کووید ۱۹ قریب چهار ماه است که بر جوامع مختلف سیطره انداخته و خسارات مالی و جانی سنگینی را برجای گذاشته است و در این میان تلاش بهورزان و مراقبان سلامت برای حضور مسئولانه در مناطق کمتر برخوردار، روستایی و خانه‌های بهداشت کشور و استان ذی‌قیمت است چرا که شکست این ویروس تنها در سایه آگاهی، رعایت بهداشت فردی و فاصله‌گذاری اجتماعی میسر است.
شبکه بهداشت و درمان در نقاط روستایی با نام «خانه‌بهداشت» و با تلاش بهورزان خدمات بهداشتی و مراقبت‌های اولیه را به مردم زیر پوشش ارایه می‌دهد و در ایام شیوع کرونا بیشترین بار خدمات در روستاها بر عهده پزشکان، کارشناسان، مراقبان سلامت و بهورزان خانه‌های بهداشت است و این افراد، مسئول غربالگری از راه دور تمام جمعیت هدف هستند و با تلاش شبانه روزی اقدام به شناسایی افراد مشکوک کرده و موارد را در پرونده الکترونیک سلامت افراد منظور می‌کنند.
در کنار کادر درمان، نیروهای بهداشتی به‌ویژه بهورزان و مراقبان سلامت نیز خدمات ارایه کردند و آنچه این روزها در قاب رسانه‌ها و در سطح جامعه بیش از هر چیز دیگری مورد تحسین و قدردانی واقع شده، تلاش پرستاران، پزشکان و کادر درمان است اما مراقبان سلامت و بهورزانی که در مراکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی رسالت مهم دیگری را برعهده دارند کمتر دیده می‌شوند.
نقش و جایگاه بهورز و خانه‌های بهداشت در بسیج ملی مقابله با کرونا به خصوص در سطوح مختلف غربالگری مشخص است و بار اصلی در بسیج ملی مقابله با کرونا در زمینه غربالگری و پایش بر دوش سیستم بهداشتی کشور قرار دارد، نگاهی به خدمات بهورزان نشان می‌دهد که شاکله این حرفه از ایثار و عشق جوشیده و انسان‌های فداکاری که در روستاها و مناطق محروم در کنار مردم هستند، تا سلامت آنان به خطر نیفتد.
خانه‌های بهداشت نخستین محل دسترسی مردم روستایی در حوزه بهداشت و سلامت هستند و بهورزان به‌عنوان سربازاران بی‌ادعا در جامه سفید به کمک این قشر شتافته تا سلامت و بهداشت آنان را تضمین و بهبود دهند.
بهورزان و مراقبان سلامت با آگاهی از خطر کرونا داوطلبانه به میدان پیشگیری و مقابله با این تهدید سلامت آمده‌اند و علاوه بر غربالگریروستاییان، وظیفه گندزدایی محیط، ضدعفونی خانه‌های بیماران کرونایی، مشاوره در تدفین جان‌باختگان ناشی از کرونا و ارایه خدمات سرپایی به افراد مشکوک مبتلا به این ویروس را برعهده دارند چرا که می‌دانند حرکت خزنده کووید ۱۹ تنها با آگاهی بخشی و فاصله‌گذاری اجتماعی مهار می‌شود.
بهورزان از ابتدای بروز ویروس کرونا مطابق دستورالعمل، مردم روستا را به مراکز خدمات جامع سلامت روستایی برای ویزیت معرفی کرده و نیز آموزش لازم را به بیماران احتمالی و تمام افراد خانواده و عزیزانی که با ایشان برخورد داشته‌اند، ارایه می‌دهند و از مهمترین وظایف بهورزان در بحران این بیماری خطرناک، آموزش و رسیدگی به مبتلایانی است که علایم تنفسی شدید ندارند و نیازمند قرنطینه خانگی هستند.
