نقاط حادثه‌خیز به نقاطی گفته می‌شود که تکرار تصادفات در یک بازه زمانی در آن منطقه بالا باشد که معیار تشخیص این نقاط دستورالعمل ویژه‌ای دارد؛ این نقاط یکی از متهمان مرگ بیش از ۱۷ هزار ایرانی در جاده‌های کشور در سال گذشته هستند.
به گفته سردار سیدکمال هادیانفر رییس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی، سال گذشته ۱۷ هزار و ۱۸۵ جانباخته و ۳۶۵ هزار نفر مجروح در سوانح رانندگی کشور ثبت شده است.
بر اساس مطالعات انجام شده سه عامل خطای انسانی، خودرو و جاده (محیط) نقش اصلی را در وقوع حوادث جاده‌ای ایفا می‌کند که عامل انسانی سهم بیشتری نسبت به بقیه عوامل دارد اما بسیاری از کارشناسان معتقدند که افزایش ایمنی خودروها و رفع نقاط حادثه‌خیز نیز در کاهش تصادفات جاده‌ای نقش بسزایی دارد.
بر اساس دستورالعمل ابلاغی کمیسیون ایمنی راه‌های کشور تعداد سه هزار و ۳۹۲ نقطه پرحادثه شامل یکهزار و ۵۸۵ نقطه پرتصادف و یکهزار و ۸۰۷ نقطه دارای تصادف در کشور شناسایی و طرح ایمن‌سازی این نقاط به اداره‌های کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان‌ها ابلاغ شده است.
بر اساس اعلام سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، برآورد تقریبی اعتبار مورد نیاز برای اصلاح و رفع سه هزار و ۳۹۲ نقطه پرتصادف و دارای تصادف که در اولویت کار هستند، ۶ هزار میلیارد تومان است که در سال گذشته حدود سه هزار میلیارد تومان اعتبار برای رفع نقاط پرحادثه ابلاغ شد از این رو با توجه به اعتبارات، ۱۸۷ نقطه به‌صورت زودبازده و ۲۹۱ نقطه نیمه‌تمام، ساماندهی ۶ پاسگاه پلیس راه و ایمن‌سازی ۲۰ نقطه کولاک گیر و رفع و اصلاح ۳۲۹ نقطه پرتصادف در دستور کار قرار گرفت و در مجموع سال گذشته حدود ۳۶۶ نقطه دارای تصادف و پر تصادف برطرف شد.
بنا بر گزارش‌های رسمی اصفهان از استان‌های پرتصادف محسوب می‌شود و هر چند عوامل بسیار متعددی از خستگی تا بی‌احتیاطی راننده در وقوع تصادفات نقش دارند اما بخشی از دلایل تعدد این تصادف‌ها به نقاط حادثه‌خیز بر می‌گردد.
تصویب ۶۷ نقطه حادثه‌خیز در استان اصفهان
اصفهان به‌عنوان یکی از استان‌های مهم در زمینه حمل و نقل بار و جابه‌جایی مسافر و به لحاظ همجواری با ۹ استان و دارا بودن ۱۱ هزار و ۵۰۰ کیلومتر راه به‌عنوان چهار راه ترانزیتی کشور محسوب می‌شود.
مسوولان اصفهان تا کنون از شناسایی ۱۰۹ نقطه پر تصادف و حادثه‌خیز در جاده‌های این استان خبر دادند که ۶۷ نقطه از بین آنها مصوب کشوری است و اصلاح و رفع آنها در اولویت قرار دارد.
به گفته مهدی خضری مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان اصفهان با اصلاح ۶۷ نقطه پر تصادف مصوب کشوری ، تصادفات و تلفات جاده‌ای به نحو چشمگیری کاهش خواهد یافت.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان گفت که اصفهان جز استان‌های پرتصادف کشور است که شناسایی نقاط حادثه خیز و بررسی و برنامه‌ریزی مناسب برای آنها می‌تواند زمینه کاهش تصادفات را به همراه داشته باشد.
