«جواد منصوری» به مناسبت سی و یکمین سالگرد ارتحال بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در گفت و گو با خبرنگار معارف ایرنا افزود: مطالعه و تحقیق در سیره حضرت امام خمینی (ره) درسهای بزرگی برای همه نسلهای کنونی و آینده کشور دارد که همه ما باید این سیره را به خوبی شناسایی کرده و همواره تلاش کنیم تا سیره امام (ره) را در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی اجرا کنیم.
وی اظهار داشت: حضرت امام (ره) فقط یک رهبر سیاسی نبودند بلکه ایشان جامعیت بینظیر در میان شخصیتهای جهانی داشتند و از این نظر برای ما بسیار مهم است که سیره عملی ایشان را که مبتنی بر اندیشههای دینی، اجتماعی و سیاسی است، به دقت مورد بررسی قرار گیرد.
این کارشناس مسائل بینالملل ادامه داد: سیره حضرت امام (ره) را میتوان به شکلی مختصر در وصیت نامه سیاسی الهی ایشان شناسایی کرد. اگرچه هر جملهای از وصیت نامه امام (ره) ظرفیت یک بحث جامع را میطلبد ولی توصیه میکنم که چندین بار و حداقل سالی یک مرتبه این وصیتنامه را بخوانیم.
وی افزود: این وصیت نامه حجتی برای همه ماست و در قیامت قطعا از ما سوال میکنند که با توجه به این متنی که چنین ساده، شفاف و گویا نوشته شده، باید پاسخگو باشیم که با این مطالب چه کردیم و این نکتهای مسوولیت آفرین است. یعنی نباید فکر کنیم که امام (ره) فقط نامهای نوشتند بلکه به صورت تلویحی در وصیت نامه مینویسند که این مسائل بر همه حجت است و باید به آن توجه کرده و جامه عمل پوشاند.
منصوری اضافه کرد: البته نوشتن وصیت نامه به عنوان یک سیره از سوی ائمه دین و بزرگان مورد تاکید بوده و به آن عمل میکردند ولی حضرت امام (ره) وصیت نامه خود را با ادبیات روز بیان کردند.
وی افزود: رسانهها و مطبوعات در سالهای اخیر بخشهایی از سخنان و وصیت نامه (ره) امام خمینی (ره) را منتشر میکنند و گویا این صحبتها مربوط به امروز است. چون امام مسائل را به صورت بنیادی میدیدند و لذا این مطالب صد سال دیگر نیز کهنه نمیشود ولی ما در این زمینه کاری نکردیم و به همین دلیل میبینیم نظام اداری ما کارآمدی لازم را ندارد یا نظام اقتصادی ما با چالشهای جدی روبر است و نظام فرهنگی ما پاسخگوی جامعه اسلامی ما نیست و این واقعیت ناشی از همین مساله است.
تاکید امام خمینی (ره) بر قانونگرایی
منصوری یکی از مشکلات اساسی کشور را اعتقاد نداشتن به حاکمیت قانون دانست و گفت: بنده معتقدم که هیچ مشکل اقتصادی، اجتماعی، علمی و فرهنی نداریم و مشکل اساسی در بی اعتقادی به حاکمیت قانون است. یعنی قانون هنوز در کشور ما به عنوان یک امر مقدسی که باید حاکمیت پیدا کند، شمرده نمیشود و باید توجه به قانون پیش از دبستان شروع شود. وقتی به قانون اعتقادی نداشته باشیم، برنامه هم نداریم و به همین دلیل به روزمرگی گرفتار میشویم و دائما مشکل داریم.
وی افزود: حضرت امام (ره) اعتقاد عجیبی به قانونگرایی داشتند. با مطالعه آثار امام (ره) متوجه میشویم که ایشان تا چه اندازه اصرار بر حاکمیت قانون داشتند ولی ما در عمل این کار را نکردیم. حضرت امام (ره) در پیام نوروزی سال ۶۰ فرمود «امیدواریم مملکت ما مملکتی باشد که قانون فقط حکم کند. هیچکس غیر قانون حکم نکند و تمام مجری قانون باشند و کسی در حدود غیر قانونی عمل نکند و همه در حدود خودشان عمل کنند.»
این کارشناس مسائل بینالملل ادامه داد: یکی از مسوولان کشور در زمان جنگ به امام (ره) میگوید که مردم برای کمک به دولت و جبهههای جنگ مقدار زیادی طلا و جواهرات دادهاند و نمیدانند با آن چه کنند و حضرت امام (ره) فرمود تا آن را بفروشند و برای خانوادههای شهدا و جانبازان هزینه کنند ولی تاکید کردند که طلا و جواهرات را به بانک مرکزی بفروشند و مبادا به بهانه قیمت بالاتر بخواهند تا در خیابان بفروشند.
وی افزود: برخی از مسوولان در مسائل قانونی تا این اندازه جدیت ندارند درحالی که خود را پیرو امام خمینی (ره) میدانند. حضرت علی (ع) فرمود هر کسی که میگوید ما را دوست دارد، باید مثل ما عمل کند و امام باقر (ع) فرمود شیعه ما کسی است که تابع امر خدا باشد و نه تابع هوای نفسانی یا قدرت و پول.
