اما کووید-١٩ همان کاری را با برنامه‌ریزی و پیش‌بینی‌های ما کرد که با همه معادلات و برنامه‌ریزی‌های کل دنیا در این ماه‌ها کرده است؛ همه چیز به هم خورد. تصمیم گرفتیم گفت‌وگوی کتبی انجام دهیم که البته اصلا با دیدار و گفت‌وشنود رودررو قابل مقایسه نیست و درواقع لطفی ندارد؛ اما در شرایط سخت فاصله‌گذاری اجتماعی و تحت‌تأثیر قرار گرفتن همه فعالیت‌ها، تنها گزینه بود. محور کلی مباحث مصاحبه برای بررسی مطرح شد؛ صبر کردیم و دیدیم این میهمان ناخوانده حالا حالاها خیال رفتن ندارد و نمی‌توان همه کارها را به فردای بدون کرونا موکول کرد. نهایتا با رعایت کامل اصول و پروتکل‌های بهداشتی، بعدازظهر سه‌شنبه سیزدهم خردادماه، یک ساعت میهمان باربارا ریتزولی، در ساختمان نمایندگی کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ در الهیه تهران بودیم.
ملحق شدن و پیوستن ریتزولی به کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ برمی‌گردد به‌سال ٢٠١١؛ حدود ٩سال و اندی پیش. وقتی درباره انگیزه او برای ورود به کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ پرسیدیم، از دغدغه‌اش برای زندگی انسان‌ها بعد از جنگ گفت. اینکه هر کدام از طرفین جنگ بدانند دارند با انسان‌هایی که مثل خودشان‌اند می‌جنگند و بعد از هر جنگی انسان‌ها باید به زندگی خودشان برگردند و بتوانند زخم‌های ایجاد شده در جریان جنگ و آتش را درمان کنند. باربارا ریتزولی ایتالیایی است و پیش از شروع مأموریتش در نمایندگی کمیته صلیب‌سرخ در ایران، در یمن، سرزمین‌های اشغالی و آسیای مرکزی فعالیت‌های بشردوستانه داشته و تلاش کرده صدای رنج مردم آسیب‌دیده از جنگ‌ها باشد و صدای آنها را به گوش کسانی که باید بشنوند، برساند .
تقریبا همه کشورهای دنیا با همه‌گیری کووید-١٩ مواجه هستند؛به‌ویژه مناطقی که پیش از این جنگ و درگیری داشتند و امروز هم با بحران آوارگان و پیامدهایی مثل سوءتغذیه، نبود امکانات اولیه زندگی و خطر بیماری‌های مزمن مواجهند، بدون‌شک همه‌گیری بیماری در این مناطق مشکلات را دو چندان خواهد کرد. پیش‌بینی شما در مورد چالش‌های کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ در دوران پساکرونا در این مناطق چیست؟
در حقیقت کووید-١٩ تهدیدی برای این مناطق محسوب می‌شود؛ مخصوصاً در مناطق آسیب‌پذیر بار مضاعفی از تهدید را برای مردم ایجاد کرده است. به‌ویژه در کشورهایی که در سال‌های گذشته به دلیل مشکلاتی که داشتند، صدمات بیشتری هم دیده‌اند. کووید-١٩ شرایط را وخیم‌تر از قبل کرده است. در این مناطق، شرایط توسعه‌ای که در سال‌های گذشته ایجاد شده از هم پاشیده، مثل مدارسی که بسته شده، زیرساخت‌هایی که از کار افتاده یا دستمزدهایی که البته از دست رفته و مشاغلی که دست از فعالیت کشیده‌اند. بنابراین این تأثیر در کشورهای جنگ‌زده سختی خودش را بیشتر نشان می‌دهد و علاوه بر آن جمعیت‌هایی که سال‌ها برای نجات از بحران‌های انسانی مثل مخاصماتی مسلحانه و دسترسی به غذا و امثال آن می‌جنگیدند حالا با وجود کووید-١٩ لایه بیشتری از تهدید را برای خودشان متصورند.
