با ادامه اعتراضات سراسری در آمریکا که پس از مرگ جورج فلوید توسط پلیس این کشور شروع شد، دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا انگشت اتهام را بسوی رسانههای این کشور گرفت و آنها را مسئول گسترش ناآرامیها معرفی کرد. نگرشی که به نظر میرسد از دلایل حملات متعدد پلیس به خبرنگاران باشد.
پلیس در مینیاپولیس (شهری که جرج فلوید در آن به قتل رسید) با گاز فلفل و گلوله به جنگ خبرنگارانی میرود که به واسطه کارشان چشم و گوش مردم هستند، آن هم در این بحران بزرگ که مردم میخواهند حقیقت را بدانند و حتی ببینند.
سازمانهای مدافع حقوق روزنامهنگاران گزارش کردهاند که از هنگام روی کار آمدن ترامپ و حمله مرتب او به رسانهها و خبرنگاران به عنوان دشمن مردم، کار برای کارکنان رسانهها و روزنامهها به مراتب دشوارتر و خطرناکتر شده است. بر پایه گزارش سازمان جهانی کمیته حفاظت از روزنامهنگاران CPJ که مقرش در نیویورک است، به دنبال ناآرامیهای اخیر در شهرهای بزرگ آمریکا، پلیس عمدا روزنامهنگاران را هدف گرفته است که باید به اینکار خاتمه دهد. اما به دنبال دستگیری خبرنگار سی ان ان و تیم رسانهای آن، نشانه دیگری از دشمنی ترامپ با رسانههایی که لزوما از او حمایت نمیکنند، هویدا شد.
این امر چراغ سبزی از سوی ترامپ به پلیس تلقی شد که این روزها به دنبال ساکت کردن یا حمله، تهدید و ارعاب رسانهها و مطبوعات است. مسئلهای در تناقض با متممی از قانون اساسی آمریکا که فعالیت آزادانه رسانهها را تضمین میکند.
پلیس این کشور همچنین به خبرنگاران گلوله پلاستیکی شلیک میکند، مسئلهای که منجر به از دست دادن بینایی یک خبرنگار عکاس در آمریکا شد. دو سازمانی هم که در آمریکا رویدادهای مربوط به خبرنگاران را دنبال میکنند، میگویند بدرفتاریها این روزها با خبرنگاران به حدود ۱۰۰ مورد میرسد. هدف گرفتن خبرنگاران توسط پلیس و نیروهای نظامی رویهای بوده که تاکنون ادعا میشد عمدتا مختص به کشورهای است که دچار مشکل دموکراسی هستند، اما حال کشوری زیرسوال رفته و چهره واقعیاش را عیان کرده که آزادی مطبوعات و بیان خود را سنگ محک دیگر کشورها قرار میداد.
با به خطر افتادن جریان دموکراسی ساختگی در آمریکا، مواضع کشورهایی که خود را مدعی حقوقبشر می دانند، در نوع خود بسیار جالب است. جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا در پاسخ به سوالی درباره بیان دیدگاهش پیرامون اعتراضهای اخیر آمریکا، نقض آزادی بیان و کتک خوردن خبرنگاران و همچنین عقیده دونالد ترامپ، رئیسجمهور این کشور در مورد استقرار نیروهای ارتش در خیابانها، مکثی ۲۱ ثانیهای میکند که بسیار معنادار است.
در این فیلم خبرنگاری از آقای ترودو میپرسد که «گرچه چندان تمایلی به ارایه نظر درباره دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا ندارید» اما نظرتان را بگوئید، در نهایت ترودو هم با مکث طولانی بدون اشاره به سوءمدیریت در خصوص قضایای پیش آمده در آمریکا به این سوال پاسخ میدهد و بدون آنکه کمترین انتقادی را متوجه ترامپ یا آمریکا کند، کانادا را هم در تبعیض های سیستماتیک شریک میداند و میگوید: «همه ما در کمال بهت و حیرت به تماشای آنچه در آمریکا میگذرد نشستهایم. زمان آن رسیده که مردم را به یکدیگر نزدیکتر کنیم. زمان گوش دادن فرا رسیده است. زمان آن فرا رسیده که بفهمیم با وجود همه تلاشهای صورت گرفته طی دههها و سالهای گذشته کماکان چه میزان ناعدالتی وجود دارد و از آن درس بگیریم. در کانادا ما شاهد تبعیض سیستماتیک هستیم. این مسئله نشان میدهد که در نظام کانادا هم با رنگینپوستان نسبت به دیگران طور دیگری رفتار میشود.»
نخستوزیر کانادا در حالی در برابر این رفتار آمریکا سکوت میکند و به تبعیض سیستماتیک در خود کانادا اشاره میکند که این کشور سال ها پیش به دنبال مرگ یک خبرنگار دو تابعیتی ایرانی- کانادایی روابط سیاسی و دیپلماتیک خود را با ایران به طور کامل قطع کرد و پس از آن به عنوان بانی تحریمهای حقوقبشری علیه ایران قد علم کرد و هر ساله تحریمهایی علیه کشورمان وضع میکنند که جملگی درون مایه سیاسی دارند.
پاندمیکرونا و بدنبال آن حوادث رخ داده در آمریکا نه تنها چهره واقعی رژیم حاکم بر این کشور را برای بسیاری از مردم جهان فاش ساخت، بلکه حامیان دروغین حقوقبشر را نیز به مردم جهان شناساند. نخستوزیر کانادا حداقل میتوانست برای حفظ ظاهر، همچون مدافعین دروغین دیگر حقوقبشر در اروپا، انتقادی بسیار کمرنگ را متوجه ترامپ کند، ولی این کار را نکرد، چراکه منافع آن کشور چنین اقتضایی را موجب نمیگردید. ولی همین کشور سالهاست که برای خوش رقصی مقابل آمریکا و کشورهای اروپایی، بانی قطعنامههای حقوقبشری علیه کشورمان است که خود عامل درد و رنج فراوان مردم ایران است.
*کارشناس روابط بینالملل