به گزارش آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد، جمهوری اسلامی ایران میزبان یکی از بزرگترین جمعیت های پناهندگی شهری برای طولانی مدت ترین بازه زمانی در دنیاست و به مدت چهار دهه پناهی برای پناهندگان همسایگان غربی و شرقی بوده است.
بر اساس آخرین آمار رسمی این آژانس حدود سه میلیون افغانستانی با مدارک هویتی و بدون مدارک هویتی در ایران زندگی می کنند که به آنها امکان زندگی، کار یا تحصیل در ایران داده شده است.
همچنین به گزارش رسانه‌ها و به گفته قائم مقام وزیر آموزش و پرورش، بیش از ۴۶۰ هزار دانش آموز افغان در مدارس ایران مشغول تحصیل هستند که از این تعداد بیش از ۱۰۵ هزار نفر بدون مدارک هویتی در مدارس کشور ثبت نام کرده‌اند.
به گفته عبدالغفور لیوال سفیر افغانستان در تهران، بیش از ۴۰ هزار دانشجو از میان مهاجران افغانستان نیز در دانشگاه‌های مختلف ایران تحصیل میکنند.
در همین راستا «سید حسین عالمی بلخی» پیشتر در گفت و گویی اختصاصی با خبرنگار ایرنا در کابل گفته بود در جمهوری اسلامی ایران وضعیت مهاجران افغان بهتر از هر جای جهان است زیرا مهاجرانی که در جمهوری اسلامی ایران بطور قانونی زندگی میکنند به همه خدمات دسترسی دارند و مشغول کار و زندگی خود هستند.
تمام این ها در حالی است که جمهوری اسلامی ایران از بدو تاسیس و پس از انقلاب اسلامی با جنگ تحمیلی هشت ساله روبرو شد و پس از آن نیز تحریم‌های ظالمانه استکبار جهانی و ایادی غربی آن زندگی را از هر سو به کام ملت ایران تلخ کرد.
در چنین شرایطی مردم مهماندوست ایران طی چهل سال گذشته پذیرای مهاجران از کشورهای همسایه و بخصوص افغانستان بوده‌اند. طبیعی است که کشور ایران نیز همچون دیگر ممالک دنیا جهت حراست از آب و خاک خود قوانین و مقرراتی را به اجرا بگذارد و با کسانی که به این مقررات بی توجه باشند رفتار متناسب داشته باشد.
در خبرهای هفته های اخیر مطالبی مبنی بر به آب انداختن مهاجران غیرقانونی افغان در مرز ایران و افغانستان و یا آتش گرفتن خودروی حامل مهاجران غیرقانونی افغان در یزد، واکنش‌هایی را در رسانه‌های جمعی و کاربران شبکه‌های مجازی این کشور در پی داشته است.
یک رسانه افغان در مطلبی به طرح آمایش اتباع خارجی و ۸ اردوگاه و ۸ نمایندگی فقط در سیستان و بلوچستان اشاره می‌کند که در این مراکز به بیش از ۱۱۰ هزار مهاجر افغانستانی خدمات بهداشتی، آموزشی و اشتغال ارایه می‌شود.
همچنین در دیگر شهرها و استان‌های ایران نیز مهاجرین قانونی و با مدارک هویتی در حال زندگی و کار هستند و خدمات قابل توجهی در حوزه بهداشت، درمان و آموزش دریافت میکنند.
یکی از مخاطبان این رسانه افغان در مطلبی می‌نویسد: "این همه کشتار مردم توسط نظامیان خارجی و این همه عملیات های انتحاری و اینهمه بی نظمی، چرا در این کشور (افغانستان) واکنش در پی ندارد اما وقتی در یک کشور دیگر یک حرکت قانونی جهت جلوگیری از قاچاق صورت می گیرد رگ مردانگی تان برمی خیزد".
مخاطب دیگری می نویسد: "پریروز ۱۶ نفر در زابل کشته شدند، دیروز ۱۰ نفر در بدخشان کشته شدند، چند روز پیش ۵ انسان هزاره در غزنی از سوی طالبان آتش زده شدند و ذغال گشتند. چرا هیچ کس صدایی بلند نکرد؟ نه کسی هشتگ ساخت و نه شعر گفت".
