اصفهان به عنوان دومین شهر جهانی صنایع دستی در طول تاریخ نقش مهمی در رشد و توسعه فرهنگ و تمدن این سرزمین کهن ایفا کرده و یک سوم صنایع دستی جهان در این استان وجود دارد و این حوزه در اقتصاد منطقه از اهمیت ویژه ای برخوردار است و با توجه به شعار امسال رهبر معظم انقلاب در مورد اهمیت جهش تولید، بدون شک توجه به صنایع دستی نقش مؤثری در عرصه تولید، اشتغالزایی و کارآفرینی در کشور ایفا می‌کند.
تولید محصولات صنایع دستی فاخر، جایگاه صنایع دستی ساخت ایران و اصفهان را در جهان ارتقا خواهد داد و این محصولات در سال‌های گذشته توانسته به بازارهای جهانی راه پیدا کند و خاتم کاری، میناکاری، منبت، قلم زنی اصفهان در تمام دنیا معروف و مشتریان زیادی دارد.
هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی برای نوروز امسال محصولات زیادی را تولید کرده و منتظر تعطیلات و ورود گردشگران بودند اما شیوع ویروس کرونا ضربه سنگینی به آنها وارد کرد که به گفته مسوولان ذیربط ۹۵ درصد کارگاه‌ها و فروشگاه‌های صنایع دستی این استان در شرایط کرونایی تعطیل و غیر فعال شد.
بسیاری از هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی در شرایط کنونی به گفته مسوولان امر برای پرداخت اجاره کارگاه و مغازه خود هم با مشکل مواجه هستند و تاکنون یکصد فروشگاه صنایع دستی اصفهان تخلیه شده و تعداد زیاد از مغازه‌ها در صورت ادامه بحران کرونا تعطیل خواهند شد.
هنرمندان و فعالان صنایع دستی اصفهان همچون دیگر حرف و صنوف در شرایط کرونایی دچار آسیب های فراوانی شدند که به تاکید این هنرمندان، دولت و نهادهای مربوط باید برای برون رفت از مشکلاتشان تدابیر ویژه‌ای اتخاذ کنند.
استان اصفهان به لحاظ حجم، ۶۰ در صد تولید صنایع دستی کشور را به خود اختصاص داده که از جمله این رشته‌ها زری دوزی و قلم کاری، ترمه و نقره کاری، تذهیب و تحریر انواع کتاب، قرآن، قطعات نگارگری و نقاشی است و در خاتم کاری، میناکاری، منبت، قلم زنی روی انواع فلزات شهرت جهانی دارد.
بیش از ۷۰ هزار هنرمند صنایع دستی در این استان فعالیت می‌کنند که در چهار سال گذشته ۴۰ هزار نفر شناسایی و شناسنامه‌دار شدند.
از ۶۰۲ رشته صنایع دستی شناسایی شده در دنیا ۲۹۹ مورد مربوط به ایران و از این تعداد ۱۹۶ رشته مربوط به استان تاریخی و هنرپرور اصفهان است که تاکنون ۴۰۰ هزار نفر شاغل در این بخش ساماندهی شدند با احتساب خانواده‌های این افراد معیشت حدود چهار میلیون نفر به صنایع دستی گره خورده است.
فعالان صنایع دستی اگرچه قبل از شیوع کرونا به اعتقاد برخی از کارشناسان شیوع یروس کرونا صنایع دستی استان را در بحران دیگری قرار داد که ضربه آخر را بر پیکر نیمه‌جان و خسته این صنعت وارد ساخت.
چیزی که کارشناسان معتقدند حتی چندین ماه پس از اتمام این بحران همچنان صنایع دستی را تحت تاثیر خود قرار داده و زمانی حداقل سه ماهه برای سرپا شدن فعالان این عرصه نیاز است.
فعالان و تولیدکنندگانی که این روزها مجبور به اخراج کارگران متخصص برای کاهش هزینه‌های تحمیلی و خالی کردن فروشگاه‌های اجاره‌ای خود هستند.
اما باید دید کرونا چه میزان خسارت به صنایع دستی استان وارد کرده و مسوولان امر و فعالان این بخش چه پیشنهادهایی در راستای بهبود این شرایط و کاهش خسارات وارده دارند.
