پیمان عشقی روز یکشنبه در نشست خبری که به صورت ویدئو کنفرانس از وزارت بهداشت برگزار شد، افزود: کارآزمایی اول پلاسمادرمانی تمام شده و نتایج خوبی داشته است. گزارش آن امروز در کمیته علمی ستاد ملی کرونا مطرح می شود نتایج آن این بود که در بین حدود ۲۰۰ بیماری که پلاسما گرفته بودند در مقایسه با ۷۰ نفر گروه شاهد، مرگ و میر ۵۰ درصد کاهش یافته است و مدت اقامت در بیمارستان هم ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده بود.
وی افزود: میزان درمان بیمارانی که پلاسما درمانی شدند و کارشان به آی سی یو کشیده شده بود نیز بیش از ۵۰ درصد بیشتر بهبود یافتند. میزان مرگ و میر آنها حداقل ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده بو. وقتی پلاسما به موقع و سریع به بیماران برسد میزان موفقیت پلاسما درمانی قابل قبول است این آمار امیدوار کننده است و سبب شد که سازمان انتقال خون کارآزمایی بالینی دوم را شروع کند و از این روش در بیماران بدحال در ۲۴ ساعت اول بستری استفاده می شود.
عشقی گفت: در استانهایی که قرمز اعلام شده مانند خوزستان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان، پلاسما درمانی در ۲۴ ساعت اول بستری شروع شده، ۶۰ بیمار وارد این کارآزمایی شدند تفغاوت آن با کارآزمایی بالینی اول این است که اکنون پلاسما در اخیار داریم. در کارآزمایی بالینی پلاسمای بهبود یافته کافی نداشتیم الان در حدی داریم که در ۲۴ ساعت اول به بیماران بدهیم. نتایج این کارآزمایی نیز به زودی اعلام می شود.
وی درباره شایعه پلاسما فروسی نیز گفت: شایعه پلاسما فروشی سازمان انتقال خون و پلاسماگیری برای تولید دارو کذب است. کیسه های پلاسماگیری از بهبود یافتگان فقط برای انتقال به بیماران کووید ۱۹ است.
مدیرعامل سازمان انتقال خون افزود: نمی دانم چرا برخی در فضای مجازی مردم و بهبود یافتگان را از اهدای پلاسما برای کمک به درمان مبتلایان به کووید ۱۹ دلسرد می کنند. مردم بدانند. کیسه های پلاسما نه برای تولید و نه برای ارسال به پالایشگاه است. رسانه ها جلوی شایعات را بگیرند. اگر می خواستیم پلاسما را به پالایشگاه برای تولید محصولات مشتق از پلاسما بدهیم که در همه جای دنیا به این کار جایزه می دهند، نمی گفتیم زنانی که سابقه بارداری دارند، پلاسما اهدا نکنند.
مدیرعامل سازمان انتقال خون گفت: در آمریکا از یک خانم باردار پلاسما گرفتند به مریض زدند و بیمار آسیب دید. فعالیت های سازمان انتقال خون را رصد کنید.کسانی که این شایعات را می سازند و بهبود یافتگان را از اهدای پلاسما دلسرد می کنند. در مقابل نرسیدن پلاسمای بهبود یافتگان کرونا به شهرهای دوردست مثل خرمشهر، سوسنگرد و میناب مسئول هستند. انتقال پلاسما کار ساده ای نیست. پلاسما باید در کانتیترهای با دمای زیر ۲۵ درجه منتقل شود و امکان انتقال پلاسما در این شرایط از مثلا مشهد به خرمشهر وجود ندارد.
وی درباره سرنوشت پالایشگاه خون در ایران نیز گفت: در مورد پالایشگاه خون در کشور نیز هیچ خبر جدیدی ندارم. برخی شرکتهای خصوصی ادعا کرده بودند که پالایشگاه خون می سازند اما فعالیت آنها در حد تولید صنعتی نبود. امیدواریم بتوانند در آینده به اهداف خود برسند.
عشقی درباره شاخص اهدای خون در کشور گفت: در آستانه روز اهداکنندگان خون قبل از هر نکته ای به کسانی که بیش از دوبار در سال خون اهدا می کنند و کسانی که یکماه بعد از بهبودی از کووید۱۹ برای اهدای پلاسما مراجعه می کنند تبریک می گویم. این روز برای این است که مردم را به اهدای خون و پلاسما تشویق کنیم و روز تقدیر از ارزشهای جانبازی است زیرا اهداکنندگان خون برای دیگران خودشان به زحمت می اندازند.