در سوریه، یمن و عراق تقریباً بیش از ۴٠میلیون نفر به تنهایی با این مسائل دست‌وپنجه نرم می‌کنند که علاوه بر شرایط فعلی، تهدید کووید-١٩ را هم باید به آن اضافه کنند. بنابراین سعی می‌کنیم تمرکزمان بر کشورهایی باشد که سیستم درمانی آنها کماکان مشکلات عدیده‌ای دارد. تلاش می‌کنیم با همراهی و همکاری با جمعیت‌های ملی، اهمیت و حساسیت در زمینه نکات بهداشتی و اصول رعایت این نکات را در بین این جمعیت‌ها بالا ببریم و ترویج آموزش‌های بهداشتی را افزایش دهیم تا از این طریق بتوانیم شیوع بیماری کووید-١٩ را محدود کنیم. صرفاً مواجهه با همه‌گیری بیماری موجب بروز مشکلات دیگری می‌شود و پیامدهای اقتصادی ـ اجتماعی فرای آن هم باید مورد توجه قرار بگیرد. در حال حاضر، رعایت نکات ایمنی و ارایه تجهیزات حفاظت شخصی و اقلام بهداشتی در مناطق آسیب‌پذیر راه‌های رسیدگی به معضل و بحران کووید-١٩ است.
در مواجهه جمعیت هلال‌احمر ایران با موضوع کووید-١٩، هزاران داوطلب هلال‌احمر برای توزیع اقلام بهداشتی، گندزدایی خیابان‌ها یا تب‌سنجی مردم حضور داشتند. ارزیابی شما از عملکرد جمعیت هلال‌احمر در این بحران چگونه است؟
در حقیقت، درباره اپیدمی و پاندمی این‌چنینی مانند کووید-١٩، مقامات هر کشور، رهبری و هدایت واکنش‌ها به چنین بحرانی را براساس تصمیم‌گیری‌ها انجام می‌دهند. البته سازمان‌های بین‌المللی بهداشت مانند سازمان بهداشت جهانی در کنار مقامات و دولت جمعیت‌های ملی هستند تا معین و کمک‌دهنده به دولت‌ها در این باره باشند. در نهضت بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر این هدایت به عهده فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های هلال‌احمر و صلیب‌سرخ است که البته این فدراسیون حمایت‌های لازم را از جمعیت‌های ملی در این زمینه انجام می‌دهد. کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ هم کمک‌های فنی و هم کمک‌های مالی را در این مورد برعهده دارد. جمعیت هلال‌احمر ایران که در خط مقدم مبارزه با این مشکل اقدام و فعالیت می‌کند از ابتدا همکاری خوبی با وزارت بهداشت و درمان کشور داشته و همین‌طور ما هم همکاری‌های خوبی با نهادهای داخلی ایران در این بحران داشتیم. به‌طوری که از ابتدای راه با وزارت بهداشت و درمان و مقامات مسئول همکاری کردیم. در این میان باید به سطح فعالیت‌های جمعیت هلال‌احمر ایران در پاسخگویی به بحران کووید-١٩ اشاره کنم. داوطلبان جمعیت هلال‌احمر ایران بیماران را در مراحل اولیه شناسایی و تلاش کردند کمک‌های درمانی را به مبتلایان به این ویروس ارایه دهند، ازجمله فراهم کردن مکان‌هایی برای حمایت و نگهداری از افرادی که به این بیماری مبتلا شده بودند برای گذراندن دوران ١۴روزه نقاهت پس از این بیماری؛ همین‌طور در کنار این فعالیت‌ها، رسیدگی به پیامدهای اجتماعی و اقتصادی ناشی از بحران کووید-١٩ هم در دستور کار جمعیت ملی ایران قرار داشت. همچنین کمک‌های مالی هم از طرف جمعیت هلال‌احمر ایران به مردم آسیب‌دیده در همه‌گیری بیماری ارایه شده است.
