بی گدار به آب زدن، بازی با مرگ است بر ای آنهایی که اصول ایمنی را عایت نمی کنند، برای آنهایی که خود را در شناگر حرفه ای می دانند، اما نمی‌دانند دریا و امواج وحشی اش حرفه‌ای و غیر حرفه ای نمی شناد و هر فردی که اصول ایمنی را رعایت نکرده و سهل انگاری کند را به راحتی به کام مرگ می کشاند.
اگرچه امسال به دلیل شرایط خاص و شیوع ویروس کرونا، انتظار می رفت که استقبال از سفرهای تابستانی کاهش یابد، اما با وجود کاهش بسیار اندک سفر که قابل ملاحظه هم نیست، باز هم درآخر هفته ها یا تعطیلات شاهد سرازیر شدن مسافرانی که اصول حفظ فاصله اجتماعی را در زمان بحران کرونا جدی نمی گیرند، هستیم و بازهم باید به طور جدی در رسانه ها به موضوع تلفات غرق شدگی و اطلاع رسانی در خصوص رعایت نکات حفظ سلامت در سفر ها و بخصوص غرق شدگی پرداخت.
همه ساله به رغم هشدار ها و اقداماتی که از سوی مسئولان ذیربط در نظر گرفته می شود شاهد غرق شدگی و مرگ شماری از هموطنان در دریا، رودخانه، استخر، سد و کانال ها هستیم، مرگی که می تواند با کمی دوراندیشی و رعایت اصول ایمنی، دقت و پرهیز از سهل‌انگاری از وقوع آن جلوگیری کرد.
مرگ یکهزار و ۲۷۵ نفر بر اثر غرق شدگی در سال گذشته
سازمان پزشکی قانونی اعلام کرده است: در سال گذشته یکهزار و ۲۷۵ نفر بر اثر غرق شدگی جان خود را از دست دادند که این رقم در مقایسه با سال قبل از آن(۱۳۹۷)که آمار تلفات ۹۳۵ نفر بود، ۳۶.۴ درصد افزایش یافته است.
و از کل آمار تلفات غرق شدگی در سال ۱۳۹۸، یکهزار و ۷۴ نفر مرد و ۲۰۱ نفر زن بودند، این درحالی است که تعداد مردان فوت شده بر اثر غرق شدگی در سال ۱۳۹۷، ۸۰۰ و تعداد زنان ۱۳۵ نفر بود.
بر اساس این گزارش در سال گذشته بیشترین آمار تلفات غرق شدگی با ۲۴۱ نفر در تیر ماه و کمترین آن با ۳۲ فوتی در بهمن ماه به ثبت رسیده است.
خوزستان دارای بیشترین تلفات غرق شدگی
پزشکی قانونی تاکید کرده است: در سال ۱۳۹۸ استان خوزستان با ۱۵۱ فوتی در صدرآمار تلفات بر اثر غرق شدگی قرار دارد و پس از آن استان های مازندران با ۱۰۹ و گیلان با ۱۰۸ متوفی در رتبه های بعدی تلفات غرق شدگی قرار می گیرند.
رودخانه ها در صدر تلفات غرق شدگی
برخلاف تصور، رودخانه ها همواره دارای بیشترین تلفات غرق شدگی هستند و بالاترین آمار را به خود اختصاص می دهند، براساس آمارهای موجود در سال گذشته نیز از کل تلفات غرق شدگی، ۴۶۸ نفر در رودخانه ها جان خود را از دست داده اند که بیش از یک سوم (۳۶.۷ درصد) از کل آمار را در برمی گیرد.
بعد از رودخانه ها، دریا با ۱۵۱ فوتی (۱۳۰ نفر مناطق خارج طرح و ۲۱ نفر در مناطق ایمن سازی شده و مجاز) در رتبه بعدی تلفات غرق شدگی قرار دارند.
بر اساس گزارش پزشکی قانونی در سال گذشته ۱۴۰ نفر در استخر های کشاورزی، ۱۳۷ نفر در کانال ها، ۹۰ نفر در دریاچه های مصنوعی و سدها، ۸۹ نفر در استخرهای شنا، ۴۵ نفر در حوض و حوضچه ها، ۳۴ نفر در چاه و ۲۸ نفر در دریاچه های طبیعی بر اثر غرق شدگی جان باخته اند. ۹۳ نفر نیز در سایر مکان های آبی جان خود را از دست داده اند.