وی افزود: ایمنی خون در ایران بالاست زیرا معیارهای اهدای خون در ایران سختگیرانه است. از دو میلیون و ۷۰۰ هزار اهدا کننده فقط دو میلیون و ۱۰۰ هزار پذیرش می شوند و از پذیرش حدود ۴۰۰هزار نفر به علت احتیاط هایی که لازم معذوریم. سختگیرانه ترین اصول را رعایت می کنیم. بر خلاف جاهایی دیگر دنیا که در بحران کرونا استانداردها را پایین آورده اند. ما در ایران هیچ تغییری در استانداردهای اهدای خون به وجود نیاوردیم.
مدیرعامل سازمان انتقال خون گفت: اهدای خون در دوره کرونا هیچ فرقی با قبل ندارد. همه مسائل بهداشتی رعایت می شود. امسال این پیش بینی را کردیم که برای تکریم بیشتر اهداکنندگان برای اهداکنندگان مستمر پکیج های خدمات ویژه در نظر بگیریم.
اپلیکیشن حمایت از اهداکنندگان خون
وی افزود: اپلیکشین های به موبایل اهدا کنندگان خون وصل می شود و از طریق آن کمک های ویژه ای به اهداکنندگان خون ارائه می کنیم و در مواقعی هم کمک های ویژه ای از آنها می خواهیم. در واقع از این طریق با اهداکنندگان ارتباط مستمر خواهیم داشت.
عشقی گفت: از بهبود یافتگان کرونا می خواهم امسال به کمک بیماران کووید بشتابند، امسال شرایط خاصی داریم. برخی استانهای کشور در وضعیت قرمز هستند و پادتن موجود در پلاسمای خون آنها می تواند به بهبود این بیماران کمک کند.
۲۲ پایگاه برای پلاسماگیری از بهبودیافتگان کرونا
مدیرعامل سازمان انتقال خون افزود: در ۲۲ پایگاه آمادگی داریم با دستگاه پلاسماگیری بدون اینکه خونی از بهبود یافتگان گرفته شود، برای پلاسماگیری به منظور نجات بیماران اقدام کنیم. فقط یک ساعت وقت می گذارند. پلاسما را بگیرند و در اختیار هموطنان قرار دهد.کسانی که نذر خون کردند یا در ماه مبارک برای شفای خود و خانواده شان دعا کردند برای اهدای پلاسما تشریف بیاروند.
وی ادامه داد: پرسنل پایگاههای پلاسماگیری و اهدای خون محیط امن و آرامش بخشی را فراهم کرده اند. زحمات آنها هیچگاه فراموش نمی شود. امیدواریم خانواده اهدا کنندگان و دریافت کنندگان ما را به عنوان پل ارتباطی با بیماران بپذیرند.
پلاسما فروشی نداریم
عشقی درباره شایعه پلاسما فروشی گفت: در فضای مجازی اصطلاحات نادرستی منتشر شده است. در قبال پلاسمای خون و پلاکت بیماران هیچ وقت نه پولی می گیریم نه پولی می دهیم پلاسمایی که از خون بیماران می گیریم را می شود دور ریخت چون گلبول قرمز و پلاکت بیشتر کاربرد دارند اما این پلاسما را برای بهبود بیماران استفاده می کنیم و اگر این ماده برای تهیه دارو هم استفاده شود کار خلافی نیست.
وی افزود: سالی ۲۰ هزار لیتر پلاسما از خون های اهدایی اضافه می آید. این پلاسما به قدری استاندارد است که به عنوان ماده اولیه دارو آن را می گیرند و دارو به ما تحویل می دهند. دارویی ارزانتر از آنچه با پلاسمای آلمانی، اتریشی و آمریکایی تهیه می شود.
مدیرعامل سازمان انتقال خون گفت: دور ریختن این پلاسما خیانت است نه در سطح ملی و نه داخلی. این کار جایز نیست. پلاسما فروشی معنی ندارد. مردم اهدای خون می کنند نه پولی می گیرند و نه پولی می دهند.
وی افزود: شاید منظور پلاسمایی است که از افراد پر پادتن می گیریم. این افراد بیماری خاصی می گیرند ویژگی یا آنتی ژن خاص دارند تعدادشان کم است و جایگزین ندارند همه جای دنیا برای تولید داروها مثل سرم ضد هاری و ضد کزار ضد برخی آنتی ژنها به این افراد پول می دهند و هزینه رفت و آمد این افراد را می دهند.
عشقی گفت: این افراد باید سالی چند بار باید برای اهدای پلاسما یک ساعت وقت بگذارند مداخله پزشکی هم روی آنها داریم. مثلا واکسن ضد هاری به آنها می زنیم.. تمام مدیران انتقال خون می دانند در قبال مبلغ رفت و آمد این اهداکنندگان پول می دهیم.
