لبنان ۳۷۵ کیلومتر با سوریه و ۷۹ کیلومتر با فلسطین اشغالی مرز مشترک مشترک دارد ، از جنوب منتهی به دشمن صهیونیستی است و هیچگاه نمی تواند با رژیم جعلی صهیونیستی مراودات مرزی داشته باشد اما بیشترین مرز زمینی را با سوریه دارد.
دو کشور سال های متمادی با ایجاد تسهیلات عبور و مرور ، اتباعشان با مجوزهای عادی به دو طرف مرز تردد داشتند و بسیاری از نیروهای کار سوریه در لبنان به فعالیت مشغول بودند و جمع زیادی از لبنانی ها هم به شهر های مختلف سوریه تردد و تجار و بازرگانان آن به داد و ستد مشغول بوده اند.
این وضعیت تا زمان ترور رفیق حریری نخست وزیر فقید لبنان در بهمن ماه ۱۳۸۳ ادامه داشت اما با این ترور که با توطئه رژیم صهیونیستی و مزدوران آن و با هدف ایجاد انشقاق بین وحدت سوریه و لبنان و ایجاد گسست در خط مقاومت در منطقه رخ داد با متهم شدن سوریه به دست داشتن در این حادثه که هیچگاه نیز ثابت نشد ، زمینه خروج نیروهای نظامی سوریه از لبنان و ایجاد جو بدبینی بین برخی مقام های لبنانی در جناح معروف به ۱۴ مارس که سردمداران آن سعدالدین حریری فرزند رفیق حریری ، سمیرجعجع رهبر حزب نیروهای لبنانی و ولید جنبلاط رهبر حزب دروزی سوسیالیست ترقیخواه لبنان بودند فراهم آمد و از آن زمان تا چند سال پیش این جو بدیینی ادامه یافت تا اینکه دو کشور تصمیم گرفتند بین یکدیگر سفیر مبادله و روابط دیپلماتیک عادی برقرار کنند.
گرچه این اقدام توانست تا حدودی روابط تیره گذشته را ترمیم کند اما مسلما نمی توانست جای همکاری های گسترده اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی همچون گذشته را داشته باشد و احیای این روابط نیازمند عزم دو کشور به ویژه مقام های لبنانی برای این منظور است.
لبنان و سوریه همواره به دلایل مختلف و مشترک نیازمند همکاری های نزدیک بوده اند که عبارتند از :
مشارکت فعال در خط مقاومت
هر دو کشور زخم خورده تجاوزهای جنایتکارانه رژیم صهیونیستی هستد ،هنوز بلندی های جولان سوریه در اشغال اسراییل است و تداوم اشغالگری صهیونیستها بر این مناطق می تواند فصل مشترک همکاری های دو کشور برای بازپس گیری مناطق اشغالی باشد.
سوریه دژ محکمی در برابر طرح های آمریکایی- اسرائیلی- سعودی است که هدف آنها سیطره هیمنه شان بر منطقه محسوب می شود ، این کشور تاکنون زیر بار تسلیم شدن نرفته و بر همین اساس آمریکایی ها ،صهیونیستها و سعودی ها تلاش کرده اند تا سوریه را به سمتی سوق دهند که دست از حمایت از فلسطین ،جولان و حزب الله بکشد.
همچنین اگر مقاومت سوریه برای نابودی گروههای تروریستی نبود امروزه بیروت شاید وضعیت شهرهای گرفتار باگروههای تکفیری را پیدا می کرد.
سابقه فعالیت گروههای تروریستی تکفیری در هر دو کشور سوریه و لبنان ایجاب می کند تا همکاری های دمشق و بیروت برای خشکاندن ریشه های تروریسم در منطقه و به ویژه در این دو کشور بیش از گذشته عمیق تر و اساسی تر شکل گیرد و تقویت شود.
از سوی دیگر وجود خطراتی که فلسطین، لبنان، سوریه و سایر ملت های منطقه از سوی صهیونیستها را تهدید می کند نیروهای حزب الله را بر آن داشت تا در کنار نیروهای ارتش و مقاومت مردمی سوریه باشند و پرواضح است که سوریه نیز هیچگاه مقاومت حزب الله را در برابر تهدیدهای اسراییل تنها نخواهد گذاشت.
حمله های مکرر رژیم صهیونیستی به مناطق سوریه و تهدیدهای مستمر و گسترده سردمداران اسراییلی برای حمله به لبنان هشدارهایی جدی به مسوولان هر دو کشور لبنان و سوریه است تا از دشمن مشترک غافل نباشند و تنها در سایه همکاری های مشترک است که مقابله با این تهدیدها را می تواند ممکن سازد.