در این زمینه لازم است از کار شایسته داوطلبان جمعیت هلال‌احمر تقدیر و تشکر شود. در حقیقت این کار هم در راستای وظایف حوزه سلامت و بهداشت جمعیت بوده و هم در راستای منافع جامعه جهانی؛ ما مراتب سپاسگزاری خودمان را در این باره ابراز می‌کنیم. همین‌طور تسلیت می‌گوییم برای درگذشت متوفیان جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران و مردم و کادر درمانی و پزشکی کشور که به علت این بحران جان‌شان را از دست دادند. کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ در این مورد حمایت مالی ۵٠٠هزار فرانکی سوییسی به جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران داشته است. با وجود اینکه حرکت کوچکی است، امیدواریم بتواند به‌عنوان گام کوچک اولیه، کمکی در این زمینه کرده باشد. ما همچنین تلاش کردیم موارد مربوط به آگاه‌سازی درباره کووید-١٩ را در برنامه‌های مشترک با جمعیت هلال‌احمر ایران بگنجانیم. مثل برنامه‌های مشترک آموزشی ترویجی پیشین که درباره آموزش خطرات ناشی از مین داشتیم؛ مواردی که در آموزش‌های استان‌های مرزی کشور انجام می‌شود. همین‌طور در مرز ایران با کشور افغانستان، برنامه‌هایی برای اطلاع‌رسانی به مهاجرانی که از ایران به کشور خودشان بازگردانده می‌شوند، داریم که از میان آنها باید به فعالیت مشترک کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ در ایران با یک سازمان مردم‌نهاد در مشهد اشاره کنم که در این برنامه مشترک تلاش می‌کنیم آگاهی‌ها و اطلاع‌رسانی‌های ضروری برای مهاجران افغانستانی گنجانده شود؛ کار اصلی این سمن در حقیقت ارایه خدمات بهداشتی اولیه به ایرانی‌ها و همین‌طور اتباع کشور افغانستان است که در منطقه ساکن‌اند.
اگر بخواهیم بین ایران و کشورهایی که به‌طور جدی درگیر مبارزه با این ویروس هستند، چه از نظر ابتلا چه از نظر میزان مرگ و میر، مقایسه کنیم به نظر شما عملکرد کادر درمان و جمعیت هلال‌احمر ایران در مقایسه با کشورهای دیگر چطور بوده است؟
همان‌طور که گفتم تعهد، فداکاری، همکاری و مشارکتی که جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران داشته قابل توجه و تقدیر است. مشارکت داوطلبان هلال‌احمر ایران توانسته صددرصد در روند مدیریت فعالیت‌ها در این زمینه تفاوت ایجاد کند و شرایطی را که در این پاندمی وجود دارد، تحت‌الشعاع قرار داده و به آن کمک کرده است. در مراحل مختلف این بیماری به‌ویژه در شرایط پس از بیماری که نیاز به بیشتر شدن این همکاری‌ها وجود دارد، فعالیت‌های مشترک درخور توجه و تمجید است.
درباره دریافت کمک‌های بشردوستانه؛ در شرایطی که ایران با تحریم‌های غیرعادلانه و به واقع ظالمانه‌ای از طرف غرب و به‌ویژه آمریکا مواجه است، موضوع ایجاد کانال درخواست معقول و عادلانه‌ای است که بارها از سوی ایران عنوان شده. آیا کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ و فدراسیون جهانی در همکاری با جمعیت ملی هلال‌احمر ایران اراده جدی برای حل دائم این مشکل یا برنامه قطعی در این زمینه دارند؟
درحقیقت کووید-١٩ تنش زیادی بر سیستم بهداشتی کشورها وارد کرده است و کشورهای مختلفی تحت‌تأثیر این تنش و فشار قرار گرفتند ازجمله ایتالیا که خودم اهل این کشور هستم؛ در آنجا هم وضع بسیار وخیم است. به‌طورکلی کشورهای بسیاری از این اوضاع متأثر شدند و این باعث شده که سیستم‌های بهداشتی آنها تحت‌الشعاع قرار گیرد و تضعیف شود. ایران نیز از این بحران تأثیر گرفته و این شیوع بر سیستم بهداشتی- درمانی کشور تأثیرگذار بوده است.
کمیته بین‌المللی صلیب سرخ از هرگونه اقدامی که واکنش مناسب در پاسخگویی به بحران‌های بشردوستانه را محدود کند، حمایت نمی‌کند و این مسأله فقط مربوط به ایران نمی‌شود؛ این موضوعی فرای مرزهاست، چون کووید- ١٩ مرز نمی‌شناسد. بنابراین برای ارایه درمان و دارو همیشه باید این موارد مستثنی از تحریم وجود داشته باشد. البته مشکلاتی در مسیر پرداخت برای دریافت دارو وجود دارد و دریافت کمک‌های درمانی که به عبارتی همان کانال‌های مالی این حوزه است. کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و دیگر ارکان نهضتی هلال‌احمر و صلیب سرخ آماده و متعهد هستند که در شرایط بحرانی از جمعیت‌های ملی که در خطوط مقدم در حال ارایه خدمات بشردوستانه هستند، حمایت کنند. ما به دنبال پشتیبانی کامل از جمعیت‌های ملی هستیم، بنابراین کمیته بین‌المللی صلیب سرخ همواره آماده است درباره این موضوع گفت‌وگوهای بیشتری انجام دهد تا به راه حل پایدارتری دست یابیم.