بهورزان انواع خدمات و مراقبت‌ها را برای گروه‌های سنی مختلف در نقاط شهری و روستایی پیگیری می‌کنند در مناطق روستایی بهورزان و در مناطق شهری مراقبان سلامت انواع خدمات را به کودکان، زنان باردار و دیگر اقشار ارایه داده و در مواردی همچون آموزش باروری سالم، بهداشت محیط و حرفه ای، بیماری‌های واگیر و غیرواگیر، تغذیه و بیماری‌های مزمن راهنما و سفیر سلامت هستند.
مشارکت مردم منجر به مدیریت کرونا
بهورز روستای مشهدالکوبه اراک گفت: هشت سال است که در این حرفه به مردم روستاهای مختلف خدمات درمانی ارایه کرده و با شیوع ویروس کرونا اهالی روستای مشهدالکوبه اراک همکاری خوبی داشته‌اند و به دستورالعمل‌های بهداشتی به درستی عمل می‌کنند.
«مهسا احمدی» افزود: نخستین روزهای شیوع ویروس کرونا مردم روستا به سختی پذیرای دستورالعمل‌های بهداشتی بودند و باوری کمرنگی در فاصله‌گذاری اجتماعی داشتند و این مسئله انرزی زیادی گرفت تا اکنون پیوست‌های مردمی در روستا برای پیشگیری از کووید ۱۹ برقرار شده و حساسیت لازم در ساکنان روستایی ایجاد شده است.
وی اظهار داشت: ابتلای سه نفر از اهالی روستا به کرونا باعث شد مردم نسبت به رعایت نکات بهداشتی و همکاری با خانه بهداشت روستا بیشتر اهتمام کنند.
این بهورز روستایی گفت: متاسفانه طیفی از افراداز همان ابتدا نکات بهداشتی از جمله استفاده از ماسک، دستکش و فاصله اجتماعی را که رعایت نمی‌کردند و همچنان به رعایت نکات بی توجه هستند که این مسئله مشکل‌آفرین است و تمام تلاش به‌کار گرفته شده تا این قشر از عواقب رفتارهای پرخطر برای خود و دیگران آگاه شوند.
احمدی افزود: ۲ نفر در روستای مشهدالکوبه به علت ابتلا به ویروس کرونا جا باخته‌اند و این در شرایطی بود که اصرار برای برگزاری مراسم ختم صورت می‌گرفت اما با اقدامات فرهنگی پیامدهای احتمالی چنین رفتاری برای مردم توضیح داده شد و خوشبختانه از برگزاری مراسم و ایجاد اجتماع پرخطر جلوگیری شد.
وی اظهار داشت: با وجود حجم بالای آموزش‌ها و اخبار از رسانه‌های صوتی و تصویری هنوز هم پذیرش برخی محدودیت‌ها برای گروهی از مردم قابل روستا باور نشده اما به عنوان بهورزی که قسم به تلاش در راه سلامت خورده‌ام هرگز کوشش خود را کم نکرده و از هر امکانی برای آگاهی و حساس سازی مردم عیله کرونا بهره می‌گیرم.
بهورز روستای مشهدالکوبه گفت: غربالگری کرونا از وظایف جدی بهورزان در چهارماه اخیر بوده و با وجود همه دشواری‌ها بدون فوت وقت و با همه توان تلاش شده که این رسالت به انجام برسد.
سلامت‌یاری در ایام کرونا افتخار است
مراقب سلامت پایگاه شهری شهرک حمیدیه اراک گفت: سلامت‌یاری و خدمت در ایام کرونا افتخار است و در پنج سال کسوت بهورزی هیچ زمانی نبوده که از مردم غافل شده و یا با وجود دشواری ابراز نارضایتی کنم.
«راضیه زمانی» افزود: همراهی مردم اراک در مرحله اول غربالگری کرونا کمرنگ بود و با وجود فاصله‌گذاری اجتماعی انجام این مهم طاقت فرسا شده بود اما کم‌کم مردم به اهمیت پیشگیری از کرونا پی برده و همکاری کردند.
