ابوالفضل مکرمیفر روز سهشنبه به خبرنگار ایرنا گفت: منطقه گردشگری روستای زرداب در ۳۰ کیلومتری شمال خواف و در منطقهای کوهستانی و خوش آب و هوا قرار دارد و دارای پوشش متنوع گیاهی در فصول بارانی است.
وی افزود: در این ییلاق، آبشاری جاری است که به آبشار رزداب مشهور شده است. این آبشار در ناحیه رزداب مناظر زیبا و بدیعی را به وجود آورده است.
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی ادامه داد: از انتهای روستای رزداب بعد از طی حدود سه کیلومتر مسیر خاکی و ماشین رو حدود ۲۰۰ متر نیز مسیر خاکی تا آبشار وجود دارد که باید پیاده طی شود و در سرتاسر مسیر و دو طرف آن درختان بنه خودنمایی میکند.
مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی نیز در باره اهمیت این اثر طبیعی گفت: براساس اقلیمشناسی، شهرستان خواف دارای آب و هوای خشک با زمستانهای به نسبت سرد و کم بارش و تابستانهای گرم و خشک است.
محمود طغرایی افزود: آبشار رزداب در حدود سه کیلومتری شمال روستای رزداب این شهرستان قرار دارد. طول حوضچه آبشار حدود ۱۲ متر و عرض آن بین هفت تا ۱۱ متر متغیر است. در سمت راست حوضچه آبشار اصلی وجود دارد و به فاصله ۲ تا سه متر از آن به سوی غرب خروجی آب دیگری دیده میشود که به موازات آبشار اصلی میتواند آبشار فرعی به حساب آید. طول هر دو آبشار حدود ۱۵ متر است.
وی ادامه داد: آبشار رزداب در منطقه رویشی ایرانی - تورانی قرار دارد و این منطقه بر اساس شرایط توپوگرافی و ارتفاع به دو منطقه کوهستانی با آب و هوای سرد و منطقه جلگهای با آب و هوای بیابانی و گرم و خشک تقسیم میشود. هر چند که شرایط جوی منطقه موجب پراکندگی و فاصله زیاد درختان شده اما به دلیل وسعت زیاد دارای گونههای گیاهی متنوع است به طوری که ۶۹ درصد فلور ایران در این ناحیه قرار گرفته است.
مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: گونههای اصلی منطقه کوهستانی شامل بنه، بادام و ارس و گونههای اصلی منطقه جلگهای شامل گز، تاغ، قیچ و اسکنبیل است.
وی افزود: ناحیه ایرانی و تورانی در واقع وسیعترین ناحیه رویشی کشور است و شامل شیب های جنوبی البرز، ارتفاعات شمال شرقی کشور و مناطق کویری و مرکزی است، بری بودن منطقه، پایین بودن میزان بارش سالانه و خشکی بیش از حد در فصل رویش از ویژگیهای اکولوژیک منطقه ایرانی تورانی محسوب میشود.
طغرایی در باره وضعیت زیستی اثر و ارزش گونهای منطقه اظهار داشت: دشت خواف تیپهای مختلف گیاهی درختی، درخچهای و بوتهای با تنوع بسیار از گونههای مناطق خشک و نیمه خشک را در خود جای داده است. به دلیل وجود ارتفاعات دشت خواف که در دو طرف منطقه واقع شده و تأثیر عناصر اقلیمی بخصوص باد، گونههای منحصر به فرد در منطقه روییده است ولی تیپ غالب در دامنهها و ارتفاعات پایکوهی، بوتههای گون و درمنه، در دشتها تاق و در تنگلهای مرتفع درختان بنه یا پسته وحشی به چشم میخورد.
وی گفت: پوشش گیاهی متنوع و متمایل به مناطق خشک خواف باعث شده که جانوران مناطق نیمه خشک و خشک در این منطقه زیست کنند. پستاندارانی مثل پلنگ، قوچ، میش وحشی، بز، آهو، گراز، جبیر و گرگ و پستانداران کوچکتر مثل روباه، شغال، خرگوش، پایکا، تشی، پرندگانی مثل هوبره، عقابها، بحریری، بالابان، سنقر، دلیجه، باقرقره سیاه،کبک، تیهو، کبوتر وحشی، هدهد و خزندگانی همچون افعی،کفچه مار و بزمجه از جمله جانوران این منطقه است.
مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی افزود: در ایام تعطیلات و مراسم خاص از جمله سیزده فروردین، مردم شهرستان و روستاهای همجوار ساعاتی را در کنار عزیزانشان در این طبعیت زیبا سپری میکنند.
وی ادامه داد: وجود تنگل و آبشار رزداب در شهرستان گرم و خشک خواف هر گردشگری را برای گذران اوقات فراغت به سوی خود جذب میکند. این آبشار یکی از اهداف مهم گردشگری شهرستان به شمار میرود. حجم گردشگر با توجه به عدم اتخاذ تدابیر مناسب برای پذیرایی از آنها در طولانی مدت ممکن است اثرات مخربی بر این اثر داشته باشد. بنابراین مطلوب است اقدامات لازم برای حفظ این اثر طبیعی و ملی صورت گیرد.
در نامه وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به استاندار خراسان رضوی در این زمینه نیز آمده است: در اجرای تبصره ماده ۲ قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مصوب دی ماه ۱۳۸۲ و آییننامه اجرایی آن مصوب چهارم مرداد ۱۳۸۴ هیات وزیران با موضوع ثبت میراث طبیعی ارزشمند کشور در فهرست میراث طبیعی ملی، "آبشار رزداب" در استان خراسان رضوی، شهرستان خواف، بخش سلامی، دهستان سلامی، روستای رزداب پس از تشریفات قانونی لازم به شماره ۶۰۱ در فهرست میراث طبیعی ملی کشور به ثبت رسید که مراتب ابلاغ میشود.
استان خراسان رضوی بیش از یک هزار و ۵۰۰ اثر تاریخی، طبیعی و فرهنگی ملموس و ناملموس ثبت شده در فهرست آثار ملی دارد.