وی افزود: به برخی کوپن یا بن داده می شود. هیچ جای دنیا به این کار پلاسما فروشی نمی گویند. بخش خضوضی در قبال تولید داروهای مشتق از پلاسما و تامین نیاز کشور قرار بود حدود یک میلیون لیتر پلاسما در سال تولید کند که نیاز کشور تامین شود
وی گفت: با پلاسمایی که از خون مردم گرفته می شود و پلاسمای بخش خصوصی اکنون۵۵۰ هزار لیتر پلاسما تولید می شود یعنی ۵۰۰ هزار لیتر عقب هستیم. سازمان بداشت جهانی در قبال کمبود منابع پلاسما دستورالعمل می نویسد که تولید آن افزایش یابد. این پلاسما را معمولا بخش خصوصی تامین می کند. وقتی از اهدا کنندگان ۲۴ بار در سال می تواند پلاسما گرفت تا مواد اولیه دارویی تامین شود باید حداقل هزینه رفت و آمد اهداکنندگان پرداخت شود این پلاسما فروشی نیست.
عشقی افزود: این حرف ها و شایعات به انتقال خون ربطی ندارد. مدتی سازمان انتقال خون از اهدا کنندگان پلاسما می گرفت. اما بر خلاف آن بخش خصوصی مبلغی را به اهداکنندگان پرداخت می کرد و به آنها صادقانه می گفت با این پلاسما دارو تولید می کنیم اما سازمان انتقال خون می گفت این پلاسما مورد نیاز مردم است و در ذیل بقیه خدمات تعریف می شد به همین علت پولی پرداخت نمی کردند.
مدیرعامل سازمان انتقال خون گفت: خرید پلاسما صورت نگرفته بود اما مردم می دیدند در بخش خصوصی بابت پلاسما پول می دهند و پلاسمای انتقال خون به همان کمپانی برای تولید دارو فرستاده می شد که بخش خصوصی می فرستاد به همین علت سازمان انتقال خون را به پلاسما فروشی متهم کردند.
شیوع پلاسما در گروه های خونی متفاوت فرقی ندارد
وی در پاسخ به پرسش ایرنا مبنی بر اینکه آیا میزان ابتلا به کرونا در برخی گروههای خونی مثل گروه خونی او کمتر است یا نه گفت: هیچ مقاله تایید شده ای در این زمینه وجود ندارد.
عشقی در پاسخ به پرسش دیگر ایرنا درباره تاثیر تحریم بر تامین اقلام مورد نیاز سازمان انتقال خون گفت: خیلی ساده انگارانه است که بگوییم تحریم ها در تامین تجهیزات تاثیر نگذاشته است. همه سیستم بهداشتی ما را تحت فشار گذاشته اند اما از پس مشکلات برآمدیم.
وی گفت: مردم نگران تامین خون و فرآورده های خونی نباشند. اما این دوره به عنوان لکه سیاسی در تاریح سایستگذاری آمریکا به یاد خواهد ماند و دول اروپایی که اجازه نمی دهند هزینه داروها را رد و بدل کنیم. نیز پشیمان می شوند. این دوره سیاه می گذرد مدرم نگران تامین خون و ایمنی فرآوردهای خونی نباشند استانداردها را پایین نمی آوریم.
مدیرعامل سازمان انتقال خون درباره ایجاد پایگاه های انتقال خون گفت: برای اینکه پایگاه انتقال خون ایجاد کنیم به ساختمان و نیروی انسانی ماهر و کارشناس خونگیری نیاز داریم اکنون در ۳۱ اداره کل انتقال خون ۱۸۸ پایگاه انتقال خون داریم و هر جا نیاز باشد باز هم پایگاه انتقال خون ایجاد می کنیم.
وی افزود: برای انتقال پایگاه های سیار نیز اگر جایی باشد که اعلام کنند روزانه بین ۳۰ تا ۵۰ اهداکننده خون دارند، پایگاه سیار اعزام می کنیم البته امکانات پایگاههای سیار به اندازه پایگاههای ثابت انتقال خون نیست.
جایگاه انتقال خون ایران در منطقه
عشقی گفت: ایران از نطر شاخص اهدای داوطلبانه خون، ایمنی خون و فرآورده ها خونی جز بهترین کشورهای دنیاست در بسیاری از استانها میزان دریافت خون آلوده به صفر رسیده است غربالگری سختگیرانه ای انجام می شود و در برخی استانها یک در میلیون هم خون دارای تست مثبت نداشته ایم که البته این موارد از چرخه مصرف حذف می شوند.
وی ادامه داد: البته با سیاست جمع آوری پلاسما شاخص اهدای خون کامل از ۲۷ در هزار که بالاترین میزان در منطقه بود به ۲۵ در هزار رسیده ایم اما ۲۵ در هزار هم از ۱۵ در هزار که میانگین منطقه است باز هم به مراتب بالاتر است.