وی اظهار داشت: غربالگری از ۹۸ درصد از جمعیت مشمول در اراک انجام شده اما به دلیل نوپا بودن مراقبت‌ها از طریق پرونده الکترونیک و پایگاه‌های سلامت برخی شماره تلف‌ن ها وجود ندارد و متاسفانه با بازگشایی مشاغل حساسیت گروهی از مردم برای پاسخگوی رضایت‌بخش نیست.
مراقب سلامت پایگاه شهری شهرک حمیدیه اراک گفت: از اسفندماه که کرونا شایع شد وظیفه ما هم با توجه به دستورات وزاتخانه بهداشت درمان و آموزش پزشکی افزایش یافت و مردمی که نشانه تب، لرز و سرفه داشتند به پایگاه مراجعه و با تایید علایم به کلینیک تخصصی امام رضا (ع) اراک ارجاع شدند.
زمانی افزود: در کلینیک با دادن تست و مثبت شدن در بیمارستان آیت الله خوانساری پذیرش و ۱۰ نفر نیز در منزل بستری و از خدمات خانه بهداشت در دوران نقاهت برخوردار شدند.
وی اظهار داشت: افرادی که در منزل بستری می‌شوند ۱۱ تا ۱۴ روز پیگیری روند درمان دارند و این مهم برای آن است که مراجعه بیماران در اماکن عمومی و درمانی به حداقل ممکن برسد و در عین حال مراقبت‌ها و نیازها و پرسش‌ها بی‌پاسخ نماند.
مراقب سلامت پایگاه شهری شهرک حمیدیه اراک گفت: بهورزان در صف اول ارایه خدمات به بیماران مشکوک به ویروس کرونا هستند و در صورت غفلت و کم توجهی سلامت خود و خانواده آنان به خطر می‌افتد اما با وجود همه این مشکلات عشق به مردم و تعهد به کار موجب شده که در میدان مقابله با کووید ۱۹ بمانند..
زمانی افزود: مردم شهرک حمیدیه اراک با پایگاه سلامت همکاری دارند و با رعایت استفاده از ماسک، دستکش و ضدعفونی مبارزه با کرونا را با همکاری مراقبان سلامت‌یاری می‌دهند.
کرونا با همه تهدیدها ارزش و جایگاه بهورزان را در نظام سلامت برجسته کرد
بهورز روستای مالک آباد اراک نیز گفت: بهورزان نیروهای گمنام حوزه سلامت در روستاها و حاشیه شهرها هستند که شاید در سال‌های قبل به حد کافی قدر انان دانسته نشده بود اما کرونا با همه خسارت و تهدیدی که دارد توانست جایگاه و نقش بهورزان را در عرصه بهداشت و سلامت برجسته‌تر کند.
«مریم جاپلقی» افزود: با وجود امکانات و تجهیزات محدود و از همه مهمتر اطلاعات ناکافیمردم با شیوع کرونا بهورزان کوشیدند تا روستاییان را نسبت به خطر انتشار بیماری آگاه کنند و دامنه‌ای از خودمراقبتی هدفمند و رعایت بهداشت فردی و فاصله‌گذاری اجتماعی را ایجاد کنند.
این بهورز روستایی افزود: علاوه بر آموزش‌های لازم در این حوزه، گندزدایی محیط و ضدعفونی کردن فضای روستا، غربالگری و انجام تب‌سنجی برای سرنشینان خودروهای عبوری مشارکت شد.
وی اظهار داشت: حرفه بهورزی با وجود چالش‌ها با عشق و علاقه به خدمت مردم معنا می‌گیرد و مشاهده سلامت و سرزندگی مردم بهترین اجرتی است که بهورز می‌تواند در این شغل تجربه کند.