جمعی از فعالان صنایع دستی استان اصفهان در خصوص مشکلاتی که در پی شیوع ویروس کرونا برای آنها پیش آمده است و همچنین سایر مسایل و مشکلاتی که با آن روبرو هستند با ایرنا به گفت و گو پرداختند.
هنرمندان صنایع دستی اصفهان با ۲ چالش نان و جان مواجهند
یک هنرمند خاتم کار اصفهانی در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: هنرمندان امروز با ۲ چالش نان و جان مواجهند و برخی از آنها در این شرایط مجبورند سر کار حاضر شوند تا بتوانند خرج و مخارج زندگی خود را تامین کنند.
مجد الدین تاج خاطرنشان کرد: مسائل و مشکلات کنونی صنایع دستی تنها مربوط به شیوع کرونا نمی‌شود این هنر و صنعت بطور کامل به یکدیگر وابسته هستند.
وی ادامه داد: اتفاقات زیادی از جمله سیل بهار، سقوط هواپیمای اوکراینی و افزایش قیمت بنزین در سال ۹۸ در کشور رخ داد که روی گردشگری و فروش صنایع دستی تاثیر گذار بود و مسائل و مشکلات فعالان صنایع دستی با شیوع کرونا مشهود تر شد و اکنون حجم زیادی از تولیدات هنرمندان در انبارها دپو شده است.
این هنرمند خاتم کار تصریح کرد:اصفهان تولید کننده دو سوم صنایع دستی کشور و یک سوم صنایع دستی دنیاست و محصولات تولیدی هنرمندان اصفهانی به سراسر کشور ارسال می‌شود.
به گفته وی با شیوع ویروس کرونا تولیدات هنرمندان صنایع دستی اصفهان از دیگر نقاط کشور هم برگشت داده شده است و بدهکاری‌های زنجیروار زیادی را برای آنها بوجود آورده است.
تاج با اشاره به اینکه امروز بسیاری از فروشگاه‌های صنایع دستی اصفهان به مرز ورشکستگی رسیده‌اند تصریح کرد: رونق گردشگری، تنها راه فروش صنایع دستی اصفهان است.
وی گفت: قرار بود تعطیلات عید فطر امسال به یک هفته افزایش پیدا کند تا مردم بتوانند برای گردش و مسافرت داخلی برنامه ریزی داشته باشند.
این هنرمند خاتم کار اصفهانی اضافه کرد: از دولت و بانک‌ها تقاضا داریم تسهیلات و وام قرض الحسنه با سود کم به هنرمندان صنایع دستی اختصاص دهند تا بتوانند خود را احیا کنند و صنایع دستی اصفهان دوباره رونق پیدا کند.
وی تصریح کرد: بسیاری از فروشگاه‌های صنایع دستی و کارگاه‌هایی که اجاره بالایی پرداخت می‌کنند و در شرایط کنونی مجبور به تعطیلی شده‌اند.
تولیدات هنرمندان در کارگاه‌های صنایع دستی دپو شده و خریداری برای آنها وجود ندارد
یکی دیگر از هنرمندان پیشکسوت خاتم کار اصفهانی در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت:کارگاه‌های صنایع دستی به محل دپوی تولیدات هنرمندان تبدیل شده و خریداری برای آنها وجود ندارد.
علی کبیری ادامه داد: تولید کنندگان جزء و کوچک صنایع دستی همانند کارگر روز مزد هستند و مواد اولیه را بصورت نقدی خریداری می‌کنند.
وی با اشاره به وجود بیش از ۱۵۰ کارگاه خاتم کاری در خوراسگان اصفهان افزود: تولیدکنندگان سرمایه گذاری و سفارش‌های زیادی برای فروش عید نوروز انجام دادند اما با ورود ناگهانی کرونا همه کار و کاسبی‌ها تعطیل شد.
کبیری با بیان اینکه اکنون سر رسید چک‌های قبل از عید هنرمندان رسیده است خاطرنشان کرد: در صورتی‌که فکری به حال آنها نشود تعداد زیادی از هنرمندان راهی زندان خواهند شد و بیکاری عظیمی جامعه را فرا می‌گیرد.
