دکتر حسن رضازاده روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: با توجه به سیاست گذاری های کلان ملی در ارتباط با کرونا، استان‌ها مستقل از این سیاست‌گذاری‌ها نیستند و از سیاست گذاری ملی و کلان کشوری تاثیر می پذیرند، اما بخش‌های خصوصی باید آینده‌پژوهی را جدی تلقی کنند و تحولات عرصه جهانی تا سال ۲۰۵۰ را که برخی از کشورها از جمله چین و سایر کشورهای پیشرفته آن را دنبال می‌کنند، باید ما نیز مد نظر داشته باشیم.
وی اظهار کرد: کرونا بر حوزه کسب و کارها تغییرات بسیار مستقیم و زیادی گذاشته است و ما باید با این پدیده برخورد سیستمی کرده و اکوسیستمی برای مقابله با آن داشته باشیم؛ همچنین کسب و کارها اگر بخواهند در مقابل فشارهای اقتصادی ناشی از کرونا مقاومت کنند و تاب آوری داشته باشند حتماً باید به یک اکوسیستم فکر کنند و شدیداً توصیه بر اقتصاد دانش‌بنیان است.
وی اضافه کرد: همچنان که انقلاب های علمی منجر به انقلاب صنعتی شد، الان نیز باید صنایع ما به دانش مجهز شوند و مخصوصاً صنایع ما به دانش بنیان بودن فکر کنند که اگر چنین فکر نکنند دچار بحران خواهند بود و باید با متخصصان امر در ارتباط باشند؛ در کشور چین مطالعات عمیقی انجام شده است که تا سال ۲۰۴۰ به بعد علم اطلاعات بر فناوری غلبه خواهد کرد؛ جایی که دانش خودش را در درآمدزایی نشان خواهد داد .
استاد دانشگاه تبریز تشریح کرد: شرکت هایی چون گوگل، فیسبوک، اینستاگرام همه فعالیت های خودشان را بر سطح دانش تعریف کرده‌اند و اساس کار خودشان را بر دانش بنیان بودن گذاشته اند و این نشانه تحولاتی است که لازم است در سطح کلان به این قضیه در کشور ما توجه شود؛ در سطح استانی هم باید نمایندگان و مسئولان کمک بکنند تا شرایط استان را درست ترسیم کرده و سیاست‌گذاری‌های درست انجام دهند تا چه درحوزه تولید و چه در حوزه خدمات ما با مشکل مواجه نشویم و اکوسیستم نسخه بسیارخوبی است تا ما خودمان را از این تلاطم امواج حفظ کنیم.
وی در پاسخ به این سوال که شما کدام یکی از تغییرات ناشی از شیوع کرونا را پایدار می دانید، گفت: تحولات رفتاری را پایدار می دانم؛ اینکه بعد از کرونا چه اتفاقی رخ می‌دهد و اینکه کرونا مانند ایدز ماندگاری خواهد داشت و وقتی به روند ها نگاه می کنیم به نوعی تغییرات الگوی رفتاری را در جامعه خودمان نیز مشاهده می کنیم.
وی افزود: امروزه برخی کارشناسان توصیه می‌کنند ما باید از شلوغ کردن شهرها بپرهیزیم و این امر منجر به بحث های حاشیه نشینی و ویلا سازی در باغ ها و روستاها می‌شود؛ توصیه می‌شود که از شهرنشینی دوری کنید، البته این مباحث بین‌رشته‌ای است و یک رشته نمی تواند تصمیم بگیرد؛ هیچ تصمیم سیاسی - اقتصادی نمی تواند فقط یک جنبه داشته باشد، بنابراین ما امروز به علم و دانش بین رشته‌ای نیاز داریم و همه مسائل از عهده یک دانش و یک تخصص بر نمی آید؛ باید اهمیت حوزه ها را شناسایی کنیم و نسبت به آن نقشه راه ترسیم کنیم و بدانیم در ۲۰۵۰ به کجا می‌خواهیم برسیم تا بتوانیم قدم به قدم با تحولات جهانی پیش برویم.
دکتر رضازاده اظهار کرد: آینده پژوهی می گوید قدری در برنامه‌ریزی‌ها انعطاف داشته باشید و راهبردها را کوتاه مدت کنید؛ راهبردهای میان مدت تعیین کنید که تحقق این امر نیازمند همفکری است؛ باید همه همدل باشیم، باید بحث منافع ملی در سیاست گذاری های ما به شدت مورد تاکید قرار بگیرد؛ هم در عمل و هم در نظریه.
کرونا بزرگ ترین بحران جامعه بشری است
آینده پژوه و استاد دانشگاه تبریز در پاسخ به این سوال که آیا کرونا بزرگ ترین بحران جامعه بشری است، گفت: قطعاً این گونه است، وقتی بحرانی بلافاصله خودش را نشان می‌دهد و همه دنیا را تحت تاثیر قرار می‌دهد، همه کسب و کارها و ادارات و اصناف را تعطیل می‌کند؛ به طور قطع در آینده تأثیرات اقتصادی خواهد داشت و این تاب‌آوری اقتصاد است که بتواند در برابر بحران ها بایستد و بتوانند به راحتی روی سیستم جدید سوئیچ کند .
وی افزود: این حوزه یکی از عمیق‌ترین بحث هاست؛ ما باید برای این منظور در حوزه امنیت سایبری خودمان را تقویت کنیم چون بحث هایی در دورکاری دیدیم که شدیداً به عنوان استراتژی کوتاه مدت جواب داد و ما باید به این سیستم عادت کنیم و اگر حتی به قبل کرونا برگشتیم باید یک آلترناتیوی برای چنین رویدادهایی داشته باشیم. آی‌تی بهترین راهکار و ابزار ماست، آی‌تی سازمان ها را باید خیلی تقویت کنیم، زیرساخت های عادی سازمان‌ها را هم در سطح استانی و هم ملی تقویت کنیم.
