به گزارش تارنمای خبری موسسه تحقیقاتی و تحلیلی «جیمزتاون» در آمریکا، این اندیشکده ازبکی موسوم به «مرکز اصلاحات و تحقیقات اقتصادی» در تازه ترین نظرسنجی خود نگرش اشخاص مجرب در بخش های خصوصی و دولتی نسبت به عضویت ازبکستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان تجارت جهانی را مورد توجه قرار داد.
براساس نتایج این نظرسنجی، موافقت پرسش شوندگان با پیوستن ازبکستان به دو نهاد مزبور تقریبا یکسان بود، به طوری که ۷۸ درصد با عضویت این کشور در سازمان تجارت جهانی و ۷۴ درصد با عضویت آن در اتحادیه اقتصادی اوراسیا موافقت کردند.
اکثر شرکت کنندگان در این نظرسنجی، دانشجویان و نمایندگان بخش خصوصی (۶۴ درصد) بودند و مابقی را کارمندان دولتی، معلمان و دانشمندان بخش تحقیقات تشکیل می دادند.
این نظرسنجی از میان یک‌هزار و ۳۰۰ نفر و در ۱۲ منطقه ازبکستان، جمهوری خودمختار قره‌قالپاقستان و شهر تاشکند انجام شد.
عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، یک بلوک اقتصادی منطقه ای با تسلط روسیه بر آن، منافع اقتصادی برای کشورهای عضو به همراه دارد.
بعلاوه، این اتحادیه دسترسی به بازارهای بزرگتر و تاسیسات ارزان تر و انتقالات سریعتر محصولات از ازبکستان را فراهم می کند.
نیمی از افراد شرکت کننده در نظرسنجی مرکز اصلاحات و تحقیقات اقتصادی اعلام کردند که عضویت ازبکستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا قیمت خدمات و کالاهای مصرفی را کاهش می دهد و کیفیت محصولات موجود را بهبود می بخشد.
دومین دلیل چرایی مفید بودن عضویت در این بلوک، توسعه بازارهای صادراتی برای محصولات داخلی و دلیل سوم این مساله، بهبود شرایط برای مهاجرت های کاری در روسیه است.
حمایت از پیوستن ازبکستان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا دستکم به سه دلیل، بالاست.
نخست آنکه شخص «شوکت میرضیایف» رئیس جمهوری ازبکستان از نیاز محصولات داخلی به دسترسی آسان تر به بازار اتحادیه اقتصادی اوراسیا سخن گفته و بارها این سازمان را برای ازبکستان نافع معرفی کرده است. وی تاکنون هرگز سخنی منفی در مورد این بلوک منطقه ای بر زبان نیاورده است.
با توجه به اعتماد بالای نخبگان و مردم عادی ازبکستان به رئیس جمهوری، تصمیم وی از پذیرش قابل توجهی برخوردار است.
دوم آنکه، مباحثات جدی در میان جامعه یا رسانه های ازبکستان در مورد تبعات سیاسی عضویت این کشور در اتحادیه اقتصادی اوراسیا وجود ندارد.
مقام های ازبکی به طور معمول این اتحادیه را بهترین گزینه برای آینده ازبکستان و برخورداری از رشد اقتصادی ترسیم می کنند.
سوم آنکه، چند دهه مباحث سیاسی محدودکننده داخلی به منزله آن است که اهداف ژئوپلیتیکی روسیه در ازبکستان به هیچ وجه مورد تردید و سوال قرار نگرفته است.
برنامه های پنهان مسکو، در مباحث باز مقام های ازبکی از بیم خشمگین کردن کرملین و جذب حملات سیاسی روسیه، نبردی که مقام های ازبکستان به احتمال زیاد بازنده آن هستند، تقریبا جایی ندارد.
شاید این مساله تا حدی چرایی علاقمندی بالای نخبگان ازبکستان به روسیه را توضیح دهد.
از سویی، ذکر این نکته شایان توجه است که درصد طرفداران عضویت ازبکستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان تجارت جهانی طبق نظرسنجی اخیر، درصد یکسانی است و این بدان معناست که نفع این دو سازمان بین المللی برای اقتصاد، یکسان تلقی می شود.
نگاه صادقانه درمورد تبعات سیاست خارجی و سیاسی این انتخاب نشان می دهد شانس اتحادیه اقتصادی اوراسیا برای پیشی گرفتن از سازمان تجارت جهانی اندک است، اما این مساله ای نیست که سیاستمداران ازبکی آماده پذیرش آن باشند.
نقطه نظرات محدود منتشر شده در رسانه ها درمورد تبعات سیاسی منفی عضویت ازبکستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، دید اکثر افراد مجرب نسبت به این اتحادیه را تغییر نداده است.
شاید دلیل این مساله این باشد که این مباحثات به شمار اندکی از اندیشمندان مستقل محدود می شود.
در این میان، مقام های ازبکستان همچنان به سوق دادن این کشور به عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا ادامه می دهند.
اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EEU) در سال ۲۰۱۵ توسط کشورهای روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، بلاروس و ارمنستان تشکیل شد و گفته می‌شود که اولین ابتکار موفق پساشوروی برای غلبه بر موانع تجاری و ارتقای ادغام و یکپارچگی در منطقه‌ای کمتر توسعه‌یافته محسوب می‌شود. حامیان این اتحادیه می‌گویند که این همکاری‌ها می‌تواند سازکاری (مکانیسمی) برای گفت‌وگو با اتحادیه اروپا و سایر شریکان بین‌المللی شود اما برخی منتقدان بر این باورند که این اتحادیه اقتصادی ممکن است موجب افزایش قدرت روسیه در منطقه شود.
اعضای اوراسیا در آیین نامه و چارچوب این اتحادیه، موافقت خود را با تردد آزاد کالا، سرمایه، نیروی کار و خدمات در مرزهای اوراسیا اعلام کرده‌اند. کشورهای عضو همچنین اعلام کرده‌اند که سیاست مشترکی در زمینه انرژی، صنعت، کشاورزی و وسایل نقلیه خواهند داشت.