وی بیان کرد: بیش از ۱۰۰ میلیون تومان تولیدات صنایع دستی در انبار کارگاه آماده فروش است اما بازاری برای آنها وجود ندارد.
این هنرمند داری مدرک استاندارد ملی خاتم اضافه کرد: در شرایط کنونی روزانه ۲ تا سه ساعت در کارگاه مشغول به کار هستیم اما نمی‌توان اسم این را کار و اشتغال گذاشت.
وی تصریح کرد: دستگاه‌های دولتی مختلف برای حمایت از هنرمندان می‌توانند بر اساس قانون، صنایع دستی را به عنوان هدیه به کارکنان خود بدهند اما تاکنون هیچ ارگانی سراغ صنایع دستی نیامده است.
کبیری اظهار داشت: فروشگاه‌های صنایع دستی اطراف میدان امام با توجه به هزینه‌های بالا در زمینه اجاره سنگین، مالیات، عوارض و دستمزد کارگر در حال تعطیلی هستند.
وی گفت: دولت برای حمایت از فعالان صنایع دستی می‌تواند فروش اینترنتی یا بازارهای مجازی را که در دنیا وجود دارد را راه اندازی کند تا صنایع دستی هم بفروش برسد.
این هنرمند پیشکسوت خاتم کار اصفهانی گفت:برای فعالیت و راه اندازی فروش اینترنتی به تنهایی نمی‌توانیم کار خاصی انجام دهیم و این کار باید بصورت جمعی و با کمک اتحادیه، دولت و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری انجام شود.
وی خاطرنشان کرد: زنان سرپرست خانوار بسیاری در حوزه صنایع دستی دچار آسیب و ضرر مالی شده و از نظر معیشتی با مشکل مواجه شدند.
رکود بر بازار صنایع دستی اصفهان حاکم است
کارشناس و فعال صنفی در حوزه صنایع دستی به خبرنگار ایرنا گفت:رکود عجیبی بر بازار صنایع دستی اصفهان حاکم شده و از سه ماه گذشته تاکنون هیچگونه خرید و فروشی در این حوزه انجام نمی‌شود.
مریم عقیلی افزود: کارهای تولیدی از طرف فروشگاه‌ها و مشتریان برگشت داده شده و بسیاری از فعالان صنایع دستی استان بیکار شده‌اند.
وی با بیان اینکه چاره‌ای جز سوختن و ساختن نداریم ادامه داد: حقوق کارگران، اجاره کارگاه و پرداخت قسط وام و تسهیلات بانکی ما از سه ماه گذشته به تعویق افتاده است.
به گفته وی با توجه به داشتن اقساط معوقه، بانک با تقاضای دریافت وام جدید هم مخالفت کرد.
این هنرمند میناکار با بیان اینکه فعالیت‌های صنایع دستی در استان اصفهان بیش از ۸۰ درصد کاهش پیدا کرده است خاطرنشان کرد: انتظار حمایت از دولت داریم و این حمایت ها تنها از طریق مالی نیست و می تواند در زمینه خرید صنایع دستی و اهدا آن به کارکنان و توجه بیشتر به صادرات صنایع دستی باشد.
فعالان صنایع دستی تا مدتها با پس لرزه های کرونا دست به گریبانند
هنرمند صنایع دستی از شهرستان مبارکه در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: کرونا پس لرزه‌هایی در بخش صنایع دستی به جاگذاشت که هنرمندان این رشته باید تا مدتها با آن دست به گریبان باشند.
زهرا قنبری با بیان اینکه برخی از رشته های صنایع دستی بصورت کارگاهی انجام می‌شود و هر یک از هنرمندان یک قسمت از کار را اجرامی‌کنند افزود: تعطیلی چند ماهه فعالیت‌ها در استان به قطع این زنجیره کاری هنرمندان انجامیده است.
به گفته وی دسترسی نداشتن به مواداولیه، حضور نداشتن مشتری در فضای فروشگاه و پرداخت کرایه بدون حضور در فروشگاه از مهمترین مسائل و مشکلات امروز هنرمندان صنایع دستی است.
