مسعود کارزانی فرج الهی روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: استان ایلام دارای طبیعتی خاص متعلق به دوره های مختلف زمین شناسی است که برای علاقمندان به مطالعه و تحقیق یا جمع آوری سنگ های خاص، سرزمینی عالی و دست نخورده است.
وی در مورد فعالیت خود و اولین موزه سنگ و سنگواره استان افزود: تحقیق و جمع آوری سنگ را از سال ۹۱ و بر اساس علاقه فردی که به این موضوع داشتم آغاز کردم و از آن سال تاکنون به بخش عمده ای از جغرافیای طبیعی استان سفر داشته ام که نتیجه آن جمع آوری پنج هزار قطعه سنگ، سنگواره، کانی و ابزارهای انسان اولیه بوده است.
کارزانی فرج الهی یادآور شد: ابتدا هدفم ایجاد یک مجموعه خانگی از انواع سنگواره و کانی بود اما باتوجه به گستردگی کار در حوزه سنگ و همچنین پتانسیل های غنی منطقه فعالیت و اهداف خود را گسترش دادم و برای تحقق برنامه های خود از شغل اصلیم در کارخانه سیمان استعفا دادم و به طور جدی و رسمی وارد دنیای سنگ ها شدم.
موزه سنگواره حاصل هشت سال تلاش و پیگیری است
وی اضافه کرد: بعد از گذشت هشت سال تحقیق، مطالعه، کنکاش و مسافرت های پی درپی به نقاط مختلف استان اولین موزه سنگ و سنگواره ایلام با همکاری دستگاه های مختلفی چون میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری، فنی و حرفه ای و آموزش و پرورش حفاظت محیط زیست دایر شد اما به علت بروز بیماری کرونا افتتاح و راه اندازی رسمی آن به تعویق افتاد.
وی گفت: این موزه دارای پنج هزار سنگ از گونه های مختلف است که در حال حاضر یک هزار و ۵۰۰ قطعه آن بعد از تراش، پرداخت و جلا در معرض نمایش قرار گرفته و هر چند ماه یکبار این سنگ ها با نمونه های دیگری تعویض می شوند تا غنا و تنوع داشته های موزه حفظ شود.
موزه سنگ محلی برای تحقیق و مطالعه علاقمندان زمین شناسی
کارزانی فرج الهی توضیح داد: این مکان صرفا یک موزه سنگ نیست بلکه با توجه به اهداف آن محلی برای مطالعه و تحقیق گروه های دانشجویی و دانش آموزی است که به خاطر وجود انواع سنگ ها، سنگواره و کانی ها و حتی ابزارآلات بشر نخستین، دانش آموزان و دانشجویان و سایر علاقمندان به زمین شناسی می توانند از داشته های این موزه به عنوان فرصتی ارزنده برای بررسی تاریخ سنگ در جغرافیای استان ایلام استفاده کنند.
به گفته وی با توجه به موقعیت خاص اداره کل فنی و حرفه ای با همکاری و همراهی مسوولان پیشین و کنونی فنی و حرفه ای یکی از ساختمان های این اداره برای دایرکردن این موزه در اختیار بنده قرار گرفت و این موزه مورد تایید کارشناسان فنی موزه وزارت میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری قرار گرفت و ثبت نهایی ملی شد و عضویت موزه در انجمن مجموعه داران کشور هم پذیرفته شد.
وی یادآور شد: ۷۰ درصد موزه تجهیز شده و با افتتاح و شروع به کار رسمی موزه شرایط برای اشتغال زایی پنج نفر در این مکان فراهم است و همچنین کارآموزان دوره سنگ تراشی و جواهرسازی نیز امکان فراگیری دوره های مد نظر خود در کارگاه تراش موزه را خواهند داشت.