عشقی گفت: البته در شاخص اهدای خون بانوان حرفی برای گرفتن نداریم در اروپا ۵۰ درصد اهدا کنندگان خانم ها هستند. در ایران حدود ۴ یا ۵ درصد اهداکنندگان خانم هستند باورهای غلطی هست که باید اصلاح شود. اهدای خون باعث کم خونی نی شود تازه این افراد سالانه می توانند ۲۴ بار پلاسما اهدا کنند.
مدیرعامل سازمان انتقال خون افزود: ۶۰ درصد اهداکنندگان خون در کشور اهداکننده مستمر هستند. حدود ۶۰۰ هزار نفر هستند. در سمنان ۸۰ درصد اهداکنندگان مستمر هستند و این افتخاری برای کشور است.
وی گفت: مرکز آموزشی سازمان بهداشت جهانی در مدیترانه شرقی هستیم. خیلی از کشورها که رابطه سیاسی خوبی ما ندارند به این مرکز مراجعه می کنند.
ذخیره خون برای ۵ روز داریم
عشقی درباره میزان ذخیره خونی کشور گفت: بر اساس تعاریف انتقال خون اگر ذخایر خونی برای ۵ تا ۷ روز داشته باشیم وضعیت قابل قبول است. اگر سه تا ۵ روز باشد کمبود است. زیر ۳ روز وضعیت هشدار است و ذخیره بالای ۷ روز مازاد است.
وی افزود: ذخیره خونی ۵ روز قابل قبول است و اگر در استانی کمبود باشد از استان دیگر تامین می شود. اهدای خون یک فرآیند مستمر است و روز تعطیل و جشن و عزا ندارد. مردم همان طور که در سیل و زلزله به فکر هموطنان هستند در روزهای دیگر از جمله کرونا هم باید به فکر هموطنان خود باشند.
کاهش ۱۵درصدی اهدای خون در کشور
عشقی گفت: اکنون میزان اهدای خون نسبت به سال گذشته ۱۵درصد کمتر است اما مصرف خون بیشتر شده است. دو سه ماهی اتاق های عمل تعطیل بود اما تابستان زمان عملهای جراحی غیر اورژانس است امیدواریم با کمک مردم این درخواست ها تامین می شود.
وی افزود: به زودی در سایت های استانی انتقال خون شاخص های مهم انتقال خون مانند میزان اهدا، ذخیره یا میزان نیاز خونی اعلام می شود و این کار را از ما مطالبه کنید.
مدیرعامل سازمان انتقال خون درباره تامین پلاکت فیلتر شده گفت: همه ۳۱ استان کشور به پایگاه مجهیز به دستگاه تهیه پلاکست بدون لکوسید مجهز هستند اما این کفایت نمی کند. از پلاکت های بازیافت شده از خون کامل (که از آن گلبول قرمز، پلاکت و پلاسما گرفته می شود} پلاکتی گرفته می شود که استانداردهای کامل را ندارد به همین علت باید تولید پلاکت های فیلتر شده با کیفیت را افزایش دهیم.
بدهی ۲۰۰ میلیارد تومانی بیمارستانها به انتقال خون
عشقی گفت: طول عمر پلاکت سه روز بیشتر نیست. تولید پلاکت فیلتر شده مشکلاتی دارد هزینه پلاکت آفرزیس همیشه چالش برانگیز بوده بیمه ها در پرداخت این هزینه موانعی دارند. بیماران به ازای پلاکت فیلتر شده (بدون لکوسیت) در بیمارستان پول می دهند اما سازمان انتقال خون پولی دریافت نکرده است. همین الان بیمارستانها ۲۰۰ میلیارد تومان به سازمان انتقال خون بدهکارند این خدمات هزینه دارد و بیمه ها یا دولت باید پرداخت کنند.
مدیرعامل سازمان انتقال خون ادامه داد: به زودی روشهای دیگری که پلاکت مشابه آفرزیس را هم راه اندازی می کنیم تا تمام بیمارانی که به پلاکت نیاز دارند به پلاکت با کیفیت دسترسی پیدا کنند.
وی گفت: همه پایگاههای انتقال خون به امکانات آفرزیس مجهز هستند فعلا از این امکانات برای تولید پلاسمای پر پادتن شده ایم و پلاسماگیری از بهبود یافتگان کرونا استفاده می کنیم و فعلا برای تولید ماده اولیه پلایشگاهها استفاده نمی شوند چون افرادی تهمت هایی می زنند.
عشقی افزود: از روش پلاسمافریزس برای تولید سرم ضد هاری، کزار و ضد کرونا استفاده می کنیم پلاکت فرزیس و بدون لکوسیت هم برای بیماران نیازمند تهیه می شود.