مرز زمینی تنها راه گذر لبنان به کشورهای منطقه
لبنان به جز سرزمین های اشغالی فلسطین تنها با سوریه مرز زمینی دارد و یگانه راه صدور کالاهای لبنانی نظیر میوه و سبزیجات و محصولات کشاورزی به کشورهای عربی منطقه عبور از خاک سوریه است ، پیش از این گذرگاه " نصیب" بین سوریه و اردن محل عبور کالاهای لبنانی برای رسیدن به اردن و از این کشور به سمت دیگر کشورهای عربی بود اما به دلیل تحولات سوریه و کمرنگ شدن روابط آن با لبنان این مرز چندان مورد استفاده صادرکنندگان لبنانی قرار نمی گیرد و مقام های سوریه اعلام کرده اند پس از درخواست دولت لبنان امکان بازگشایی و استفاده از آن میسر خواهد بود.
با توجه به بالا بودن هزینه ارسال کالا از طریق هواپیما و اقتصاد بحران زده لبنان ،این روزها تقویت روابط اقتصادی با سوریه و بازگشایی راههای زمینی برای عبور کالاهای لبنانی می تواند راه تنفسی برای نجات اقتصاد این کشور و باز شدن باب مراودات اقتصادی مشترک باشد که قطعا به نفع مردم و دولت لبنان خواهد بود.
از سوی دیگر با توجه به بحران مالی و اقتصادی لبنان محصولات سوریه به دلیل پایین بودن قیمت ها نسبت به همتایان وارداتی از اروپا ، بسیاری از تجار و مردم عادی را در لبنان جذب می کنند و این موضوع می تواند به تدریج جایگزین مناسبی برای واردات از اروپا و دیگر کشورها شود.
قیمت پایین لیر سوریه در برابر دلار باعث شده تا محصولات سوریه برای تجار لبنانی جذاب باشند.
مبارزه با قاچاق و کنترل مرزها
هم اینک یکی ازمسایلی که هر دو کشور اصرار بر حل آن دارند موضوع قاچاق و کنترل مرزها است که این مهم جز با همکاری ارتش های دو کشور و مسوولان ونیروهای امنیتی ممکن نیست .
علاو ه بر این پس از درگیری های داخلی در سوریه بیش از یک و نیم میلیون تبعه سوری به داخل خاک لبنان پناه آوردند و هنوز هم که مدتی از برقراری آرامش نسبی در سوریه می گذرد و بسیاری از سوریه ای های پناهجو به کشور خود رجوع کرده اند اما حدود یک میلیون نفر از آنان همچنان در خاک لبنان و در اردوگاههای خاصی زندگی می کنند که این موضوع برای لبنان علاوه بر مسایل اجتماعی ،هزینه های زیادی را تحمیل کرده و همکاری دو کشور در این زمینه می تواند باعث کمک به حل موضوع بازگشت پناه جوها به کشور خود شود.
ضمن آنکه موضوع پناهجویان فلسطینی که هم در لبنان ساکن هستند و هم در سوریه می تواند فصل دیگری از ضرورت های همکاری بین دو کشور در زمینه های مختلف باشد.
گسترش روابط با کشورهای منطقه در پی تقویت روابط با سوریه
برخی مشکلات لبنان در صورت گسترش روابط با سوریه می تواند از طریق کشورهای دیگر منطقه رفع شود از جمله آنها کمبود برق است که سالها است دولت های لبنان با آن مواجه بوده و مردم این کشور از کمبود آن بسیار در رنج هستند .
مقام های جمهوری اسلامی ایران بارها برای صادرات برق به لبنان اعلام آمادگی کرده اند که این موضوع می تواند از طریق مسیرهای عراق و سوریه به لبنان محقق شود.
علاوه بر برق محصولات تولیدی لبنان از طریق سوریه می تواند راهی عراق و از آنجا به ایران ،افغانستان و آسیای میانه و شرق آسیا راه یابد که این به نوبه خودمی تواند لبنان را به بازارهای جهانی متصل و از منفعت مبادلات بازرگانی و تجاری آن بهره مند سازد.
با توجه به همین ویژگی هاست که سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله روابط با سوریه را برای لبنان مهم دانسته و گفته است روابط با سوریه درهای حل بحران اقتصادی را به روی لبنان می‌گشاید و راه ما برای ورود به بازارهای عربی از طریق سوریه است و بدون آن امکان‌پذیر نیست. کسی که می‌خواهد اوضاع اقتصادی لبنان را بهبود ببخشد نیاز به از سرگیری روابط با سوریه دارد.