حجت‌الله غلامی با تاکید بر بسیج ظرفیت‌ها و امکانات استان برای رفع این مشکل، افزود: همه توان خود را برای کاهش ۱۰ درصدی تلفات جاده‌ای در این استان به کار خواهیم گرفت.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به شناسایی ۱۰۹ نقطه پر تصادف در راه‌های استان اصفهان، گفت: از بین این نقاط ۶۷ نقطه با توجه به شاخص‌های کشوری دارای مصوبه ملی است که در یک و نیم سال گذشته نسبت به اصلاح ۳۱ نقطه از آنها اقدام شد.
منصور شیشه‌فروش در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه در رفع نقاط پر تصادف اقدام‌هایی مانند اصلاح شیب شیروانی، اصلاح شانه راه، نصب گاردریل، خط‌کشی راهها، نصب حفاظ‌های بتنی، لکه‌گیری، روکش آسفالت، آشکارسازی، ایمن‌سازی، تعمیر پل و روشنایی انجام شد، افزود: اصلاح سایر نقاط در حال انجام است.
وی با تاکید بر اینکه طرح اصلاح نقاط حادثه خیز با هدف پیشگیری از تصادفات انجام می‌شود، گفت: اما مساله اصلی در تصادف‌های جاده‌ای خطای انسانی است بطوریکه تا ۸۰ درصد حوادث رانندگی به این دلیل رخ می‌دهد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان افزود: ایمن‌سازی راهها و خودروها نقش بسزایی در کاهش آمار تصادفات دارد و باید نسبت به اصلاح آنها و حذف خودروهای فرسوده اقدام کرد.
وی با بیان اینکه استان اصفهان ۲ هزار و ۲۴ کیلومتر بزرگراه شهری و ۴۱۲ کیلومتر آزاد راه دارد که حدود ۱۶ درصد آزادراه های کشور را شامل می‌شود، اظهار داشت: حدود ۱۷۰ دوربین مدار بسته و نظارتی و ثبت تخلف در راهها و جاده‌های استان فعال است و حدود ۵۰ مجتمع خدماتی رفاهی بین راهی در این خطه فعالیت می‌کند تا امکانات مناسب برای مسافران در راهها در اختیارشان قرار گیرد.
به گفته وی دستورالعمل ایمنی برای تردد تانکرهای حامل سوخت در این استان به شرکت‌های حمل و نقل ابلاغ و مسیرهای مشخصی برای آنها تعیین شده و نیروی انتظامی و پلیس راه و راهور بر اجرای آن نظارت دارند تا احتمال بروز حادثه از محل آنها به حداقل برسد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با تاکید بر اینکه لازم است مردم برای ایجاد نهضت رعایت فرهنگ رانندگی اهتمام ویژه‌ای داشته باشند، خاطرنشان کرد: سالانه حدود ۱۵ هزار نفر در جاده‌های کشورمان جان خود را بر اثر حوادث و تصادف‌های رانندگی از دست می‌دهند.
به گفته وی با مجموعه اقدام‌های انجام شده میزان تصادف‌ها و تلفات جانی ناشی از آن در جاده‌های استان اصفهان در سال ۹۸ کاهش یافت.
اصلاح برخی از نقاط حادثه‌خیز هزینه زیادی دارد
مسوولان استان اصفهان از سال‌های گذشته همواره بر اصلاح و رفع نقاط حادثه‌خیز و پر تصادف تاکید دارند و طرح‌هایی را در این زمینه اجرا کرده‌اند اما این کار با مسائل و مشکلاتی نیز همراه بوده که هزینه‌بر و زمان‌بر بودن از جمله آنهاست.
به گفته رییس پلیس راه اصفهان، اصلاح و رفع برخی از نقاط حادثه‌خیز هزینه بسیار و زمان طولانی بدلیل تامین هزینه تملک زمین یا باغ یا قرار گرفتن در کنار کوه‌ها و دره‌ها نیاز دارد.