۹۵ درصد سنگ ها متعلق به طبیعت ایلام است
وی در مورد بخش های مختلف موزه هم توضح داد: این موزه از بخش های مختلفی چون قسمت سنگ های سنگواره ای یا فسیل بی مهرگان شامل مرجان ها، سرپایان، بی مهرگان، شکم پایان، و خارپوستان، بخش سنگ های ابزار انسان نخستین نظیر سنگ آسیاب، گلدان، بخش کانی ها و سنگ های معدنی با کاربرد صنعتی یا تزیینی (ژئود) و بخش سنگ های گهر یا نیمه قیمتی و سنگ های طبیعی با عمر بسیار طولانی تشکیل شده است.
رییس موزه سنگ و سنگواره استان ایلام اظهار داشت: یکی از بخش های این موزه که برای تحقیق دانش آموزان و دانشجویان و محققان زمین شناسی استان مفید است بخش تشکیل کانی ها و سنگواره ها به صورت مصنوعی و دست ساز است که به صورت نمادین فرایند تشکیل یک کانی یا فسیل به نمایش گذاشته شده است.
وی گفت: بیش از ۹۵ درصد سنگ های موجود در موزه مربوط به جغرافیای استان ایلام است و کمتر از پنج درصد سنگ ها در بخش سنگ های گهر و نیمه قیمتی با هدف تکمیل موزه از استان خراسان رضوی به این موزه انتقال یافته اند.
کارزانی فرج الهی در مورد توسعه موزه هم افزود: اضافه کردن بخش هایی چون شهاب سنگ ها و سنگ های آسمانی، گسترش بخش فسیل و سنگواره از دیگر اهداف و افق های این موزه است چرا که دنیای سنگ ها بسیار گسترده و وسیع است و نمی توان همه مجموعه سنگ ها را در یک موزه جمع اوری و خلاصه کرد.
وی تاکید کرد: در استان ایلام سنگ های بی نظیری از دوره های مختلف زمین شناسی و تاریخ انسان اولیه وجود دارد که شاید نمونه انها در هیچ کجای کشور یافت نشود و به عنوان مثال در ایلام سنگ های مرجانی متعلق به زمانی که ایلام بستر دریا بوده و سنگ هایی با قدمت ۱۴۲ میلیون ساله مربوط به دوران کرتاسه یا میانه زیستی در این موزه برای بازدید علاقمندان گذاشته شده است.
سنگ های با استحکام پایین با دست و صرف وقت زیاد پرداخت می شوند
وی در مورد تراش سنگ ها نیز توضیح داد: برخی سنگ ها از سفتی و استحکام کمی برخودار هستند و تحمل فشار دستگاه را ندارند بنابراین پرداخت و تراش آنها و حذف اضافات به صورت دستی بدون اینکه به بافت طبیعی آنها آسیب وارد شود انجام می گیرد که به صبر، حوصله و دقت زیادی نیاز دارد.
کارزانی فرج الهی در خصوص منابع مالی ایجاد این موزه هم گفت: تمام سرمایه ریالی این موزه از خودم بوده و تاکنون افزون بر ۹۰۰ میلیون ریال هزینه کرده ام که این مقدار جدا از هزینه هایی چون مسافرت به نقاط مختلف استان، ترمیم آسیب های وارده به بدن، وقت و ... است که این موارد دیگر برآورد هزینه نشده اند.
وی در باره نحوه درآمدزایی موزه بعد از افتتاح هم اظهار داشت: از محل آموزش کارآموزان تراش سنگ و جواهر، بلیط فروشی به جهت بازدید گروه های مختلف، ایجاد یک کافه کوچک در پشت موزه برای استفاده بازدیدکنندگان، فروش کارهای فرهنگی و صنایع دستی مرتبط و هم راستا با اهداف موزه، جمع اوری و فروش مجموعه سنگ ها برای افراد علاقمند از جمله راه های مد نظر برای رسیدن به درآمد زایی است.
از گسترده ۲ میلیون هکتاری استان ایلام یک میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار آن را عرصه های طبیعی تشکیل داده است.
استان ایلام دارای موزه مردم شناسی واقع در قلع والی، موزه تاریخ کشاورزی واقع در محوطه سازمان جهاد کشاورزی و موزه باستان شناسی در شهرستان دره شهر است.