دکتر عبدالله خشنودی روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: همه گیری کرونا تغییرات اقتصادی زیادی در سطح کشور و نیز استان خراسان شمالی ایجاد کرد که از تبعات آن تعطیلی شمار زیادی از بنگاه های اقتصادی بود و اگرچه این تعطیلی برای برخی از واحدها پس از حدود ۲ تا چهار هفته پایان یافت اما برخی دیگر همچنان تعطیل هستند و این موجب شده تا شمار قابل توجهی از نیروهای آنها، بیکار شوند.
این استاد دانشگاه گفت: این شرایط باعث شده بنگاه ها درآمد خود را از دست داده و اغلب کسب و کارها از رونق بیفتند، زیرا مردم حاضر نیستند به دلیل شرایط کرونایی مانند قبل از خدمات آنها استفاده کنند که این کاهش درآمد هم برای تولیدکننده بد است که فروش و درآمدش کم می شود و هم برای خانواده، زیرا خانواده ها درآمدشان از محل کسب و کارها تامین می شود.
وی افزود: زمانی که بنگاه ها و کسب و کارها تعطیل شود درآمد خانوارها هم کاهش پیدا می کند و در نتیجه زندگی مردم سخت تر می شود.
وی با بیان اینکه برخی از بنگاههای اقتصادی کمتر آسیب دیده اند چون توانسته اند دوباره به شرایط قبل برگردند، گفت: در عین حال بعضی از این بنگاه ها مانند صنوف خدماتی و حمل و نقل عمومی و اینترنتی (اسنپ)، میزان آسیبشان بیشتر بوده و هست و هنوز به حالت عادی برنگشته اند و مردم به آنها اعتماد نکرده و استقبال نمی کنند و یا فعالیت حوزه ای چون گردشگری که تقریبا تعطیل است.
دکتر خشنودی افزود: این در حالی است که بخش گردشگری سال های قبل به اقتضای فصل، درآمدهای بالایی داشت، اما استقبال مردم از این بخش اکنون خیلی کم شده، زیرا مردم به ندرت از خانه خارج می شوند.
وی با اشاره به زیان واحدهای تجاری در ایام عید و تعطیلی کار و بار آنها، اظهار داشت: بسیاری از بازاریان کالای انبارهایشان روی دستشان ماند و با توجه به شرایط پس از عید هم این ضررها جبران نشد که البته هیچ عدد و رقمی از این خسارات نمی توان ذکر کرد تا آسیب های اقتصادی کرونا بر این بخش را نشان دهد.
اثرات رکود ناشی از کرونا بر بانکها
این صاحبنظر اقتصادی با بیان اینکه شیوع کرونا موجب کاهش درآمد خانواده ها شده است، گفت: این موضوع موجب می شود تا توان خرید خانوارهای کشور کم شود و تقاضا که کم شود در تمام سطح جامعه رکود پیش می آید و در واقع کاهش قدرت خرید و تقاضا به بنگاه ها آسیب رسانده و تبعات آن برای بانک ها هم آسیب زاست.
دکتر خشنودی افزود: رکود و تعطیلی بر موسسات مالی و بانکی تاثیرگذار است زیرا به خاطر کاهش درآمد و تعطیلی فعالیت ها خیلی از افراد نمی توانند اقساط بانکی خود را پرداخت کنند و این موضوع موسسات مالی و بانک ها را دچار مشکل می کند و زمانی که کاهش درآمد باشد منابع مالی آنها برنمی گردد و نمی توانند حتی به تولید کننده وام بدهند و دوباره شرایط تولید سخت تر می شود.
وی اضافه کرد: بر این اساس از یک طرف تقاضا در اقتصاد و از یک طرف میزان سرمایه گذاری اقتصادی کم می شود و این دو موجب می شود تا رکود در اقتصاد تعمیق شده و شدت پیدا کند.
فشار کرونا بر دولت
این استاد دانشگاه، این مشکلات را برای دولت هم هزینه بار خواند و اظهار داشت: دولت با تحمیل هزینه هایی بر بخش بهداشت و درمان مواجه است و از یک سو هزینه بیماران کرونایی موجب افزایش مخارج دولت می شود و از دیگر سو دولت باید از اقشار ضعیف حمایت کند و بسته معیشتی و یارانه به آنان بدهد و همین امر هزینه های دولت را زیاد می کند و همچنین دولت باید از بنگاه های اقتصادی هم در ایام کرونایی حمایت کند.
خشنودی با بیان اینکه درآمدهای نفتی و صادرات نفت هم کم شده است، افزود: شرایط کرونایی تولید را کاهش داده و از این طریق بر درآمدهای مالیاتی اثر منفی می گذارد و حال آنکه در مقابل به دلیل شرایط کرونایی، هزینه های دولت افزایش یافته است.
کاهش سفرها، تنها نقطه مثبت کرونا
استاد دانشگاه بجنورد گفت: تنها موردی که نقطه مثبت برای کمک به دولت است کاهش سفر و کاهش مصرف بنزین است که کاهش یارانه پرداختی دولت را در پی دارد و موجب صرفه جویی در بخشی از مخارج می شود.
دکتر خشنودی در مورد پیامدهای پایداری کرونا افزود: هر چه کرونا بیشتر در جوامع بماند رکود بیشتر می شود و وقتی افراد زیادی کار خود را از دست بدهند و بیکار شوند، تولید کننده ها کارشان کم شده و بازگشت به شرایط عادی سخت تر می شود.
وی افزود: این موضوعی است که همه کارشناسان و اقتصاددانان آن را پیش بینی کرده اند و اینکه رکود پیش می آید به معنای کاهش رشد اقتصادی و بیکاری و افزایش آسیبهایی مانند سرقت است که شاهد آن خواهیم بود و اثرات ناشی از رکود هم تا مدت ها پایدار می ماند.
وی به این نکته هم اشاره کرد که برخی از سیاستمداران، کرونا را بزرگترین بحران جامعه در دهه های اخیر دانسته اند و گفت: اوایل که کرونا آمد این امیدواری در بین سیاستمداران کشورها بود که در عرض ۲ تا سه ماه آن را کنترل خواهند کرد و انتظار بر این بود که با کمک های دولتی به کسب و کارها و مردم، آثار کرونا خیلی زیاد نشود.
وی افزود: اما در شرایط حاضر که چند ماه گذشته و کشورها نتوانسته اند کرونا را کنترل کنند شرایط بحرانی تر شده است و آن چه پیش بینی می شود این است که کرونا باعث رکود عمیقی شود و کارشناسان هم پیش بینی های خود را در مورد رشد اقتصادی اصلاح کرده و می گویند در بسیاری از جوامع و کشورها رشد اقتصادی منفی می شود و هر چه ماندگاری کرونا طولانی تر شود، شرایط بحران هم عمیق تر می شود.