سرهنگ حسین پورقیصری در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه برخی از این نقاط دارای بودجه ملی و برخی بودجه استانی هستند، افزود: درخواست ما این است که اگر اعتبارات رفع این نقاط، استانی است هرچه زودتر تخصیص یابد و اگر ملی است پیگیری‌های بیشتری برای تخصیص به موقع آنها انجام شود.
وی ادامه داد: بدلیل مشکلات موجود برخی از نقاط حادثه‌خیز را نمی‌توان در زمان کوتاهی رفع کرد بهمین دلیل از آشکارسازی یا نصب تابلو برای هشدار به رانندگان استفاده شده است یا نیروهای پلیس راه در آن منطقه مستقر می‌شوند.
رییس پلیس راه اصفهان با اشاره به اینکه از ۶۷ نقطه حادثه‌خیز مصوب این استان، حدود ۳۰ نقطه به تدریج اصلاح شده است، اظهارداشت: اصلاح و رفع این نقاط مثمر ثمر بوده و به کاهش تصادفات منجر شده است.
وی خاطرنشان کرد: این نقاط بر اساس معیارهایی همچون تعداد تصادفات در طول یک سال و نقش نداشتن خطای انسانی در آنها شناسایی شده است.
پور قیصری با بیان اینکه پلیس راه بر رفع همه نقاط حادثه‌خیز و پر تصادف اصفهان تاکید دارد، تصریح کرد: اداره‌کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای به هشدارهایی که در این زمینه داده می‌شود توجه دارد و این موضوع را در اولویت قرار داده است.
وی بیان کرد: با توجه به گسترش جاده‌ها و وسائل نقلیه مقرر شده است که غربالگری جدیدی برای نقاط حادثه‌خیز در استان اصفهان انجام و با توجه به آن رفع نقاط اولویت‌دار در دستور کار قرار گیرد.
رییس پلیس راه اصفهان تاکید کرد: با وجود همه مسائلی که درباره نقاط حادثه‌خیز مطرح است باید به این نکته توجه کرد که رانندگان نیز تاثیر زیادی در تصادفات جاده‌ای دارند و باید علاوه بر توجه به تابلوها با سرعت مطمئنه رانندگی کنند.
پور قیصری به طراحی نرم افزاری به نام "همپا" اشاره و اضافه کرد: رانندگان می‌توانند با نصب این برنامه بر روی گوشی‌های تلفن همراه خود از محل نقاط حادثه‌خیز مطلع شوند.
کمبود اعتبارات و وجود تاسیسات مهمترین مشکلات رفع نقاط حادثه‌خیز
رییس اداره نگهداری ابنیه فنی راه‌های اداره‌کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان اصفهان تاکید دارد که کمبود اعتبارات مالی و وجود تاسیسات مجاز و غیر مجاز در حریم راهها از مهمترین مشکلات برای اجرای طرح‌های رفع نقاط حادثه‌خیز است.
آرمین حمیدی در گفت و گو با ایرنا با اشاره به محدودیت اعتبارات مالی، اظهارداشت: ما بر اساس اعتبارات ابلاغی از محل استانی و ملی با پیمانکاران برای اصلاح و رفع نقاط حادثه‌خیز قرارداد منعقد می‌کنیم اما میزان تخصیص این اعتبارها کمتر از رقم ابلاغی است.
وی با بیان اینکه این امر به انباشت بدهی و توقف برخی طرح‌ها منجر می‌شود، افزود: به‌عنوان مثال اجرای تقاطع کوی راه حق(در جنوب کلانشهر اصفهان) از مصوبه‌های کشوری است که به چهار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد اما اعتبار در نظر گرفته شده برای آن ۴۰۰ میلیون تومان است.
حمیدی توضیح داد: در این قبیل موارد که با محدودیت‌های مالی مواجه هستیم ابتدا از راهکارهای زودبازده مانند مسدود کردن دوربرگردان تلاش می‌کنیم تا ایمنی منطقه را افزایش دهیم.
وی یکی دیگر از مشکلات رفع نقاط حادثه‌خیز را درگیری با تاسیسات مجاز و غیر مجاز مانند آب، برق و گاز در محدوده و حریم راهها خواند و تاکید کرد که این موضوع وقت بسیاری را می‌گیرد.
