استان پهناور فارس در ۲ سال گذشته و خصوصا بهار ۹۸ و ۹۹ شاهد روزهای پربارشی به نسبت ۱۰سال گذشته بوده است که همین وضعیت باعث ایجاد بافت متراکم گیاهی در منابع طبیعی این دیار شده است.
پوشش این بافت متراکم گیاهی که در بعضی مناطق از یک و نیم متر ارتفاع هم بالاتر گرفته در کنار فرارسیدن فصل گرما هراسی در دل طبیعت دوستان انداخته است.
از اواسط اردیبهشت امسال تاکنون ده‌ها مورد آتش سوزی در نقاط مختلف استان فارس گزارش شده است که به گفته مدیرکل منابع طبیعی فارس طی ۲۴ ساعت گذشته نیز بزرگترین آتش سوزی طبیعت فارس در شهرستان کازرون رخ داده که در حال حاضر تحت کنترل است.
کوچکترین سهل انگاری در این شرایط اعم از روشن کردن آتش در دل طبیعت و یا رها کردن شیشه و بطری آب معدنی در عرصه های منابع طبیعی و باغ ها و اراضی کشاورزی می تواند به آتشی بزرگ بدل شود.
فارس دارای وسعت حدود ۱۲.۴ میلیون هکتار است که تقریباً ۷.۵ درصد از مساحت ایران را در بر می گیرد.
از سطح ۱۰ میلیون و ۶۵۶ هزار و ۳۱۱ هکتاری عرصه های منابع طبیعی این استان ، ۲۰.۸ درصد را جنگل، ۱۰.۶ درصد را بیابان و ۶۸.۶ درصد را اراضی مرتعی تشکیل داده اند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: از روز گذشته بزرگترین آتش سوزی در عرصه منابع طبیعی این استان طی سال جاری در ارتفاعات شهرستان کازرون رخ داده است.
شهرام منتصری افزود: این آتش سوزی در تپه ماهور و کوه‌های منطقه کوه پهن کازرون رخ داده که خوشبختانه پوشش جنگلی ندارد و آتش بیشتر به جان علف های یکساله این محل افتاده و براساس مشاهدات میدانی این آتش سوزی بزرگترین در نوع خود در فارس و در سال جاری است.
وی با بیان اینکه وسعت دقیق آتش سوزی در ارتفاعات کوه پهن کازرون بعد از بررسی کارشناسان اطلاع رسانی خواهد شد،ادامه داد: در حال حاضر حدود ۹۰ درصد این آتش سوزی مهار شده و اکنون نیز اعضاء مدیریت بحران فارس،کارکنان منابع طبیعی ،نیروهای مردمی و عوامل نظامی در محل حاضر و در حال مهار باقی مانده آتش در این منطقه هستند.
آتش در دل ۱۳۰ هکتار از عرصه های منابع طبیعی فارس
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس در بخش دیگر سخنان خود گفت: در سال جاری ۵۶ مورد آتش سوزی در منابع طبیعی فارس رخ داده که در پی آن حدود ۱۳۰ هکتار از عرصه های منابع طبیعی و مراتع فارس نابود شده است.
وی اظهار داشت: علی رغم متراکم شدن پوشش گیاهی امسال، به دلیل افزایش آگاهی و حساسیت عمومی در این باره و تلاش گروه های مردمی و سازمان های مردم نهاد حافظ محیط زیست،آتش سوزی های امسال در عرصه های منابع طبیعی فارس اغلب در وسعت کم رخ داده است.
منتصری دلیل این موضوع را عملکرد و آگاهی بسیار بالای مردم در خصوص حفاظت از سرمایه های طبیعی دانست و افزود: اکثریت مردم به این نتیجه رسیده اند که باید عرصه های منابع طبیعی را حفظ و نگهداری کنند.
او اظهار داشت: به دلیل بارندگی‌های گسترده امسال پوشش گیاهی نیز به نسبت سالهای گذشته در اراضی منابع طبیعی و عرصه های جنگلی این استان بیشتر شده بگونه ای که در بعضی موارد ارتفاع این گیاهان به چند متر رسیده و با گرم شدن هوا و فرارسیدن تابستان این گیاهان خشک و زمینه ای برای شکل گیری آتش است.