مرگ ۵۹۳ نفر بر اثر غرق‌شدگی در تابستان سال گذشته
از آنجا که بیشترین حجم سفرها به استان های ساحلی در نیمه اول سال و به ویژه فصل تابستان صورت می گیرد، شاهد ثبت بیشترین تلفات ناشی از غرق شدگی در این ایام نیز هستیم، به نحوی که در تابستان سال گذشته ۵۹۳ نفر از هموطنان جان خود را در اثر غرق‌شدگی از دست دادند که این رقم ۴۶.۵ درصد از کل تلفات غرق‌شدگی در سال ۱۳۹۸ را به خود اختصاص می دهد.
سال گذشته بیشترین موارد غرق‌شدگی به ترتیب در ماه های تیر با ۲۴۱، مرداد با ۲۰۵ و شهریور با ۱۴۷ فوتی گزارش شده است و به بیان دیگر فصل تابستان به دلیل افزایش حجم بالای سفر و گرمی هوا و تمایل افراد به شنا در رودخانه ها و دریاها، همواره با افزایش تلفات غرق شدگی نسبت به دیگر ایام سال مواجه است.
بیشترین تلفات مربوط به سال ۱۳۹۸
پزشکی قانونی در این گزارش تصریح کرده است: سال ۱۳۹۸، بیشترین آمار تلفات غرق شدگی سال های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸ را به خود اختصاص داده است و این در حالی است که پس از سال ۱۳۹۲ (به استثنای سال ۹۶) آمار تلفات غرق شدگی به کمتر از یکهزار نفر رسیده بود و کمترین آمار تلفات غرق شدگی طی این بازه زمانی، سال ۱۳۹۴ با ۸۷۹ فوتی گزارش شده است.
سازمان پزشکی قانونی کشور در آستانه آغاز تعطیلات تابستانی و با افزایش میزان سفر به ویژه به مناطق شمالی کشور و نیز افزایش حضور هموطنان در تفرجگاه ها و شنا در رودخانه ها، استخرها، کانال ها ضمن هشدار به هموطنان، توصیه می کند افراد تنها از مناطق مجاز و تحت مراقبت برای شنا کردن استفاده کنند و به رعایت نکات ایمنی توجه کافی داشته باشند
از سویی دیگر برخی از استان‌ها مانند استان‌های شمالی و مناطقی که دارای دریا، دریاچه یا رودخانه‌ها هستند بیشتر است و به رغم اینکه رغبت مردم به مسافرت به مناطق شمالی کشور بیشتر است، اما بر اساس آمارهای موجود آمار غرق شدگی در استان خوزستان بیشتر است و از سویی دیگر هم تدابیر در نظر گرفته شده برای مناطق شمالی کشور بیش از مناطق جنوبی است که شاید همین امر هم باعث آمار بیشتر غرق شدگی در این مناطق باشد.
عمده موارد غرق شدگی در آب‌های شیرین (مانند رودخانه‌ها و استخرها) اتفاق می‌افتد، فکر می‌کنید غرق شدن در کدام یک خطرناک‌تر باشد، غرق شدن در آب شور یا آب شیرین؟ شاید بسیاری بر این باور باشند که غرق شدن در آب دریا خطرناک‌تر باشد این در حالی است که غرق شدن در آب شیرین و واردکردن مقدار زیادی از آب استخر یا رودخانه به داخل ریه و معده بسیار خطرناک‌تر از بلعیدن حجم زیادی از آب دریاست.
ورود یا «آسپیراسیون» آب یا هر مایع دیگر به داخل ریه‌ها را غرق شدگی می‌نامند، شایع‌ترین غرق شدگی با آب شیرین صورت می‌گیرد و این غرق شدگی بخصوص در بین کودکان نوپا و پسران جوان و کودکان مبتلا به انواع تشنج شایع‌تر است و در بعضی موارد غرق شدگی در مقدار کمی آب مثلاً وان حمام هم اتفاق می‌افتد.
بیشترین خطر در فصل تابستان مربوط به نوجوانانی است که با اصول صحیح شنا و شیرجه اطلاعی ندارند و در آب‌های رودخانه و دریا و بدون مراقبت اقدام به شنا می‌کنند.
یکی از مواردی که جان شناگران و افراد در حال غرق را تهدید می‌کند، اختلالات قلبی و نارسایی کلیوی است که مدتی پس از خارج شدن از آب برایشان به وجود می‌آید.
علائم غرق شدگی
دیدن کسی که در آب به طور غیرطبیعی دست و پا می‌زند یا سرش مدام به زیر آب می‌رود و بالا می‌آید و یا کسی که مدت زیادی صورتش در داخل آب قرار دارد، می‌تواند هشداری باشد به این معنی که با یک مورد غرق شدگی مواجه هستیم.
در هنگام غرق شدگی ابتدا فرد به علت کمبود اکسیژن دچار استرس و هراس می‌شود و به طور غیرطبیعی تقلا می‌کند.
