همزمان با نشست فصلی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، کارشناسان صلح در مورد به روز شدن زرادخانه های هسته ای جهان و توجه دوباره ابرقدرت ها به تسلیحات هسته ای ابراز نگرانی کردند.
به گزارش امروز (دوشنبه) خبرگزاری د. پ. آ. آلمان درخواست بین المللی برای خلع سلاح توسط قدرتهای هسته ای همچنان نشنیده گرفته می شود. در این رابطه محققان صلح هشدار می دهند هر چند تعداد کلاهک های هسته ای در سراسر جهان رو به کاهش است اما زرادخانه ها مدت ها است که به روز شده اند.
با این حال در سراسر جهان، همچنان بیش از ۱۳ هزار کلاهک هسته ای در زرادخانه های قدرتهای هسته ای ذخیره شده است.
براساس گزارش سالانه موسسه تحقیقات صلح استکهلم موسوم به «سیپری» (Sipri)، تعداد کل سلاح های هسته ای روی زمین در سال گذشته حدود ۳.۵ درصد کاهش یافته است. محققان صلح می گویند با وجود این، همه قدرت های هسته ای در حال نوسازی سلاح های هسته ای خود هستند.
«شنون کیل» از کارشناسان سیپری گفت: به نظر می رسد که هر ۹ کشور هسته ای خواهان حفظ زرادخانه های خود به طور نامحدود هستند. این در حالی است که برخی از سیستم های تسلیحاتی که در حال توسعه هستند، طول عمری تا دهه ۲۰۸۰ خواهند داشت.
بر این اساس در اوایل سال ۲۰۲۰ حدود ۱۳۴۰۰ کلاهک هسته ای در سرتاسر جهان وجود داشته که این میزان کمتر از یک پنجم زرادخانه های هسته ای در اوج جنگ سرد در اواسط دهه ۱۹۸۰ است. دو ابرقدرت از آن زمان به طور مداوم در حال کاهش مشروطیت خود بوده اند، اما هنوز هم بیش از ۹۰ درصد کل کلاهکهای هسته ای را در اختیار دارند: ۵۸۰۰ کلاهک در ایالات متحده و ۶۳۷۵ کلاهک در روسیه.
همچنین انگلیس (۲۱۵ کلاهک هسته ای)، فرانسه (۲۹۰ کلاهک هسته ای)، چین (۳۲۰ کلاهک هسته ای)، هند (۱۵۰ کلاهک هسته ای)، پاکستان (۱۶۰ کلاهک هسته ای) و رژیم صهیونیستی (۹۰ کلاهک هسته ای) نیز دارای سلاح هسته ای هستند.
علاوه بر این زرادخانه کره شمالی که تعداد آنها بین ۳۰ تا ۴۰ تخمین زده می شود و به دلیل تردید در مورد این رقم، در آمار جهانی لحاظ نمی شود. با این حال بخشی از کلاهکهای هسته ای ایالات متحده، روسیه، انگلیس و فرانسه آماده استفاده سریع هستند - این بدان معنی است که آنها قبلاً بر روی موشک سوار شده اند یا در پایگاههای فعال قرار دارند.
یک سال پیش کاهش شمار کلاهک های هسته ای کمی کمتر از چهار درصد بود. در آن زمان، تعداد کاهش ها عمدتاً به این دلیل بود که آمریکا و روسیه سلاح های قدیمی را که دیگر به آنها نیازی نداشتند، دور انداختند.
محققان همچنین خاطرنشان کردند که برنامه های گسترده و پرهزینه ای در روسیه و آمریکا برای جایگزینی و نوسازی کلاهکهای هسته ای، سیستم های موشکی و هواپیما و تأسیسات ساخت هسته ای در دست اجرا است.
هر دو کشور در برنامه های نظامی خود نقش جدید و بزرگتری به سلاح های هسته ای داده اند که مربوط به تغییر روند در مقایسه با دوره پس از جنگ سرد است.
از سوی دیگر چین به روشنی در حال مدرن سازی قابل توجه زرادخانه هسته ای خود است. پکن در حال ساختن یک سه گانه هسته ای متشکل از موشک های جدید زمینی، دریایی و هواپیماهای دارای موشک هسته ای است. کیل گفت که ایالات متحده به دلیل این تحولات ناامید کننده می خواهد که جمهوری خلق پس از انقضای معاهده جدید استارت با روسیه در فوریه ۲۰۲۱ در مذاکرات جدید خلع سلاح شرکت کند. چین بارها از شرکت در چنین مذاکراتی خودداری کرده است.
کیل افزود: آنچه در کل ما را نگران می کند اهمیت روز افزون سلاحهای هسته ای است. ما شاهد تغییر در روند پس از جنگ سرد هستیم که به حاشیه نشینی تدریجی سلاح های هسته ای منجر شده بود و فکر می کنم این ممکن است نگران کننده ترین پیشرفت باشد.
سیپری بار دیگر داده های خود را برای ۵۱مین دوره گزارش سالانه از منابع عمومی، از جمله دولت ها دریافت کرده است. با این حال محققان صلح شکایت دارند که در دسترس بودن اطلاعات قابل اعتماد در مورد زرادخانه های هسته ای بسیار متفاوت است. در آمریکا رئیس جمهوری «دونالد ترامپ» عملا در سال ۲۰۱۹ به افشای علنی موجودی زرادخانه هسته ای این کشور پایان داد.
نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی امروز (دوشنبه) با محور قراردادن جدیدترین تحولات هسته ای جهان از جمله گزارش اخیر آژانس در مورد ایران برگزار می شود. آژانس در تمام گزارش های خود صلح آمیز بودن برنامه های هسته ای جمهوری اسلامی ایران را تایید کرده است.