کاربر دیگری نوشت: "وقتی که طالبان ۳۰ نفر از سربازان این وطن را در زابل در روزهای اول سال نو به آتش کشیدند و برادران هزاره ما را در غزنی سوزاندند، چرا صدای خود را بلند نکردید؟"
مخاطب دیگری نوشته است: "دولت ما یک نفر ایرانی را نپذیرفت آن وقت چگونه انتظار دارید دولت ایران سه میلیون نفر ما را بپذیرد! یا پاکستان دو میلیون را! ایران و پاکستان چه گناهی دارند که در همسایگی ما قرار گرفتند".
در همین حال یکی از نمایندگان مجلس افغانستان به نام "مریم سما" که بر اساس نوشته های مخاطبان "در ایران به دنیا آمده؛ تحصیل کرده است و اینک تا نمایندگی پارلمانی پیش رفته؛ مدتی است وظیفه عمق بخشیدن به نفرت بین دو ملت ایران و افغانستان را سر لوحه فعالیت های خود کرده است.
یکی از مهاجرین افغانی در ایران در پاسخ به اظهارات این نماینده مجلس افغانستان گفته است: "ما سال هاست در ایران هستیم و هر ساله وضعیت زندگی ما رو به بهبودی است؛ تو برای آمدن امنیت و کار در افغانستان چکار کردی؟ اگر ما برگردیم امنیت جانی داریم و جسد کودکانمان را در سرک ها به آغوش نخواهیم گرفت؟"
مخاطب دیگری نوشته است: "کنسول کشورم امروز گفته مسبب اصلی این جنایت باندهای قاچاق انسان و رانندگان است اما رسانه های انگلیسی و امریکایی از این ایده که باید میان دو کشور ایران و افغانستان دیوار کشیده شود پشتیبانی می کنند. ایا آنها دغدغه منافع ملی ما را دارند؟وچرا بانو تو همان موقف آنها را تعقیب می کنی؟
سید مسعود حسینی یکی دیگر از مخاطبان رسانه های مجازی افغانستان نوشته است: بیشتر واکنش‌ها به دو قضیۀ پناهجویان یا کارجویان افغانستانی که در این اواخر در ایران یا در مرز این کشور اتفاق افتاده، احساسی و غیر تحلیلی به نظر می‌رسد. انگار ما مردم از عالم تا عامی و از استاد دانشگاه تا افراد کم‌سواد، عادت کردیم که در برابر چنین قضایایی صرفاً احساسات‌مان را بروز دهیم و فکر کنیم که همین برای حلّ چنین مسایلی کافی است!
راستش من ندیدم تا کنون کسی به چنین قضایایی از منظر حقوقی، سیاسی، امنیتی و بسا مسایل دیگر نگاه کند و جوانب آن را بشکافد. از روی تعقل و نه احساسات وارد شکاف‌ها شود و به قول مردم قیل و قال قضیه را به نحوی کاوش کند که نه سیخ بسوزد و نه کباب!
هرچند ممکن به نظر نمی‌رسد که حق چنین مطالبی را با نوشته‌های کوتاه فضای مجازی ادا کرد؛ ولی حداقل انتظار آن است که ما نباید همواره به اصطلاح دیوار را یک رویه گل کنیم و جانب خود را نگاه داریم و به جانب دیگر قضیه کار نداشته باشیم. یا به عبارتی تنها مشکل خودمان را ببینیم و از کنار مشکل دیگران چشم‌بسته بگذریم.
کاربر دیگری نوشته است: افغانستاتی غیرتی! اگر هموطنت در داخل تکه تکه شد حرفی نمی زنید اما به ایران که رفت درُدانه جهانی می شود!!!
مخاطب دیگری با نام رحیمه یزدانی می نویسد: افغانستانی های غیرتی! تا هموطن تان نزدیک تان هست می کُشید، اما اگر به ایران رفت، محبوب تان می شود!!!
در داخل افغانستان تکه تکه شوند، آتش نمی گیرید!!! در مرز اروپا و استرالیا غرق شوند خبر نمی شوید!!! اما تمام دوربین های تان را بالای ایران زوم کرده، که اگر یک افغانستانی در این کشور حتی یک سُرفه کند افغانستان و همه دنیا با خبر می شوند!!! و آنگاه ایران را ناقض حقوق افغانستانی و ناقص حقوق بشر می دانند!.