وی با بیان این مطلب که عامل انسانی دلیل اکثر آتش سوزی‌های منابع طبیعی است گفت: مردم نباید به هیچ وجه در عرصه های منابع طبیعی و جنگلی آتش روشن کنند و اگر به دامان طبیعت می روند در صورت لزوم دور از بوته ها و درختان اقدام به روشن کردن آتش کنند و حتما قبل از ترک محل نسبت به خاموش شدن آن اطمینان حاصل کنند و روی خاکسترها را نیز با سنگ بپوشانند.
منتصری افزود: مردم هرگز زباله های خود و خصوصا شیشه و پلاستیک را در طبیعت رها نکنند زیرا هرکدام از این وسایل می تواند مانند ذره بین عمل کند و موجب آتش سوزی شود.
وی اضافه کرد: مردم و اهالی فارس اگر آتش سوزی و یا دود در عرصه های منابع طبیعی این استان مشاهده کردند سریعا موضوع را با تماس تلفنی با شماره ۱۵۰۴ اطلاع دهند تا یگان حفاظت منابع طبیعی سریعا برای خاموش کردن حریق وارد عمل شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس مهمترین حافظ عرصه های طبیعی را مردم دانست و اظهار داشت: با توجه به تراکم پوشش گیاهی در عرصه های منابع طبیعی در سال جاری برای حفظ این منابع خدادادی نیاز به همکاری،هوشیاری و مشارکت گسترده مردم است.
همه باید از طبیعت حراست کنند
وی بیان کرد: براساس ماده ۴۷ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع همه دستگاه ها دولتی موظف هستند در مواقع آتش سوزی در عرصه های منابع طبیعی تمام امکانات و نیروهای خود را در اختیار بگذارند.
منتصری ادامه داد: با توجه به بارندگی های خوب امسال و باقی ماندن پوشش های گیاهی سال قبل و افزوده شدن پوشش های جدید، حجم تراکم بسیار بالا است و با گرم شدن هوا خطر بروز آتش سوزی بیش از گذشته احساس می شود و نیاز است که همه مردم و دستگاه های دولتی برای آگاهی بخشی و گسیل امکانات و نیروی انسانی در مواقع احتیاج همت بگمارند.
وی عنوان کرد: تمهیداتی برای پیشگیری از بروز آتش سوزی در عرصه های منابع طبیعی از جمله جمع آوری علوفه و صدور مجوز چرای دام برای کاهش حجم تراکم گیاهی در اراضی منابع طبیعی فارس اندیشیده شده است.
انسان، عامل ۹۵ درصد از آتش‌سوزی جنگل‌هاست
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس با بیان اینکه عامل حدود ۹۵ درصد از آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع، انسان است، اظهار داشت: ۱۰ تا ۱۵ درصد حریق‌ها عمدی و ۸۰ تا ۹۰ درصد آنها غیرعمدی است.
وی ادامه داد: نقشه پیش‌بینی خطر آتش سوزی استان فارس در سه دسته عادی، نیمه بحرانی و بحرانی تهیه شده و این اداره کل تاکنون اقدامات خوبی برای پیشگیری و مقابله با آتش‌سوزی انجام داده است.
منتصری اظهار داشت: کمبود اعتبارات لازم برای خرید وسایل اطفای حریق و راه‌اندازی شبکه رادیویی، کمبود نیروی انسانی در امر اطفای آتش ، کمبود قرقبان فصلی در مناطق بحرانی، عدم تجهیزات به روز در حوزه اطفای حریق و نبود اعتبار مورد نیاز برای اجاره بالگرد از جمله مشکلات موجود برای مقابله با آتش‌سوزی در عرصه منابع طبیعی است و از این رو خواستار تخصیص اعتبار برای رفع این مشکلات هستیم.
استاندار فارس نیز در این رابطه با تاکید بر لزوم استفاده از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان به ویژه شرکت‌های فعال در حوزه تولید ریزپرنده‌ها در بحث مقابله با آتش‌سوزی در عرصه‌های منابع طبیعی گفت: این شرکت‌ها دارای ایده‌های خلاقانه‌ای هستند که می‌توانند به بحث اطفای حریق کمک کنند.
عنایت‌الله رحیمی نیز در آخرین جلسه مقابله با بحران آتش سوزی فارس که چهارشنبه ۷ خرداد برگزار شد با اشاره به برخی از آتش سوزی‌ها در جنگل‌ها و مراتع استان فارس افزود: امروز تمام جامعه بشری، نیازمند حفاظت از جنگل‌ها، مراتع، پارک‌ها و مناطق حفاظت شده هستند.
