مریم قائمی روز سه شنبه در گفتوگو با ایرنا گفت: تغییر اقلیم و اسیدی شدن، ورود انواع آلودگی به دلیل بهرهبرداری ناپایدار، صید بی رویه و تخریب زیستگاهها از دیگر چالشهایی است که دریاها، اقیانوسها و بویژه خلیج فارس را تهدید میکند.
وی اضافه کرد: آلودگیهای پلاستیکی و بویژه ریز پلاستیکها از دیگر آلودگیهایی است که با رها شدن در طبیعت و قرار گرفتن در مسیر آب باران و روخانهها به دریا وارد میشوند و با قرار گرفتن در چرخه غذایی جانداران حیات این اکوسیستم را با خطر روبرو کردهاست.
رئیس مرکز اقیانوس شناسی بوشهر گفت: گرمایش جهانی یکی از بزرگترین چالشهایی است که بشر در قرن حاضر با آن روبررو است، اسیدی شدن اقیانوسها و تغییر تراز سطح آب آنها نیز مشکل دیگری است که حیات همه اکوسیستمها را تهدید میکند.
قائمی افزود: آب سنگهای مرجانی و جانداران دریایی که صدف آنها از جنس کربنات کلسیم است با اسیدی شدن دریاها نازک یا به کلی در آب حل میشود و قادر نیستند اسکلت کربناتی خود را تشکیل دهند.
وی بیان کرد: گازهای گلخانهای بویژه کربن دیاکسید توسط فعالیتهای صنعتی تولید و درآب حل و سبب اسیدی شدن دریاها میشود.
رئیس مرکز اقیانوس شناسی بوشهر گفت: در این ارتباط شبکه پایش اسیدی شدن دریا در این مرکز راهاندازی و پایش در این زمینه برای نتیجهگیری دقیق، طولانی مدت و چندساله آغاز شدهاست.
قائمی با بیان اینکه برنامه پایش تغیر اقلیم نیز به تازگی در پژوهشگاه اقیانوسشناسی راهاندازی شدهاست ادامه داد: پایش سواحل یکی دیگر از برنامههایی است که به صورت منظم در سواحل خلیج فارس در خوزستان و بوشهر انجام میشود و تاکنون چندین برنامه پایش در زمینههای سیلابها، آلودگی نفتی و اکوسیستمها صورت گرفته است.
رئیس مرکز اقیانوس شناسی بوشهر گفت: پایش آبهای دور با استفاده از کاوشگر خلیج فارس از دیگر برنامههای پژوهشگاه اقیانوسشناسی در چند سال اخیر است و تاکنون ۶ گشت به صورت فصلی در آبهای خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان انجام دادهاست.
قائمی افزود: در این برنامه پایشی پارامترهای دریایی، فیزیکی، شیمیایی، زیستی، زمینشناسی دریا و هواشناسی و سنجش از دور پایش و نتایج آن در بانک دادههای پژوهشکده اقیانوسشناسی جمعآوری میشود.
وی ادامه داد: بانک اطلاعاتی اقیانوسی و دریایی در زمان حاضر ۵ میلیارد رکورد دارد و برای پژوهشگران داخلی و بینالمللی قابل دسترسی است.
رئیس مرکز اقیانوس شناسی بوشهر گفت: انجام مانورهای مرتبط با مخاسطرات دریایی در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸، ورود مطالب مرتبط با اقیانوسها و دریاها در کتابهای درسی، برگزاری برنامههای پاکسازی سواحل با کمک گروههای مختلف به طور منظم، برگزاری کلاسهای آموزشی ویژه دبیران آموزش و پرورش، برگزاری کارگاههای صنایع دستی دریایی، ساخت بستههای آموزشی شناخت دریا و برگزاری برنامههای مناسبتی در مناسبهای مرتبط از برنامههای ترویجی است که با همکاری پژوهشگاه اقیانوس شناسی استان بوشهر صورت گرفته است.
قائمی با یادآوری نامگذاری روز جهانی دریا و اقیانوس در هشتم ژوئن سال ۲۰۰۸ از سوی مجمع عمومی سازمان ملل گفت: روز جهانی دریا و اقیانوس از سال ۲۰۰۸ به بعد با هدف افزایش آگاهی عمومی نسبت به اقیانوسها و نقش ان در حفظ یک سیاره سالم گرامی داشته میشود.
وی افزود:سازمان ملل هر سال شعاری را برای این روز در نظر میگیرد که شعار امسال « نوآوری برای دریا و اقیانوس پایدار» است و دهه آینده نیز از سوی این سازمان به عنوان « علوم اقیانوسی برای توسعه پایدار» نامگذاری شدهاست.
رئیس مرکز اقیانوسشناسی بوشهر اظهارداشت: این نامگذاری نشاندهنده اهمیت جهانی موضوع است و باید در برنامه ریزیهای کلان کشور مورد توجه قرار گیرد.
قائمی گفت: اقیانوسها بیش از ۳۰ درصد از کربن دی اکسید تولید شده توسط بشر را جذب میکند و باعث تعادل آب و هوای زمین میشود که در غیر این صورت دمای سطح کره زمین به ۶۷ درجه سانتیگراد میرسید.
وی ادامه داد: از سوی دیگر اقیانوسها و دریاها بزرگترین منبع تامین پروتئین هستند به گونهای که بیش از سه میلیارد نفر از مردم جهان برای تامین منبع اولیه پروتئین به اقیانوسها وابستهاند.
رئیس مرکز اقیانوسشناسی بوشهر به نقش کلیدی اقیانوسها به عنوان منبع بسیاری از داروها مانند داروی سرطان و آلزایمراشاره کرد و گفت: بسیاری از کیتهای تشخیص آزمایشگاهی کرونا حاصل ترکیباتی است که از باکتریهای موجود در ارگانیسمهای دریایی ااستخراج شدهاست.
قائمی یادآوری کرد: کشور ما دارای سه حوزه آبی مهم که زیستگاه هزاران گونه آبی است و ظرفیت بالایی از لحاظ اقتصادی و توسعه پایدار برای کشور ایجاد کردهاست.
وی در بیان ظرفیتهای ویژه خلیج فارس گفت: جنگلهای مانگرو و آب سنگهای مرجانی دو زیستگاه با اهمیت و پر تولید خلیج فارس و دریای عمان است طوریکه آب سنگهای مرجانی که جنگلهای زیر آبی نیز نامیده میشود پس از جنگلهای حارهای دومین اکوسیستم پر تولید کره زمین محسوب میشود و حیات بیش از یکهزار گونه جانوری به این زیستگاه وابسته است.
رئیس مرکز اقیانوسشناسی بوشهر اضافه کرد: اشکال آبشناختی مانند مصبها، خورها، خلیجهای کوچک و تالابهای ساحلی از شاخصههای خلیج فارس است.
بیش از ۷۱ درصد از ححجم کره زمین را اقیانوسها و دریاها تشکیل میدهد.