جاپلقی گفت: حجم کار بهورزان بسیار سنگین است و انتظارات اهالی روستا با وجود کمبود در امکانات و تجهیزات همخوان نیست با این وجود هرگز بهورزان ناامید نشده و با سلامت مردم را بر سختی و مشکلات ارحج می‌دانند.
وی، با بیان اینکه هیچ موردی از بیمار مبتلا به ویروس کرونا در این روستا شناسایی نشده است، اظهار داشت: آموزش به مردم، قرنطینه خانگی و اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی نقش مهمی در سفید بودن وضعیت این روستا داشته است.
این بهروز روستایی از مردم خواست برای ریشه کنی قعطی بیماری همکاری داشته باشند تا نتیجه ماه های تلاش را با شکست بیماری جشن بگیریم.
مشارکت ۷۴۲ بهورز و مراقب سلامت در استان مرکزی در مقابله با کرونا
مدیر ارتقای سلامت شبکه بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اراک گفت: ۷۴۲ بهورز و مراقبت سلامت این استان در خدمات آموزشی و اقدامات پیشگیرانه از کرونا مشارکت دارند.
سید «شهریار حسینی» افزود: این افراد در ۲۷۶ خانه بهداشت و ۹۱ پایگاه سلامت علاوه بر ارایه خدمات مراقبتی و غربالگری، دستورالعمل‌های بهداشتی ویروس کرونا را به جامعه هدف ارایه می‌کنند.
وی اظهار داشت: بهورزان خانه‌های بهداشت روستایی نخستین سطح دسترسی مردم به خدمات مراقبتی و بهداشتی را فراهم می‌کنند و مراقبان سلامت نیز در پایگاه‌های سلامت شهری به صورت برنامه‌محور در ایان شیوع کرونا در استان خدمات ارایه دادند.
مدیر ارتقای سلامت شبکه بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اراک گفت: بهورزان در غربالگری مرحله اول شیوع کرونا موفق شدند ۱۰۰ مجموعه جمعیتی را رصد کنند.
حسینی افزود: خدمات غربالگری بهورزان و مراقبان سلامت استان به‌صورت تماس تلفنی با جمعیت هدف و آگاهی از وضعیت جسمانی آنان و ارایه آموزش‌های لازم در خصوص فاصله‌گذاری اجتماعی، ضدعفونی و گندزایی منزل بوده است.
وی اظهار داشت: با اجرای مرحله دوم اقدامات آموزشی و غربالگری کرونا که هنوز ادامه دارد، حدود ۸۰ درصد جمعیت هدف زیر پوشش قرار گرفتند.
مدیر ارتقای سلامت شبکه بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اراک گفت: در این روزهای کرونایی بهورزان در حوزه غربالگری و اطلاع رسانی وظیفه مهمی را به دوش دارند و این گروه به ویژه در روستاها با مراجعه به درب منازل یا به صورت تلفنی وضعیت جسمانی افراد مستعد ابتلا به بیماری را زیرنظر دارند و حتی در مواردی که بیمار مبتلا شناسایی می شود خانواده بیمار را تحت پوشش خود می گیرند و روزانه وضعیت آنان را ارزیابی و مشاوره های لازم را ارائه می‌کنند. حسینی افزود: در کنار فعالیت ها و تلاش دست اندرکاران و همکاران معاونت بهداشتی که در شرایط بحران، به ارائه خدمات آموزشی و اطلاع رسانی، غربالگری، بیماریابی، سالم سازی محیط و معابر، تشخیص، نمونه گیری و بازرسی به شهروندان پرداخته اند، زحمات بهورزان در سطح روستاها نیز قابل اهمیت است.
نخستین مورد مثبت ابتلا به ویروس کرونا در استان مرکزی پس از قم در اول اسفندماه سال ۹۸ مشاهده شد.
بر اساس آخرین آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکنون ۲۰۷ هزار و ۵۲۵ نفر در کشور به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و ۹ هزار و ۷۴۲ نفر نیز جان خود را از دست داده‌اند.