منصوری با اشاره به پیام رهبر معظم انقلاب در آغاز به کار یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی گفت: رهبر انقلاب فرمود شما باید خودتان را برای اجرای قانون در کشور آماده کنید. یعنی ما در این زمینه کاری نکردیم. ما باید سخنان رهبر معظم انقلاب را اجرا کنیم. چون به صراحت میگویند که اگر قانون را راه و مسیر کشور به سمت قلهها و مقصدها بدانیم، مجلس، متعهد این ریلگذاری و رهگشایی حیاتی است و همه دستگاههای حکومتی و مردم وظیفه دارند از این مسیر حرکت کنند.
ضعف در توکل داریم
وی افزود: یکی از نکات بسیار قابل توجه توکل به خداست. یعنی اگر بنده خدا باشیم، دیگر بنده دنیا و نفسانیت و گروه نخواهیم بود و از هیچ قدرتی نمیترسیم ولی در این زمینه نیز ضعف داریم. چون به راحتی خدا را فراموش میکنیم و کارهایی انجام میدهیم که مشکلآفرین است.
منصوری ادامه داد: امروز دستگاه قضایی ما با یک چالش بزرگی روبرو شده و آن پروندههای بسیار متراکمی است که باید رسیدگی شود و اگر بررسی ریشهای و عمیق انجام شود، خواهیم دید ریشه بسیاری از این پروندهها به ضعف دستگاه آموزشی و ضعف حاکمیت قانون بر میگردد که اگر این دو مساله با قوت اجرا شود، بسیاری از پروندهها در دادگستری تشکیل نمیشد.
وی به نمایندگان مجلس جدید سفارش کرد تا توجه ویژهای به حاکمیت قانون داشته باشند و افزود: ریشه مشکلات اقتصادی کشور در بیتوجهی به قانون و خدا و قیامت است. اگر انسانها به خدا و قیامت به معنای واقعی اعتقاد نداشته باشند، این مسائل با هیچ بازرس، زندان و محکومیتی درست نمیشود.
توجه ویژه امام (ره) به محرومان و مستضعفان الگویی برای مسوولان
منصوری اظهار کرد: حضرت امام (ره) به مساله محرومان، مستضعفان و فقرا توجه ویژهای داشتند و در این زمینه فرمود اگر به من خدمتگزار بگویید، بهتر از آن است که رهبر بگویید. امروز فقر در کشور ما بیداد میکند و این فقر که بخشی از نماد آن در فاصله طبقاتی است، در واقع نتیجه عدم اجرای قانون و بیاعتقادی به عدالت، خدا و قیامت است.
وی افزود: اگر این اعتقادات وجود داشت، هیچگاه یک مسوول و مدیر حاضر نبود دهها میلیون تومان حقوق بگیرد و آن را توجیه کند و یک نفر دیگر در این کشور یک میلیون تومان حقوق داشته باشد. در سیره ائمه چنین چیزی وجود ندارد و در سیره امام (ره) نیز این تبعیض وجود نداشت و امام (ره) هیچگاه اجازه نمیداد اشرافیت و تجمل وارد زندگی ایشان شود.
این کارشناس بینالملل ادامه داد: مرحوم حاج احمد خمینی (ره) تعریف میکرد که قرار بود در اتاق امام (ره) که محل ملاقات با مسوولان بود، پردهای نصب شود ولی امام فرمود لازم نیست و تاکید کرد که امروز پرده میزنید، فردا لوستر و فرش میآورید و بعد میگویید کوچک است و در نهایت از سعدآباد سر در میآورید.
منصوری افزود: امام (ره) حاضر نبود یک پرده در اتاقش نصب شود ولی امروز میبینیم که در ادارات ما تشریفات و تجملگرایی صورت میگیرد و هزینه آن از جیب فقرای مملکت تامین میشود. البته شاید بیان این سخنان به دلیل نگاه مادیگرایی مورد اعتنا واقع نشود ولی وظیفه داریم آن را بیان کنیم.
وی مردم را در سیره امام خمینی (ره) ولی نعمت برشمرد و گفت: امام (ره) در اولین ملاقات شهید رجایی به عنوان رییس جمهوری گفتند که تو با رای همین پابرهنهها رئیس جمهور شدی و مواظب باشی خودت را گم نکنی و باید به اینها خدمت کنی ولی امروز ما چنین مسالهای را نمیبینیم.
حوزههای علمیه و اسوههای اخلاق
اولین فرمانده سپاه پاسداران گفت: حضرت امام (ره) به حوزههای علمیه توجه ویژهای داشتند. چون حوزههای علمیه باید افرادی را تربیت کنند که تربیت کننده جامعه باشد و لذا باید خودشان افراد ساخته شدهای باشند. بر همین اساس امام (ره) فرمود آنها علاوه بر همه دروسی که در حوزهها میخوانند، باید سیر و سلوک معنوی داشته باشند که از همه دروس بالاتر است.
وی افزود: به عبارت دیگر در حوزهها باید اسوههای اخلاق داشته باشیم که در آن صورت مردم نیز تحت تاثیر قرار میگیرند. امام صادق (ع) فرمود شما دعوت کننده مردم با عمل خودتان باشید و این مسوولیت به عهده حوزههای علمیه است و اگرچه دانشگاهها نیز باید اینگونه باشند ولی توقع و انتظار بیشتری از روحانیت است و روحانیون باید به خودسازی و بعد به جامعه سازی بپردازند.