به گفته وی اداره‌کل راهداری می‌تواند نسبت به جابه‌جایی تاسیساتی که در حریم راهها ایجادشده و مانع از اجرای طرح‌های بهسازی و اصلاحی می‌شود، اقدام کند اما بدلیل اینکه ممکن است از طریق آنها خدمتی به مردم ارائه شود، این کار را انجام نمی‌دهد.
حمیدی یکی دیگر از مشکلات موجود برای رفع نقاط حادثه‌خیز را نیاز به آزادسازی اراضی بویژه در تقاطع‌های همسطح و دسترسی به تقاطع‌ها خواند و گفت: برای این کار هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی مختلف و مسوولان شهرستان‌ها ضروری است زیرا اداره‌کل راهداری اعتبارات لازم برای آزاد سازی اراضی را ندارد.
رییس اداره نگهداری ابنیه فنی راه‌های اداره‌کل راهداری اصفهان گفت: در طول یک و نیم سال گذشته ۳۱ نقطه حادثه‌خیز و پر تصادف در راهها و جاده‌های استان با اعتبار حدود ۲۵ میلیارد تومان اصلاح و برطرف شد.
حمیدی از مهمترین این نقاط را محدوده غار سنگی در محور علویجه، ورودی روستای فیلور در محور نجف آباد- فولادشهر، قوس پلی‌اکریل در سه راهی مبارکه، تقاطع غیر همسطح کهرویه در محور شهرضا - سمیرم، محدوده بختیاردشت و کارخانه پگاه در بزرگراه آزادگان و پیچ اتوبوسی در محور نایین اردستان اعلام کرد.
وی با بیان اینکه اداره‌کل راهداری اصفهان در صدد غربالگری مجدد نقاط حادثه‌خیز و پر تصادف استان با همکاری سایر نهادهای مرتبط از جمله پلیس راه و مدیریت بحران استانداری است، گفت: پس از این کار، تصمیم نهایی درباره کل نقاط گرفته می‌شود زیرا ممکن است نقاط جدیدی اضافه شده باشد یا برخی نقاط با توجه به اقدامات صورت گرفته و بهسازی راهها، دیگر حادثه‌خیز نباشد و تصادف‌ها در آن کاهش یافته باشد.
به گفته وی برخی نقاط حادثه‌خیز مانند گردنه آبنیل(در شهرستان فلاورجان) در بین ۱۰۹ نقطه شناسایی شده بود اما در ردیف نقاط پر تصادف مصوب کشوری قرار نگرفتند.
وی مجموعه اقدام‌های لازم برای رفع نقاط حادثه خیز را بازدید گروه ایمنی، مطالعه، طراحی و تصویب طرح در کمیته ایمنی راه‌های اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان خواند و گفت: پس از تصویب طرح، وظیفه هر یک از اداره‌ها در این زمینه مشخص می‌شود.
حمیدی در پاسخ به اینکه چرا راه‌هایی که به نقاط حادثه‌خیز تبدیل شدند از ابتدا بصورت اصولی ایجاد نشدند، توضیح داد: بسیاری از این راهها در سال‌های دور و چند دهه گذشته ایجاد شدند و اکنون با حجم بیشتر ترافیک و تردد خودرو مواجه هستند، سرعت خودروها افزایش یافته و از طرف دیگر متناسب با شرایط امروز، استانداردها نیز متفاوت شده است.
وی ادامه داد: برخی از جاده‌ها دسترسی‌های غیر مجاز دارند یا اینکه برخی راهها به مرور زمان از روستایی یا فرعی به جاده اصلی یا از راه اصلی به بزرگراه تبدیل شدند.
اصفهان دارای ۱۱ هزار و ۵۰۰ کیلومتر راه است که به لحاظ موقعیت خاص آنان در مرکز و به عنوان چهارراه ترانزیت بار و مسافر کشور، رتبه اول حمل بار و رتبه سوم حمل مسافر را داراست.