وی افزود: لبنان به تنهایی نمی‌تواند مسئله قاچاق و وجود گذرگاه‌های غیرقانونی در مرزهای مشترک با سوریه را حل‌وفصل کند. ارتش لبنان به‌تنهایی نمی‌تواند با قاچاق در مرزها مقابله کند و تنها راه برای حل این مسئله، همکاری دو جانبه با سوریه است.
دبیرکل حزب الله لبنان خواستار از سرگیری روابط با سوریه شده و گفته است : در غیر این صورت لبنان به سمت فروپاشی پیش خواهد رفت.
حسن نصرالله گفته سوریه آماده از سرگیری روابطش با لبنان است که مسئول به تاخیر انداختن و تعلل در این اقدام است. لذا لبنان به یک تصمیم حاکمیتی برای برقراری رابطه با سوریه نیاز دارد.
نبیه بری رییس مجلس لبنان نیز عادی سازی روابط با دمشق را یک ضرورت برای دولت لبنان عنوان کرده است.
"میشل عون" رئیس جمهوری لبنان هم در دیدار مقامهای سوری اعلام کرده که لبنان خواهان گسترش روابط و همکاری ها با سوریه است و منافع مشترک، امنیت و ثبات سرلوحه روابط دمشق و بیروت خواهد بود و مبارزه با تروریستهای تکفیری برای حفظ ثبات در لبنان و سوریه مهم است.
گسترش همکاری های لبنان و سوریه و موضوع اتحادیه عرب
اتحادیه عرب گرچه با آغاز درگیری ها در سوریه بی مهری های زیادی به نظام سوریه و رییس جمهوری آن روا داشت اما پس از سیطره دولت و نظام قانونی در سوریه بر مناطق تحت اشغال تروریستها در این کشور و بازگشت آرامش نسبی به آن کشورهای عربی در نوع نگاه خود به نظام سوریه دچار اصلاح شده و نرمش بیشتری برای پذیرش مجدد این کشور در اتحادیه عرب نشان داده اند و بر ای برقرار مجدد روابط با دولت بشار اسد پیش قدم شده اند و تقویت روابط لبنان با سوریه می تواند بر جدی تر شدن نقش سوریه در این اتحادیه و بازگشت آن به جهان عرب نقش موثری داشته باشد.
مخالفان عادی سازی و گسترش روابط لبنان و سوریه
با توجه به سابقه شرارت ها و توطئه های رژیم صهیونیستی برای ایجادتفرقه در بین کشورهای عربی و اسلامی و سود بردن از آنها برای دستیابی به اهداف پلید خود برای سیطره بر جغرافیای منطقه بی شک نخستین کسانیکه از گسترش روابط سوریه و لبنان متضرر خواهند شد و سعی خواهند کرد جلوی آن را بگیرند سران رژیم جنایتکار صهیونیستی هستند.
همچنین آمریکا به عنوان حامی اصلی اسراییل در منطقه و مخالف جدی گروههای مقاومت هیچگاه نه تنها مشوق مقام های دو کشور سوریه و لبنان برای بهبود روابط خود نخواهد بود بلکه تلاش کرده و خواهد کرد تا اختلافات بین دو کشور همواره وجود داشته باشد و بر شدت این اختلافات نیز اضافه خواهد کرد.
اما متاسفانه همراهی و همگامی برخی سیاستمداران لبنانی در اردوگاه ۱۴ مارس از خط و مشی مخالفت با عادی سازی و گسترش روابط کشورشان با سوریه ناخودآگاه آب به آسیاب دشمن ریختن است.
افق روشن در روابط اقتصادی سوریه و لبنان
تجربه تاریخی ثابت کرده کشوهای همسایه یکی از مهمترین گزینه های گسترش روابط در همه زمینه ها و دستیابی به منافع اقتصادی بین کشورهای مختلف بوده و علاوه بر آن برکات متعدد اجتماعی ،سیاسی و فرهنگی را نیز نصیب هر دو طرف می کند.
با توجه به بحران اقتصادی لبنان ، مرحله بازسازی سوریه و قرابت های جغرافیایی و فرهنگی سوریه و لبنان انتظار می رود دیر یا زود دروازه های همکاری های مشترک دو کشور در همه زمینه ها به روی دو دولت و ملت باز شود.