سه دقیقه پس از ماندن در زیر آب، کاهش هوشیاری رخ می‌دهد و پس از بازگشت ۶ دقیقه آسیب‌های مغزی شروع می‌شود. چند دقیقه بعد ضربان قلب هم نامنظم و پمپاژ خون مختل می‌شود. لب‌ها و پوست رنگ پریده یا آبی رنگ، سرفه همراه با خلط، کاهش هوشیاری، قطع تنفس و یا دشواری تنفس و ضربان قلب نامنظم برای کسی که حتی در کنار ساحل و خارج از آب قرار دارد هم می‌تواند علامت غرق شدگی باشد.
با این همه بسته به سن و جنس، وضعیت جسمانی، دمای آب و مدت قرارداشتن در زیر آب شدت علائم برای افراد گوناگون متفاوت است.
چند توصیه
با توجه به فصل تابستان و نیز تعطیلات پیش رو و به تبع آن افزایش سفر هموطنان و رفتن به مناطق تفریحی، سازمان پزشکی قانونی کشور به هموطنان توصیه می‌کند حتماً مناطق امن و ایمن سازی شده را برای شنا کردن انتخاب کنند و به نکات و توصیه‌های لازم توجه کافی داشته باشند.
فراموش نکنیم که بر اساس آمارهای موجود تعداد قابل توجهی از موارد غرق شدگی در رودخانه‌ها و آب‌های کم عمق اتفاق می‌افتد لذا توصیه‌ها برای پیشگیری از غرق شدگی در این اماکن را جدی بگیریم:
- به علائم هشدار دهنده در محل‌های شنا توجه کنیم.
- آشنایی با فنون اولیه شنا و آشنایی با محدودیت‌ها و رعایت آنها از ابتدایی‌ترین الزامات قبل از شنا محسوب می‌شود.
- اطلاع از وضعیت عمق آب قبل از تصمیم به شیرجه زدن و حتی قبل از ورود به آب ضروری است. شیرجه در آب‌های کم عمق خطر ضربه به سر و نیز شکستگی گردن را به دنبال دارد. در عین حال ورود به آب‌های عمیق برای مبتدیان، خطر غرق شدگی را افزایش می‌دهد.
_ بررسی دمای آب قبل از شنا ضروری است، به عنوان مثال اگر مدت زیادی در آفتاب مانده‌اید، از وارد شدن ناگهانی به آب سرد خودداری کنید، علت این توصیه پیشگیری از شوک دمایی است.
- به هیچ وجه تنها و در محیط‌هایی که نجات غریق وجود ندارد، شنا نکنید.
- در آب و در موقع شنا از شوخی‌های خطرناک بپرهیزید.
- پس از مصرف داروهایی که موجب خواب آلودگی یا شل شدن عضلات می‌شود، شنا نکنید.
- دریا، رودخانه و یا دریاچه سد محل مناسبی برای آموزش شنا نیستند. آموزش شنا را به کلاس‌های آموزشی و تحت نظر مربی شنا موکول کنید.
- توانایی خود را در شنا کردن بیش از حد در نظر نگیرید. به یاد داشته باشید یک سوم قربانی‌های غرق شدگی با فن شنا به طور کامل آشنا بوده‌اند.
- به هیچ وجه تشت های آب و لگن‌ها و یا حوضچه‌های کوچک آب را در جایی که کودک خردسال وجود دارد، بدون توجه رها نکنید. در صورتی که به هر دلیل مجبور به ترک محل شدید، کودک را نیز با خود همراه ببرید و از تنها رها کردن او خودداری کنید.
- در حمام و حین استفاده از وان، مراقب کودکان و سالمندان باشید.
- در صورت مواجهه با یک غریق، اگر با فن نجات غریق آشنا نیستید، سعی کنید فقط با استفاده از چوب یا طناب یا جلیقه نجات و یا تشکیل زنجیره انسانی به وی کمک کنید.
- برای نجات یک غریق، اول امنیت خود را در نظر بگیرید. از پشت به غریق نزدیک شوید و از او بخواهید تقلا نکند.
- پس از رساندن غریق به ساحل به سرعت با اورژانس تماس بگیرید.
- بسیاری از رودخانه‌ها با وجود ظاهری آرام بسیار خطرناک و عمیق هستند به نحوی که فرد بعد از چند قدم جلو رفتن در رودخانه متوجه عمق زیاد آن و گرفتار گردآب می‌شود بنابراین توصیه می‌کنیم بدون اطلاع از وضعیت رودخانه هرگز برای شنا در آن اقدام نکنید. به یاد داشته باشیم بیشترین غرق شدگی در رودخانه‌های کشور اتفاق افتاده است.
گزارش از ناهید حاجی خانی