«جوزپ بورل» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا میگوید: آفریقا و اروپا قارههای خواهرخوانده و شرکای طبیعی هستند. ما با عمق بخشی به روابط خود از همه چیز برای دستاوردهای خود برخورداریم.
او با تبریک روز آفریقا در صفحه توئیتر خود نوشته است: سال ۲۰۲۰، سالی مهم برای نزدیکتر کردن روابطمان به نفع آفریقاییها و اروپاییها است.
بیست سال از توافقنامه «کوتونو - Cotonou» بین اتحادیه اروپا و آفریقا میگذرد؛ توافقنامهای که ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا و ۴۸ کشور واقع در جنوب صحرای آفریقا آن را امضا کردهاند. در شرایطی که این توافق ۲۰ ساله با جمعیت زیر پوشش ۷۰۰ میلیون نفری به پایان خود رسیده است.
طبق توافق کوتونو که در ژوئن سال ۲۰۰۰ امضا شد، آنچه ٢٧ کشور اروپائی از کشورهای آفریقائی و هم چنین کارائیب و حوزه اقیانوس آرام میخواهند پذیرفتن این امر است که صادرات اروپا (کالا و خدمات) بدون هیچ گونه حقوق گمرکی به بازارهای آنها وارد شوند.
همچنین «انستیتو مونتنی» در تحلیلی با عنوان «اروپا و آفریقا، شرکای خاص» مینویسد: هم اکنون همکاری با قاره آفریقا باید در محوریت برنامههای اروپا قرار گیرد. از زمان امضای توافقنامه کوتونو، آفریقا، اتحادیه اروپا و عرصه بین المللی به طرز چشمگیری تغییر کرده است. به دور از تنها مسائل اقتصادی و امنیتی، اتحادیه اروپا و آفریقا با چهار مساله اساسی ارتباط نزدیکی دارند: دیپلماسی، چندجانبه گرایی و نفوذ بین المللی، اقتصاد، توسعه و امور مالی، امنیت و دفاع و تغییرات آب و هوایی و فعالیت انسانی.
«فیلیپ اوگون - Philippe Hugon» اقتصاد دان حوزه آفریقا در موسسه مطالعات توسعه سوربُن (IEDES)میگوید: فراتر از اعلامیه ها، اروپا سیاست سختی در قبال آفریقا ندارد چرا که از آشتی دو قدرت متخاصم ایجاد شده است. حمایت اروپا از قاره آفریقا میتواند در اولویت گروههای منطقهای متشکل از کشورهای عضو اتحادیه اروپا و یا کشورهای محوری باشد.
این دو قاره توسط دریای مدیترانه که در آن بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا دارای مجاورتهای جغرافیایی و تاریخی با یکدیگر و نیز چالشها و علایق مشترک هستند، از یکدیگر جدا شدهاند.
او میگوید: اروپا به هیدروکربنها، زغال سنگ و حتی انرژی خورشیدی قاره آفریقا دارد. به اعتقاد این متخصص حوزه توسعه آفریقا، روابط بین دو قاره اغلب با تصورات منفی، سوء تفاهمها، گاهی اوقات خشونت، ترس و ناامیدی مشخص میشود. روابط دو قاره نامتقارن است.
او یادآوری کرد: ۴۰ درصد صادرات آفریقا به اروپا بوده و سهم واردات این قاره از اروپا بیش از ۵۰ درصد است. این در حالی است که آفریقا تنها سه درصد بازارهای اروپا را در اختیار داشته و سه درصد جریان مستقیم سرمایهگذاری خارجی اروپایی (IDE) را نشان میدهد.
آفریقا دو نیم برابر کشورهای اتحادیه اروپا جمعیت دارد اما تفاوت در درآمد سرانه از یک تا ۵۰ برابر متغیر است. طبق توافقنامه مشارکت اقتصادی (EPA)اعضای اتحادیه اروپا، درآمد سرانه در اروپا ۲۲ هزار و ۶۰۰ یورو است و این در حالی است که رقم سرانه در قاره آفریقا ۴۲۴ یورو است.
اروپا و آفریقا شرکای ممتاز
«تیری دئو - Thierry Déau» کارشناس موسسه «مریدیم – Meridiam» فعال و سرمایهگذار در حوزه زیرساخت های عمومی در اروپا، آمریکای شمالی و آفریقا مستقر در پاریس میگوید: اروپا و آفریقا شرکای ممتازی هستند و این شراکت همچنان باید تداوم داشته باشد. این دو باید با بهرهمندی از نزدیکی جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی برای دستیابی به اهداف مشترک بویژه از نظر توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی، باید از روایت مشترک و دراز مدت استفاده کنند.
به اعتقاد او، آفریقا باید در اولویت اروپا قرار گیرد. امروزه، آفریقا بویژه در شهرهای خود با چالشهای جمعیتی بزرگی روبرو است.
همگرایی اروپا و آفریقا بویژه در شرایط کنونی که جهان متاثر از ویروس کروناست جلوه دیگری به خود گرفته است. با شیوع ویروس کرونا که قاره آفریقا را هم به میزان زیادی متاثر از خود کرد، رئیس جمهوری فرانسه به دنبال فراخوان «پاپ فرانسیس» رهبر کاتولیکهای جهان خطاب به کشورهای اروپایی برای کاهش یا حذف بدهیهای کشورهای فقیر در شرایط کرونا، تاکید کرد: فرانسه و اتحادیه اروپا باید «به طور گسترده» بدهی کشورهای آفریقایی را ببخشد.
«امانوئل مکرون» تاکید کرد: فرانسه و به طور کلی اروپا باید برای کمک به آفریقا عجله کند. در جریان مراسم عید پاک پاپ فرانسیس خواستار لغو بدهی فقیرترین کشورها شده بود.
تا سال ۲۰۵۰میلادی، ۳۰ میلیون جوان آفریقایی وارد بازار کار خواهند شد. اروپا تلاش میکند با حمایتهای خاص خود از این ظرفیت و پتانسیل نیروی انسانی به بهترین شکل مناسب استفاده کند.