نه‌تنها در بحران کرونا بلکه در سیل، زلزله و هر اتفاقی که در ایران می‌افتد، تحریم برایمان مشکل‌ساز است و از دریافت کمک‌های نقدی بین‌المللی محروم بوده‌ایم. در سال‌های اخیر درباره داروهای خاص نیز مشکلات زیادی داشته‌ایم. به دلیل تحریم، واردات داروهای خاص و داروهایی که برای بیماران صعب‌العلاج نیاز است، با مشکل جدی مواجه شده، خیلی از خانواده‌ها را تحت‌تأثیر قرار داده و تراژدی غم‌انگیزی در روند درمان این بیماران رقم زده است. آیا کمیته بین‌المللی صلیب سرخ گامی برای مرتفع کردن تحریم دارو برداشته است یا خیر؟
داروهای خاص و کالاهای ویژه‌ای که برای درمان بیماری‌ها نیاز است باید همیشه معاف از تحریم‌های سیاسی و اقتصادی باشد، اما در بسیاری از مواقع این اتفاق نمی‌افتد. شرکت‌های متعددی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، به دلایل مختلف این معافیت‌ها را اجرا نمی‌کنند و همین باعث بروز مشکل می‌شود.
کاری که کمیته بین‌المللی صلیب سرخ می‌تواند در این زمینه انجام دهد، فعالیتی دو وجهی است. ما از طرفی می‌توانیم نقش حمایتگری در رعایت معافیت‌های حوزه‌های بشردوستی و رفع تحریم‌ها داشته باشیم و از اجرای معافیت‌های تحریمی با همکاری مقامات مربوط حمایت کنیم؛ از سوی دیگر می‌توانیم جمعیت هلال‌احمر ایران و مقامات رسمی کشور را که در حوزه رفع تحریم‌ها فعالیت می‌کنند، تشویق کنیم تا از توافق تجاری اقلام بشردوستانه SHTA و توافق تجاری سوییس استفاده و از این طریق بتوانند اقلام لازم دارویی به کشور وارد کنند.
درباره توسعه مشارکت جمعیت هلال‌احمر ایران و کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، در حوزه انتقال دانش، فناوری و تجربیات چه راهکارهایی می‌توان ارایه داد؛ این مشارکت‌ها شامل چه محورهایی است و چه برنامه‌ای برای توسعه آن دارید؟ (برای مثال در اسفندماه شاهد برگزاری کارگاه‌های آموزشی در حوزه توانبخشی و معلولان و همکاری در موضوع طرح بازپیوند خانواده بودیم.)
همان‌طور که اشاره کردید در واقع محورهای مختلفی در همکاری با جمعیت هلال‌احمر ایران داشته‌ایم؛ ازجمله معلولیت، مسئولیت‌پذیری و مشارکت جوامع در برنامه توانبخشی جسمی و همین‌طور بازپیوند خانوادگی. در حال حاضر به دنبال راه‌های جدید برای پاسخگویی درباره همه‌گیری بیماری‌ها هستیم. برای تداوم و ادامه این فعالیت‌های مشترک البته همان‌طور که شما هم به درستی اشاره کردید، تبادل دانش و انتقال تجربیات اهمیت بسزایی دارد. می‌توان گفت تبادل تجارب بین کشورهای مختلف و همین‌طور جمعیت‌های ملی مختلف در مواجهه و مبارزه با کووید- ١٩ بسیار مهم و ارزشمند است. می‌توان از تجارب کشورهای مختلف استفاده کرد و برای ارایه راه حل بهتر از آن کمک گرفت. البته به تداوم چنین رویدادهایی، که به آن اشاره شد، متعهد هستیم ولی در حال حاضر سعی‌مان بر این است که این فعالیت‌ها را در حالت تعلیق نگه داریم یا به صورت غیرحضوری ادامه دهیم تا زمانی که شرایط به حالت عادی برگشت، محورهای مشارکت کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و جمعیت هلال‌احمر را تداوم و در واقع گسترش دهیم.