قنبری گفت: اوج فعالیت‌های اقتصادی به خصوص بازار داخلی در اسفند و فروردین ماه است اما شیوع ویرس کرونا موجب رکود بی‌سابقه و چالش عظیمی در این حوزه‌ها شد.
این هنرمند صنایع دستی خاطرنشان کرد: برگزاری نمایشگاه‌های استانی و شهرستانی در فضای مجازی، فرصت مناسبی برای هنرمندان محسوب می‌شود.
وی اضافه کرد: اعطای وام و تسهیلات بازمان تنفس کافی از دیگر راهکارهایست که شرایط ادامه فعالیت را برای هنرمند بهتر خواهد کرد.
هنرمندان صنایع دستی اصفهان سال ۹۹ را در بدترین وضعیت شروع کردند
رییس اتحادیه صنف صنایع دستی استان اصفهان گفت: ۹۵ درصد کارگاه‌ها و فروشگاه‌های صنایع دستی این استان در شرایط کرونایی تعطیل و غیر فعال است.
عباس شیردل در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: بسیاری از هنرمندان و صنعتگران برای پرداخت اجاره کارگاه و مغازه خود هم با مشکل مواجه هستند؛تاکنون یکصد فروشگاه صنایع دستی اصفهان تخلیه شده و تعداد زیاد از مغازه‌ها در صورت ادامه بحران کرونا تعطیل خواهند شد.
رییس اتحادیه صنف صنایع دستی استان اصفهان افزود: هنرمندان صنایع دستی این استان سال ۹۹ را در بدترین وضعیت شروع کردند.
وی با بیان اینکه ۷۰ درصد صنایع دستی کشور در استان اصفهان تولید و صادر می‌شود خاطرنشان کرد: هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی محصولات زیادی را تولید کرده و منتظر تعطیلات نوروز و ورود گردشگران بودند اما شیوع ویروس کرونا ضربه سنگینی به آنها وارد کرد.
شیردل گفت: سال ۹۸ بدترین سال برای هنرمندان صنایع دستی استان اصفهان بود و در این سال بر اثر وقوع سیل و سقوط هواپیمای اوکراینی و حوادث آبان گذشته بیشتر تورها گردشگری لغو شد و ریالی سود نصیب این صنعتگران نشد.
وی تصریح کرد: کارگاه داران و هنرمندان صنایع دستی استان برای تهیه مواد اولیه و ادامه فعالیت و جلوگیری از ورشکستگی به سرمایه در گردش و تسهیلات نیاز دارند.
رییس اتحادیه صنف صنایع دستی استان اصفهان اضافه کرد: تا کنون هیچگونه کمکی از طرف دولت به هنرمندان صنایع دستی استان نشده و به نوعی همه این هنرمندان در تحریم قرار گرفته‌اند در حالی که شهروندان در تمام کشورهایی که منابع نفتی و گازی ندارند مورد حمایت دولتی قرار می‌گیرند اما حتی وام و تسهیلات به هنرمندان و فروشگاه‌های صنایع دستی ارائه نشده است.
شیردل افزود: در صورت ادامه بحران کرونا، بسیاری از کارگران حوزه صنایع دستی اصفهان تا پایان ماه رمضان کار خود را از دست خواهند داد.
۶۰۰ میلیارد تومان تسهیلات به فعالان صنایع دستی آسیب‌دیده از کرونا در اصفهان پرداخت می‌شود
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اصفهان گفت: به زودی ۶۰۰ میلیارد تومان تسهیلات به کارگاه‌های عمده، انفرادی و فروشگاه‌های فعالان صنایع دستی استان که بر اثر شیوع کرونا خسارت دیدند، پرداخت می‌شود.
جعفر جعفرصالحی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: خسارت فعالان صنایع دستی در قالب هزینه‌هایی که توسط کارگاه‌های تولیدی برای خرید مواد اولیه، حقوق، حق بیمه پرداخت کرده‌اند، مشخص می‌شود.
به گفته وی، هزینه کارگاهی کارگاه‌های عمده، انفرادی و فروشگاه‌های صنایع دستی اصفهان در هر ماه ۲۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود.
