امیر عباس لطفی روز چهارشنبه در گفت وگوی اختصاصی با خبرنگار حوزه ستاد مبارزه با مواد مخدر ایرنا افزود: این در حالیست که ایران با نگاه جهانی و اخلاقی، مبارزه با مواد مخدر را در دستور کار قرار داده است. جمهوری اسلامی ایران در عرصه مبارزه با مواد مخدر اقدامات قابل توجهی داشته تا آنجا که اغلب مدیران اجرایی دفتر مقابله با مواد مخدر و سازمان ملل متحد بارها از ایران به عنوان پرچمدار مبارزه جهانی علیه مواد مخدر نام برده اند زیرا بیش از ۷۰ درصد کشفیات مواد مخدر در جهان سالانه متعلق به جمهوری اسلامی ایران است.
کشف بی سابقه ۹۵۰ تن مواد مخدر در تاریخ مبارزه با مواد مخدر ایران
وی ادامه داد: در سال ۹۸، بیش از ۹۵۰ تن انواع مواد مخدر کشف شد که این میزان کشفیات در تاریخ مبارزه ایران علیه مواد مخدر بی سابقه بود و برای نخستین بار جمهوری اسلامی ایران به این حجم از کشفیات دست پیدا کرد. هر چند در این مسیر متحمل هزینه های مادی و معنوی جبران ناپذیری شده که می توان به شهادت بیش از ۳۸۸۰ شهید از نیروی های نظامی، انتظامی و امنیت و جانباز شدن بیش از ۱۲ هزار و ۵۰۰ نفر اشاره کرد.
مدیرکل دفتر روابط بین‌الملل ستاد مبارزه با مواد مخدر با یادآوری اینکه ایران در راستای انسداد مرزهای شرقی خود، تاکنون بیش از صدها میلیون دلار هزینه کرده، گفت: ایران به همین دلیل از شرکای اصلی سازمان ملل متحد در عرصه مبارزه با مواد مخدر محسوب می شود اما متاسفانه کشورهای غربی به عنوان طرف اصلی که از این مبارزه منتفع هستند کمترین مشارکت را در تامین هزینه های این مبارزه به عمل آورده اند.
مواد مخدر معضلی جهانی و نیازمند راه حل جهانی
لطفی با تاکید بر اینکه مواد مخدر معضلی جهانی است و براساس اصل مسئولیت مشترک، نیازمند راه حل جهانی و مشارکت تمام طرف های بین المللی است، گفت: گردش مالی ناشی از قاچاق مواد مخدر مهمترین عامل تولید و قاچاق شبکه و باندهای تبهکار محسوب می شود و این امر موجب شده تا این شبکه ها ضمن برخورداری از انواع سلاح و تجهیزات پیشرفته، تمام توان خود را برای قاچاق و انتقال پیش سازها و همچنین قاچاق مواد مخدر به کانون های تولید و مقصد بکار گیرند.
وی ادامه داد: این در حالیست که جمهوری اسلامی ایران از ۲۰ سال پیش و با افتتاح دفتر مقابله بین المللی با مواد مخدر در تهران، همکاری خود را با سازمان ملل متحد شروع کرد و تا کنون چهار دوره برنامه پنج ساله داشتیم که امسال در سال بیستم آن قرار داریم. محورهای اصلی همکاری جمهوری اسلامی ایران با دفتر سازمان ملل متحد، مقابله با عرضه و مدیریت مرزی، کاهش تقاضا، همکاری های حقوقی و به تازگی تولید معیشت جایگزین و توسعه پایدار بوده است.
نقش پررنگ ایران در کنترل جریان پیش سازها وکاهش تقاضا و درمان در منطقه
مدیرکل دفتر روابط بین‌الملل ستاد مبارزه با مواد مخدر یادآور شد: ایران علاوه بر اجرای پروژه های مشترک بین المللی، توجه ویژه ای را معطوف به ساختارهای همکاری منطقه ای در چارچوب همکاری های سازمان ملل متحد کرده که شاخص ترین آن طرح ابتکار سه جانبه میان جمهوری اسلامی ایران، افغانستان و پاکستان بوده است. این ابتکار سه جانبه یک بازوی اجرایی با عنوان واحد برنامه ریزی مشترک دارد که مقر آن در تهران است.
