دکتر مصطفی قانعی روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا اظهار داشت: مجوزهای داده شده برای تحقیقات روی داروها برای مقابله با کووید ۱۹ اعم از طب سنتی، گیاهی و شیمیایی و بیولوژیک است.
وی بیان کرد: تعدادی از این تحقیقات به کمیته علمی ستاد مدیریت و مقابله با کرونا ارجاع شد اما نتایج حاصله به گونه ای نبود که بتوان در کل کشور پروتکل ها را به نفع تحقیقاتی که انجام شده است، تغییر داد.
قانعی اظهار داشت: بعضی از این تحقیقات مثل سلول درمانی اثبات شد که بی ضرر است و در مرحله اول تحقیق است، همچنین پلاسمادرمانی در حدی بود که نشان داد در این بیماری قابل کاربرد است اما اینکه جزو پروتکل قطعی درمان باشند، راه طولانی در پیش دارند؛ بنابراین تمام تحقیقاتی که انجام می شود، مرحله اول آن این است که آیا به کاربردن این ها در بیماران مبتلا به کووید ۱۹ منجر به مخاطره‌ای می شود یا خیر.
وی گفت: اگر نتایج تحقیقات در مرحله نخست منجر به مخاطره شود، اجازه تحقیق بعدی داده نمی شود و در صورتی که منجر به مخاطره نشود، همین کافی است که تحقیق بعدی با وسعت بیشتری انجام شود و بتواند کارایی دارو را نشان دهد. بعد از اینکه کارایی خود را نشان داد، به مرحله بعد که بخش اثربخشی است، می رود؛ یعنی اینکه بررسی می شود این دارو در مقایسه با سایر داروها چقدر مزیت دارد و بعد از هزینه اثربخشی نسبت به داروهای قدیم، اجازه دارد که وارد پروتکل شود.
قانعی ادامه داد: بعد از این مراحل ورود دارو به پروتکل درمانی نیز دو بخش اختیاری و اجباری دارد؛ به این صورت که ممکن است که دارو در اختیار باشد و فرد مختار باشد که استفاده بکند یا نکند. اگر قیمت تمام شده آن مطلوب باشد و اثربخشی آن نیز بالا باشد، در آن صورت به شکل اجباری درمی آید و باید برای همه بیماران استفاده شود.
۳ تا ۶ ماه زمان سیر چهار مرحله برای ورود دارو به پروتکل‌های درمانی
رییس کمیته علمی ستاد مدیریت و مقابله با ویروس کرونا افزود: تمام تحقیقاتی که روی داروهای کووید ۱۹ در کشور انجام می شود، دارای چند مرحله است؛ مرحله ابتدایی شامل تحقیق اولیه برای بررسی سلامت دارو، مرحله دوم اثربخشی دارو، مرحله سوم محاسبه هزینه و اثربخشی دارو و مرحله چهارم ورود دارو به پروتکل های درمانی که آیا می تواند استفاده شود یا نه. در صورتی که دارویی همه این مسیر را به صورت موفقیت آمیز طی کند، به شکل پروتکل قطعی درمی آید؛ بنابراین یک سیری دارد که باید هر محققی طی کند و با وجود اینکه ما درگیر ویروس کرونا هستیم اما این سیر بین ۳تا ۶ ماه طول خواهد کشید تا اینکه یک دارو بتواند جایگاه خود را پیدا کند.
داروهای کشورهای مختلف برای درمان کرونا در ایران سنجیده می‌شود
قانعی در خصوص اعلام کشورهای مختلف در خصوص دستیابی به دارو یا واکسن برای مقابله با کووید ۱۹ و استفاده ایران از یافته های آنها افزود: در ابتدای این همه گیری چنین مشکلاتی را داشتیم، بالاخره کشور چین استفاده از داروی کلروکین را شروع کرد و مقالاتی را روی آن ارایه داد. ولی تحقیقی که اخیرا روی چندین هزار نفر صورت گرفته و منتشر شده است، نشان داد که کلروکین اثر چندانی نداشته و اینکه ما در ابتدا استفاده از داروهای اولیه را مثل کلروکین و امثال آن را قبول کردیم چاره ای نداشتیم، اما با توجه به اینکه سیر بیماری دارد طی می شود خود ما داریم اثربخشی داروها را روی این ویروس می سنجیم.
وی گفت: اکنون قبل از اینکه یک تحقیق در مجلات علمی داوری و چاپ شود، برخی کشورها برای اینکه بتوانند کمپانی های خود را به ثروتی برسانند، تلاش می کنند سریعتر داروی خود را وارد فضای رسانه ای کنند، به همین دلیل ما اصرار داریم که ببینیم تحقیقات خودمان چه چیزی را نشان می دهد. بر این اساس حتی اگر دارویی در غرب در فهرست درمانی وارد شود، تا در ایران در کمیته علمی بررسی نشود، وارد فهرست داروهای درمانی بیماران نمی شود.