رضازاده اضافه کرد: برای راه اندازی سیستم آموزش آنلاین ما خیلی سختی کشیدیم، بنابراین باید هم برای امروز و هم برای آینده سیستم های مورد نیاز را خریداری و تجهیز کنیم تا با کمترین آسیب‌ها بتوانیم بر مشکلات کنونی و مشکلات احتمالی آینده غلبه کنیم؛ باید چشم انداز مشخصی از آینده ترسیم کنیم تا اقتصادمان در برابر این بحران ها و فشارها تاب آوری داشته باشد.
جامعه ایران متاثر از کروناست
استاد دانشگاه تبریز گفت: ایران نیز به دنبال تمام کشورهای جهان متاثر از این پدیده خواهد بود و حتماً متفاوت خواهد بود؛ ببینید ما یک ماه کرونا را جدی گرفتیم و توانستیم تا حدود بسیار زیادی کنترل کنیم، اما بعد از آن مقداری شل گرفتیم و آمار مبتلایان بالا رفت؛ باید قضیه را جدی بگیریم. ما با یک دنیای جدید مواجه شده ایم، بنابراین باید در هر حوزه آمادگی داشته باشیم، زیرا که مرحله بعدی معلوم نیست؛ آیا اتفاقی که به وجود می‌آید از این بحران پیچیده تر و بزرگ تر خواهد بود یا نه؟ تنها راه مطمئن، داشتن چشم‌انداز و استراتژی و آینده‌پژوهی است، چون مسایل اقتصادی و سیاسی با هم تنیده هستند ما باید همیشه آمادگی خود را حفظ کنیم و همیشه آلترناتیوی برای این روزها و روزهای بحرانی آینده داشته باشیم.
دکتر رضازاده با بیان اینکه ایران پس از کورنا از نظر اقتصادی متفاوت خواهد بود، افزود: البته این مسئله برای کل دنیا حاکم است؛ سازمان اقتصاد جهانی مطالعات زیادی در این زمینه انجام داده است و الان روی سیستم پزشکی تمرکز کرده اند، اما چشم انداز آینده شان برای اقتصاد جهانی است و اینکه چه تکان هایی به اقتصاد جهانی و اقتصاد کشورها وارد می‌شود.
وی اظهار کرد: کل دنیا الان بر روی مسائل اقتصادی تمرکز کرده، چون هجمه شدیدی وارد شد؛ حتی خودروسازان بسیار بزرگ و جهانی هم در مدت زمان کوتاهی به فکر تغییر خط تولید افتادند و به تولید ماسک روی آوردند، اما تغییر استراتژی ندادند، آنها استراتژی که داشتند این است که در بلندمدت این گونه با این پدیده مقابله کنند؛ مثلاً با فاصله گذاری فیزیکی بتوانند تولید خود را ادامه دهند؛ چرخ اقتصادشان بچرخد اما در صورت تداوم این مسئله رفتاری داشته باشند. کشورهای پیشرفته همه این‌ها را مطالعه کرده اند و آینده‌پژوهی داشته اند، اینکه آینده محتمل چه می‌تواند باشد باید افراد نخبه نظر بدهند و از نظرات افراد دانشگاهی و آینده‌پژوه حتما استفاده شود.
حل مشکلات کرونا منوط به نهادینه شدن تفکر سیستمی است
آینده پژوه و استاد دانشگاه تبریز در پاسخ به این سوال که شما چه تمهیداتی برای زیست بهتر در ایران پس از کرونا پیشنهاد می کنید، گفت: اول اینکه ما باید تفکر سیستمی را حاکم کنیم، چون جوامع اقتصادی و سیاسی با هم تنیده هستند. باید همیشه آمادگی خود را حفظ کنیم و آلترناتیوی برای آینده داشته باشیم، نباید تغییرات دلار و طلا در اقتصاد ما اثرات بسیار زیادی داشته باشد و تکان های عظیمی وارد کند.
دکتر رضازاده افزود: در گام دوم باید رهبر معظم انقلاب را محور قرار دهیم و بحث اقتصاد مقاومتی را بیشتر توجه کنیم، باید اقتصادمان تاب آور باشد و تاب‌آوری اقتصاد را مد نظر قرار دهیم.
وی اضافه کرد: آموزش عالی ما نیز متاثر از دنیا تحت تاثیر این اتفاقات قرار می‌گیرد؛ در ۱۰ سال آینده چیزی به نام دانشگاه نخواهیم داشت و دانشگاه های فناور و دانش بنیان جایگزین می شود؛ امروزه شرکت‌های گوگل و فیس بوک در استخدام‌ها شزط مدرک را حذف کرده اند و به هیچ عنوان به مدرک دانشگاهی و تحصیلات فرد اهمیتی نمی‌دهند آنها فقط با بیان اینکه هر کس در زمینه‌ای که مورد نیاز شرکت است، توانمندی داشته باشد می‌توانند با عقد قرارداد برای این شرکت‌ها کار انجام دهند.
وی اظهار کرد: بنابراین بحث های آموزش دچار تحول می شوند و ما باید از الان بر روی این موضوع مطالعه کنیم تا با کمترین هزینه در حوزه آموزش عالی بتوانیم خودمان را با اتفاقات روی داده هماهنگ کرده و همگام با پیشرفت دانش جهانی خود را وفق بدهیم؛ امروزه بحث اقتصاد دانش بنیان بسیار مطرح است، بحث استارتاپ‌ها بسیار جدی است و ما باید استارتاپ ها را جدی بگیریم اقتصادمان را دانش بنیان کنیم و به سمت دانش بنیان کردن امور حرکت بکنیم.