«مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق در نخستین کنفرانس خبری متعاقب این نشست گفت که عراق در این گفت و گو تحقق حاکمیت ملی را در اولویت خود قرار داده و سه بار تکرار کرد که هدف این گفت وگو ها با آمریکا اول حاکمیت، دوم حاکمیت و سوم حاکمیت ملی عراق است.
وی در ادامه بیان که دیدگاه های «پارلمان»، «مرجعیت عالی دینی»، «جریان های سیاسی» به علاوه «توافق ملی و مصلحت عراق» را در این نشست مد نظر قرار می دهد.
همزمان مراجع چهارگانه ای که الکاظمی به عنوان صاحب نظران در توافق جدید با آمریکا از آنها یاد کرده، به انحاء مختلف در دیروز و امروز شنبه به نخستین دور گفت وگوها واکنش نشان داده اند.
شبکه های اجتماعی به عنوان عنصر مهم انعکاس دهنده دیدگاه های مردم عراق در این باره واکنش های متفاوتی داشته که بخش قابل توجهی از آنها انتقادی بوده که در قالب هشتگ های مختلف بروز و ظهور کرده و بسیاری از شخصیت ها و افراد عادی نظر خود را بیان کرده اند.
بسیاری از کاربران عراقی نسبت به اصل گفت و گو با آمریکا تردید کرده و معتقدند که واشنگتن همانند همیشه از سیاست فریبکاری علیه عراق استفاده می کند و عده ای نیز گفته اند که واشنگتن در نخستین دور گفت وگوها سیاست هویچ و چوب را با بغداد به اجرا گذاشته است.
خالی بودن متن بیانیه مشترک بغداد و واشنگتن از مساله خروج کامل نظامی آمریکا از خاک عراق و بسته شدن کامل پایگاه های نظامی آمریکایی در عراق از جمله نکاتی است که اعتراض عمومی را در عراق به دنبال داشته است.
در بیانیه به کاهش نیرو و بسته شدن برخی از پایگاه های نظامی آمریکا در عراق اشاره شده و ذکری از خروج کامل نیروها از خاک عراق نشده است.
همین امر سبب شده است که به سرعت کاربران عراقی در شبکه های اجتماعی به آن واکنش نشان داده و هشتگ «#انسحاب_لاتقلیص» (خروج نظامی آمریکا و نه کاهش نیرو) در صدر ترندهای امروز شنبه توئیتر قرار بگیرد.
یکی از نمایندگان پارلمان عراق در گفت وگو با ایرنا گفت که عدم ذکر واضح و آشکار خروج نظامیان آمریکا از خاک عراق، نقض قانون اساسی و قانون مصوب پارلمان عراق در پنجم ژانویه (۱۵ دی ۹۸) است.
«حسین الاسدی» افزود که آمریکایی ها در نخستین دور گفت وگوها با بغداد، به هیچ عنوان صحبتی از خروج کامل یا دستکم جدول زمانبندی برای خروج نیروهای خود از عراق نکرده اند امری که در تعارض کامل با قانون اساسی و قانون پارلمان مصوب پنجم ژانویه (قانون خروج کامل نظامیان آمریکا از خاک عراق) است.
این نماینده پارلمان از استان بصره از گفتمان برتری جویانه آمریکا در جریان نخستین دور گفت وگوها با بغداد انتقاد کرده و گفته است که آمریکا همانند قیم با طرف عراقی تعامل کرده تا سیاست های خود را بر عراق تحمیل کند.
به گفته وی، آمریکایی ها به عمد دو پرونده مهم امنیتی و سیاسی را در صدر گفت وگوها با بغداد قرار داده اند تا امکان دخالت در امور داخلی عراق و اعمال سیاست شبه قیمومیتی بر عراق در این دور از گفت وگو ها برای آنها مهیا باشد.
در همین چارچوب یکی از کارشناس برجسته سیاسی نزدیک به دولت الکاظمی گفت که اصول اولیه که در اولین دور گفت وگوها بین بغداد و واشنگتن بر سر آن توافق صورت گرفته، در جلسات بعدی در ژولای (ماه آینده میلادی) از حیث قانونی توسعه داده شده تا متن نهایی معاهده یا توافقنامه برای امضا در واشنگتن آماده شود.
«هشام الهاشمی» در صفحه شخصی خود در توئیتر اضافه کرده است که این معاهده یا توافقنامه در پاییز آینده در واشنگتن به امضای دو طرف می رسد.
در این راستا، رییس مرکز «العراق» برای پژوهش های راهبردی به خبرنگار ایرنا گفت: آنچه تاکنون بین دو تیم عراقی و آمریکایی توافق شده، مقدمه ای برای توافقنامه گسترده تری است که وزارتخانه های دو کشور از جمله کشور، دفاع، بازرگانی، نفت و امور خارجه در آن دخیل هستند.
«محمد صادق الهاشمی» افزود که توافقنامه نهایی قبل از امضا، به نخست وزیر عراق و رییس جمهوری آمریکا ارجاع داده می شود تا در نهایت مصطفی الکاظمی و دونالد ترامپ آن را (در پاییز آینده) در واشنگتن امضا کنند.
وی اضافه کرد که دو طرف آمریکایی و عراقی توافق کرده اند که این نشست ها به مثابه گفت وگو باشد و نه مذاکره زیرا نتایج مذاکره نیازمند موافقت پارلمان است اما دستاورد گفت وگوها در صلاحیت نخست وزیر است و نیازی به موافقت پارلمان ندارد.
بر همین اساس در ابتدای بیانیه مشترک تاکید شده است که در امتداد توافقنامه راهبردی سال ۲۰۰۸ بین آمریکا و عراق، این دور از گفت وگوها بین بغداد و واشنگتن آغاز شده است.
در همین حال، برخی کارشناسان عراقی معتقدند که گفت وگوهای جاری در امتداد توافقنامه راهبردی ۲۰۰۸ است تا به این ترتیب توافق های جدید احتمالی نیازی به رای و نظر پارلمان نداشته باشد اما بیانیه سابق مرجعیت عالی دینی عراق در خصوص توافقنامه ۲۰۰۸ همچنان در خصوص هرگونه توافق جدید با آمریکا اعتبار دارد.
«عادل الموسوی» کارشناس سیاسی در این خصوص در یادداشتی با انتشار مجدد متن بیانیه آیت الله سید علی سیستانی در خصوص توافقنامه راهبردی ۲۰۰۸ بین آمریکا و عراق، آن را همچنان فاقد اعتبار دانسته است.
وی گفته است که بیانیه آیت الله سیستانی مرجع عالی دینی عراق در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۸ (۲۸ آبان ۸۷) در خصوص توافقنامه راهبردی با امریکا حاوی دو نکته اساسی است:
نخست، بازپس گیری کامل حاکمیت ملی و تامین امنیت و ثبات در عراق
دوم، ضرورت توافق ملی و تایید همه اقوام و بافت های ملت عراق و جناح های سیاسی در خصوص هرگونه توافق با آمریکا
الموسوی اضافه کرده است که طبق بیانیه آیت الله سید علی سیستانی در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۸، هرگونه توافق با آمریکایی ها که این اصول را رعایت نکند، فاقد مشروعیت است.
مصطفی الکاظمی بر همین اساس در نشست خبری متعاقب نخستین دور گفت وگوها با آمریکا خود را ملزم به رعایت قوانین «پارلمان»، نظر «مرجعیت عالی دینی» و موافقت و تایید «جریان های سیاسی» به علاوه «توافق ملی و مصلحت عراق» پیرامون هرگونه توافق جدید با واشنگتن دانسته است.