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اصفهان افزود: برآورد نهایی این خسارت‌ها به تهران اعلام شده است و امیدواریم بتوانیم تسهیلات لازم را به فعالان صنایع دستی استان بپردازیم تا چرخه فعالیت آنها دوباره به جریان درآید.
وی با اشاره به سخنان رییس اتحادیه صنف صنایع دستی اصفهان که گفته بود ۹۵ درصد کارگاه‌ها و فروشگاه‌های صنایع دستی استان در شرایط کرونایی تعطیل و غیرفعال است، اضافه کرد: تعطیلی ۹۵ درصد از فروشگاه‌ها و کارگاه‌های صنایع دستی اصفهان کذب محض است و اظهار نظر در هر زمینه باید توسط مسوولان دستگاه‌های متولی انجام شود.
به گفته جعفر صالحی، اینگونه اظهارنظرها بیشتر تابع احساسات است و از پشتوانه علمی برخوردار نیست و اعلام تعطیلی فروشگاه‌ها و کارگاه‌های صنایع دستی، بار منفی دارد و درج اینگونه خبرها نگرانی‌هایی را به جامعه تزریق می‌کند.
وی تصریح کرد: اینکه هر کس با هر مسوولیتی بخواهد در مورد هر موضوعی اظهار نظر کند و این صحبت‌ها بسرعت و بدون مشخص شدن منبع خبرش، منتشر شود، صحیح نیست.
جعفرصالحی با بیان اینکه یک‌هزار فروشگاه و بیش از پنج هزار کارگاه تولیدی عمده صنایع دستی در اصفهان وجود دارد، خاطرنشان کرد: فعالیت بعضی از کارگاه‌های تولیدی و فروشگاه‌های صنایع دستی استان اصفهان کم رونق شده اما تعطیل نشده است.
وی افزود: شاید تنها تعداد معدودی از کارگاه‌ها و فروشگاه‌ها تعطیل شده باشند.
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اصفهان اظهار داشت: تعطیلی ۹۵ درصد از واحدهای فروشگاهی و کارگاه‌های تولیدی صنایع دستی به معنی نابودی این صنعت است و ما نباید با بیان اینگونه حرف‌ها زمینه دلسردی فعالان واقعی و قانونی این صنف را فراهم کنیم.
وی گفت: یک سری مشکلات در بعضی از فروشگاه‌ها و کارگاه‌های تولیدی استان بوجود آمده که ناشی از شیوع ویروس کروناست و کاهش فروش فروشگاه‌ها متاثر از لغو سفرهاست که بر اساس تصمیم کلان کشوری و جهانی رُخ داده است.
استان اصفهان به لحاظ حجم، ۶۰ در صد تولید صنایع دستی کشور را به خود اختصاص داده که از جمله این رشته‌ها زری دوزی و قلم کاری، ترمه و نقره کاری، تذهیب و تحریر انواع کتاب، قرآن، قطعات نگارگری و نقاشی است و در خاتم کاری، میناکاری، منبت، قلم زنی روی انواع فلزات شهرت جهانی دارد.
ایران با داشتن ۱۰ شهر و ۲ روستای فعال در تولید صنایع دستی، رتبه نخست دنیا را دارد.
استان اصفهان با بیش از ۲۲ هزار اثر تاریخی (یک هزار و ۸۵۰ اثر ملی و هفت اثر ثبت جهانی) و افزون بر ۶۰۰ خانه تاریخی در کانون توجه علاقه‌مندان حوزه گردشگری، باستان شناسی، معماری و هنر است.
برنامه‌ریزی جهت افزایش ورود گردشگر خارجی به کشور از اولویت‌های برنامه ششم توسعه است که این موضوع در استان اصفهان با توسعه زیرساخت‌ها در حال پیگیری است.
استان اصفهان دارای ۹۰ هتل و ۶۵ مهمانپذیر با ظرفیت حدود ۲۰ هزار تخت است که از این تعداد ۵۷ هتل و ۳۰ مهمانپذیر در کلانشهر اصفهان قرار دارد.
بر اساس گزارش وزارت بهداشت، تا کنون بیش از ۱۷۳ هزار نفر در کشور به بیماری کرونا مبتلا شدند و بیش از هشت هزار نفر از آنها جان باخته‌اند.