رسانه دیگری از افغانستان می نویسد: ایران و افغانستان دو کشور دارای پیوندهای مشترک و تاریخی از روابط دوستانه هستند که در طول ۴۰ سال گذشته ریشه های این دوستی در بین دو کشور تقویت شده است به صورتی که با حمله اتحاد جماهیر شوروی )سابق) به افغانستان، ایران به محلی امن برای حضور مهاجرین تبدیل شد و حضور آنها در ایران و زندگی در کنار مردمش به ۴۰ سال می رسد.
اما به مدت یک ماه است که به بهانه های مختلف فضای روانی افغانستان علیه ایران ملتهب شده است و مهاجرین افغانستانی در ایران به ابزاری برای فشار برروی ایران تبدیل شده اند. در آخرین رخداد پس از حادثه آتش گرفتن خودروی پناهجویان غیرقانونی، افراد برجسته در افغانستان همچون خانم مریم سما اقدام به جوسازی علیه ایران کرده و ایران را متهم به ظلم به مهاجرین کردند.
این رسانه افغان می افزاید: گرچه این رخداد یک رخداد غم انگیز بوده است و مرگ هرانسانی موجب جریحه دار شدن احساسات ما می شود، اما در این خصوص باید چندین نکته را مد نظر قرار داد.
ابتدا اینکه مسئله عبور غیرقانونی از مرزهای یک کشور در تمام جهان یک جرم آشکار است و عناصر موجود در این رخداد از جمله عدم توقف پس از دستور ایست پلیس، اقدامات مجرمانه هستند. بنابراین اتهام به پلیس ایران و ظالمانه نامیدن این عمل فرافکنی است چرا که پلیس ایران به وظیفه خود عمل کرده است و اساسا به دلیل عدم اطلاع آنها نسبت به حضور مهاجرین در خودرو این اقدام نه اقدامی علیه مهاجرین افغانستانی، بلکه اقدامی در جهت جلوگیری از جرم بوده است.
این مسئله در جایی اهمیت دارد که بدانیم مرزبانی افغانستان مدتی است که پایگاه های مرزی خود را رها کرده است و نظارتی بر مرز ندارد و این مسئله خطر ورود تروریسم، سلاح و موادمخدر به ایران را افزایش می دهد.
اما نکته دومی که در خصوص این حادثه تلخ باید بررسی شود، موضع گیری افراد برجسته در افغانستان است. کسانی همچون خانم مریم سما به خوبی میدانند که افغانستان فاقد شرایط مناسب برای زیست اتباع کشور است. روزانه در هر نقطه ای از کشور عملیات تروریستی جان افراد بی گناه را می گیرد و سالیانه نزدیک به ۸ هزار تن در پی رخدادهای تروریستی کشته و زخمی می شوند. همچنین شرایط اقتصادی افغانستان رو به وخامت است و ۵۴ درصد از مردم در فقر قطعی زندگی میکنند.
این افراد باید این نکته را درک کنند که اگر شرایط افغانستان شرایط مطلوبی بود این دسته از هموطنان آنها هیچ گاه دست به مهاجرت نمی زدند. حال این صحبت های ناپخته که ناشی از بغض های شخصی نسبت به ایران است، تنها موجب می شود که شرایط زیست مهاجرین در ایران تخریب شود و نگاه مردم و دولت ایران به جای دوستی با مهاجرین به تقابل گرایش پیدا کند. چرا که ادامه این روند حوزه مهاجرین را به یک بحران برای ایران تبدیل خواهد کرد.
به نوشته این رسانه افغان، مسئولین افغانستان باید به این سوال پاسخ دهند که چرا در طول ۲۰ سال گذشته وضعیت افغانستان همچنان وضعیتی وخیم و غیرقابل زیستن است. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران توانسته است برای مهاجرین قانونی امنیت جانی فراهم کند و بسترهای تحصیل و اشتغال آنها را فراهم آورد. امری که نتیجه ۴۰ سال فعالیت ایرانیان و مهاجرین برای بهبود شرایط و حقوق مردم افغانستان در ایران بوده است.
بنابراین بهتر است که این افراد به جای بحران سازی و هزینه تراشی برای مهاجران به فکر بهبود شرایط وطن خود باشند.