بحران اقتصادی آمریکا به شکل غیر منتظرهای در نتیجه همهگیری ویروس کووید-۱۹ در این کشور آغاز شد.
این سریعترین و عمیق ترین رکود اقتصادی است که تاکنون در تاریخ ایالات متحده به ثبت رسیده است. در نتیجه این بحران، بیش از ۴۰ میلیون آمریکایی در چند ماه گذشته شغل خود را از دست داده و بیکار شدهاند. همچنین بیش از نیمی از کل خانوارهای با درآمد کم در ایالات متحده و یک چهارم کل بزرگسالان در این کشور، بخشی از درآمد خود را از دست دادهاند.
تارنمای بلومبرگ در گزارشی، این رکود اقتصادی بی سابقه را ضربه سیاسی بزرگی به ترامپ دانست و نوشت که به طور تاریخی رکود در سال انتخابات، کار دست رئیس جمهوری وقت داده است.
دادههای چرخههای تجاری و شروع و پایان رکود اقتصادی از دهه ۱۸۵۰ میلادی، زمانی که فرانکلین پیرس رئیس جمهوری آمریکا بود، نشان میدهد که رابطه مستقیم میان رکود در سال انتخابات و شکست انتخاباتی رئیس جمهوری وقت به چشم میخورد.
از دید بلومبرگ، ترامپ یک نگونبخت تمام عیار است؛ زیرا که رکود اقتصادی در سال انتخابات ریاست جمهوری بسیار نادر بوده است.
ترامپ کاملا از تهدید رکود برای آینده سیاسی خود آگاه است و برای همین تمام تلاش تبلیغاتی خود را به کار بسته است تا ثابت کند اقتصاد کشور "خیلی زود" به وضع فوقالعادهای خواهد رسید.
وی در توئیتر خود مدعی شده است "اقتصاد آمریکا با سرعت زیادی به مسیر رشد باز خواهد گشت" و به مردم آمریکا وعده داده است که سال آینده، وضع بسیار عالی خواهد بود.
هفته پیش دونالد ترامپ در واکنش به عملکرد غیرمنتظره بازار کار این کشور در ماه مه، گفت: از نظر اقتصادی در سال آینده شاهد یکی از بهترین سالها خواهیم بود.
رئیس جمهوری آمریکا که در یک کنفرانس خبری حضور یافته بود، با اشاره به ۲.۵ میلیون فرصت شغلی ایجاد شده در ماه مه گفت: این آمارها فوق العادهاند و ما را به سمت یک دوره رشد طولانی مدت سوق خواهند داد.
اکنون ناظران در آمریکا از دو سناریو سخن میگویند:
ادامه رکود اقتصادی و تداوم نرخ بالای بیکاری که کابوسی برای جمهوریخواهان و ترامپ خواهد بود. این نکتهای است که برخی اقتصاددانها از آن به عنوان وضعیت اجتنابناپذیر سخن گفتهاند.
"جک راسمس" استاد اقتصاد کالج سینت مری در این خصوص به ایرنا گفت تمام عوامل رکود در اقتصاد آمریکا وجود داشتند و کرونا همچون ضربهای، جرقه ورود به رکود را زد.
وی پیشبینی کرد با توجه به تاثیری که همهگیری کرونا بر بازار و زنجیره عرضه و تقاضا بر جای گذاشته است، در سه ماهه دوم سال میلادی، این رکود عمیقتر خواهد شد.
راسمس تصریح کرد: نه تنها رشد اقتصاد واقعی آمریکا کاسته شده است، بلکه همه بازارهای مالی نیز به موازات آن در حال ریزش هستند. این همزمانی سرآشیبیشدن چرخه مالی و چرخه اقتصاد واقعی، خیلی خطرناک است؛ چون یکدیگر را تشدید خواهند کرد.
در مقابل، برخی دیگر از ناظران به آمار تازه و غیرمنتظره کاهش بیکاری در ماه مه اشاره کردند و گفتند تا ماه نوامبر (آبان/آذر) و زمان انتخابات ریاست جمهوری، اقتصاد آمریکا از رکود خارج خواهد شد.