ایران در همسایگی کشورهایی قرار دارد که شاهد تنش، جنگ و درگیری بوده‌اند، همچون عراق، افغانستان و پاکستان. بسیاری از پناهجویان یا مهاجران از این کشورها برای زندگی روانه ایران شدند. آیا نمایندگی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در تهران برنامه‌ای برای حمایت از پناهجویانی که در ایران حضور دارند و زندگی می‌کنند، دارد؟
همان‌طور که اشاره شد درباره مهاجران افغانستانی، سال‌هاست با جمعیت هلال‌احمر ایران همکاری می‌کنیم. از سال‌های گذشته جلسات حساس‌سازی و آگاه‌سازی برای مهاجران افغانستانی داشته‌ایم که این کار سال‌هاست در مرز دو کشور انجام می‌شود. این جلسات اهمیت دارد، زیرا درباره خطرات ناشی از مین و دیگر مهمات منفجرنشده باقی‌مانده از جنگ است. شاید جالب باشد بدانید در دو سال گذشته جمعیت هلال‌احمر ایران با حمایت فنی و مالی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ حدود ۴٠٠هزار نفر را تحت پوشش این حمایت‌ها قرار داده است و این آموزش‌ها را دریافت کرده‌اند. اکنون در شرایط پاندمی، طبیعی است که این جلسات- به دلیل محدودیت‌های فاصله‌گذاری فیزیکی- به حالت تعلیق درآمده است. ما با همکاری جمعیت هلال‌احمر ایران طرحی برای حساس‌سازی در این حوزه ارایه داده‌ایم که البته به شکل توزیع بروشور است. در این بروشورها پیام‌های مربوط به مقابله با کووید- ١٩ در کنار پیام‌های مربوط به آگاه‌سازی از خطرات ناشی از مین و همین‌طور اطلاعات و پیام‌های مربوط به طرح بازپیوند خانواده ارایه می‌شود که اگر افراد یا مهاجرانی عزیزان‌شان را به هر دلیلی گم کرده یا راه تماس با آنان را از دست داده‌اند، بتوانند از این پیام‌ها استفاده کنند.
به‌علاوه با جمعیت هلال‌احمر ایران در پیشگیری از بیماری‌های عفونی و همین‌طور اشاعه آموزه‌ها و نکات بهداشتی، در کنار پروژه‌هایی که عنوان شد، همکاری می‌کنیم. پروژه دیگری هم با یک سازمان مردم نهاد محلی در مشهد داشتیم که وظیفه اول آن ارایه خدمات اولیه بهداشتی است؛ در کنار آن، خدمات سلامت روان هم ارایه می‌دهد و در صورت نیاز ارجاعاتی برای آسیب‌پذیرترین افراد ازجمله مهاجران افغانستانی در حوزه توانبخشی جسمی به جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران انجام می‌شود. همین‌طور با همکاری جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران، در یک سازمان مردم نهاد دیگر در استان سیستان و بلوچستان ایران اقلام بهداشتی توزیع می‌کنیم. این اقلام در میان مهاجران آسیب‌پذیر توزیع و از این فرصت برای ترویج اقدامات بهداشتی و راه‌های مبارزه با مشکلات بهداشتی استفاده می‌شود. اعتقاد داریم همیشه پیشگیری بهتر از درمان است و فکر می‌کنیم از این طریق می‌توانیم به بهترین واکنش موجود دست پیدا کنیم.