وی ادامه داد: در کشور ما یک درخت سالیان سال طول می‌کشد تا به بار بنشیند و بتواند به عنوان یک فضای جنگلی مورد بهره‌برداری قرار گیرد اما این آتش سوزی‌ها منجر به خسارت‌های زیادی می شود که شاید در کوتاه مدت مورد توجه قرار نگیرد اما در بلند مدت حتما اثرات عمیقی خواهد گذاشت.
استاندار فارس بیان داشت: تاکید من در بحث مقابله با آتش‌سوزی، پیشگیری همراه با آمادگی است لذا تمام دستگاه‌های اجرایی و بخش‌های مختلف باید از آمادگی لازم برخوردار باشند و ستاد مدیریت بحران با همکاری منابع طبیعی، محیط زیست، جهاد کشاورزی و امور عشایر، برنامه‌ریزی لازم را در این زمینه انجام دهند.
رحیمی گفت: حتی اگر آتش‌سوزی نداشته باشیم باید از هم اکنون تمرینات سخت خود را برای هماهنگی و استفاده از تجهیزات و امکانات انجام دهیم و توان خود را بسنجیم.
وی اضافه کرد: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی باید پیگیری تامین اعتبارات برای تجهیز مجموعه‌ها در بحث مقابله با آتش سوزی را در دستور کار قرار دهد.
استاندار فارس اظهار داشت: شهرستان‌های همجوار در صورت درخواست فرماندار، مکلف هستند بدون فوت وقت تمام تجهزات و امکانات را در خدمت شهرستانی که دچار بحران است قرار دهند و هیچ بهانه‌ای در این زمینه پذیرفتنی نیست.
تشکیل یگان واکنش سریع در فارس
رحیمی همچنین گفت: یگان واکنش سریع باید در هر شهرستان این استان تشکیل شود تا با اولین اعلام بتوانند در مناطق حضور پیدا کنند، دیگر اینکه حتما پاکسازی محیط باید در دستور کار قرار گیرد و تابلوهای هشدار دهنده نیز نصب شود.
استاندار فارس به مجموعه دستگاه قضایی هم توصیه کرد، محکومان مرتبط با حوزه آتش سوزی جنگل‌ها، مراتع و تصرف این اراضی را ملزم به خرید تجهیزات کنند یا محکومان مکلف شوند یک ماه در مراتع زندگی کنند که این اقدام می‌تواند بازدارنده باشد و از میزان تخلفات در موارد نامبرده بکاهد.
آمادگی ارتش،سپاه و نیروی انتظامی
رحیمی، همچنین از ارتش، سپاه و نیروی انتظامی خواست آمادگی لازم را برای همکاری با سایر دستگاه‌ها در بحث مقابله با آتش‌سوزی داشته باشند.
وی با تاکید بر لزوم تامین تجهیزات مورد نیاز برای اطفای حریق بیان کرد: هرچند میزان آتش سوزی‌ها از ابتدای سال ۹۹ تاکنون در مقایسه با مدت مشابه سال ۹۸ افزایش یافته اما تلاش‌ها در این زمینه دوچندان بوده است.
او ادامه داد: در مورد آتش‌سوزی‌ها اغماضی صورت نخواهد گرفت و به هیچ وجه قابل قبول نیست مدیری در سر صحنه حضور نداشته باشد.
استاندار فارس در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: این استان در سال ۹۸ بحران‌های مختلفی را پشت سرگذاشت که در کنترل آنها با همکاری همه اعضای ستاد مدیریت بحران استان موفق عمل کردیم هر چند که این بحران‌ها خسارت‌های بالایی هم در پی داشت اما تلاش اعضای این ستاد قابل تقدیر است.
رحیمی افزود: بی‌شک برای جلوگیری از بحران‌ها داشتن برنامه پیشگیری بسیار موثر و مفید است به همین سبب در تدوین برنامه‌ها تاکید ما بر عملیاتی و اجرایی کردن اینگونه برنامه‌های پیشگیرانه است.
استاندار فارس اضافه کرد: اگر چه برای اجرای برنامه‌ها تامین و تخصیص اعتبار لازمه کار است اما در بسیاری از حوزه‌ها، اراده قوی برای اجرای برنامه‌ها بیش از اعتبارات می‌تواند اثرگذار باشد.