تارنمای پولتیکو این هفته در گزارشی این وضعیت را چون کابوس انتخاباتی برای دموکراتها توصیف کرد و نوشت: "جیسون فارمان" مشاور اقتصادی در کابینه اوباما در مصاحبه ای گفته است ماه های قبل از انتخابات نوامبر میتواند به ترامپ فرصتی بدهد که حقیقتا درباره رشد ناخالص تولید داخلی و کاهش بیکاری ادعای معجزه کند.
پولتیکو به تازهترین آمار بیکاری اشاره کرد و نوشت نرخ بیکاری در ایالات متحده به ۱۳.۳ درصد کاهش یافته است. این در حالی است که اکثر کارشناسان اقتصادی پیشبینی میکردند که آمریکا به دنبال شیوع نوع جدید ویروس کرونا با نرخ بیکاری ۲۰ درصدی روبرو خواهد شد.
با وجود اینکه ترامپ و طرفدارانش روی سناریوی دوم مانور تبلیغاتی میدهند، این نگرانی جدی وجود دارد که تا اواخر تابستان یک سقوط بزرگ، اقتصاد آمریکا را غافلگیر کند.
به باور برخی صاحبنظران اقتصادی، بهبود سریع برخی شاخصها از جمله کاهش نرخ بیکاری و افزایش شاخص بورس نیویورک عمدتا ناشی از بسته چندین تریلیون دلاری کمک مالی دولت آمریکا به شرکتها و کسب وکارها بوده است اما این بسته در حکم یک مسکن کوتاه مدت خواهد بود که اثر آن به زودی ناپدید خواهد شد.
"تام گارا" تحلیلگر تارنمای "بازفید نیوز" در این خصوص نوشت: اثر مداخله گسترده دولت به زودی رنگ خواهد باخت، اما مساله بیکاری حل نخواهد شد.
وی افزود: در تاریخ ۳۱ ژوئیه، پرداخت هفتگی حق بیکاری ۶۰۰ دلاری از سوی دولت فدرال به سر خواهد رسید و هیچ نشانهای وجود ندارد که بسته حمایتی دیگری جایگزین آن شود. بنابراین درآمد دهها میلیون خانواده در ماه اوت به طور چشمگیری کاهش خواهد یافت.
ادامه رکود اقتصاد ایالات متحده و تبعات آن برای مردم، رئیس جمهوری آمریکا را در وضعیتی بسیار شکننده قرار خواهد داد.
به باور "فیلیپ ویلایتو" فعال سیاسی آمریکایی، ترامپ در حال دست و پنجه نرم کردن با سه چالش بزرگ داخلی است.
ویلایتو به ایرنا گفت: وی هنوز درگیر بحران کووید-۱۹ و مدیریت بد این همهگیری است. او همچنین با رکود عمیق و بیکاری گسترده در اقتصاد آمریکا روبروست و اقتصاد آمریکا برای سالها در وضعیت رکود باقی خواهد ماند. اکنون هم بحران اعتراض به مرگ جورج فلوید و نژادپرستی هم دامنگیر او شده است.
بی تردید، شخصیت و منش دونالد ترامپ به گونهای نیست که به راحتی اشتباهات خود را بپذیرد و آماده مصالحه برای گذار از بحران اقتصادی و سیاسی کشور باشد. او، همانگونه که ژنرال "جیمز متیس" وزیر دفاع سابق هشدار داده است، با دامن زدن به تفرقه و شکاف، به دنبال افزایش طرفدارانش خواهد بود.
برخی از تحلیلگران، سخنان نژادپرستانه و تلاش شدید ترامپ برای امنیتی و نظامی کردن جو سیاسی و اعتراضهای مردمی را هم در این راستا ارزیابی میکنند.
به تعبیر نیویورک تایمز، در این مرحله مساله اصلی آمریکا نه اقتصاد و سیاست، بلکه خود شخص ترامپ است.