به‌عنوان آخرین سوال می‌خواهم از خودتان بگویید؛ درباره سابقه همکاریتان در کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و اینکه چطور به فعالیت در این حوزه علاقه‌مند شدید؛ در سال‌های گذشته چه فعالیت‌هایی در کدام کشورها داشته‌اید؛ از چه زمانی در ایران هستید و تجربه کار در ایران چطور است؟
همان‌طور که گفتم ایتالیایی هستم و در حقیقت از مارس ٢٠٢٠ به‌عنوان رئیس نمایندگی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در تهران مشغول به کار شدم. البته از سال ٢٠١٧ در ایران در مقام معاون رئیس نمایندگی و همین‌طور رئیس عملیات فعالیت می‌کردم. باید اشاره کنم که پیوستنم به کمیته بین‌المللی صلیب سرخ به سال ٢٠١١ برمی‌گردد که در حدود ٩سال و اندی از آن می‌گذرد. در چند سالی که فعالیت کرده‌ام، چیزی که برایم مهم بوده این است که در مخاصمات مسلحانه، طرفین جنگ بدانند با انسان‌هایی که مثل خودشان هستند، می‌جنگند و بعد از اینکه جنگی به پایان می‌رسد، انسان‌ها باید بتوانند به زندگی خود برگردند و زخم‌هایی را که در مخاصمات مسلحانه ایجاد شده، درمان کنند و زندگی‌شان را به حالت عادی برگردانند. یکی از دلایل دیگری که باعث شد در چنین حوزه‌ای فعالیت کنم این بود که دوست داشتم صدای افرادی باشم که آسیب‌پذیر هستند و می‌خواستم نگرانی آنان را به گوش کسانی که باید بشنوند، برسانم. وجود سازمانی که بتواند این صداها را منتقل کند، اهمیت دارد و اینکه آنها بتوانند برای این نگرانی‌ها راهکاری پیدا و کمک کنند هر چه سریع‌تر مردم آسیب‌دیده به زندگی عادی بازگردند. از سال ٢٠١١ با کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در مناطق مختلفی کار کرده‌ام؛ ازجمله در آسیای مرکزی، ازبکستان، گرجستان، آفریقا، یمن، سرزمین‌های اشغالی و شاید در طول سال‌های گذشته در ایران. چیزی که برایم اهمیت دارد این است که از جمعیت غیرنظامی حمایت لازم انجام شود و در حقیقت حقوق بشردوستانه ترویج یابد. در سال‌هایی که کار کرده‌ام، توانسته‌ام به دیدار افرادی که در بازداشت بودند، بروم؛ در استرداد و احیاناً تحویل بقایای انسانی و در رویدادهای مربوط به آن شرکت کنم. آنچه از فعالیت در تمام این کشورها یاد گرفته‌ام، ارزشمند است.
در این سال‌ها از تجربیاتم درس سختی گرفتم؛ آن درس سخت این است که همیشه درگیری و جنگ بعد از خود پیامدهای بلندمدتی دارد و این خیلی مهم است که طرفین درگیر در این جنگ‌ها، حقوق بین‌المللی بشردوستانه را کاملا رعایت کنند تا بتوانند درد و رنج‌های ناشی از آن را به حداقل برسانند. در ایران چیزی که اهمیت دارد و به آن علاقه دارم این است که بتوانم در کمیته بین‌المللی صلیب سرخ درباره حقوق بشردوستانه و مسائل مربوط به امور بشردوستانه با مقامات ایران گفت‌وگو کنم و این مباحث را تداوم بخشم. همین‌طور در منطقه این موضوع برایم اهمیت دارد. به‌علاوه تمایل دارم دانش و اثربخشی کمک‌رسانی را تقویت کنم که البته این موضوع نه‌تنها در ایران اهمیت دارد بلکه شامل تمام مردمی که جنگ‌زده هستند، می‌شود. همان‌طور که می‌دانیم ایران در جنگ با عراق تجربیات بسیاری درباره مجروحان، توانبخشی جسمی و مسائل مربوط به آلودگی تسلیحاتی آموخته است؛ باید از این دانش استفاده شود. نه‌تنها در راستای منافع ایران و مردم ایران بلکه می‌توان از این دانش و تجربه برای کمک به مردم، فراتر از مرزهای ایران و کشورهای دیگر هم استفاده کرد. این یکی از انگیزه‌های من برای فعالیت در ایران است.
بسیار ممنونم از شما و امیدوارم به‌عنوان رسانه ترویج بشردوستی و فعالیت‌های جمعیت هلال‌احمر، بتوانیم در آینده هم در خدمت شما باشیم و این گفت‌وگوها ادامه یابد.
از شما تشکر می‌کنم. کاری که انجام می‌دهید خیلی مهم است؛ مخصوصا در ترویج روحیه بشردوستی و پوشش و بررسی دغدغه‌های بشردوستانه.