وی با تاکید بر اینکه این موضوع از شاخص ترین موضوعات همکاری است زیرا یکی از سرفصل های اصلی همکاری و راهبرد سازمان مل در منطقه برای مقابله با جریان مواد مخدر از افغانستان و همچنین جریان پیش سازها به افغانستان است، گفت: ایران همکاری های خوبی با کشورهای منطقه هم داشته و این مساله باعث شده به یک مدل و الگو تبدیل و در دفتر سازمان ملل با عنوان برنامه همکاری منطقه ای افغانستان و هشت کشور همسایه مطرح شود.
لطفی خاطرنشان کرد: ضمن اینکه ایران تاکنون نشست های متعددی را هم برای کنترل جریان پیش سازها و هم برای حوزه کاهش تقاضا و درمان برگزار کرده است. در همین راستا در سال ۹۸ مرکز ملی مطالعات اعتیاد ایران به عنوان مرکز منطقه ای درمان اختلالات ناشی از سوءمصرف از طرف سازمان ملل متحد انتخاب شد و افتتاح آن در تهران با حضور نماینده سازمان ملل متحد صورت گرفت.
چالش های پیش روی ایران در مبارزه بین المللی با مواد مخدر
مدیرکل دفتر روابط بین‌الملل ستاد مبارزه با مواد مخدر، کاهش مشارکت مالی کشورهای کمک کننده به برنامه های سازمان ملل متحد از جمله برنامه های مشترک مبارزه با مواد مخدر را از چالش های مهم پیش روی ایران در این مبارزه دانست و گفت: برنامه های سازمان ملل متحد و همکاری ایران با این سازمان باید از طرف یکسری کشورهایی که عمدتا کشورهای اروپایی و غربی هستند تامین مالی شود.
وی ادامه داد: متاسفانه در سال های اخیر شاهد کاهش چشمگیر مشارکت این کشورها به بهانه های گوناگون از جمله موضوعات سیاسی و برخوردهای گزینشی هستیم. همچنین تحریم ها و اقدامات یکجانبه باعث شده ایران در همکاری های بین المللی با خلل و نقصان مواجه شود این درحالی است که ایران همواره یکی از پیشگامان صدور قطعنامه در شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل متحد بوده است و بر جایگاه کنوانسیون های سه گانه کنترل مواد مخدر و همکاری با سازمان ملل متحد تاکید دارد.
لطفی با تاکید بر اینکه کوتاهی کشورهای غربی و عمدتا اروپایی در اجرای مسئولیت خود، خللی در پایبندی ایران به تعهدات وارد نمی کند، افزود: چرا که این اقدامات جمهوری اسلامی علاوه بر پایبندی به تعهدات بین المللی، بر اساس آموزه های دینی و اخلاقی بوده و در حوزه بشردوستانه نیز پیشگام بوده است.
مدیرکل دفتر روابط بین‌الملل ستاد مبارزه با مواد مخدر با بیان اینکه عمده کشفیات مبتنی بر کار اطلاعاتی بوده و تعداد عملیات های رزمی کاهش پیدا کرده است، اضافه کرد: با کمترین تلفات انسانی اقدام به کشف مواد مخدر می کنیم اما در هر حال رویکرد جمهوری اسلامی ایران همواره از طرف کشورهای غربی مورد انتقاد است.
از تصویب بودجه ۲۰ میلیون دلاری تا پرداخت ۳۰ درصدی کشورهای اروپایی
وی با تاکید بر اینکه متاسفانه اقدامات سازمان ملل متحد وابسته به کمک های مالی کشورهای غربی است، افزود: در مورد دفتر مواد مخدر سازمان ملل هم بودجه ای که اختصاص یافته است در مقایسه با سایر کارگزاری های سازمان ملل متحد مانند دفتر یونیسف یا یونیدو، بسیار کم است. همین امر سبب شده تا ایران پیشنهاد افزایش سهم دفتر مبارزه با مواد مخدر از بودجه عمومی را مطرح کند تا استقلال این سازمان بیشتر شود. ضمن اینکه دیگر وابسته به کشورهایی که برخورد سلیقه ای و سیاسی دارند، نباشیم.
لطفی توضیح داد: در برنامه اخیر مبارزه با مواد مخدر که از ۲۰۱۶ شروع و تا۲۰۲۰ ادامه داشته است، نزدیک به ۲۰ میلیون دلار حجم تعهد مالی کشورهای غربی برای تامین هزینه این برنامه بود که متاسفانه در خوشبینانه ترین حالت فقط نزدیک به ۳۰ درصد آن را تامین کردند و آن حمایت لازم را از این مساله به عمل نمی آورند. هر چند این کوتاهی و نقصان، ایران را از عزم و اراده خود در رسالت مبارزه با مواد مخدر باز نخواهد داشت.
گفت و گو از: فاطمه دهقان نیری