دبیر شورای هماهنگی سازمانهای مردم نهاد محیط زیستی استان اصفهان روز سه شنبه در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: درست است که زمان آبیاری مزارع استان به پایان رسیده و با هماهنگیهای صورت گرفته خروجی سد کاهش یافته، اما این نباید به خشک کردن زایندهرود منجر شود.
حشمت الله انتخابی افزود: حقابهداران زایندهرود را نباید تنها صنایع و کشاورزی تصور کرد، زیرا علاوه بر میلیونها انسانی که در شهرها و روستاهای مسیر زایندهرود زندگی و از آب آن استفاده میکنند، میلیاردها زیستمند بزرگ و کوچک از کفزیان و آبزیان تا پرنده و چرنده و انواع گیاهان حیات و مماتشان به جریان دائمی رودخانه وابسته است.
وی با اشاره به اینکه رودخانه موجودی زنده و دارای حیات است و نباید آن را به عنوان معبر و کانال بی جان برای عبور آب کشاورزی استفاده کرد، گفت: علاوه بر همه اینها، رودخانه خروشان فرهنگ و هنر و تمدن چند هزار ساله حاشیه زندهرود با جریان دائمی و مستمر رودخانه تداوم و شکوفا میشود.
دبیر شورای هماهنگی سازمانهای مردم نهاد محیط زیستی استان اصفهان با اشاره به نامه خطاب به عباس رضایی استاندار اصفهان تصریح کرد: ایشان به خوبی از ارزشهای زیست بومی زایندهرود و تالاب بینالمللی گاوخونی آگاهی دارد و ما نیز تاکید کردهایم که حتی با نگاهی صد درصد اقتصادی هم، حفظ تالاب بر سایر موارد استفاده از آب مزیت نسبی خواهد داشت.
انتخابی تاکید کرد: اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران صراحت دارد: "در جمهوری اسلامی، حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسلهای بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی میشود، از این رو فعالیتهای اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن ملازمه پیدا کند ممنوع است"
این فعال زیست محیطی ادامه داد: رودخانه زاینده رود با بیش از ۴۹۰ کیلومتر طول و وسعتی به پهنای شهرها، روستاها و دشتهای مسیر و در نهایت با مساحت ۴۷۶ کیلومترمربعی تالاب بینالمللی گاوخونی، بخش اعظمی از محیط زیست فلات مرکزی ایران را تشکیل میدهد، که هر گونه سوء مدیریت بر آن، تخریبی غیر قابل جبران به این عرصه طبیعی وارد میآورد.
دبیر شورای هماهنگی سازمانهای مردم نهاد محیط زیستی اصفهان اظهارداشت: قطع و وصل مکرر جریان آب در رودخانه زاینده رود، نه تنها بر محیط زیست و حیات تمامی زیستمندان اعم از گیاهان و جانوارانِ حوضه تاثیری ویرانگر دارد، بلکه برای جان و روان انسانهایی که در مسیر این رود حیات بخش زندگی میکنند هم بسیار مخرب و زیانبخش است.
وی خاطرنشان کرد: در آستانه روز جهانی محیط زیست بار دیگر اخباری مبنی بر احتمال قطع جریان آب زایندهرود در رسانه ها منتشر شده که نگرانی شدید مردم را به همراه داشته است.
انتخابی تصریح کرد: اگر زمانی با بهانه خشکسالی و کمبود حجم آب در پشت سد زایندهرود، خشکاندن رودخانه را توجیه میکردند، اکنون که به برکت بارندگیهای دوساله اخیر امکان تداوم جریان آب وجود دارد، بهانه چیست؟ آیا نگران کاهش برداشت غیر قانونی برای صنایع مسیر و یا باغها تازه احداث بالا دست هستند و یا برای کمبود آب جهت انتقال به خارج از حوضه نگران هستند؟
بر اساس گفته های معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای اصفهان با پایان توزیع حقابه کشاورزان، خروجی سد زایندهرود از شب گذشته کاهش یافت.
حسن ساسانی میزان ذخیره فعلی سد زاینده رود را ۶۱۵ ملیون متر مکعب یعنی کمتر از نصف گنجایش کلی این مخزن اعلام کرد.
زایندهرود بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران است که از کوههای زاگرس مرکزی بویژه زردکوه بختیاری سرچشمه میگیرد و در کویر مرکزی ایران به سمت شرق پیش میرود و در نهایت به تالاب گاوخونی در شرق اصفهان میریزد.
این رودخانه که علاوه بر جاذبه تفریحی و فرهنگی، همواره نقشی مؤثر در پایداری محیط زیست، تامین آب شرب، رونق کشاورزی و اقتصاد منطقه مرکزی کشورمان و هستی تالاب گاوخونی داشته، در دهههای اخیر بهعلت برداشتهای غیرقانونی، انتقال آب از این حوضه به دیگر حوضهها و استانها، تراکم جمعیت و تا حدودی کاهش نسبی بارندگیها، به یک رودخانه فصلی تبدیل و در پایین دست در فصول گرم بویژه تابستان با خشکی مواجه شده است.
کاهش چشمگیر منابع آبی و خشکی زایندهرود که عمده آن بدلیل برداشت های بی رویه غیرقانونی رخ داده، اکنون در صدر چالشهای فراروی استان نظیر آلودگی هوا، ترافیک، فرونشست زمین و مسائل زیست محیطی است که به تاکید کارشناسان و مسوولان امر باید برای برونرفت از این معضل اساسی، برنامهریزی علمی و عملی پایدار با اجرای طرحهای تامین آب صورت گیرد.
سد زایندهرود بهعنوان یکی از اصلیترین سدهای مرکز کشور و تامینکننده آب آشامیدنی، محیط زیست، کشاورزی و صنعت در منطقه مرکزی ایران، در سال ۱۳۴۹ با ظرفیت ۱.۴ میلیارد مترمکعب بهرهبرداری شد، این سد قوسی شکل در۱۱۰ کیلومتری غرب اصفهان در شهرستان چادگان قرار دارد.