اشاره کرد: ایران نیز آسیب‌های زیادی از این بیماری دیده است ولی در مجموع آسیب‌های اقتصادی کرونا در جمهوری اسلامی کمتر از کشورهایی مانند آلمان یا آمریکا خواهد شد.
وی ابراز داشت: کرونا هر چند مسایل و مشکل‌هایی در اقتصاد ایران ایجاد کرد و عده‌ای شغل و رفاه‌شان را از دست داده‌اند و شرایط سختی بر آن‌ها حاکم کرده اما با نگاهی امیدوارانه می‌توان گفت این بیماری موجب تقویت همبستگی ملی و سرمایه اجتماعی شده که در این هیچ تردیدی ندارم.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان خاطرنشان کرد: سرمایه اجتماعی در ایران پس از کرونا بیشتر از قبل از این پدیده است ولی باید توجه داشت که کشور با ویروس قوی‌تری روبه‌رو است که آنرا تحریم می‌گوییم.
محبی تاکید کرد: اگر درست برنامه‌ریزی کنیم در همین دوره‌ای که همه کشورها دچار چالش اساسی شده‌اند می‌توان تغییرهای مطلوبی در اقتصاد ایجاد کرد، از نظر اقتصادی داروی ویروس کرونا و هم تحریم مشترک و یکی بوده که شامل ترکیبی از عزم ملی، حرکت به سمت تقویت فرهنگ تولید و فعالیت‌های مولد و برنامه‌ریزی‌های منطبق بر واقعیت‌های اقتصاد کشور است.
وی خاطر نشان کرد: برای اینکه بتوان از این شرایط سخت عبور کرد به این داروی ترکیبی نیاز داریم که هم می‌تواند ما را از ویروس کرونا و پیامدهای منفی ویروس کرونا بکاهد و هم با ویروس تحریم بجنگد.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان گفت: بنابراین چه کرونا بروز می‌کرد و چه بروز نمی‌کرد یک راه حل بیشتر نداریم و آن پرداختن به رفع موانع تولید، تقویت فرهنگ تولید و افزایش سرمایه اجتماعی برای عبور از گردنه تحریم است.
محبی بیان داشت: هرمزگان هم به مانند سایر نقاط کشور همین شرایط را دارد و نمی‌توان تفکیکی بین اثرهای کرونا در هرمزگان و سایر مناطق قایل شد.
فرصت‌های جدید در زمان بحران ایجاد شده‌اند
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان خاطرنشان کرد: برای درک بهتر این مساله می‌توان نگاهی به تاریخ زندگی بشر روی کره زمین نگاهی انداخت، انسان‌ها زمانی که در معرض تهدید قرار می‌گرفته‌اند فرصت‌های جدیدی ایجاد می‌کردند.
وی مثال زد: زمانی ایده احداث ساختمان‌های مستحکم در ذهن بشر شکل می‌گیرد که توفان، سیلاب و زلزله ایجاد می‌شود اما امروزه بشر با وجود همه پیشرفت‌های فناوری در برابر یک ویروس بسیار ناچیز و کوچک، درمانده شده که موجب شده از خود بپرسد به کدام سمت می‌رود.
محبی گفت: بشری که باوجود پیشرفت علمی و نگاه سفر به کره‌های دیگر را در ذهن و چشم انداز آینده خود دارد، روی زمین با این مشکل‌ها روبه‌رو است، این نشان می‌دهد انسان نسبت به عوامل طبیعی بسیار ضعیف بوده و راهی که انتخاب کرده اشتباه است.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان اشاره کرد: به یقین این سئوال‌ها پاسخ‌هایی خواهد داشت که تغییر در ارزش‌ها در سطح جهانی ایجاد خواهد کرد و در نهایت تغییر ساختارها را به دنبال خواهد داشت.
محبی اضافه کرد: اگر بپرسند برای کاهش تاثیرهای منفی بروز بیماری همه گیر کرونا را کشور و اُستان چه باید کرد می‌توان گفت بایستی عزم ملی برای رشد دادن کشور و همچنین تقویت فرهنگ تولید، برنامه‌ریزی دولت برای انجام فعالیت‌های مولد در سالی که به عنوان جهش تولید از آن نام می‌بریم، هموار سازی حرکت و سرمایه و توان و عزم و اراده بخش خصوصی برای پیمودن مسیر توسعه داشت و دربرابر تحریم هم همین مسیر را طی کرد؛ بنابرین در هرحال باید به سمت تولید حرکت کرد.
وی ادامه داد: علاوه بر مسایلی که در سطح ملی مطرح کردم باید ناکارآمدی یا ضعف نظام فناوری اطلاعات و ارتباطات را در اُستان هرمزگان شناسایی و برطرف کرد زیرا در آینده مشاغل جدیدی شکل خواهد گرفت و تقویت خواهد شد.
محبی عنوان کرد: باید زمینه‌ها و ساختارهایی برای بهتر عمل کردن در چنین شرایطی ایجاد شود، سواد فناوری ارتباطات و اطلاعات را در جامعه افزایش داد و مردم را به سمت بهره‌گیری از بازاریابی‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات تشویق کرد.
وی گفت: بار دیگر معنی این ضرب المثل «کس نخارد پُشت من جز ناخُن انگُشت مَن»؛ را درک کردیم، زمانی که با بیماری کرونا روبه رو شدیم چه کشوری توانست به ما کمک کند؟ چه کشوری به ایتالیای اروپایی توانست کمک کند؟ حتی کشورهای اروپایی ماسک و مواد و لوازم بهداشتی را از همدیگر سرقت کردند.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان خاطر ابراز داشت: به عنوان یک ملتی که می‌خواهیم در مسیر آینده سخنی داشته باشیم باید به ظرفیت‌های خود توجه داشته و نگاه امیدوارانه کاذبی که ممکن است نسبت به اقتصاد بازار و اقتصاد سرمایه‌داری در برخی حوزه‌ها وجود داشته باشد را کنار بگذاریم.
محبی یاد آور شد: ضمن اینکه باید از امکانات، ابزارها، فناروی و بازارهای خارجی و شرایطی که در اقتصاد جهانی وجود دارد کمک گیریم و از مزیت رقابتی تولید برخی کالاها در کشور استفاده کنیم و کالاهایی وارد کنیم که در آن‌ها مزیت تولید رقابتی نداریم ولی تأکید اصلی باید بر رشد ظرفیت‌ها و زیربناهای اقتصاد و استفاده بهینه از مزیت‌های رقابتی کشور باشد.