وزارت خارجه آمریکا روز گذشته دور تازه سفر فرستاده ویژه کشور خود برای صلح افغانستان را اعلام کرد و هدف از این سفر را کاهش خشونت، آزادی زندانیان، تطبیق مفاد توافقنامه و آغاز گفتوگوی بین افغانستانی خواند.
اما در افغانستان، این سفر با دیدگاههای متفاوتی روبرو بوده و شماری از آگاهان سیاسی و دانشگاهی این سفر زلمی خلیلزاد را برای روحیه بخشیدن به طالبان تحلیل و تفسیر کردهاند.
«احمد سعیدی» استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی میگوید: پس از توافق صلح بین خلیلزاد و طالبان، دور دوم سفر وی به کشورهای قطر، پاکستان و افغانستان؛ تلاش با هدف روحیه دادن به طالبان و تکمیل آزادی پنج هزار زندانی این گروه است.
قطر، اتریش، آلمان و ازبکستان کشورهایی هستند که داوطلب میزبانی از گفتوگوی بین افغانستانی صلح شدهاند و خلیلزاد تلاش میکند با قانع کردن طرفهای مذاکره، گفتوگوی بین افغانستانی را نیز آغاز کند.
در شرایط کنونی به رغم وعدههای خلیلزاد مبتنی بر صلح و آرامش، شاهد جنگ، کشتار، ترور و انتحار از طرف طالبان هستیم و دولتمردان افغانستان هم باید متوجه باشند که خلیلزاد بهدنبال منافع خود و آمریکا است، در بزنگاه سیاست و معامله ما هم باید دنبال منافع ملی و سیاسی کشور خود باشیم.
باید متوجه بود که ممکن است رفت و آمدهای مکرر خلیلزاد دلیل آمدن صلح و ثبات در کوتاه مدت نشود، بلکه فهم و درایت ما ایجاب میکند که از منافع ملی و مردم خود دفاع کرده و کوتاه نیاییم.
آنچه که غیر قابل انکار به نظر میرسد، این است که طرفهای درگیر در افغانستان حامیان منطقهای و بینالمللی خود را دارند و آنها با توجه به منافع منطقهای و جهانی خود و تضادهای سیاسی و اقتصادی هیچگاه خواهان آرامش و امنیت در این کشور نیستند.
بنابراین، حامیان خارجی طرح و برنامه دارند تا به هر قیمتی که شده روند صلح را با ناکامی مواجه کنند و ممکن است در این راستا دست به هر جنایتی بزنند تا صلح پایدار در این کشور بوجود نیاید.
ترورهای زنجیرهای شخصیتهای عدالت طلب و ملی را که از ماهیت زشت و پلید ترویستها باخبر هستند و به روشنگری مردم همت میگمارند ترور میکنند و امکان تشدید آن نیز وجود دارد.
در شرایط حساس و سرنوشتسازی که ملت مظلوم افغانستان برای آرامش و صلح لحظه شماری میکنند، این دولت است که باید سعی و تلاش کند تا امنیت جان مردم بیدفاع را تامین کرده و نگذارد آنهایی که میخواهند روند صلح را با ناکامی روبرو کنند، با ایجاد وحشت دست به هر جنایتی بزنند.
سعیدی در ادامه هشدار میدهد که اگر دولت امروز تلاش و جدیت مضاعف در جهت امنیت و آرامش مردم و حرکت منسجم برای برقراری صلح برای آینده انجام ندهد، مردم هرگز آنها را نخواهند بخشید.
«عبدالقیوم سجادی» نماینده استان غزنی در مجلس نمایندگان و رییس دانشگاه خاتمالنبیین کابل هم، بر این باور است که سفر فرستاده ویژه آمریکا برای صلح در منطقه برای بزرگنمایی طالبان انجام شده است.
سجادی میگوید: همزمان با دور تازه سفر خلیلزاد در امور افغانستان به منطقه و از سر گیری تلاشها برای آغاز گفتوگوهای بین افغانستانی، تبلیغات گسترده مانور نظامی طالبان با آرایش تازه نظامی و رزمی این گروه از طرف برخی رسانهها، نوعی بزرگنمایی طالبان برای امتیاز گیری بیشتر آنان است.
این بزرگنمایی در تقابل آشکار با منافع ملی افغانستان قرار دارد و رسانهها نباید با شعار آزادی بیان با سوء استفاده از آن برای بزرگنمایی دشمنان نظام جمهوری اسلامی و ارزشهای حقوق اساسی، مصداق بارز نقض آزادی بیان و دشمنی با آن قرار گیرند.
همه شهروندان، رسانهها و نهادهای سیاسی و اجتماعی برای استفاده سازنده از آزادی بیان و جلوگیری از نقض آن باید مسئولانه انجام وظیفه کنند.
بزرگنمایی کسانی که با آزادی بیان، حقوق اساسی شهروندی و ارزشهای حقوق بشری ضدیت و ناسازگاری دارند، استفاده از آزادی بیان علیه آن است.
«سمیع یوسفزی» خبرنگار پاکستانی هم در گفتوگو با طلوع نیوز افغانستان میگوید: خلیلزاد با توجه به آزادی بیش از دوهزار و ۵۰۰ زندانی طالبان میتواند بر این گروه فشار وارد کند که گفتوگوی بین افغانستانی آغاز شود و با آغاز این مذاکرات مابقی زندانیان دو طرف آزاد شوند.
آمریکا و طالبان در ۲۹ فوریه توافقنامه صلحی را که پس از ۱۱ دور گفتوگو نهایی کرده بودند، امضا کردند که براساس آن باید پنج هزار زندانی طالبان و یکهزار زندانی دولت در ۱۰ روز آزاد میشدند.
پس از ۱۰ روز و آزادی زندانیان، آغاز مذاکرات بین افغانستانی گام دوم بود اما هیچ کدام این توافقات عملی نشد و موانعی در مقابل این توافقات بروز کرد که در میان جنگ و خشونت بهشدت ادامه داشته و از مردم این کشور قربانی میگیرد.